Maat en Toepassing van Kalkzandsteen in Funderingsconstructies

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij bouw- en renovatieprojecten is het gebruik van kalkzandsteen een veelvoorkomende keuze, met name in binnenwanden en funderingsconstructies. Kalkzandsteen biedt voordelen als hoge druksterkte, goede warmteaccumulatie, en een snelle verwerking. Bij funderingen speelt de maat van het gebruikte kalkzandsteen een cruciale rol in de stabiliteit en efficiëntie van de constructie. In dit artikel wordt een gedetailleerde en feitgerichte beschrijving gegeven van de maat, toepassing en technische aspecten van kalkzandsteen in funderingsconstructies, met speciale aandacht voor lijmblokken en elementen.

Inleiding

Kalkzandsteen is een kunststeen die wordt gemaakt uit zand en kalk, geperst en verharden onder hoge stoomdruk. Het is een zwaar, ongebakken en niet-poreus materiaal dat vaak wordt gebruikt in binnenwanden, spouwbladen en funderingsconstructies. Het is populair bij zowel kleinere renovatieprojecten als bij het bouwen van woningen, met name vanwege het snelle bouwen met lijmblokken en elementen. In funderingsconstructies, zoals bij fundering op staal, worden kalkzandsteenlijmblokken en elementen gebruikt om de wanden op te bouwen vanaf de betonstrook tot aan de onderkant van de begane grondvloer.

Deze constructie is efficiënter dan klassieke metseltechnieken, vooral in regio’s waar de grond zanderig en draagkrachtig genoeg is voor fundering op staal. In dit artikel worden de maatvoeringen, toepassingen en technische voordelen van kalkzandsteen in funderingsconstructies beschreven, met een nadruk op lijmblokken en elementen.

Technische Eigenschappen van Kalkzandsteen

Compositie en Productie

Kalkzandsteen bestaat hoofdzakelijk uit zand (93-95%) en ongebluste kalk (5-7%). Het mengsel wordt onder hoge druk verwerkt en onder stoomdruk verhard bij ongeveer 200 graden Celsius en 14 bar. Tijdens dit proces ontstaat calciumhydrosilicaat, wat de stof zijn karakteristieke hardheid en sterkte geeft.

Druksterkte en Kwaliteiten

Kalkzandsteen wordt beschreven in verschillende kwaliteiten, afhankelijk van de druksterkte. Voor funderingsconstructies zijn blokken met hogere druksterkte nodig. De kwaliteiten CS12, CS16, CS20, CS28, CS36 en CS44 zijn beschikbaar, waarbij het cijfer de druksterkte in N/mm² aangeeft. Voor funderingsconstructies wordt vaak gebruikgemaakt van blokken met CS20 of hoger, afhankelijk van de belasting.

Bijvoorbeeld, het Hoogbouwelement van Calduran heeft een druksterkte van CS36 of CS44, waardoor het geschikt is voor gebruik in meervoudige bouwlagen.

Oppervlakte en Vormen

Kalkzandsteenblokken worden vaak in vormen met velling gebruikt, wat betekent dat één kant afgeschuind is. Dit geeft een esthetisch aantrekkelijke afwerking, vooral bij zichtwerk. Vellingblokken zijn ook geschikt voor lijmmethode, omdat de gladde en vlakke kant makkelijk afgewerkt kan worden met een dunne pleisterlaag of zelfs onafgewerkt blijft.

Elementen zijn grotere formaten van kalkzandsteen, zoals 90x50x17,5 cm, die efficiënter zijn in verwerking. Ze zijn vaak geschikt voor gebruik in funderingsconstructies en binnenwanden.

Toepassing in Funderingsconstructies

Fundering op Staal

In regio’s met zanderige en draagkrachtige grond is een fundering op staal vaak een efficiënt alternatief voor heipalen. Deze methode houdt in dat de grond wordt uitgegraven tot de harde laag, waarin een betonplaat wordt gestort. Deze plaat dient als basis voor de funderingswanden, die verder worden opgebouwd tot onderkant begane grondvloer. Deze constructie wordt vaak uitgevoerd met kalkzandsteenblokken of elementen, die via lijmmethode worden geopperd.

Lijmblokken en Elementen

Lijmblokken zijn populair bij funderingsconstructies, omdat ze sneller en efficiënter te verwerken zijn dan metselblokken. Ze zijn ook beter geschikt voor werken bij lagere temperaturen, wat gunstig is in de wintermaanden. Lijmblokken worden gebruikt in combinatie met een dunne lijmvoeg, wat een vlakkere en beter afgewerkte wand oplevert.

Elementen zijn grotere blokken, zoals 90x50x17,5 cm, en kunnen door hun afmetingen sneller worden geopperd. Ze zijn vaak geschikt voor gebruik in funderingsconstructies en binnenwanden. Door hun gewicht wordt een kraantje vaak gebruikt voor het opstellen. Elementen zijn vooral geschikt in constructies met hoge snelheid en grote afmetingen.

