Het funderingslabel: Een essentieel hulpmiddel voor kwaliteit en transparantie in de bouwsector

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning is een van de meest kritieke elementen in de constructie. Het bepaalt niet alleen de stabiliteit van het gebouw, maar ook de duurzaamheid, de energie-efficiëntie en de veiligheid. In het licht van de toenemende aandacht voor bouwduurzaamheid en bouwtransparantie is het funderingslabel opgedoken als een innovatief instrument dat de kwaliteit van funderingsconstructies meet en communiceert. Dit label wordt sinds 2021 steeds vaker gebruikt bij taxaties en is een waardevol hulpmiddel voor zowel woningeigenaren, kopers, bouwbedrijven en taxateurs.

In dit artikel wordt een gedetailleerde uitleg gegeven over wat het funderingslabel inhoudt, hoe het werkt, waarom het belangrijk is en onder welke omstandigheden het gebruikt dient te worden. Op basis van actuele informatie uit betrouwbare bronnen wordt een duidelijk beeld geschetst van deze innovatie in de bouwsector.

Wat is het funderingslabel?

Het funderingslabel is een keurmerk dat een indicatie geeft van de staat van de fundering van een woning. Het label is ontwikkeld door het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) en sinds juli 2021 verplicht opgenomen in taxatierapporten. Het geeft een overzicht van de kwaliteit van de fundering op basis van openbaar beschikbare data, zoals grondwaterstand, bodemtype en historische funderingsgegevens van de woning.

De fundering is namelijk de basis van elk gebouw. Ze moet de belastingen van het hele bouwsel opvangen en zich aanpassen aan de omgeving, zoals de grondwaterstand en bodemtype. Een slechte of slecht onderhouden fundering kan leiden tot verzakkingen, scheuren in muren en andere schade. Het funderingslabel helpt bij het identificeren van mogelijke risico’s en biedt transparantie over de funderingskwaliteit.

Het label wordt uitgedrukt in vijf mogelijke waarden, van A tot en met E, waarbij:

A-label: de fundering is in uitstekende staat, geen risico op verzakking.
B-label: de fundering is in goede staat, licht verhoogd risico.
C-label: de fundering is in redelijke staat, verhoogd risico.
D-label: de fundering is in slechte staat, hoog risico.
E-label: de fundering is in zeer slechte staat, urgent gevaar.

Deze labels zijn vergelijkbaar met het energielabel, maar gericht op de fundering. Het label is geen vervanging voor een grondig funderingsonderzoek, maar wel een eerste indicatie die aandacht kan oproepen voor eventuele problemen.

Hoe werkt het funderingslabel?

Het funderingslabel wordt bepaald aan de hand van een model dat is ontwikkeld door het KCAF. Dit model maakt gebruik van data zoals:

De ondergrond van de woning (bodemtype, zoals zand, veen of klei),
De grondwaterstand,
De bouwjaar van de woning,
De constructie van de fundering (bijvoorbeeld houten paalfundering of betonfundering),
Eventuele historische gegevens over funderingsproblemen.

Deze informatie wordt geanalyseerd om een risico op verzakking in te schatten. Het resultaat is een label dat een indicatie geeft van de staat van de fundering. Het model is gebaseerd op openbaar beschikbare data en uitgangspunten die algemeen aanvaard zijn in de bouwsector.

Het funderingslabel is niet een absoluut maatstaf, maar een modelwaarde die aandacht kan oproepen. Het is belangrijk om te beseffen dat het label slechts een indicatie is en geen vervanging is voor een gedetailleerd funderingsonderzoek. Voor een grondigere beoordeling is een funderingsrapport nodig, waarbij een erkend bouwexpert of funderingsexpert de fundering beoordeelt op locatie.

Waarom is het funderingslabel belangrijk?

Het funderingslabel heeft verschillende belangrijke functies binnen de bouwsector en bij de aankoop of verbouwing van een woning:

1. Transparantie bij verkoop

Sinds juli 2021 is het funderingslabel verplicht op te nemen in taxatierapporten. Dit betekent dat bij de verkoop van een woning kopers automatisch inzicht krijgen in de staat van de fundering. Deze transparantie helpt bij het verminderen van risico’s en maakt het makkelijker om eventuele problemen tijdig te signaleren.

