Minimale draagkracht van fundering op staal: Toepassing, voor- en nadelen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij elke bouw- of renovatieproject is het kiezen van de juiste fundering een essentieel onderdeel van het ontwerp. Voor kleinere constructies, zoals vrijstaande huizen, aanbouwen of bijgebouwen, wordt vaak overwogen om gebruik te maken van een fundering op staal. Deze methode is bekend om zijn kostenefficiëntie en snelle uitvoering, maar is alleen geschikt als de ondergrond voldoende draagkracht heeft. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de minimale draagkracht van fundering op staal, de toepassing ervan, de voor- en nadelen, en wanneer alternatieven zoals paalfundering of schroefpalen beter zijn.

Inleiding

Een fundering op staal is een eenvoudige, goedkope en snelle oplossing voor het leggen van een fundering, maar het is afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond. Als de ondergrond niet voldoende stevig is – zoals bij veen, slappe klei of onstabiele bodems – is een fundering op staal niet geschikt. In dat geval moet men overwegen voor een paalfundering of schroefpalen. Het is daarom van groot belang om eerst de bodemstructuur te analyseren en te bepalen of een fundering op staal wel degelijk voldoet aan de nodige minimale draagkracht.

Deze informatie is belangrijk voor eigenaren van woningen, bouwbedrijven en bouwplanners die overwegen om een fundering op staal te kiezen. In het volgende gedeelte wordt de conceptuele basis van fundering op staal uitgelegd, gevolgd door een diepgaand overzicht van de minimale draagkracht, toepassing, voor- en nadelen, en alternatieven.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal, ook wel fundering op zand of fundering op dragende laag genoemd, is een methode waarbij de fundering direct op een draagkrachtige bodemlaag rust. Deze methode vereist geen diepe gaten of complexe palen, maar een eenvoudige betonnen fundering die rechtstreeks op een stabiele grondlaag is aangelegd. Deze methode wordt vaak gebruikt voor kleinere woningen, aanbouwen, bijgebouwen en lichte constructies.

De voornaamste voorwaarde voor de toepassing van deze fundering is dat de ondergrond sufficiënt draagkracht heeft. Als de grond te zacht is of onstabiel, kan het risico op verzakkingen of scheuren in de structuur toenemen.

Minimale draagkracht van fundering op staal

De minimale draagkracht is een essentieel criterium bij het bepalen of een fundering op staal toepasbaar is. Draagkracht verwijst naar de mate waarin de grond in staat is om een belasting aan te kunnen. Deze wordt meestal bepaald door middel van een grondonderzoek of sondering, waarbij de draagkracht van de bodem wordt gemeten. Op basis hiervan kan worden gecontroleerd of de ondergrond geschikt is voor een fundering op staal.

Toepassing op verschillende grondsoorten

Een fundering op staal is meestal geschikt op de volgende grondsoorten:

Zandgrond: In gebieden met stevig zand is fundering op staal een veelgebruikte en betrouwbare methode. Zandgrond heeft vaak een hoge draagkracht, waardoor het geschikt is voor lichte tot middelzware constructies.
Kleigrond: Bij voldoende draagkracht is kleigrond ook geschikt voor fundering op staal. Echter, bij zachte of vochtige klei is deze methode niet aan te raden.
Aangevulde grond: In sommige gevallen is aangevulde grond ook geschikt, mits deze voldoende is gestabiliseerd en getest op draagkracht.

De methode is niet geschikt op:

Veengrond: Veen is te zacht en heeft weinig draagkracht. Fundering op staal op veen is niet veilig en kan leiden tot verzakkingen.
Zachte of onstabiele grond: Als de grond niet voldoende stevig is, is paalfundering of schroefpalen een betere keuze.

Aanbevolen diepte en uitvoering

De diepte van een fundering op staal ligt meestal tussen 60 cm en 120 cm, afhankelijk van de draagkracht van de bodem en het gewicht van het bouwwerk. Een fundering op staal vereist weinig grondverzet, wat het gunstig maakt voor projecten waarbij het behoud van de omliggende tuin of omgeving belangrijk is.