Kimlagen

De kim is de onderste laag van de funderingsconstructie en dient als startpunt voor het opstellen van de kalkzandsteenblokken of elementen. De kim wordt meestal gemaakt met kimblokken, die in diktes van 25 tot 120 mm beschikbaar zijn. De gemiddelde hoogte van een kimvoeg is 20 tot 30 mm. Deze laag wordt meestal aangebracht met metselspecie (niet lijm) en moet volledig dragen.

Voordelen van Kalkzandsteen in Funderingen

Snelheid: Lijmblokken en elementen zijn sneller te verwerken dan metselblokken.
Stabiliteit: Kalkzandsteen is sterk en vochtbestendig, wat het geschikt maakt voor gebruik in funderingsconstructies.
Efficiëntie: Grote elementen zorgen voor snelle verwerking en minder onderbrekingen.
Duurzaamheid: Kalkzandsteen is milieuvriendelijker dan beton en kan bijdragen aan duurzame bouwprojecten.
Veiligheid bij lage temperaturen: Lijmblokken zijn geschikt voor gebruik bij lagere temperaturen, wat gunstig is in de wintermaanden.

Maatvoering en Specificaties

Standaardmaten

De meest voorkomende maat voor kalkzandsteenlijmblokken is 100x198x437 mm. Deze maat is geschikt voor binnenwanden en spouwbladen. Voor funderingsconstructies worden grotere blokken en elementen gebruikt. Elementen zoals het E300-blok van Silka hebben afmetingen van ongeveer 90x64x30 cm.

Toleranties

De toleranties binnen een partij kalkzandsteenblokken zijn beperkt. De maatverschillen binnen een partij zijn maximaal 2 mm in lengte en breedte en maximaal 1 mm in hoogte. Dit zorgt voor een uniforme afwerking en vermindert het risico op vervorming.

Toepassing in Funderingen

In funderingsconstructies wordt de maat gekozen op basis van de gewenste wandhoogte en de beschikbare elementen. Voor een wandhoogte van 125 cm kan bijvoorbeeld gebruikgemaakt worden van blokken met een hoogte van 240 mm. Bij funderingsconstructies is het vaak gunstig om de afmetingen van de elementen te kiezen op basis van de hoogte van de betonstrook en de onderkant van de begane grondvloer.

Specifieke Constructiebehoefte

De keuze voor lijmblokken of metselblokken in funderingsconstructies hangt ook af van de specifieke eisen van de constructie. In sommige gevallen kan het gebruik van metselblokken wenselijk zijn, met name als de wanden extra stabiliteit of extra afwerking vereisen. Echter, in de meeste gevallen is het gebruik van lijmblokken efficiënter en efficiënter, vooral bij kleinere projecten.

Technische Advies en Constructieve Overwegingen

Constructieve Veiligheid

Wanneer kalkzandsteen wordt gebruikt in funderingsconstructies, dient de wand op een voldoend stijve en gefundeerde ondergrond te worden geplaatst. Dragende wanden moeten altijd op een vaste fundering staan om te voorkomen dat er vervorming of instorting kan optreden.

Verwerkingstemperaturen

Lijmblokken zijn geschikt voor gebruik bij lagere temperaturen, wat gunstig is in de wintermaanden. Echter, bij temperaturen onder nul graden Celsius is het belangrijk om extra voorzichtig te zijn met de opslag en verwerking van het materiaal.

Droogtijd en Afgewerking

De droogtijd van lijm is korter dan die van metselmortel, wat het gebruik van lijmblokken efficiënter maakt. Echter, de afgewerking van de wand moet wel correct worden uitgevoerd, vooral bij zichtwerk. Vellingblokken kunnen vaak onafgewerkt blijven, maar bij normale blokken is een dunne pleisterlaag nodig.

Dilatatievoegen

Het aanbrengen van dilatatievoegen is belangrijk bij het opbouwen van kalkzandstenenwanden, met name bij grotere constructies. Dit voorkomt vervorming en scheurvorming door thermische uitzetting of samentrekking. Het is aan te raden om de fabrikant te raadplegen voor specifieke aanbevelingen.

Conclusie

Kalkzandsteen is een veelgebruikt materiaal in funderingsconstructies, met name vanwege zijn hoge druksterkte, snelle verwerking en goede vochtbestendigheid. De keuze voor lijmblokken of metselblokken hangt af van de specifieke eisen van het project en de omstandigheden tijdens de verwerking. In funderingsconstructies op staal worden vaak lijmblokken gebruikt, omdat ze sneller te verwerken zijn en geschikt zijn voor werken bij lagere temperaturen.

De maat van de gebruikte kalkzandsteenblokken en elementen is belangrijk voor de stabiliteit en efficiëntie van de funderingsconstructie. Standaardmaten zoals 100x198x437 mm zijn geschikt voor binnenwanden, terwijl grotere elementen zoals 90x64x30 cm efficiënter zijn in grotere constructies.

Tijdens de verwerking is het belangrijk om constructieve veiligheid, verwerkingstemperaturen en droogtijd in overweging te nemen. Het aanbrengen van dilatatievoegen en het correct afdragen van de kim is cruciaal voor de duurzaamheid van de funderingsconstructie.