Nadelen van Menggranulaat als Funderingsmateriaal: Kritische Analyse en Alternatieven

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Het gebruik van menggranulaat als funderingsmateriaal heeft in de afgelopen jaren een sterke toename gekend, vooral vanwege zijn duurzame en circulaire eigenschappen. Menggranulaat ontstaat uit gebroken en gezeefd bouw- en slooppuin en wordt vaak gebruikt in de wegenbouw, bij nieuwbouwprojecten en tijdelijke bouwwegen. Echter, ondanks zijn veelzijdigheid en voordelen, zijn er ook aanzienlijke nadelen verbonden aan het gebruik van menggranulaat in funderingsconstructies. Deze nadelen kunnen invloed hebben op de duurzaamheid, draagkracht en esthetiek van het eindresultaat.

In dit artikel bespreken we de nadelen van menggranulaat als funderingsmateriaal, met name in relatie tot verzakking, verzakking door belasting, onkruidgroei, en de technische eigenschappen van het materiaal. Daarnaast geven we handvatten voor het verminderen van deze nadelen, zoals het gebruik van verdichtingstechnieken, anti-worteldoek en stabilisatoren. Ook wordt het materiaal vergeleken met asfaltgranulaat, een alternatief funderingsmateriaal.

Wat is Menggranulaat?

Menggranulaat is een puingranulaat dat ontstaat bij het breken en zeven van gemengd bouw- en slooppuin. Dit materiaal bestaat hoofdzakelijk uit betonpuin en metselwerkpuin. Het wordt vaak gebruikt in de bouwsector als funderingsmateriaal, vooral bij wegenbouw, nieuwbouwprojecten en tijdelijke wegen. Menggranulaat is een duurzame keuze, omdat het hergebruik betekent van afvalproducten uit de bouwsector, waardoor de ecologische voetafdruk wordt verkleind (bron 4).

De meest voorkomende fracties van menggranulaat zijn 0/31,5 en 0/45. Menggranulaat 0/45 bevat vaak een hydraulische toevoeging, zoals gegranuleerde hydraulische slak, wat extra draagkracht geeft. Menggranulaat is volgens bron 3 geschikt voor relatief zwaar belaste wegen en voorkomt spoorvorming. Het is ook KIWA-gecertificeerd in veel gevallen.

Nadelen van Menggranulaat als Funderingsmateriaal

1. Verzakking onder zware belasting

Een van de belangrijkste nadelen van menggranulaat is de mogelijkheid tot verzakking, vooral bij zware belasting. Menggranulaat is een los materiaal, dat niet zo goed verdrukt als asfalt of beton. Bij zware belasting, zoals bij opstelplaatsen of wegen met veel verkeer, kan het materiaal verzakken, wat leidt tot funderingsproblemen. Dit kan op termijn schade veroorzaken aan het wegdek of fundering, wat kostbaar en tijdrovend is om te herstellen.

Volgens bron 2 is de verdichtingsgraad van de fundering een van de hoofdinvloedsfactoren op het mechanische gedrag van funderingsmaterialen. Menggranulaat heeft een stijfheid van ongeveer 400 Mpa, wat aanzienlijk lager is dan bijvoorbeeld ongebonden asfaltgranulaat (1000-1500 Mpa) of hydraulisch gebonden menggranulaat (800-1200 Mpa). Dit betekent dat menggranulaat minder stijf is en dus meer onderhevig aan verzakking onder belasting.

Het verdichten van menggranulaat is daarom cruciaal. Volgens bron 2 moet menggranulaat in lagen van maximaal 20-25 cm worden aangebracht en volledig worden verwerkt. Bij dikkere lagen (bijvoorbeeld 50 cm) moet het materiaal in twee lagen worden verwerkt, omdat het anders niet volledig kan worden verdrukt. Onvolledig verdicht menggranulaat is dus een grotere bron van verzakking dan goed verdrukt materiaal.

2. Onkruidgroei en esthetische nadelen

Menggranulaat heeft een minder fraai uiterlijk dan bijvoorbeeld grind of split. Het bestaat uit gemengde fracties, wat leidt tot een heterogeen uiterlijk. Daarnaast kan het materiaal onkruidgroei bevorderen. Door de ruimtes tussen de granulaatdeeltjes kunnen plantzaden zich nestelen en onkruid groeien. Dit is vooral lastig bij funderingen in tuinen of openbare ruimtes, waar esthetiek een rol speelt.

Om onkruidgroei te voorkomen, wordt vaak geadviseerd om een anti-worteldoek onder het menggranulaat te leggen. Dit doek voorkomt dat plantzaden door het menggranulaat heen groeien. Daarnaast kan menggranulaat aan water worden gemaakt, waarbij het een soort betonpad vormt. Dit zorgt voor een betere stabiliteit en voorkomt onkruidgroei, maar het is een extra kostenpost die niet altijd gewenst is.