Een slecht funderingslabel kan ertoe leiden dat de verkoopprijs van een woning lager ligt. De markt reageert immers op mogelijke risico’s, zoals funderingsproblemen, die duurzaam en kostbaar te herstellen zijn. Voor verkopers is het daarom aan te raden om voor de verkoop een funderingslabel op te vragen en eventueel een funderingsrapport in te huren om mogelijke problemen te signaleren en op te lossen.

2. Bevorderen van bouwduurzaamheid en kwaliteit

Het funderingslabel draagt bij aan een hogere kwaliteit in de bouwsector. Bouwbedrijven die hun funderingen onderzoeken en een hoog label halen, kunnen hun concurrentiepositie versterken. Het label stimuleert ook de verbetering van bestaande funderingen, waarbij eventuele gebreken snel hersteld kunnen worden voordat grotere schade ontstaat.

3. Verminderen van funderingsproblemen en schade

Funderingsproblemen zijn een van de voornaamste oorzaken van bouwafval en herstelkosten. Vooral in oudere woningen met houten paalfunderingen is het risico op verzakking groter. Door het funderingslabel vroegtijdig te introduceren, kunnen kopers en woningeigenaren beter inzicht krijgen in mogelijke problemen en deze aanpakken voordat het te laat is.

4. Een hulpmiddel voor verbouwingen en uitbreidingen

Bij verbouwingen of uitbreidingen van woningen is het funderingslabel een waardevolle bron van informatie. Het helpt bij het bepalen of de bestaande fundering de extra belastingen kan aan. Als bijvoorbeeld een verdieping wordt toegevoegd, moet de fundering in staat zijn om de extra belasting op te nemen. Een funderingsrapport is hierbij essentieel, maar het funderingslabel geeft al een eerste indruk van de kwaliteit van de fundering.

5. Informatie voor woningeigenaren

Voor woningeigenaren is het funderingslabel een handig instrument om te controleren of hun fundering nog in goede staat is. Het kan aandacht oproepen bij signalen van funderingsproblemen, zoals scheuren in muren, klemmende deuren of zichtbare verzakkingen. Als dergelijke symptomen zich voordoen, is het verstandig om direct een funderingsonderzoek te laten uitvoeren.

Wie kan het funderingslabel opvragen?

Het funderingslabel is beschikbaar voor alle woningen in Nederland. Het kan opgevraagd worden via een online tool, zoals ‘Mijn Funderingslabel’, die gratis beschikbaar is. Deze tool geeft een objectieve beoordeling van de kwaliteit van de fundering, gebaseerd op openbare data en het KCAF-model.

Woningeigenaren kunnen het label ook opvragen bij hun aannemer of bouwbedrijf. Als de fundering nog niet is gekeurd, kan een erkend bouwexpert dit voor onderzoek en beoordeling regelen. Voor kopers is het funderingslabel automatisch opgenomen in het taxatierapport, waardoor geen extra kosten ontstaan voor het verkrijgen van het label.

Wat zijn de gevolgen van een slecht funderingslabel?

Een slecht funderingslabel kan verschillende gevolgen hebben, afhankelijk van de situatie en de intentie van de eigenaar of koper:

Verminderde verkoopwaarde: Een slecht label kan ervoor zorgen dat de woning minder waard is, omdat het risico op funderingsproblemen groter is.
Verhoogde onderhoudskosten: Een slechte fundering vereist mogelijk extra onderhoud of herstel, wat kostbaar kan zijn.
Moeilijkere verkoop: Kopers kunnen aarzelen om een woning te kopen als het funderingslabel laag is. Dit kan leiden tot een langere verkoopperiode.
Verplicht herstel: In sommige gevallen kan het verplicht zijn om funderingsproblemen te herstellen, bijvoorbeeld als de fundering niet voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit of de geldende normen.

Welke huizen lopen het hoogste risico op funderingsproblemen?

Er zijn een aantal factoren die het risico op funderingsproblemen verhogen. Deze omvatten:

Oudere huizen: Vooral huizen gebouwd voor 1970 lopen een groter risico, omdat de funderingsconstructies ouder zijn en mogelijk slechter onderhouden zijn.
Houten funderingen: Houten paalfunderingen zijn gevoelig voor rotting, vooral als de grondwaterstand laag is. Dit kan leiden tot verzakkingen.
Bodemtype: Woningen die zijn gebouwd op veen- of kleigebieden lopen een groter risico op verzakkingen dan huizen op zand of klei.
Grondwaterstand: Een lage grondwaterstand zorgt ervoor dat houten palen droog staan en kunnen rotten. Dit verhoogt het risico op funderingsproblemen.
Onvoldoende onderhoud: Slecht onderhouden funderingen zijn kwetsbaarder voor slijtage en schade.