De fundering bestaat meestal uit een betonnen strook of plaat die op de draagkrachtige bodem is aangelegd. Deze strook dient als steun voor muren of constructies. In sommige gevallen kan ook gebruik worden gemaakt van poerenfundering of plaatfundering, afhankelijk van de omvang van het project.

Voordelen van fundering op staal

De keuze voor een fundering op staal heeft een aantal belangrijke voordelen, vooral bij kleinere projecten. Deze worden hieronder besproken:

1. Kostenefficiënt

Een fundering op staal is vaak goedkoper dan andere funderingstypen, zoals paalfundering of schroefpalen. Dit komt omdat er geen extra materialen nodig zijn en er minimale grondwerken zijn. De gemiddelde kosten liggen tussen €75 en €125 per vierkante meter, wat het een betaalbare optie maakt voor vrijstaande huizen, aanbouwen en kleinere constructies.

2. Snelle uitvoering

De fundering op staal is snel in uitvoering, omdat er weinig grondverzet nodig is. Dit verkort de bouwperiode aanzienlijk en maakt het geschikt voor projecten waarbij tijd een factor is.

3. Minimale impact op de omgeving

Omdat er weinig of geen grondverzet nodig is, is de invloed op de tuin of omgeving beperkt. Dit maakt de methode gunstig voor projecten waarbij het behoud van planten of landschap belangrijk is.

4. Eenvoudige uitvoering

De fundering is technisch eenvoudig en kan vaak worden uitgevoerd door een ervaren bouwbedrijf of zelfs door een DIY-enthousiast, mits het project klein is en de bodem voldoende draagkracht heeft.

Nadelen van fundering op staal

Hoewel fundering op staal een goedkope en eenvoudige oplossing is, heeft het ook een aantal beperkingen. Deze worden hieronder verder uitgelegd.

1. Beperkte toepassing

De methode is niet geschikt voor zachte of onstabiele grond, zoals veen of slappe klei. In dergelijke gevallen is een paalfundering of schroefpaal de betere keuze. Als de draagkracht van de grond onvoldoende is, kan dit leiden tot verzakkingen en scheuren in de constructie.

2. Gevoelig voor verzakkingen

Zelfs bij correcte uitvoering is een fundering op staal gevoelig voor verzakkingen, vooral bij veranderende grondwaterstanden of onstabilisatie van de ondergrond. Dit maakt het minder geschikt voor projecten in regio's met instabiele grond.

3. Minder flexibel

Aanpassingen of uitbreidingen van een constructie met een fundering op staal kunnen moeilijker zijn. In tegenstelling tot paalfundering, waarbij palen dieper geplant of verwijderd kunnen worden, is een fundering op staal minder aanpasbaar.

Wanneer is fundering op staal geschikt?

De methode is meestal geschikt in de volgende situaties:

Kleine woningen en rijtjeshuizen: Bij een stevige ondergrond is fundering op staal ideaal voor vrijstaande huizen of rijtjeshuizen.
Aanbouwen en bijgebouwen: Voor zaken zoals serres, garages en terrassen is fundering op staal een kostenefficiënte en eenvoudige keuze.
Industriële of commerciële gebouwen: Kleine industriële of commerciële gebouwen kunnen vaak gebruik maken van fundering op staal, mits de bodem voldoende draagkracht heeft.

Geografische geschiktheid

In Nederland is fundering op staal vaak toegepast in gebieden met zandgrond, zoals in het oostelijke deel van het land. In regio's met veen of zachte klei is het echter niet geschikt.

Wanneer is fundering op staal niet geschikt?

Hoewel fundering op staal een betrouwbare methode is bij goede bodemomstandigheden, is het niet altijd de beste keuze. Hieronder wordt uitgelegd in welke gevallen fundering op staal niet aan te raden is.

1. Onvoldoende draagkracht van de grond

Als de draagkracht van de grond te laag is – bijvoorbeeld in gebieden met veen, slappe klei of onstabiele grond – is fundering op staal niet geschikt. In dergelijke gevallen is een paalfundering of schroefpaal een betere keuze.

2. Grondverzakkingen of scheuren in de constructie

Als er al schade is ontstaan aan het bouwwerk of de fundering, kan dit wijzen op een onvoldoende fundering. In dat geval is het mogelijk dat de fundering op staal niet langer voldoende sterk is en moet worden vervangen.