3. Verzakking door droogte en klimaatverandering

Menggranulaat is ook kwetsbaar voor verzakking door droogte en klimaatverandering. In risicogebieden, zoals veen- en kleigebieden, is de draagkracht van de bodem al van nature beperkt. Menggranulaat kan in dergelijke gebieden extra kwetsbaar zijn, omdat het minder stijf is dan andere funderingsmaterialen.

In combinatie met veranderende klimaatomstandigheden, zoals langdurige droogteperioden, kan de stijfheid van menggranulaat verder afnemen. Dit is vooral een probleem in steden in West- en Noord-Nederland, waar de bodemstructuren vaak kwetsbaar zijn (bron 5). Hier kan het gebruik van menggranulaat leiden tot funderingsproblemen, zoals verzakking of paalrot bij houten paalfunderingen.

Alternatieve FunderingsmateriaLEN

1. Asfaltgranulaat

Asfaltgranulaat is een alternatief funderingsmateriaal dat in sommige gevallen superieur is aan menggranulaat. Asfaltgranulaat is gebonden door asfalt en heeft een hogere stijfheid dan menggranulaat. Volgens bron 2 heeft ongebonden asfaltgranulaat een stijfheid van 1000-1500 Mpa, terwijl hydraulisch gebonden menggranulaat een stijfheid heeft van 800-1200 Mpa. Dit maakt asfaltgranulaat geschikter voor zwaar belaste wegen en funderingen.

Een nadeel van asfaltgranulaat is de hoge temperatuur die nodig is voor verwerking. Dit kan de duurzaamheid van het materiaal in twijfel trekken. Daarnaast is het materiaal duurder dan menggranulaat. Echter, bij projecten waar draagkracht en stabiliteit belangrijk zijn, kan asfaltgranulaat een betere keuze zijn.

2. Hydraulisch menggranulaat

Hydraulisch menggranulaat is een variant van menggranulaat met toevoeging van hydraulische materialen, zoals gegranuleerde slak. Deze toevoeging verhoogt de stijfheid en stabiliteit van het materiaal. Hydraulisch menggranulaat wordt vaak gebruikt bij zwaarbelaste funderingen, zoals opstelplaatsen en wegen.

Het hydraulische karakter van dit materiaal maakt het geschikt voor langdurig gebruik onder zware belasting. Het is dus een duurzame en stabiele keuze, vooral in risicogebieden. Echter, de toevoeging van hydraulische materialen verhoogt de kosten van het product. Daarnaast is het belangrijk om het materiaal goed te verdichten om de stijfheid volledig te benutten.

Oplossingen en Best Practices

Om de nadelen van menggranulaat als funderingsmateriaal te verminderen, zijn er verschillende oplossingen en best practices beschikbaar:

1. Verdichting van menggranulaat

Verdichting is cruciaal om verzakking te voorkomen. Menggranulaat moet in lagen van maximaal 20-25 cm worden aangebracht en volledig verdrukt. Bij dikkere lagen moet het materiaal in meerdere lagen worden verwerkt. Onvolledige verdichting is een van de hoofdoorzaken van verzakking.

2. Gebruik van anti-worteldoek

Om onkruidgroei te voorkomen, wordt geadviseerd om een anti-worteldoek onder het menggranulaat te leggen. Dit doek voorkomt dat plantzaden zich nestelen en onkruid groeien. Het is een eenvoudige en effectieve manier om de esthetische kwaliteit van het eindresultaat te waarborgen.

3. Gebruik van een grindstabilisator

Een grindstabilisator kan worden gebruikt om de stabiliteit van menggranulaat te verbeteren. Deze stoffen verharden het materiaal en voorkomen verzakking. Het is een extra kostenpost, maar het kan verhogen de levensduur van de fundering.

Conclusie

Menggranulaat is een veelzijdig en duurzaam funderingsmateriaal dat vaak wordt gebruikt in de bouwsector. Echter, het heeft ook aanzienlijke nadelen, zoals verzakking onder zware belasting, onkruidgroei en kwetsbaarheid voor droogte en klimaatverandering. Deze nadelen kunnen schade veroorzaken aan funderingen en wegen, wat kostbaar en tijdrovend is om te herstellen.

Om deze nadelen te verminderen, is het belangrijk om menggranulaat goed te verdichten, anti-worteldoek te gebruiken en stabilisatoren toe te passen. Daarnaast zijn er alternatieve funderingsmaterialen beschikbaar, zoals asfaltgranulaat en hydraulisch menggranulaat, die in sommige gevallen superieur zijn aan menggranulaat.

In risicogebieden, waar de bodemstructuren kwetsbaar zijn, is het kiezen van het juiste funderingsmateriaal extra belangrijk. Hier kan menggranulaat minder geschikt zijn dan alternatieven met hogere stijfheid en stabiliteit.