Kabellegging onder of via funderingsdoorvoer: Aanbevolen methoden en technische richtlijnen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Bij het leggen van stroom- of datakabels van buiten naar binnen, bijvoorbeeld van een kruipruimte of berging naar een meterkast of elektrische verdeling, is het vaak nodig om kabels onder of via een funderingsdoorvoer te leggen. Deze keuze is afhankelijk van de situatie op de bouwplaats, de beschikbaarheid van toegangspunten, de toegestane diepte, en de wens van minimale schade aan de fundering. In dit artikel worden de technische overwegingen, aanbevolen methoden en praktische toepassingen besproken, met aandacht voor de regelgeving, materialen en veiligheid. Het artikel is gericht op zowel handwerkers, elektriciens, als woningeigenaren die betrokken zijn bij renovatie of nieuwbouwprojecten.

Inleiding

Het leggen van kabels door of onder de fundering is een standaardproces in de bouw- en elektriciteitswereld. De keuze tussen graven onder de fundering en boren door de fundering hangt af van factoren zoals toegankelijkheid, de toegestane diepte, de soort kabel, en de mogelijke schade aan de fundering. De praktijk laat zien dat beide methoden in bepaalde situaties wenselijk zijn. Bijvoorbeeld bij woningen met een kruipruimte is graven onder de fundering vaak de voorkeur, terwijl boren door de fundering handiger is bij onbereikbare kruipruimtes of bij isolatieproblemen.

Daarnaast is het gebruik van mantelbuizen en funderingsdoorvoeren essentieel om kabels te beschermen, te isoleren en te bevestigen. De richtlijnen van het Bouwbesluit en andere regelgevingen zijn hierin van groot belang om de veiligheid en duurzaamheid van de installatie te garanderen.

Technische overwegingen bij kabellegging

Kabeltype en mantelbuis

In de praktijk worden meestal YMCK-kabels gebruikt, die geschikt zijn voor interne en externe aansluitingen. Deze kabels zijn geïsoleerd, bestand tegen vocht en geschikt voor leggen onder de grond of in mantelbuizen. Afhankelijk van het aantal kabels en hun dikte, wordt een mantelbuis van geschikte maat gekozen. In een voorbeeld uit de bronnen wordt een mantelbuis van 75 mm gebruikt voor een totale kabeldikte van ongeveer 60 mm. De buis moet voldoende ruimte bieden voor eventuele toekomstige uitbreidingen en moet makkelijk te onderhouden zijn.

Voor het leggen van de mantelbuis in de kruipruimte is het belangrijk om te overwegen of de buis in één stuk kan worden gelegd of dat het nodig is om het in segmenten te doen. In sommige gevallen is het lastig om een stugge buis op te rollen en door de kruipruimte te trekken, vooral bij toegang beperkt is door isolatielaag of andere belemmeringen. In dergelijke gevallen kan het handiger zijn om een buis met een flexibele binnenconstructie te kiezen of de buis in kleinere segmenten te leggen.

Diepte en afstand

Bij het leggen van kabels onder de fundering is de diepte een belangrijk aspect. De kabels moeten op een voldoende diepte worden gelegd om schade door menselijke activiteiten of natuurlijke omstandigheden te voorkomen. In de praktijk wordt vaak gegraven op een diepte van minstens 50 cm onder de fundering. Deze diepte zorgt voor een voldoende veiligheidsmarge en maakt het mogelijk om de kabels in een mantelbuis te leggen.

Bij het leggen van grondkabels zonder mantelbuis is er een andere richtlijn. Deze kabels mogen pas zonder bescherming worden gebruikt wanneer ze op minstens 60 cm onder de grond liggen. Als ze minder diep worden gelegd, moet de kabel altijd worden bescherm met een kunststof buis. Dit is vooral belangrijk bij elektrische installaties of bij het leggen van kabels in een tuin of openbare ruimte.

