Meterkastmantelbuizen door fundering: Aanbevolen methoden en praktische toepassingen

Bij nieuwbouw, renovaties of het aansluiten van elektriciteit, internet of warmtepompen is het vaak nodig om kabels van buiten het huis naar binnen te leggen. Dit gebeurt vaak via de meterkast en onder of door de fundering. Een correcte aansluiting is essentieel voor de veiligheid, efficiëntie en duurzaamheid van het project. In dit artikel worden de meest gebruikte methoden voor het leggen van kabels en mantelbuizen van en naar een meterkast besproken, met een nadruk op het leggen van mantelbuizen door de fundering.

We geven een overzicht van de technische aspecten, praktische voorbeelden en aanbevolen materialen, inclusief funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten die voldoen aan de Bouwbesluit eisen. Daarnaast bespreken we de voordelen van het gebruik van prefab meterkasten en de rol van mantelbuizen bij het voorkomen van schade aan kabels.

Wat zijn mantelbuizen en waarom zijn ze belangrijk?

Een mantelbuis is een beschermende buis die gebruikt wordt voor het leggen van kabels, zoals elektriciteits-, water-, gas- of datakabels. Deze buizen worden meestal gemaakt van PVC en zijn ontworpen om de kabels te beschermen tegen mechanische schade, vocht, en andere externe invloeden. Mantelbuizen worden vaak gebruikt bij het leggen van kabels onder of door een fundering, omdat ze een extra laag van beveiliging bieden.

Bij het leggen van kabels onder of door de fundering is het gebruik van mantelbuizen verplicht of sterk aan te raden. Dit is geregeld in de Bouwbesluit eisen en andere Nederlandse normen, zoals de norm 2768. De mantelbuis moet voldoen aan de minimale eisen qua dikte, duurzaamheid en vorm, afhankelijk van het type kabel en de omgeving waarin het wordt gelegd.

Methoden voor het leggen van kabels: graven of boren?

Er zijn in de praktijk twee hoofdmethoden om kabels van buiten het huis naar de meterkast of kruipruimte te leggen: graven onder de fundering en boren door de fundering. Beide methoden hebben voor- en nadelen, afhankelijk van de situatie op de bouwplaats.

1. Graven onder de fundering

Bij deze methode wordt een gat gegraven op een diepte van minimaal 50 cm onder de fundering, zodat de mantelbuis en kabels veilig kunnen worden gelegd. Deze methode is meestal het meest gebruikelijk bij woningen met een toegankelijke kruipruimte. Het voordeel is dat de fundering niet beschadigd hoeft te worden, wat het risico op lekkages of instabiliteit vermindert.

Een typisch traject is bijvoorbeeld 15 meter, waarvan 10 meter in een mantelbuis ondergronds en 5 meter in de kruipruimte. In dit geval is het belangrijk om de mantelbuis te beschermen tegen vocht en schade. Daarom wordt vaak een PVC-buis met een kleine binnendiameter gebruikt, die precies past bij de kabeldikte. In sommige gevallen wordt zelfs een 16 mm PVC-buis met een binnendiameter van 13,5 mm gebruikt, wat optimaal is bij kabels van 13,5 mm dikte.

2. Boren door de fundering

Als de kruipruimte lastig toegankelijk is of volledig onbereikbaar is door isolatie, is het handiger om een gat te boren door de fundering. Deze methode wordt vaak gebruikt bij woningen met een dikke isolatielaag of een geplafonnde vloer. In dit geval wordt een mantelbuis gemaakt van PVC gebruikt om de kabels te beschermen.

Het voordeel van boren is dat het minder werk oplevert dan graven, omdat er geen gaten in de vloer van de kruipruimte nodig zijn. Dit voorkomt extra werk en zorgt voor een efficiëntere en betrouwbare aansluiting. In de praktijk is het vaak handig om een gat in de meterkastvloer te boren en de mantelbuis erdoor te steken. In dit geval is een mantelbuis van 50 mm aanbevolen.

Funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten

Om een stevige en veilige aansluiting te realiseren die voldoet aan de Bouwbesluit eisen, zijn funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten onlosmakelijk verbonden. Deze materialen zorgen voor een stevige bevestiging van de leidingen en kabels, zodat er geen lekkages of schade optreden.

DYKA heeft samen met netbeheerders diverse funderingsdoorvoeren ontwikkeld die voldoen aan de Nederlandse norm 2768. Een instortset van funderingsdoorvoer kan worden geplaatst aan de wapening van de fundering, voordat de leidingen worden ingestort. In dit geval is het mogelijk om elektriciteit zowel links als rechts aan te sluiten. De standaard breedte voor de buizen is maximaal 400 mm, maar deze kan worden uitgebreid met PVC buizen van 90x3,2 mm voor gas en 70x1,5 mm voor kabels.

De meterkastvloerplaten zijn ontworpen met sparingen voor diverse soorten leidingen en kabels, zoals gas, elektriciteit, water, telecom en kabel. Deze platen zijn beschikbaar in verschillende varianten, inclusief platen met isolatie (H= + 35mm, Rc waarde = 2,5 m².K/W). Ze kunnen ook in spiegelbeeld worden geïnstalleerd, afhankelijk van de situatie op de bouwplaats.

Voorbeelden van funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten

Een voorbeeld van een standaard meterkastvloerplaat met sparingen voor gas, elektriciteit, water, telecom en kabel is beschikbaar bij verschillende leveranciers. Deze platen zijn uitgerust met mantelbuizen met de volgende diameters:

• Stadsverwarming: 110 mm
• Gas: 63 mm
• Elektriciteit, water, telecom en kabel: 50 mm

Deze platen zijn beschikbaar met en zonder isolatie en worden vaak gebruikt in combinatie met funderingsdoorvoeren om een veilige aansluiting te garanderen.

Praktijkvoorbeelden

Voorbeeld 1: Aansluiting voor een warmtepomp

In een voorbeeld uit de praktijk is een aansluiting gemaakt voor een warmtepomp en eventueel een accu. Hierbij zijn meerdere YMCK-kabels gebruikt:

• 1x YMCK 5x4 mm (voor driefasen en een mogelijke accu)
• 3x YMCK 3x2,5 mm (voor eigen groep berging, voor warmtepomp en als extra groep)
• 2x Cat6 S/FTP (voor netwerk en ModBus)

Deze kabels worden via de kruipruimte gelegd, met een mantelbuis van 75 mm. Het deel onder de grond en buiten het huis is ook in een mantelbuis gelegd, terwijl het deel in de kruipruimte netjes georganiseerd is.

Voorbeeld 2: Aansluiting van een berging

In een ander voorbeeld is er sprake van een aansluiting van een berging op een eigen groep. Hierbij wordt een YMVK-as gebruikt, die via de kruipruimte naar buiten loopt en vervolgens langs de muur wordt ingegraven. Een belangrijk aandachtspunt was het feit dat de fundering breder werd na 50 cm diepte, wat leidde tot het overwegen van een boren in plaats van graven.

Voorbeeld 3: Mantelbuis voor ENEXIS-aansluiting

In een situatie waarbij een nieuwe aansluiting wordt aangevraagd bij ENEXIS, is het nodig om een mantelbuis te leggen van buiten tot in de meterkast. In dit geval is het meestal handig om een gat in de meterkastvloer te boren en de buis onder de fundering door te steken. Een boorder of installateur kan dit voorzien. In dit geval is een mantelbuis van 50 mm aanbevolen.

