Fundering voor een kasconstructie: Uitgebreid overzicht van materialen, methoden en veiligheid

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Een correcte fundering is essentieel voor de duurzaamheid, stabiliteit en veiligheid van elke kasconstructie. Of je nu te maken hebt met een kleine tuinkas of een zware glazen serre, de keuze van de juiste fundering en het correct uitvoeren van de constructie bepalen mede of de kas langdurig goed zal functioneren. In dit artikel worden de verschillende soorten funderingen besproken, de aanbevolen technieken voor het aanleggen van een fundering, en de veiligheidsmaatregelen die tijdens de bouw in acht moeten worden genomen. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van de fundering bij het verankeren van de kas en het weerstaan van krachten zoals winddruk en sneeuwbelasting.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is de dragende onderbouw van een kasconstructie. Zij zorgt ervoor dat de kas stabiel staat en de statische krachten, zoals de dode last van de constructie en de externe belastingen zoals winddruk en sneeuw, kan opvangen. De fundering voorkomt dat de kas ondergronds wegzakt of door wind vervormt. Daarnaast speelt de fundering een cruciale rol bij het verankeren van de kas aan de grond, zodat zij niet wegwaait bij harde wind of stormachtig weer.

Krachten die op een fundering werken

De fundering moet in staat zijn om de volgende krachten te weerstaan:

Dode last: Het eigen gewicht van de kasconstructie.
Dakbelasting: Onder andere het gewicht van het dak en eventuele sneeuwlast.
Winddruk en windzuiging: Deze krachten kunnen aanzienlijk zijn, vooral bij grotere kassen.
Grondwater en vorst: In regio's met harde winters is het belangrijk dat de fundering vorstbestendig is, meestal door het diep genoeg te maken (minstens 80 cm in Nederland).

Zonder een stevige fundering kan een kas vervormen, instorten of beschadigd raken, met als gevolg dat de kas nergens meer gebruikt kan worden en duurzame plantenteelt daardoor onmogelijk wordt.

Soorten funderingen voor een kasconstructie

Er zijn verschillende typen funderingen die geschikt zijn voor een kas, afhankelijk van de grootte, het gewicht en de locatie van de kas. De keuze van de juiste fundering hangt ook af van de bodemsamenstelling en de verwachte belastingen die op de kas werken.

Puntfundering

Een puntfundering bestaat uit individuele betonblokken of gegraven gaten die aan de vier hoeken van de kas worden aangebracht. Deze fundering is geschikt voor kleinere en lichtere kassen, zoals aanleunkassen of kleine foliekassen. De gaten worden meestal 80 centimeter diep gegraven en volledig met beton gevuld. De fundering kan daarna worden verbonden met spikes of stalen profielen die aan het kasframe bevestigd zijn.

Voordeel van een puntfundering is dat het relatief eenvoudig en kostenefficiënt is. Echter, bij zwaardere kassen is deze fundering minder geschikt, aangezien deze minder kracht kan weerstaan dan een stroken- of plaatfundering.

Strokenfundering

Een strokenfundering bestaat uit betonnen stroken die onder de buitenmuren van de kas worden aangebracht. Deze fundering is geschikt voor grotere en zwaardere kassen, zoals glazen serres. De stroken zijn meestal 24 centimeter breed en 80 centimeter diep. Ze worden versterkt met ijzer en kunnen extra stabiliteit bieden. De funderingsframe van de kas wordt direct in de strokenfundering vastgeschroefd met pluggen en schroeven.

Deze fundering is robuuster dan een puntfundering en kan grotere krachten opvangen. Het nadeel is dat het meer materiaal vraagt en dus duurder is.

Plaatfundering / Funderingsplaat

Een plaatfundering is een continue betonnen plaat die als basis fungeert voor de kas. Deze fundering is zeer massief en biedt uitzonderlijke stabiliteit. Het is meestal gereserveerd voor zeer zware constructies of kassen die extra stevigheid vereisen. De plaat is meestal voorzien van versterkingsmaterialen zoals staal of ijzer en wordt onder het gehele oppervlak van de kas aangebracht.

De plaatfundering biedt de beste stabiliteit en duurzaamheid, maar is ook het meest kostbaar en tijdrovend om aan te leggen. Deze fundering is zelden nodig bij kleinschalige kasconstructies, maar kan aanbevolen worden bij commerciële of industriële toepassingen.

Hoe wordt een fundering aangelegd?

Het aanleggen van een fundering vereist nauwkeurige voorbereiding en uitvoering. Onderstaand worden de belangrijkste stappen beschreven die moeten worden gevolgd bij de aanleg van een fundering voor een kas.

