Kalkzandsteenfundering waterdicht maken: Technieken, materialen en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Het waterdicht maken van een kalkzandsteenfundering is een essentieel onderdeil van bouw- en renovatieprojecten, vooral in natte gebieden of bij woningen met hoge grondwaterstand. Kalkzandsteen is een veelgebruikt bouwmateriaal in de Nederlandse bouwsector vanwege zijn duurzaamheid, isolerende eigenschappen en eenvoudige verwerking. Echter, zonder voldoende waterdichtheid kan vocht vanuit de ondergrond de fundering en daardoor ook de woning binnendringen. Dit kan leiden tot vochtproblemen, schimmelvorming en een vermindering van de levensduur van de bouwconstructie.

Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen in de bouwsector, zoals klusadviezen, technische productbeschrijvingen en ervaringen van professionals, zijn er verschillende aanbevolen methoden en materialen om een kalkzandsteenfundering waterdicht te maken. Deze omvatten het aanbrengen van waterdichtingsproducten, het gebruik van isolatiematerialen en het aanleggen van drainagesystemen. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de aard van het vochtprobleem (bijvoorbeeld optrekkend vocht of grondwater) om de juiste oplossing te kiezen.

In deze artikel zullen we de meest relevante technieken, materialen en aanbevelingen bespreken voor het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen. We zullen ingaan op de werking van verschillende waterdichtingsproducten, de rol van isolatie en drainage, en de voorwaarden waarbinnen deze technieken het beste functioneren. Daarnaast worden praktische voorbeelden en mogelijke valkuilen besproken om u als bouwer, renovateur of woningeigenaar een compleet overzicht te geven van de beschikbare oplossingen.

Wat is een kalkzandsteenfundering en waarom is waterdichtheid belangrijk?

Een kalkzandsteenfundering bestaat uit blokken van kalkzandsteen, een bouwmateriaal dat wordt geproduceerd door zand en kalk onder hoge druk en temperatuur te verwerken. Het is een duurzaam, lichtgewicht en goed isolerend materiaal dat vaak wordt gebruikt in de onderbouw van woningen en utiliteitsgebouwen.

Hoewel kalkzandsteen relatief waterdichte eigenschappen heeft, is het niet volledig waterdicht. De porositeit van het materiaal maakt het mogelijk dat vocht uit de ondergrond via capillaire werking opneemt. Dit vocht kan op termijn leiden tot schimmelvorming, verhoogde luchtvochtigheid in de woning, en verdergaande schade aan de bouwconstructie. Daarom is het belangrijk om een kalkzandsteenfundering aan te dichten tegen vochtintreding, vooral in natte gebieden of bij een hoge grondwaterstand.

1. Waterdichtingsproducten voor kalkzandsteenfunderingen

Er zijn verschillende waterdichtingsproducten die geschikt zijn voor het beschermen van kalkzandsteenfunderingen tegen vochtintreding. De keuze van het juiste product hangt af van de aard van het vochtprobleem, de toegankelijkheid van de fundering, en of het gaat om nieuwbouw of renovatie. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste opties.

1.1 Impregnerende middelen: Sikagard-703 W

Een veelgebruikte methode is het gebruik van impregnerende middelen zoals Sikagard-703 W. Dit is een gebruiksklaar impregneermiddel op basis van silaan en siloxaan, speciaal ontworpen voor cementgebonden ondergronden zoals mortel, metselwerk, baksteen en kalkzandsteen. Het middel is sterk waterafstotend, maar waterdampdoorlatend, zodat het vocht kan uittreden en niet in het metselwerk blijft hangen. Deze eigenschap is belangrijk om de interne vochtige toestand van de fundering te voorkomen.

Het aanbrengen van deze waterdichting vereist vaak een vooraf reiniging van de muren, vooral als deze sterk vervuild zijn. Na behandeling is het middel onzichtbaar, verbetert de weerstand tegen vuil, en is het watergedragen en milieuvriendelijk.

Na een wachttijd van minstens 5 uur is het mogelijk om de oppervlakte af te werken met verf.

1.2 Liquid Rubber

Liquid Rubber is een vloeibare waterdichtingslak die op diverse oppervlakken kan worden aangebracht, inclusief kalkzandsteen. Het wordt vaak gebruikt voor het waterdicht maken van kelders, funderingen, maaiveld details, parkeerdekken, silo’s, en andere ondergrondse of half-ondergrondse constructies. Het is naadloos, zodat het geen zwakke plekken heeft, en het kan worden toegepast op zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten.