Uitdagingen en oplossingen

Bij het leggen van kabels en mantelbuizen kan het voorkomen dat er onverwachte uitdagingen opduiken. Hier zijn enkele voorbeelden:

1. Onbekende constructie van de fundering

Bij het begin van een project is het vaak onduidelijk hoe de fundering is opgebouwd. In een voorbeeld werd piepschuim aangetroffen, wat het vermoeden opleverde dat hierachter de fundering zat. In dergelijke gevallen is het handig om een klein gat te graven om de situatie te beoordelen. In dit geval werd overwogen om het piepschuim weg te snijden en later weer terug te plaatsen, of om gewoon door te boren.

2. Problemen met toegang tot de kruipruimte

In veel gevallen is de kruipruimte onder een woning lastig toegankelijk, vooral bij woningen met een dikke isolatielaag of een geplafonnde vloer. In zo’n situatie is het soms handiger om een gat naast het huis te graven en via een boren door de fundering een mantelbuis te leggen. Dit voorkomt het nodig hebben om een gat in de vloer van de kruipruimte te maken, wat extra werk oplevert.

Voordelen van prefab meterkasten

Een prefab meterkast is een kant-en-klare meterkast die weersbestendig is en inclusief een bodemplaat met de juiste doorvoeropeningen. Deze meterkasten worden vroeg in het bouwproces geplaatst, zodra de fundering en de beganegrondvloer gereed zijn. Dit maakt de definitieve meterkast al vroeg beschikbaar, zodat de aansluitingen direct beschikbaar zijn voor elektriciteit, warmte, water, riool en data.

De voordelen van prefab meterkasten zijn:

• Veiligheid: Er zijn veel minder factoren die het moment van aansluiten in gevaar kunnen brengen, en er zijn minder belemmeringen tijdens het aansluiten. Het is zo vroeg in het traject namelijk een stuk rustiger op de bouwplaats. Dit komt ten goede aan de veiligheid én leverbetrouwbaarheid.
• Efficiëntie: Het aansluitmoment wordt namelijk naar voren verschoven, direct nadat de vloer van de begane grond is gelegd. Dit maakt het proces sneller en betrouwbaarder.
• Gemak: Het is prettiger wanneer het tracé nog vrij is van bijvoorbeeld steigers. Dit maakt het aansluitproces gemakkelijker en sneller.
• Kostenefficiëntie: Met het toepassen van kleinere series en zelfs enkelvoudige aansluitingen is een volgende stap gezet in het efficiënter en goedkoper werken in de keten.

Technische specificaties en aansluitmogelijkheden

Bij het leggen van mantelbuizen en het kiezen van funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten is het belangrijk om rekening te houden met de technische specificaties. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte maatregelen en materialen.

Deze maatregelen zijn gebaseerd op praktijkervaringen en aanbevelingen uit diverse bronnen. Het is belangrijk om rekening te houden met de omstandigheden op de bouwplaats en eventuele veranderingen in de Bouwbesluit eisen of Nederlandse normen.

Conclusie

Het leggen van mantelbuizen van en naar een meterkast via de fundering is een essentieel onderdeel van nieuwbouw, renovaties en het aansluiten van elektriciteit, warmtepompen of data. Het kiezen tussen graven of boren hangt af van de toegankelijkheid van de kruipruimte en de structuur van de fundering. Het gebruik van funderingsdoorvoeren en meterkastvloerplaten zorgt voor een stevige en veilige aansluiting die voldoet aan de Bouwbesluit eisen en Nederlandse normen.

Prefabricate meterkasten bieden voordelen qua veiligheid, efficiëntie en kostenefficiëntie, en worden steeds vaker gebruikt in de woningbouwsector. Het is belangrijk om rekening te houden met de technische specificaties, aansluitmogelijkheden en praktische uitdagingen bij het leggen van kabels en mantelbuizen. Door deze zaken goed te plannen en uit te voeren, kan een duurzame, veilige en betrouwbare aansluiting worden gerealiseerd.

Bronnen

1. Demargaretha.nl - Kabels leggen onder of door de fundering
2. Van Walraven - Meterkastvloerplaten en doorvoeren
3. Synfra.nl - Prefab meterkasten