1. Uitzetten van de fundering

De bouwwerkzaamheden beginnen met het uitzetten van de fundering. Hierbij worden de afmetingen van de kas vastgesteld in het maaiveld. Met behulp van een laser worden piketten gezet die de stramienen van de kasconstructie aangeven. In de meeste gevallen wordt eerst de randbalk uitgezet, omdat deze als referentie fungeert voor de maatbepaling van de binnenpalen.

2. Aanvoeren materiaal

Na het uitzetten van de fundering wordt het benodigde materiaal aangevoerd. Dit omvat onder andere beton, stalen profielen, houten balken of eventuele accessoires zoals pluggen en schroeven. Het is belangrijk dat het materiaal correct getest wordt op kwaliteit en passend is voor de gewenste funderingstype.

3. Graven van gaten of stroken

Voor puntfunderingen worden gaten van 80 centimeter diep gegraven bij de vier hoeken van de kas. Voor strokenfunderingen wordt een strook aangelegd die onder de buitenmuren van de kas doorloopt. De gaten of stroken worden voorzien van versterking (zoals ijzer) en volledig met beton gevuld. Het is belangrijk dat de betonmassa goed uitgehard is voordat het kasframe wordt geplaatst.

4. Verankering van de fundering

Nadat de fundering is afgestort, moet deze correct worden verankerd aan de grond. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de locatie en de beschikbare materialen. De meest gebruikte methoden zijn:

Betondekkingen met spikes: De hoeken van de fundering worden met beton gevuld en spikes worden in het beton gegoten.
Stoepopsluitbandjes: Deze worden 10 x 15 cm in de grond gegraven en vastgeschroefd aan de stalen fundering.
Paaltjes: Deze worden naast de fundering geslagen en vastgeschroefd.
Bielsen: De kas wordt op bielsen gemonteerd, die vervolgens verankerd worden.

De verankering moet stevig zijn om ervoor te zorgen dat de kas niet wegwaait of verplaatst bij harde wind.

5. Montage van de kas

Zodra de fundering is afgestort en volledig uitgehard is, kan het kasframe op de fundering worden gemonteerd. Het frame wordt meestal met haken of schroeven verbonden aan de fundering. Het is belangrijk dat de kas loodrecht staat en waterpas is, zodat er geen vervormingen optreden. De monteurs moeten ervoor zorgen dat alle verbindingen stevig zijn en dat de kas goed in balans staat.

Veiligheidsmaatregelen bij het aanleggen van een fundering

Het aanleggen van een fundering vereist het gebruik van zware machines en materialen, wat een risico met zich meebrengt. Daarom zijn er een aantal veiligheidsmaatregelen die moeten worden in acht genomen tijdens de werkzaamheden.

Communicatie en afstemming

Voor aanvang van de werkzaamheden moet er duidelijke communicatie plaatsvinden tussen de bedieners van het materieel en de monteurs. Deze afstemming is essentieel om ervoor te zorgen dat de werkzaamheden zonder gevaar worden uitgevoerd. Onderlinge duidelijkheid voorkomt ongevallen en foutieve uitslagen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

Iedereen die zich op de bouwlocatie begeeft moet de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen dragen:

Signaalkleding (bij voorkeur oranje) voor het bovenlichaam.
Veiligheidsschoenen van type S3.

Deze PBM zijn verplicht om eventuele ongevallen te voorkomen en de werknemers te beschermen tegen mogelijke letsels.

Zelf gemaakte fundering versus standaardfundering

Een kas kan worden geleverd met een standaardfundering of deze kan ook zelf worden gemaakt. De keuze hangt af van de budget, het ontwerp van de kas, en de wensen van de gebruiker. Een zelfgemaakte fundering kan gemaakt worden van betonbanden, houten balken of gestort beton met daarop rij stenen. Echter, een zelfgemaakte fundering moet nauwkeurig worden uitgevoerd, omdat de aluminium grondprofielen voorzien zijn van een lip die exact op de fundering moet passen.

Een standaardfundering is meestal gemaakt van gegalvaniseerd staal en wordt leverbaar met de kasconstructie. Deze fundering is eenvoudiger en sneller te installeren en is vaak robuuster dan een zelfgemaakte fundering. Daarnaast is de standaardfundering meestal ontworpen om de specifieke eisen van de kasconstructie te voldoen.

Verankering van de kas

Naast het aanleggen van een fundering is het ook belangrijk om de kas correct te verankeren aan de grond. De verankering voorkomt dat de kas wegwaait of verplaatst wordt. De verankering kan op verschillende manieren gebeuren, zoals met betondekkingen, paaltjes of bielsen. De methode hangt af van de locatie van de kas en de beschikbare materialen.

