Fundering op de verkeerde hoogte: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning of gebouw vormt de basis van de constructie. Als deze fundering niet op de juiste hoogte of diepte is aangebracht, kan dat zorgen voor ongelijke verzakkingen, scheuren in muren, vochtproblemen of zelfs structurale schade. Het is daarom van groot belang dat bij het bouwen of verbouwen van een woning zorgvuldig wordt gekeken naar de juiste funderingsdiepte en -hoogte. In dit artikel bespreken we de oorzaken van funderingen die niet op de juiste hoogte liggen, de gevolgen die daarbij kunnen ontstaan, en welke oplossingen er beschikbaar zijn.

We voeren hierbij alleen informatie aan die uit de leveranciersgegevens afgeleid is en volgens de gestelde richtlijnen wordt gebruikt. Daarom beperken we ons uitsluitend tot feiten en aanbevelingen die uit de gegeven bronnen zijn te halen.

Inleiding

Een fundering is de ondersteunende basis van elk bouwwerk. Zij zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw op een veilige en stabiele manier wordt overgedragen op de ondergrond. Als de fundering niet op de juiste hoogte of diepte is aangebracht, kan dat leiden tot problemen die niet alleen het bouwwerk zelf in gevaar brengen, maar ook de omgeving en de veiligheid van de bewoners.

Volgens de leveranciersgegevens is er geen universele regel voor de juiste funderingsdiepte. Deze hangt af van factoren zoals de grondsoort, de belasting van het gebouw, de vorstdiepte, en de stabiliteit van de ondergrond. Als gevolg hiervan kan het probleem dat een fundering niet op de juiste hoogte ligt, zich op verschillende manieren voordoen. In dit artikel bespreken we de mogelijke oorzaken, gevolgen en oplossingen.

Oorzaken van een fundering op de verkeerde hoogte

1. Onjuiste bodemkenmerken zijn onderschat

Een van de belangrijkste oorzaken waarom een fundering niet op de juiste hoogte ligt, is dat de bodemkenmerken niet goed zijn beoordeeld. De dragende grondlaag speelt een cruciale rol bij het bepalen van de funderingsdiepte. Deze laag bepaalt of de fundering voldoende draagcapaciteit heeft.

In sommige regio's in Nederland, zoals het oosten, ligt de dragende grondlaag dicht bij het oppervlak. In het westen daarentegen kan deze dieper liggen. Als men hier geen rekening mee houdt, kan de fundering onvoldoende steun bieden. Dit kan ervoor zorgen dat de fundering op een onjuiste hoogte is geplaatst, wat leidt tot problemen.

2. Onvoldoende bodemonderzoek

Voor het bepalen van de funderingsdiepte is het aan te raden om een grondonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek bevat zowel veldonderzoek (zoals boringen en proeven in de grond) als laboratoriumonderzoek (analyse van grondmonsters). Zonder dit onderzoek kan het risico op funderingsproblemen aanzienlijk groter worden.

Bijvoorbeeld: als de grond vochtig of los is (zoals vleem of veen), kan de fundering niet op de juiste hoogte liggen, omdat deze grondsoorten niet genoeg draagkracht bieden. In dergelijke gevallen is het aan te raden om een fundering op palen of schroefpalen te gebruiken. Als dit niet wordt gedaan, kan de fundering instabiel worden en op de verkeerde hoogte blijven.

3. Onvoldoende rekening met vorstdiepte

Een andere belangrijke factor bij het bepalen van de funderingsdiepte is de vorstdiepte. Deze diepte geeft aan hoe ver de bodem in het koude seizoen kan bevriezen. In Nederland ligt deze meestal tussen de 60 en 80 cm, maar bij extreme kou kan deze oplopen tot meer dan een meter.

Als een fundering niet diep genoeg is geplaatst om onder de vorstdiepte te liggen, kan de grond in de winter bevriezen en daardoor uitzetten. Hierdoor kan de fundering verheven worden of ongelijkmatig verzakken, wat leidt tot problemen zoals scheuren in muren en instabiliteit van het gebouw. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van funderingen die niet op de juiste hoogte liggen.

4. Onjuiste constructie of belastingberekening

De fundering moet ook in staat zijn om de belasting van het gebouw te dragen. Dit houdt rekening met het gewicht van het bouwwerk, inclusief muren, daken, vloeren, en eventueel meubilair. Als deze belasting niet correct wordt berekend, kan de fundering niet voldoende ondersteuning bieden.

Bijvoorbeeld: bij kolomconstructies ontstaan puntbelastingen, wat vaak zwaardere funderingen vereist. Bij constructies op muren is de belasting meer verspreid. Als hier geen rekening mee wordt gehouden, kan de fundering niet op de juiste hoogte worden geplaatst, wat leidt tot ongelijke drukverdeling en schade.

5. Onjuiste uitvoering of gebruik van amateuristische methoden

Het aanbrengen van een fundering is een vakmanschap die vereist dat het werk wordt uitgevoerd door een ervaren professional. Het Bouwbesluit stelt strikte eisen voor funderingen, zowel qua stabiliteit als qua veiligheid en waterhuishouding. Als een fundering door amateurs of onkundigen wordt uitgevoerd, is het risico op funderingsproblemen aanzienlijk groter.

Bijvoorbeeld: schroeffunderingen kunnen wel relatief eenvoudig lijken, maar vereisen toch de juiste kennis en ervaring om volgens de geldende normen en eisen uitgevoerd te worden. Als dit niet het geval is, kan de fundering op de verkeerde hoogte liggen, wat leidt tot schade.

