Plaatfundering: Uitleg, Toepassing, Voordelen en Nadelen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Een plaatfundering is een van de meest gebruikte funderingsmethoden in de bouwsector, vooral bij relatief lichte constructies. Het is een vorm van fundering op staal waarbij een horizontale plaat van gewapend beton als dragend element fungeert voor de gehele bovenbouw. Deze methode heeft een aantal aantrekkelijke voordelen, zoals eenvoud in uitvoering en de mogelijkheid om te werken in onregelmatige grond- of bouwcondities. Aan de andere kant zijn er ook nadelen, zoals het hogere verbruik van beton en isolatiemateriaal. In dit artikel bespreken we de plaatfundering in detail, inclusief toepassingsgebieden, constructieve kenmerken, voor- en nadelen, en belangrijke aandachtspunten bij uitvoering. Al het gegeven is gebaseerd op betrouwbare informatie uit diverse bronnen die verder worden vermeld.

Wat is een plaatfundering?

Een plaatfundering bestaat uit een enkele, grote plaat van gewapend beton die als fundering fungeert voor het hele gebouw. Deze plaat rust op een draagkrachtige grondlaag, zoals zand, en dient als dragend structuurelement voor de bovenbouw. De funderingsplaat wordt ook wel aangeduid als vloerplaat. De methode is vaak toegepast bij lichte constructies, zoals schuren, aanbouwen of kleine woningen.

De plaatfundering is een vorm van fundering op staal, wat wil zeggen dat het gebouw wordt ondersteund door de bovenliggende draagkrachtige laag van de bodem, zonder dat het nodig is om diep te graven. In dit geval is de zandlaag direct onder het maaiveld voldoende sterk om de belasting van het gebouw te dragen. Omdat het een horizontale plaat betreft, is er geen kruipruimte nodig zoals dat bij andere funderingsmethoden vaak het geval is.

Toepassingsgebieden

De plaatfundering is meestal geschikt voor constructies die niet zwaar belast zijn. Dit betekent dat het vooral gebruikt wordt bij relatief lichte bouwen, zoals schuren, terrasvloeren, aanbouwen of lage woningen. De toepassing van plaatfundering hangt ook af van de bodemstructuur en de diepte waarop de draagkrachtige laag ligt.

Een belangrijke voorwaarde is dat de draagkrachtige grond, zoals zand, zich niet te diep onder het maaiveld bevindt. Volgens de informatie uit de bronnen is plaatfundering meestal niet geschikt als de zandlaag dieper dan 3 meter onder het grondoppervlak ligt. In dit geval wordt vaak een andere funderingsmethode gebruikt, zoals paalfundering.

In het oosten van Nederland, waar de zandlaag op een betere hoogte ligt, is plaatfundering vaker haalbaar dan in de Randstad, waar de zandlaag vaak te diep zit. Dit maakt de methode in sommige regio’s minder toepasbaar. Bijvoorbeeld bij moerasgrond, veen of kleigrond is plaatfundering niet geschikt, omdat de draagkracht van de bodem dan onvoldoende is.

Bij een aanbouw of uitbreiding van een bestaand huis is het vaak nodig om te bepalen of plaatfundering mogelijk is. Daarbij is het verplicht om een constructieberekening uit te voeren om te controleren of de grond in staat is om de belasting van het nieuwe bouwdeel te dragen.

Constructieve kenmerken

De plaatfundering is een geïntegreerd structuurelement, wat betekent dat de plaat niet alleen als fundering dient, maar ook vaak als vloerfunctie overneemt. Het is dus een plaat die niet alleen het gebouw ondersteunt, maar ook als een deel van de vloerstructuur fungeert. Dit maakt de methode efficiënt in termen van materiaalgebruik en bouwtijd.

Een belangrijk aspect van de plaatfundering is dat de belasting gelijkmatig over de plaat verdeeld moet worden. Anders bestaat het risico dat het gebouw scheefzakt of dat de plaat vervormt en zelfs scheurt. Daarom is het belangrijk dat de draagkracht van de bodem overal gelijk is en dat de plaat gelijkmatig belast wordt.

De plaatfundering wordt meestal gemaakt van gewapend beton, wat betekent dat er stalen wapening in het beton zit om de druk- en trekkrachten te kunnen opvangen. Dit zorgt ervoor dat de plaat sterk en duurzaam is. De dikte van de plaat varieert afhankelijk van de belasting van het gebouw en de kwaliteit van de ondergrond, maar in de meeste gevallen is een plaat van 15 tot 30 cm dik voldoende.

