Hoe bescherm je een fundering tegen vocht: Technieken, materialen en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Een fundering vormt de basis van elke woning. Ze moet sterk, stabiel en – vooral – vochtbestendig zijn om de levensverwachting van het gebouw en de veiligheid ervan te garanderen. Vocht in de fundering kan echter schade veroorzaken aan de constructie, leiden tot schimmelvorming, rotte afwerkingen en zelfs tot een daling van de waarde van de woning. Het is daarom van groot belang om de fundering effectief tegen vocht te beschermen, zowel tijdens de bouw als bij renovaties. In dit artikel worden de oorzaken van vochtproblemen in funderingen besproken, evenals de technieken en materialen die gebruikt kunnen worden om de fundering waterdicht te maken. Bovendien worden aanbevelingen gegeven voor de juiste aanpak, afhankelijk van de situatie.

Oorzaken van vochtproblemen in funderingen

Vocht in de fundering kan op verschillende manieren ontstaan, afhankelijk van de bouwtechniek, de omgevingsfactoren en de leeftijd van de woning. De meest voorkomende oorzaken zijn als volgt:

1. Capillaire opstijging

Een van de belangrijkste oorzaken van vocht in funderingen is capillaire opstijging. Hierbij trekt grondwater via de poriën van bouwmaterialen zoals baksteen of kalksteen omhoog, zoals vermeld in de contextdocumenten. Dit fenomeen is vooral een probleem bij oudere woningen waar de fundering of muren niet zijn uitgerust met een adequate waterkering. Het optrekkende vocht kan op lange termijn leiden tot schimmelvorming, losse stucwerk en rotte houten onderdelen.

2. Onvoldoende of verkeerde afwatering

Een andere oorzaak is onvoldoende of verkeerd afwatering rondom het gebouw. Wanneer water zich tegen de funderingsmuren verzamelt, kan het via de poriën in de materialen binnendringen. Dit is vooral het geval in gebieden met hoge neerslag of wanneer de afwatering is verwaarloosd of niet goed is onderhouden.

3. Veranderingen in het grondwaterpeil

Veranderingen in het grondwaterpeil, zoals een stijging door regenval of klimaatverandering, kunnen ook leiden tot vochtproblemen in de fundering. In natte regio’s of gebieden met ondergrondse waterbronnen is de kans op vochtproblemen groter, zoals vermeld in een van de contextdocumenten.

Technieken om de fundering tegen vocht te beschermen

Er zijn meerdere technieken om de fundering effectief tegen vocht te beschermen. De keuze van de juiste methode hangt af van factoren zoals de oorzaak van het vochtprobleem, de leeftijd van de woning en de toegankelijkheid van de fundering. Hieronder worden enkele van de meest gebruikte technieken besproken.

1. Waterdichte materialen aanbrengen

Een van de standaardmaatregelen is het aanbrengen van waterdichte materialen op de funderingsmuren. Dit kan bestaan uit:

Waterdicht cementmortel, dat een sterke barrière vormt tegen vocht.
Kunsthars of waterdichte gels, die als fixeerlagen dienen en een extra bescherming bieden.
Pleisterwerk met vochtwerende eigenschappen, dat vaak wordt gebruikt in combinatie met andere waterdichte lagen.

Deze materialen vormen samen een effectieve barrière die vocht tegenhoudt en de fundering bescherming biedt. Ze worden vaak toegepast tijdens nieuwbouwprojecten, maar ook bij renovaties kunnen ze worden gebruikt om de fundering opnieuw waterdicht te maken.

2. Drainagesystemen installeren

In gebieden met hoge waterdruk of grondwaterstand is het aanbrengen van een drainagesysteem aan te raden. Een drainagesysteem bestaat meestal uit een noppenmembraan dat vocht afvoert voordat het in contact komt met de fundering. Dit systeem werkt vergelijkbaar met kelderdrainage en zorgt ervoor dat de fundering droog blijft, zelfs bij hoge waterstanden.

Een moderne drainagesysteem kan uitgerust zijn met een pomp en een sensor die het waterpeil in de gaten houdt en automatisch afwatering activeert wanneer nodig. Deze systemen zijn zowel tijdens de bouw als tijdens renovaties toepasbaar.