Wat zijn de voordelen van het funderingslabel?

Het funderingslabel biedt verschillende voordelen, zowel voor woningeigenaren als voor de bouwsector in het algemeen:

Inzicht in funderingskwaliteit: Het label geeft een objectieve beoordeling van de staat van de fundering, waardoor woningeigenaren en kopers beter kunnen inschatten of er problemen zijn.
Verminderde risico’s: Het label helpt bij het identificeren van mogelijke risico’s op verzakkingen of funderingsproblemen.
Verminderde herstelkosten: Vroegtijdige detectie van funderingsproblemen kan leiden tot een minder kostelijke herstelling.
Stimulering van kwaliteit: Het label stimuleert bouwbedrijven om de kwaliteit van hun funderingsconstructies te verbeteren.
Transparantie in de markt: Het label maakt de markt transparanter en vertrouwenwekkender voor kopers en verkopers.

Hoe gebruik ik het funderingslabel?

Het funderingslabel kan op verschillende manieren gebruikt worden, afhankelijk van de situatie:

1. Bij de aankoop van een woning

Bij het kopen van een woning is het verstandig om het funderingslabel te bekijken. Dit geeft inzicht in de staat van de fundering en kan helpen bij de beoordeling van de aankoop. Als het label laag is, kan dit aanleiding zijn om een funderingsrapport in te huren of de verkoopprijs te onderhandelen.

2. Bij de verkoop van een woning

Voor verkopers is het aan te raden om het funderingslabel op te vragen en eventueel een funderingsrapport in te huren. Dit helpt bij het verminderen van risico’s en maakt de verkoop makkelijker. Een hoog label kan ook helpen bij het verkrijgen van een hogere verkoopprijs.

3. Bij verbouwingen of uitbreidingen

Bij verbouwingen of uitbreidingen is het funderingslabel een waardevolle bron van informatie. Het helpt bij het bepalen of de bestaande fundering de extra belastingen kan aan. In sommige gevallen is een gedetailleerd funderingsrapport nodig, maar het label geeft al een eerste indruk.

4. Bij het plannen van onderhoud

Het funderingslabel kan gebruikt worden als ondersteuning bij het plannen van onderhoud aan de fundering. Het geeft aan of er risico’s zijn en wat het niveau van de funderingskwaliteit is.

Wat zijn de beperkingen van het funderingslabel?

Hoewel het funderingslabel een waardevolle tool is, heeft het ook beperkingen die moeten worden erkend:

Alleen een indicatie: Het label is geen vervanging voor een grondig funderingsonderzoek. Het geeft alleen een modelwaarde op basis van openbare data.
Geen garantie op funderingskwaliteit: Het label geeft een risico in te schatten, maar geen garantie dat de fundering defect is of geen problemen zal opleveren.
Beperkte data: Het model is gebaseerd op openbare data, die in sommige gevallen niet volledig of actueel zijn.
Geen juridische verplichting: Het label is geen juridische verplichting voor herstel, tenzij er sprake is van schade of niet-compliance met het Bouwbesluit.

Conclusie

Het funderingslabel is een innovatief instrument dat transparantie en kwaliteit in de bouwsector bevordert. Het geeft woningeigenaren, kopers en bouwbedrijven inzicht in de staat van de fundering en helpt bij het verminderen van risico’s op verzakkingen en funderingsproblemen. Het label is sinds juli 2021 verplicht op te nemen in taxatierapporten en is beschikbaar voor alle woningen in Nederland.

Hoewel het label slechts een indicatie is, is het een waardevolle bron van informatie die aandacht kan oproepen voor eventuele problemen. Het stimuleert ook de verbetering van funderingskwaliteit en draagt bij aan een duurzamere en betrouwbaardere bouwsector. Voor woningeigenaren en kopers is het aan te raden om het label te gebruiken als ondersteuning bij beslissingen rondom de aankoop, verkoop of verbouwing van een woning.

Bronnen

label