Voordeel van plaatfundering

Plaatfundering biedt een aantal aantrekkelijke voordelen ten opzichte van andere funderingsmethoden zoals strokenfundering of poerenfundering. De belangrijkste voordelen zijn:

Verminderd risico op verzakkingen: Omdat het gebouw op één grote plaat rust, kan een geringe plaatselijke verzakking van de grond gemakkelijk opgevangen worden. Bij een strokenfundering, waarbij onder elke muur een aparte strook fundering wordt uitgevoerd, kan een verzakking onder één strook leiden tot scheuren in de muren. Bij plaatfundering is dit risico veel kleiner, omdat de belasting gelijkmatig over de hele plaat verdeeld is.
Eenvoud in uitvoering: Een plaatfundering is relatief eenvoudig uit te voeren. Het is namelijk niet nodig om voor elke muur aparte bekistingen te plaatsen, zoals bij strokenfundering. In plaats daarvan wordt één grote plaat gegoten, wat tijd bespaart en de bouwproces efficiënter maakt.
Flexibiliteit in de bouw: Als de locatie van de muren nog niet helemaal duidelijk is, kan een plaatfundering een goede oplossing bieden. Bij strokenfundering is het namelijk nodig om voor elk murendetail een aparte funderingsstrook te bouwen. Bij plaatfundering is dit niet nodig, omdat de plaat onder het gehele gebouw ligt en dus elke muur op een vaste ondergrond kan rusten. Dit maakt de methode bijzonder geschikt voor projecten waarin de bouwplannen nog niet volledig vastliggen.
Kortere bouwtijd: Omdat de uitvoering van een plaatfundering relatief eenvoudig is, kan de bouwproces vaak sneller worden afgerond dan bij andere funderingsmethoden. Dit is een groot voordeel, vooral bij kleine projecten of in situaties waar snelheid van de orde is.

Nadelen van plaatfundering

Hoewel plaatfundering veel voordelen biedt, zijn er ook een paar nadelen waarmee rekening moet worden gehouden. De belangrijkste nadelen zijn:

Hoger verbruik van beton en isolatiemateriaal: Omdat de plaatfundering een grote oppervlakte dekt, is het verbruik van beton en isolatiemateriaal hoger dan bij bijvoorbeeld een strokenfundering. Dit zorgt voor hogere kosten en een groter milieuverbruik. Voor projecten waar budget en duurzaamheid belangrijk zijn, kan dit een nadeel zijn.
Beperkte toepassing in bepaalde gebieden: Plaatfundering is niet geschikt voor alle grondsoorten. Het werkt het beste op draagkrachtige zandgrond. Bij moerasgrond, veen of kleigrond is de methode vaak niet haalbaar. In regio’s waar de zandlaag te diep ligt, zoals in de Randstad van Nederland, is plaatfundering niet toepasbaar. In dergelijke gevallen wordt vaak een paalfundering of puttenfundering gebruikt.
Niet geschikt voor zware gebouwen: Plaatfundering is hoofdzakelijk bedoeld voor relatief lichte constructies. Het is niet geschikt voor zware gebouwen zoals appartementen of commerciële panden met meerdere verdiepingen. In dergelijke gevallen is een andere funderingsmethode, zoals paalfundering of poerenfundering, beter aangewezen.

Belangrijke aandachtspunten bij het plaatsen van een plaatfundering

Bij de uitvoering van een plaatfundering zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten waar rekening mee moet worden gehouden om te zorgen voor een veilige en duurzame fundering. Deze punten zijn:

Grondwaterstand bepalen: Het is belangrijk om de grondwaterstand te bepalen, omdat dit invloed heeft op de stabiliteit van de fundering. Hiervoor wordt een geperforeerde peilbuis gebruikt. De grondwaterstand (freatisch vlak) moet meer dan 0,50 meter onder het laagste uit te graven niveau liggen. Anders kan het gevaar van opzwelling van de grond of onderwater zinken optreden.
Draagkracht van de bodem: De draagkracht van de bodem moet overal gelijk zijn. Anders kan het gevaar bestaan dat het gebouw scheefzakt. Daarom is het belangrijk om de bodem te testen op draagkracht en eventueel de grond te verbeteren door verdichting of zandstorting.
Gelijke belasting op de plaat: Het is belangrijk dat de plaat gelijkmatig belast wordt. Anders kan de plaat vervormen of zelfs scheuren. Dit is te voorkomen door zorgvuldig te plannen hoe de belasting van de bovenbouw over de plaat verdeeld wordt.
Plaatsing onder het grondoppervlak: De plaatfundering moet altijd onder het grondoppervlak worden geplaatst. De zandlaag waarop de plaat rust, moet ook gelijk onder het grondoppervlak liggen. Dit zorgt ervoor dat de fundering goed verbonden is met de bodem en dat er geen risico is op ongelijke verzakkingen.
Constructieberekening: Bij elk project waarbij een plaatfundering wordt gebruikt, is het verplicht om een constructieberekening uit te voeren. Dit is nodig om te bepalen of de grond in staat is om de belasting van het gebouw te dragen en of de fundering veilig is.

Plaatfundering versus andere funderingsmethoden

Om de plaatfundering goed te begrijpen, is het nuttig om deze te vergelijken met andere funderingsmethoden. De meest voorkomende funderingsmethoden zijn plaatfundering, strokenfundering, poerenfundering en paalfundering. Elke methode heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de situatie.