Veiligheid en onderhoud

Een van de belangrijkste technische overwegingen bij het leggen van kabels is veiligheid. Bij het aanbrengen van een grondkabel is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de kabel niet onder spanning in de sleuf ligt. Dit kan gevaarlijke situaties veroorzaken. Een aanbevolen methode is om de kabel kronkelend door de gegraven sleuf te leggen. Op deze manier staat de kabel niet onder spanning en is de kans op gevaarlijke situaties een stuk kleiner.

Daarnaast moet er rekening worden gehouden met waterdichtheid. Bij elektriciteitsaansluitingen en grondkabels is het verplicht om waterdichte verbindingen te maken, zowel bij de aansluiting in de meterkast als bij eventuele aansluitingen in de grond. Dit voorkomt dat vocht in de kabels terechtkomt, wat kan leiden tot kortsluitingen of lekstroomproblemen.

Veelvoorkomende scenario’s

Leggen van kabels via een funderingsdoorvoer

Bij het leggen van kabels van buiten naar binnen is het vaak mogelijk om een funderingsdoorvoer te gebruiken. Dit is een technische oplossing waarbij een mantelbuis wordt aangebracht in de fundering, zodat kabels veilig en geïsoleerd kunnen worden gelegd. Een funderingsdoorvoer wordt vaak gebruikt bij de aansluiting van elektriciteit, gas of telecomleidingen. Deze methode heeft het voordeel dat er geen gaten hoeven te worden gegraven onder de fundering en dat de kabels beter worden beschermd tegen schade.

In een voorbeeld uit de bronnen is het mogelijk om een YMVK-as kabel via een bestaande mantelbuis te leggen. De mantelbuis is ruim genoeg voor meerdere kabels. Dit is een aanbevolen methode, mits de mantelbuis voldoet aan de technische voorwaarden, zoals voldoende ruimte voor toekomstige uitbreidingen en voldoende bescherming.

Leggen van kabels onder de fundering

In gevallen waarin het leggen van een funderingsdoorvoer niet mogelijk is, kan er gekozen worden voor het graven onder de fundering. Dit is meestal het geval bij woningen met een toegankelijke kruipruimte. De kabels worden dan in een mantelbuis gelegd en op een diepte van minstens 50 cm onder de fundering. Deze methode biedt de voordeel dat er geen schade aan de fundering opgelopen wordt en dat de kabels goed toegankelijk zijn voor onderhoud.

Een nadeel van deze methode is dat het graven onder de fundering vaak tijdrovend en arbeidsintensief is, vooral bij woningen met een kleinere kruipruimte of met een dichte bodemstructuur. Bovendien kan het risico op schade aan de kabels groter zijn, bijvoorbeeld door vocht of beweging in de grond.

Praktische toepassingen

Aansluiting van een laadpaal

Een praktisch voorbeeld waarin het leggen van kabels via een funderingsdoorvoer wenselijk is, is bij de aansluiting van een laadpaal voor elektrische voertuigen. In dit geval is het vaak nodig om een YMVK-as kabel van buiten naar binnen te leggen. In een situatie waarbij er al een funderingsdoorvoer is, kan deze worden gebruikt voor de aansluiting. Dit is voordelig omdat het voorkomt dat er extra gaten hoeven te worden gegraven of dat er schade aan de fundering opgelopen wordt.

Een belangrijk aspect bij deze toepassing is dat de mantelbuis voldoende ruimte biedt voor meerdere kabels. In het voorbeeld uit de bronnen is de mantelbuis ruim genoeg voor het leggen van een extra kabel, wat toegestaan is mits de technische eisen zijn gerespecteerd.

Aansluiting in een kruipruimte of berging

Bij het leggen van kabels van een tuin of berging naar een kruipruimte of meterkast is het meestal noodzakelijk om kabels onder of via de fundering te leggen. In deze gevallen is het vaak handiger om te kiezen voor graven onder de fundering, vooral bij woningen met een toegankelijke kruipruimte. Dit zorgt voor een veiligere en makkelijker onderhoudbare oplossing.