3. Dubbele afwatering van binnen en buiten

Voor het oplossen van capillaire vochtproblemen is het belangrijk om zowel de binnen- als buitenzijde van de funderingsmuur te beschermen. Het aanbrengen van een barrière aan één kant is meestal onvoldoende, zoals uitgelegd in een van de contextdocumenten. Het vergelijkt de fundering met een spons die in een plas staat: als je aan één kant een barrière aanbrengt, blijft de spons vocht opnemen vanuit de andere kant. Daarom is het aan te raden om een waterdicht systeem aan beide zijden van de funderingsmuur toe te passen.

4. Vochtwerend pleisterwerk en gips

Bij nieuwbouw wordt vaak vochtwerend pleisterwerk of gips gebruikt om de fundering van binnen te beschermen. Deze materialen zijn speciaal ontworpen om vocht tegen te houden en kunnen ook dienen als een eerste barrière tegen schimmelvorming. Bovendien beschermen ze eventuele houten onderdelen tegen houtrot.

5. Professionele vochtdiagnose en advies

Wanneer er al vochtproblemen zijn in de fundering, is het verstandig om een professionele vochtdiagnose uit te voeren. Hierbij wordt een uitgebreide analyse gedaan van de oorzaken van het vochtprobleem en wordt een maatwerkplan opgesteld om het probleem op te lossen. Veel bedrijven bieden dit soort diensten aan, zoals vermeld in de contextdocumenten. Een dergelijke diagnose kan leiden tot een efficiënte oplossing die gericht is op de specifieke situatie van de woning.

Aanbevelingen voor vochtbestrijding in funderingen

Naast de technieken om vocht tegen te houden, zijn er ook aanbevelingen voor het voorkomen en beheersen van vochtproblemen in funderingen. Deze aanbevelingen gelden zowel voor nieuwbouw als renovatieprojecten.

1. Goede afwatering garanderen

Een van de belangrijkste aanbevelingen is om een goed afwateringssysteem te garanderen. Dit betreft zowel de afwatering rond het gebouw als de afwatering onder de fundering. Zorg ervoor dat de gracht of de afvoerbuizen goed functioneren en dat er geen waterstagnatie plaatsvindt rondom de fundering. Dit vermindert het risico op vochtproblemen aanzienlijk.

2. Gebruik van vochtbestendige bouwmaterialen

Bij nieuwbouw is het aan te raden om gebruik te maken van vochtbestendige bouwmaterialen. Deze materialen hebben een lagere porositeit en zijn minder gevoelig voor capillaire opstijging. Denk aan hoogwaardige betonblokken, vochtbestendige bakstenen of muren met een waterdichte afwerking.

3. Regelmatig onderhoud uitvoeren

Zelfs met een goed geïsoleerde fundering is regelmatig onderhoud belangrijk. Controleer regelmatig of de afwatering werkt, of er lekkages zijn en of de waterdichte lagen intact zijn. Als een barrière is afgebrokkeld of beschadigd, kan dit leiden tot vochtinbreng en schade aan de fundering.

4. Voorkomen van schimmel en houtrot

Vocht in de fundering kan leiden tot schimmelvorming en houtrot, vooral bij woningen met houten onderdelen. Om dit te voorkomen, is het aan te raden om de fundering regelmatig te controleren op vlekken, muffe geuren of losse afwerkingen. Bij aanwijzingen van schimmel of houtrot dient professionele vochtbestrijding te worden ingezet.

5. Invoegen van waterdichte lagen tijdens bouw

Bij nieuwbouw is het verstandig om waterdichte lagen al tijdens de bouw te integreren. Dit kan bestaan uit een waterdicht pleisterwerk, een kunststof membraan of een waterafstotende coating. Deze lagen vormen een eerste barrière tegen vocht en kunnen voorkomen dat de fundering later moet worden hersteld.

Conclusie

De bescherming van een fundering tegen vocht is essentieel voor de duurzaamheid en de levensverwachting van een woning. Vocht in de fundering kan op verschillende manieren ontstaan, waaronder capillaire opstijging, onvoldoende afwatering en veranderingen in het grondwaterpeil. Het gebruik van waterdichte materialen, het aanbrengen van drainagesystemen en het garanderen van een goed afwateringssysteem zijn effectieve methoden om vocht tegen te houden. Daarnaast is het aan te raden om regelmatig onderhoud uit te voeren en bij bestaande problemen een professionele vochtdiagnose te laten uitvoeren. Door deze aanbevelingen te volgen, kunnen woningeigenaren ervoor zorgen dat hun fundering langdurig en betrouwbaar blijft functioneren.

Bronnen

vocht