Plaatfundering versus strokenfundering

Plaatfundering en strokenfundering zijn beide vormen van fundering op staal. De hoofdzakelijke verschillen zijn:

Uitvoering: Bij plaatfundering wordt één grote plaat gegoten die het hele gebouw ondersteunt. Bij strokenfundering worden aparte stroken gegoten onder elke muur. Dit maakt plaatfundering sneller en eenvoudiger in uitvoering.
Risico op verzakkingen: Omdat plaatfundering onder het hele gebouw ligt, is het risico op verzakkingen kleiner dan bij strokenfundering, waarbij verzakkingen onder één strook kunnen leiden tot scheuren in de muren.
Materiaalverbruik: Plaatfundering vereist meer beton en isolatiemateriaal dan strokenfundering. Dit maakt plaatfundering meestal duurder.
Flexibiliteit: Plaatfundering is flexibeler in de bouw, omdat het niet nodig is om voor elke muur aparte stroken te bouwen. Dit maakt de methode geschikt voor projecten waarin de bouwplannen nog niet volledig vastliggen.

Plaatfundering versus paalfundering

Plaatfundering en paalfundering zijn twee verschillende funderingsmethoden die vaak worden gebruikt in verschillende situaties.

Toepassingsgebied: Plaatfundering is geschikt voor lichte constructies op draagkrachtige zandgrond. Paalfundering is meestal nodig bij zware constructies of in gebieden waar de draagkrachtige laag te diep zit.
Uitvoering: Bij paalfundering worden betonnen palen in de grond geschroefd, geheid of geboord. Deze palen dragen de belasting van het gebouw direct naar de draagkrachtige laag. Plaatfundering maakt gebruik van een horizontale plaat die op zand rust.
Kosten: Paalfundering is doorgaans duurder dan plaatfundering, omdat het verbruik van beton en stalen palen hoger is. Bovendien vereist paalfundering meer tijd en specialistische uitrusting.
Duurzaamheid: Plaatfundering is doorgaans duurzamer dan paalfundering, omdat het minder verwerkt beton en stalen materialen gebruikt. Bovendien is de methode minder invasief voor de ondergrond.

Aanbevelingen voor het kiezen van plaatfundering

Bij het kiezen van een funderingsmethode is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden van het project. Plaatfundering is een goede keuze in situaties waarin de volgende voorwaarden gelden:

Lichte constructie: Plaatfundering is ideaal voor lichte projecten zoals schuren, aanbouwen of kleine woningen.
Draagkrachtige zandgrond: De methode is meestal geschikt als de draagkrachtige zandlaag zich niet te diep onder het grondoppervlak bevindt (onder de 3 meter).
Flexibele bouw: Plaatfundering is geschikt voor projecten waarin de bouwplannen nog niet volledig vastliggen, omdat het niet nodig is om voor elke muur aparte funderingsstroken te bouwen.
Tijd en budget: Als tijd en budget belangrijk zijn, is plaatfundering vaak een efficiënte keuze. Het is relatief eenvoudig uit te voeren en maakt het bouwproces sneller.
Verzakkingen voorkomen: Plaatfundering helpt bij het voorkomen van verzakkingen, omdat de belasting gelijkmatig over de plaat verdeeld is.

In tegenstelling tot dat, is plaatfundering niet geschikt in de volgende situaties:

Zware constructies: Bij zware gebouwen zoals appartementen of commerciële panden is paalfundering of poerenfundering beter aangewezen.
Onstabiele grond: Als de grond niet draagkrachtig genoeg is of de zandlaag te diep zit, is paalfundering de betere keuze.
Hoog budget voor duurzaamheid: Als duurzaamheid een prioriteit is en het budget hoog genoeg is, kan paalfundering of poerenfundering een betere oplossing zijn, omdat deze methoden minder verwerkt beton gebruiken.

Conclusie

Plaatfundering is een populaire en betrouwbare funderingsmethode die vaak wordt gebruikt bij lichte constructies. Het is een vorm van fundering op staal waarbij een horizontale plaat van gewapend beton als dragend element fungeert voor de gehele bovenbouw. De methode biedt een aantal voordelen, zoals verminderd risico op verzakkingen, eenvoud in uitvoering en flexibiliteit in de bouw. Aan de andere kant zijn er ook nadelen, zoals hoger verbruik van beton en isolatiemateriaal en beperkte toepassing in bepaalde gebieden.

Bij het kiezen van een funderingsmethode is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden van het project. Plaatfundering is een goede keuze voor lichte projecten op draagkrachtige zandgrond, maar voor zware constructies of in gebieden met onstabiele grond is paalfundering of poerenfundering vaak beter aangewezen. Ongeacht welke methode gekozen wordt, is het verplicht om een constructieberekening uit te voeren om te zorgen voor veiligheid en stabiliteit.

Bronnen

muurplaat