Bij woningen zonder kruipruimte of met een volledig onbereikbare kruipruimte is het vaak noodzakelijk om een funderingsdoorvoer te boren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij woningen met een dichte isolatielaag of bij woningen die zijn bebouwd op een fundament zonder onderliggende ruimte. In dergelijke gevallen is het aanbevolen om gebruik te maken van een PVC-buis om de kabels te beschermen.

Regelgeving en normen

Het leggen van kabels onder of via de fundering is onderworpen aan een aantal technische en juridische richtlijnen. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de veiligheid van de installatie en de duurzaamheid van de fundering te waarborgen.

Richtlijnen van het Bouwbesluit

Het Bouwbesluit bevat richtlijnen voor het leggen van elektriciteits- en datakabels in of onder funderingen. Deze richtlijnen zijn van toepassing op zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Bijvoorbeeld is het noodzakelijk om kabels veilig en beschermend te leggen, zodat er geen risico op kortsluiting of lekstroom is. Ook moeten kabels voldoen aan de eisen van waterdichtheid en moeten ze voldoende toegankelijk zijn voor onderhoud.

Richtlijnen van IWUN en netbeheerders

De IWUN (Informatie- en Woningnetwerken) en andere netbeheerders, zoals Liander, hebben richtlijnen opgesteld voor het leggen van kabels via funderingsdoorvoeren. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de samenwerking tussen netbeheerders en eigenaren van woningen te faciliteren en om de veiligheid en betrouwbaarheid van de elektriciteitsaansluiting te waarborgen.

In een voorbeeld uit de bronnen is het mogelijk om een YMVK-as kabel via een bestaande mantelbuis te leggen, mits de mantelbuis voldoet aan de richtlijnen van de netbeheerder. Dit betekent dat het leggen van meerdere kabels in één mantelbuis toegestaan is, zolang de mantelbuis voldoet aan de eisen van ruimte en bescherming.

Richtlijnen van DYKA en andere leveranciers

DYKA en andere leveranciers van bouwmateriaal hebben funderingsdoorvoeren, meterkastvloerplaten en invoerbochten ontwikkeld die voldoen aan de richtlijnen van het Bouwbesluit en de IWUN. Deze producten zijn ontworpen om stevig en waterdicht te zijn en om de leidingen te bevestigen en te beschermen tegen schade. In een voorbeeld uit de bronnen is het mogelijk om een PP instortset of PP afmontageset te gebruiken voor het leggen van kabels via een funderingsdoorvoer.

Conclusie

Het leggen van stroom- of datakabels onder of via de fundering is een essentieel onderdeel van elektriciteitsaansluitingen, nieuwbouw en renovatieprojecten. De keuze tussen graven onder de fundering en boren via een funderingsdoorvoer hangt af van factoren zoals toegankelijkheid, diepte, kabeltype en regelgeving. Beide methoden hebben hun voor- en nadelen, afhankelijk van de situatie op de bouwplaats. In zowel praktische als technische zin is het belangrijk om rekening te houden met de veiligheid van de installatie, de duurzaamheid van de fundering en de toegankelijkheid voor onderhoud.

Het gebruik van mantelbuizen, funderingsdoorvoeren en waterdichte verbindingen is essentieel om de kabels te beschermen en om voldoende ruimte te bieden voor eventuele uitbreidingen. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de richtlijnen van het Bouwbesluit, de IWUN en andere regelgevingen om ervoor te zorgen dat de installatie veilig en betrouwbaar is.

Voor woningeigenaren en handwerkers is het dus verstandig om een professionele advies te zoeken van een elektricien of bouwdeskundige, vooral bij ingewikkelde situaties waarin meerdere kabels moeten worden gelegd of waarin de fundering niet eenvoudig toegankelijk is.