Liquid Rubber is geschikt voor het herstellen van haar- of breukvorming in beton en kan op termijn de werking van scheuren opvangen. Het is daarom een betrouwbare keuze voor het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen die gevoelig zijn voor vochtintreding.

Subtypes van Liquid Rubber

Liquid Rubber HBS200: Deze variant kan gemakkelijk aangebracht worden met kwast of roller. Het is ideaal voor het afdichten van dakdetails zoals doorvoeren, ontluchtingen, afvoeren, opstanden, daktrimmen, lichtkoepels en ramen. Het is echter ook geschikt voor het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen.
Liquid Rubber Spraygrade: Deze vloeistof wordt meestal gespoten en is ideaal voor grotere oppervlakken. Het is eveneens geschikt voor kalkzandsteen en kan worden toegepast in situaties waarbij snelheid en efficiëntie belangrijk zijn.

Liquid Rubber is flexibel, duurzaam en kan bestand zijn tegen temperatuurveranderingen en UV-straling. Het is een populaire keuze bij professionele schilders en waterdichtingsbedrijven.

2. Isolatie van kalkzandsteenfunderingen

Naast het aanbrengen van waterdichtingsproducten is isolatie van de fundering een belangrijke maatregel om vochtproblemen te voorkomen. Isolatie beschermt de fundering tegen temperatuurveranderingen en voorkomt condensatie die kan leiden tot schimmelvorming. De keuze van het isolatiemateriaal is van groot belang.

2.1 XPS-isolatie

Voor funderingen die direct contact maken met de grond of water is XPS-isolatie (uitgeharde polystyreen) de aan te raden keuze. Dit materiaal is vochtbestendig, heeft een hoge druksterkte en is geschikt voor ondergrondse toepassingen. Het is daarom ideaal voor het isoleren van kalkzandsteenfunderingen die ondergronds liggen of in natte gebieden.

2.2 EPS-isolatie

Voor droge delen van het bouwproject kan ook EPS-isolatie (expanderend polystyreen) worden overwogen. Dit materiaal is lichter en goedkoper dan XPS, maar minder bestand tegen vocht. Het is daarom alleen geschikt voor delen van de fundering die niet in direct contact staan met grondwater of vochtrijke ondergrond.

3. Drainagesystemen voor kalkzandsteenfunderingen

Een andere aanbevolen maatregel voor het voorkomen van vochtproblemen is het aanleggen van een drainagesysteem rondom of onder de fundering. Dit systeem zorgt ervoor dat vocht direct wordt afgevoerd en zo de fundering droog blijft.

Een drainagesysteem werkt vergelijkbaar met kelderdrainage. Het bestaat meestal uit een netwerk van buizen, zandlagen en een pompinstallatie die het vocht continu afvoert. Onder de fundering wordt dit vocht vervolgens afgevoerd via de reguliere route. Veelal is het drainagesysteem voorzien van een sensor die in de gaten houdt wanneer er weer dient te worden afgevoerd.

Een dergelijke aanpak is vooral aan te raden in natte gebieden of bij woningen met hoge grondwaterstand. Het kan worden aangebracht zowel tijdens de bouw als in renovatieprojecten.

4. Praktische voorbeeld: Kalkzandsteenfundering in een badkamer

Een veelvoorkomend praktisch scenario is het aanbrengen van een kalkzandsteenfundering in een badkamer of sanitair. In dit geval is het belangrijk om zowel de waterdichtheid van de fundering als de aansluiting met de betonvloer zorgvuldig te regelen.

4.1 Constructieve oplossing

In een recente vraag op een klusforum werd gevraagd hoe een kalkzandsteenfundering op een betonvloer waterdicht kan worden geplaatst. De volgende aanpak werd voorgesteld:

Een betonvloer werd afgewerkt met een vlakke, gepolijste oppervlakte.
Kunststof cellenbetonprofielen werden op deze vloer gelijmd.
In deze profielen werd een kalkzandsteenfundering opgetrokken.
Aan de badkamerzijde van de fundering werd tegelwerk aangebracht, met een laag kit tussen de vloer en tegels.

De vraag was of deze aanpak voldoende waterdicht was om te voorkomen dat het water van de douche onder de muur door zou stromen naar de woning.