3. Veranderingen in de ondergrond

Door bodeminklinking, droogstand of andere grondveranderingen kan de fundering op staal niet meer veilig functioneren. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de fundering te herstellen of te vervangen.

4. Zwaardere bouwwerken

Voor zwaardere constructies, zoals meervoudige woningen of commerciële gebouwen, is paalfundering vaak nodig om de belasting van het gebouw te dragen. Fundering op staal is in dergelijke gevallen niet geschikt.

Alternatieven voor fundering op staal

Als fundering op staal niet geschikt is, zijn er alternatieven beschikbaar die beter aansluiten bij de bodemomstandigheden of de belasting van het bouwwerk. De meest gebruikte alternatieven zijn:

1. Fundering op palen

Fundering op palen wordt toegepast wanneer de draagkrachtige laag zich te diep onder het maaiveld bevindt. Hierbij worden betonnen palen in de grond geplant tot de vaste laag is bereikt. Deze methode is stabieler en duurzamer, maar vereist wel meer tijd en kosten.

Voordelen: - Sterke ondersteuning voor zware of grotere constructies - Toepasbaar op zachte grond - Lange levensduur

Nadelen: - Duurder en tijdrovend - Meer grondverzet nodig - Minder geschikt voor projecten waarbij het behoud van de tuin belangrijk is

2. Schroefpalen

Schroefpalen zijn een duurzame en minimaal invasieve methode die geschikt is voor zachte of natte grond. De palen worden met een machine in de grond gedraaid en kunnen later worden verwijderd of bijgesteld.

Voordelen: - Minimale impact op de omgeving - Snel en nauwkeurig uitvoerbaar - Toepasbaar op verschillende grondsoorten - Duurzaam en flexibel

Nadelen: - Beperkte draagkracht voor zware constructies - Hoogere investering in technologie

Kiezen tussen fundering op staal, palen en schroefpalen

De keuze voor een specifieke fundering hangt af van meerdere factoren, zoals de bodemstructuur, het gewicht van het bijgebouw en de regelgeving. Hieronder een overzicht van de geschiktheid per methode:

Funderingsmethode	Geschikt voor	Niet geschikt voor	Opmerkingen
Fundering op staal	Kleinere bijgebouwen, terrassen, zandgrond	Veengrond, klei	Snel en kostenefficiënt, maar minder stevig
Fundering op palen	Zware of grotere bijgebouwen, zachte grond	Tuinen met gevoelige planten	Stabiel en duurzaam, maar duurder en tijdrovend
Schroefpalen	Natte of zachte grond, aanbouwen met licht gewicht	Zware constructies	Duurzaam en minimaal invasief, maar beperkte draagkracht

Factoren om in overweging te nemen

Bodemstructuur: Wordt er op zand, klei of veen gebouwd?
Gewicht van het bijgebouw: Is het een lichte schuur of een zwaardere garage?
Regelgeving: Zijn er lokale bouwvoorwaarden of beperkingen?
Tuin of omgeving: Is het belangrijk om de tuin of omgeving te behouden?

Conclusie

Fundering op staal is een kostenefficiënte en eenvoudige methode voor kleinere constructies, mits de bodem voldoende draagkracht heeft. Het is geschikt voor projecten zoals vrijstaande huizen, aanbouwen, bijgebouwen en lichte commerciële constructies. Echter, bij zachte, onstabiele of veengrond is fundering op staal niet aan te raden en moeten alternatieven zoals paalfundering of schroefpalen worden overwogen.

Het is van groot belang om een grondonderzoek of sondering uit te voeren voordat de fundering wordt aangelegd. Dit bepaalt of de ondergrond geschikt is voor fundering op staal of dat een andere methode nodig is. Door de minimale draagkracht van de bodem te bepalen, kan men ervoor zorgen dat de fundering veilig, stabiel en duurzaam is.

Bij het kiezen van een fundering is het belangrijk om alle factoren in overweging te nemen, inclusief bodemstructuur, gewicht van het bouwwerk, kosten en regelgeving. Op die manier kan de juiste funderingsmethode worden gekozen, die zowel functioneel is als duurzaam in de toekomst.