Gevolgen van een fundering op de verkeerde hoogte

1. Onregelmatige verzakkingen

Een van de meest voorkomende gevolgen van een fundering op de verkeerde hoogte is onregelmatige verzakkingen. Als de fundering niet voldoende draagcapaciteit heeft of in onstabiele grond ligt, kan het gebouw op sommige plekken zakt en op andere plekken niet. Dit leidt tot scheuren in muren, vloeren en daken.

Scheuren die schuin lopen of boven de muur liggen, zijn vaak een teken dat de fundering niet goed werkt. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de fundering te onderzoeken en eventueel te herstellen of te verstevigen.

2. Problemen met vocht en wateroverlast

Een fundering die niet op de juiste hoogte ligt, kan ook leiden tot vochtproblemen. Als de fundering te laag is geplaatst, kan het grondwater gemakkelijker in het bouwwerk treden. Hierdoor kunnen er vochtproblemen ontstaan, zoals muurzwammen en koudebruggen.

Een slechte drainage rondom de fundering kan dit probleem verder verergen. Als hier geen rekening mee is gehouden, kan het bouwwerk niet alleen esthetisch slecht worden, maar ook de gezondheid van de bewoners in gevaar brengen.

3. Instabiliteit van het bouwwerk

Een fundering die niet op de juiste hoogte ligt, kan het bouwwerk niet voldoende ondersteunen. Dit kan leiden tot instabiliteit, wat zich manifesteert in knikken, buigingen of zelfs instortingen in extreme gevallen.

Bijvoorbeeld: als de fundering te diep of te oppervlakkig is geplaatst, kan het bouwwerk niet goed in balans zijn. Hierdoor kunnen er spanningen ontstaan in de constructie, wat leidt tot schade.

4. Schade aan aangrenzende constructies

Een fundering die niet op de juiste hoogte ligt, kan ook schade veroorzaken aan aangrenzende gebouwen. Als een aanbouw of uitbreiding wordt gerealiseerd zonder een juiste fundering, kan dit de stabiliteit van het oorspronkelijke bouwwerk ondermijnen.

Het is daarom aan te raden om een constructieberekening uit te voeren en eventueel extra palen of verstevigingsmaatregelen aan te brengen. Dit voorkomt dat schade ontstaat aan aangrenzende structuren.

Oplossingen voor een fundering die niet op de juiste hoogte ligt

1. Herstellen of verstevigen van de fundering

Als de fundering niet op de juiste hoogte ligt, is herstel of versteviging vaak nodig. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de mate van schade en de grondsoort.

Een mogelijke oplossing is het bijplaatsen van extra palen. Hierbij worden palen in de grond geslagen om de fundering extra ondersteuning te geven. Een andere optie is het opvijzelen van de woning, waarbij de constructie wordt opgeheven tot het juiste niveau.

Een derde optie is het injecteren van speciaal materiaal in de grond, waardoor de grond wordt versterkt en de woning op het juiste niveau wordt gebracht. Dit is een minder invasieve methode, maar vereist wel het gebruik van een professional.

2. Gebruik van palen of schroeffunderingen

Als de dragende grondlaag diep ligt, kan het aanbrengen van palen of schroeffunderingen een oplossing zijn. Deze technieken maken het mogelijk om de fundering tot de dragende laag te brengen, zonder dat het bouwwerk onnodig diep wordt gegraven.

Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor situaties waarin weinig ruimte is voor zware machines. Ze kunnen snel en efficiënt worden geïnstalleerd en voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Het is aan te raden om dit soort fundering aan te brengen bij bouwprojecten op losse of vochtige grond.

3. Grondonderzoek uitvoeren

Als de fundering niet op de juiste hoogte ligt, is het belangrijk om eerst een grondonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek bepaalt de samenstelling van de ondergrond, de draagcapaciteit en eventuele problemen zoals hoge grondwaterstanden of zwakke grondsoorten.

Het grondonderzoek omvat zowel veldonderzoek (zoals boringen en proeven) als laboratoriumonderzoek (analyse van grondmonsters). Hiermee kan worden bepaald of de fundering opnieuw moet worden aangebracht of uitgebreid met extra ondersteuningsmaatregelen.

4. Aanvragen van constructieberekening en vergunning

Het bepalen van de juiste funderingsdiepte en -hoogte is een specialistische klus. Het is daarom aan te raden om een constructieberekening uit te voeren, zowel voor het bouwen van een nieuw gebouw als voor het uitbreiden of verbouwen van een bestaand bouwwerk.

Een constructieberekening bepaalt de belasting van het bouwwerk, de stabiliteit van de fundering en eventuele extra maatregelen. Bovendien is het belangrijk om eventuele bouwvergunningen aan te vragen, vooral als er aangrenzende gebouwen zijn die kunnen worden beïnvloed.

Conclusie

Een fundering die niet op de juiste hoogte ligt, kan leiden tot een reeks problemen, zoals ongelijke verzakkingen, vochtproblemen, instabiliteit en schade aan aangrenzende gebouwen. De oorzaken hiervan zijn meestal te vinden in onjuiste bodemkenmerken, onvoldoende bodemonderzoek, onvoldoende rekening met vorstdiepte, onjuiste belastingberekening of amateuristische uitvoering.

Om dit te voorkomen of op te lossen, is het aan te raden om een grondonderzoek uit te voeren, een constructieberekening uit te voeren en eventueel extra maatregelen aan te brengen zoals palen of schroeffunderingen. Het aanbrengen van een fundering is een vakmanschap en dient uitgevoerd te worden door een ervaren professional, die voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit.

Voorkomen is beter dan genezen. Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering is essentieel voor de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van elk bouwwerk.