4.2 Aanbeveling

Hoewel deze aanpak een redelijke mate van waterdichtheid biedt, is het aan te raden om een extra waterdichting aan te brengen. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van een waterdichtingslak zoals Liquid Rubber of Sikagard-703 W aan de aansluiting tussen de fundering en de betonvloer. Dit zorgt voor een extra barrière tegen eventueel sijpeld water.

Daarnaast is het belangrijk om de tegelwerking zorgvuldig aan te brengen, met een goede afwatering en een waterdichte kitlaag. Een correcte uitvoering vermindert het risico op lekkages en vochtproblemen.

5. Belangrijke aandachtspunten bij het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen

Bij het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen zijn er enkele aandachtspunten die u als bouwer of renovateur moet kennen om succes te garanderen.

5.1 Kies het juiste materiaal voor het type vochtprobleem

Het is belangrijk om te bepalen of het vochtprobleem optrekkend vocht is of grondwater. Voor optrekkend vocht is een waterdichting aan de binnenzijde van de fundering aan te raden, terwijl bij grondwater een afwatering aan de buitenzijde nodig is.

5.2 Zorg voor een correcte voorbereiding van het oppervlak

Voor het aanbrengen van waterdichtingsproducten is het belangrijk dat het oppervlak schoon en droog is. Sterk vervuilde oppervlaktes moeten eerst onder hoge druk worden gereinigd. Dit zorgt ervoor dat het waterdichtingsproduct goed aankleef en functioneert.

5.3 Kies een ervaren professional

Hoewel sommige waterdichtingsproducten zelf toepasbaar zijn, is het aan te raden om een ervaren professional in te schakelen voor ingewikkelde projecten of bij onzekerheid over de aanpak. Een professional kan ook helpen bij de diagnose van het vochtprobleem en het kiezen van de juiste oplossing.

6. Veelvoorkomende vergissingen en hoe die te vermijden

Bij het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen zijn er enkele veelvoorkomende vergissingen die kunnen leiden tot onvoldoende resultaten.

6.1 Het gebruik van bitumen of noppenfolie

Er is een idee dat het aanbrengen van een bitumenlaag of noppenfolie op de buitenzijde van een kalkzandsteenfundering voldoende is om vochtproblemen op te lossen. Echter, zoals verduidelijkt in een klusforum, werkt dit niet voldoende bij optrekkend vocht. De fundering zuigt namelijk ook vocht aan vanaf de binnenzijde en vanuit de zool. Een eenzijdige barrière kan daarom niet het gehele vochtprobleem oplossen.

6.2 Het negeren van capillaire werking

Capillaire werking is een natuurkundig proces waarbij vocht via kleine poriën in het materiaal naar boven kan stijgen. Bij kalkzandsteen kan dit leiden tot vochtproblemen in de bovenliggende delen van de fundering. Het is daarom belangrijk om dit fenomeen te begrijpen en de juiste maatregelen te nemen om het te onderbreken.

7. Samenvatting: Aanbevolen aanpak voor kalkzandsteenfunderingen

De meest aan te raden aanpak voor het waterdicht maken van kalkzandsteenfunderingen is een combinatie van:

Het aanbrengen van een waterdichtingsproduct zoals Sikagard-703 W of Liquid Rubber.
Het isoleren van de fundering met XPS-isolatie voor ondergrondse delen of EPS-isolatie voor droge delen.
Het aanleggen van een drainagesysteem om vocht af te voeren.
Een correcte voorbereiding van het oppervlak (reinigen en drogen).
Het inzetten van een ervaren professional, vooral bij onzekerheid over de aanpak.

Deze aanpak is geschikt voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten en biedt een duurzame oplossing voor vochtproblemen.

Conclusie

Het waterdicht maken van een kalkzandsteenfundering is een essentieel onderdeel van bouw- en renovatieprojecten. Door het correcte aanbrengen van waterdichtingsproducten, het isoleren van de fundering en het aanleggen van een drainagesysteem kan vochtintreding worden voorkomen. Het is belangrijk om rekening te houden met de aard van het vochtprobleem, de toegankelijkheid van de fundering en de bouwtechniek die wordt gebruikt.

De keuze van het juiste materiaal en de correcte uitvoering zijn cruciaal voor de duurzaamheid en het comfort van de woning. Door de hierboven genoemde aanbevelingen te volgen, kan men ervoor zorgen dat de kalkzandsteenfundering waterdicht is en dat de woning bescherming biedt tegen vocht- en schimmelproblemen.