Het frame van de kas wordt meestal met haken verbonden aan de stalen fundering. Als de kas geen standaardfundering heeft, moet het frame ook verbonden worden met de zelfgemaakte fundering. Tevens moet de kas in de hoeken voorzien worden van een verankering. Afhankelijk van de locatie kan dit door middel van een betonverankering of paaltjes.

De verankering moet stevig zijn en voldoen aan de eisen van de fabrikant. In de montagehandleiding staat meestal beschreven hoe de kas moet worden verankerd.

Welke fundering is geschikt voor welke kas?

De keuze van de juiste fundering hangt af van de grootte en het gewicht van de kas. De montage-instructies van de fabrikant zullen de optimale verankering van de serre aangeven. Terwijl kleine en lichte kassen adequaat vastgezet worden met grondankers of spikes, is een stevige fundering aan te bevelen voor grotere kassen, wegens de hogere belastingen.

Serres die voorzien zijn van zwaar geïsoleerd glas hebben een funderingsframe dat dienovereenkomstig op een vorstvrije fundering geplaatst is en stevig verbonden is. Hoe groter en zwaarder een broeikas is, hoe steviger de totale constructie moet zijn.

Lichte, kleine kassen hebben meestal geen betonnen fundering nodig. Ze hebben andere bevestigings- en verankeringsmogelijkheden. Echter, het is veiliger om een serre op vlakke, stevige houten balken of betonnen platen te plaatsen, omdat dat de duurzaamheid bevordert.

Fundering en duurzaamheid

Een goed aangelegde fundering draagt bij aan de duurzaamheid van een kasconstructie. De fundering voorkomt dat de kas kromtrekt of vervormt, wat bij lichte kassen kan leiden tot naden die losraken en tot instabiliteit. Bij zware kassen kan een slechte fundering zelfs leiden tot instorting of schade aan de constructie.

Een fundering moet ook voorzien zijn van een vorstbestendige basis, vooral in regio’s met lange winters. Voor de meeste plaatsen in Nederland betekent dit dat de fundering minstens 80 centimeter diep moet zijn. Anders kan grondwater zich verzamelen, bevriezen en de fundering beschadigen, vooral aan de randen.

Beknibbelen op de fundering kan leiden tot onverwachte kosten en risico’s. Het is daarom aan te bevelen om de fundering correct aan te leggen en eventueel de plaatselijke bouwinspectie te raadplegen bij twijfel.

Fundering en drempelloze kas

Een drempelloze kas is een kas die op het maaiveld staat en geen drempel heeft. Dit type kas is handig voor toegankelijkheid, vooral tijdens de bouw. Bij één stramien wordt de fundering nog niet gestort, zodat de toegang tot de kas zich op het maaiveld bevindt. Hierdoor hoeft transport niet over de fundering plaats te vinden.

Een drempelloze kas is vooral geschikt voor projecten waarbij toegankelijkheid belangrijk is, zoals bij grotere kasconstructies of bij het gebruik van zware materialen. Het is echter belangrijk dat de fundering correct is aangelegd en dat de kas goed is verankerd aan de grond.

Samenvatting

Een fundering is een essentieel onderdeel van elke kasconstructie. Zij zorgt voor de stabiliteit, het weerstaan van krachten en de veiligheid van de kas. De keuze van de juiste fundering hangt af van de grootte, het gewicht en de locatie van de kas. De meest gebruikte funderingen zijn puntfunderingen, strokenfunderingen en plaatfunderingen. Elke funderingtype heeft zijn eigen voordelen en nadelen, en moet correct worden aangelegd om ervoor te zorgen dat de kas langdurig goed functioneert.

Het aanleggen van een fundering vereist nauwkeurige voorbereiding en uitvoering. Het is belangrijk om de stappen te volgen zoals het uitzetten van de fundering, het aanvoeren van materiaal, het graven van gaten of stroken, de verankering van de fundering en de montage van de kas. Tijdens deze werkzaamheden moeten veiligheidsmaatregelen worden nageleefd, zoals het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen en het communiceren met de bedieners van het materieel.

Zowel een zelfgemaakte fundering als een standaardfundering kan geschikt zijn, afhankelijk van de wensen en het budget van de gebruiker. Het is echter aan te bevelen om de fundering correct aan te leggen en eventueel de plaatselijke bouwinspectie te raadplegen bij twijfel.

Een goed aangelegde fundering draagt bij aan de duurzaamheid van de kas en voorkomt schade aan de constructie. Het is daarom belangrijk om geen kosten te besparen op de fundering en ervoor te zorgen dat deze voldoet aan de eisen van de fabrikant en de lokale regelgeving.