Funderingen op staal: Soorten, toepassing en belangrijke aandachtspunten

Published by Redactie on juli 27, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is de basis voor elke bouwconstructie. Bij een fundering op staal wordt het gewicht van het gebouw direct op een stabiele bodemlaag overgedragen, zonder gebruik te maken van palen of diepe fundamenten. Deze methode is kostenefficiënt en geschikt voor gebieden met een goede ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil. In dit artikel bespreken we de drie meest gebruikte vormen van fundering op staal – plaatfundering, strookfundering en poerfundering – en leggen we de toepassingsgebieden, voor- en nadelen, en belangrijke aandachtspunten uit. Ook wordt ingegaan op de achtergrond van de term "fundering op staal", die niet verwijst naar het gebruik van het materiaal staal, maar naar een vaste, beschikbare ondergrond.

Wat is een fundering op staal?

De term "fundering op staal" kan verwarrend zijn, omdat het niet duidelijk maakt dat de fundering gemaakt wordt van het metaal staal. In werkelijkheid heeft deze methode niets te maken met het gebruik van staal als bouwmateriaal. De oorsprong van de term ligt in het Oudgermaans of Oudhollands, waar het woord "staal" eigenlijk verwijst naar een vaste of stabiele ondergrond – in dit geval meestal een zandlaag. De fundering rust dus rechtstreeks op de draagkrachtige grondlaag, zonder gebruik van palen of diepe funderingselementen.

Een fundering op staal wordt meestal geplaatst op ongeveer 80 tot 100 cm onder het maaiveld, zolang de zandlaag niet dieper ligt dan drie meter onder het grondoppervlak. Deze methode is daarom vooral geschikt voor gebieden boven zeeniveau, zoals het midden, zuiden en oosten van Nederland. In regio’s waar de grond onder zeeniveau ligt, is een fundering op staal meestal niet toepasbaar, omdat de zandlaag te diep zit. In tegenstelling tot een paalfundering, waarbij palen in de grond worden geplant om belasting op een diepere laag over te dragen, rust een fundering op staal direct op de bovenliggende grondlaag.

Soorten funderingen op staal

Er zijn meerdere vormen van funderingen op staal, elk met hun eigen toepassing, voordelen en beperkingen. De drie meest gebruikte vormen zijn:

Plaatfundering
Strookfundering
Poerfundering

Elke vorm heeft een specifieke functie, afhankelijk van de belasting en de structuur van het gebouw.

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een grote, en meestal zwaargewapende, betonvloer die onder het grondoppervlak wordt geplaatst. Deze methode is relatief eenvoudig uit te voeren en wordt vaak gekozen bij projecten waarbij de belasting over een groot oppervlak moet worden verdeeld. Een voordeel van deze methode is dat het minder arbeidsintensief is in vergelijking met andere funderingsmethoden, zoals fundering op palen. Echter, een nadeel is dat deze fundering gevoelig is voor verzakkingen. Bij een plaatfundering kan een gedeelte van de betonnen plaat verzakken, terwijl andere delen op hun plek blijven, waardoor de gehele constructie schuin kan komen te staan.

Bij het plaatsen van een plaatfundering is het daarom belangrijk om de verdeling van krachten goed te berekenen en te zorgen voor een homogene drukverdeling. In sommige gevallen kan het aanbrengen van een plaatfundering van schuimbeton onder de gehele woning helpen om de zetting van de fundering te stabiliseren.

Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit een reeks betonnen stroken die onder muren of kolommen worden aangelegd. Deze methode wordt tegenwoordig bij bouwprojecten het vaakst toegepast. De stroken dragen de belasting over van het bouwobject op de ondergrond, zodat de vloer een gelijke belasting krijgt door zowel de trek- als de drukkrachten. Het staal vangt de trekspanning op en het beton vangt de drukspanning op.

De voordeel van een strookfundering is dat deze methode robuust is en goed geschikt is voor zowel lichte als zware belastingen. Bovendien is deze methode relatief goedkoop in vergelijking met andere funderingsmethoden. Een nadeel is dat strookfunderingen gevoelig zijn voor verzakkingen, vooral wanneer de ondergrond niet uniform is. Daarom is het belangrijk om vooraf een grondonderzoek te laten uitvoeren om de draagkracht van de bodem te bepalen.

Poerfundering

Een poer is een vierkant plaat met beperkte dwarsafmetingen. Deze wordt vaak onder zware kolommen geplaatst. Omdat de belasting onder die zware kolommen vrij hoog op kan lopen, is de diktemaat van de poer vaak groot. Een poerfundering is vooral geschikt voor zware structuren of gebouwen waarbij lage kolommen aanwezig zijn. Deze methode helpt om de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond te verdelen.

Een voordeel van een poerfundering is dat deze methode zeer geschikt is voor zware belastingen en een goede verdeling van de krachten biedt. Een nadeel is echter dat het aanleggen van een poerfundering vaak arbeidsintensiever is dan bijvoorbeeld een strookfundering. Daarnaast is het ook belangrijk om te zorgen voor een stabiele ondergrond, omdat anders de fundering gevoelig is voor verzakkingen.

Aandachtspunten bij de uitvoering

Bij het aanleggen van een fundering op staal zijn er verschillende aandachtspunten die niet mogen worden genegeerd. De keuze voor de juiste funderingstype hangt af van de belasting, de structuur van het gebouw en de aard van de ondergrond. Het is daarom aan te raden om een grondonderzoek uit te voeren voordat de fundering wordt aangelegd. Dit onderzoek helpt om te bepalen of de ondergrond geschikt is voor een fundering op staal of dat een andere methode, zoals fundering op palen, nodig is.

Een belangrijk aspect bij het aanleggen van een fundering op staal is de stabiliteit van de ondergrond. Het hangt namelijk helemaal af van de ondergrond of een fundering op staal voor het bouwproject geschikt is. Is de ondergrond niet sterk genoeg? Dan is het mogelijk om de grond te verbeteren tot een sterke ondergrond waarop de fundering op staal maken wel mogelijk is. In dat geval is het aan te raden om hulp in te roepen van een professional, zoals een grondverbeteringsbedrijf.

Een andere belangrijke aandachtspunt is de invloed van de fundering op het omringende gebied. Het weggraven van grond voor een nieuwe fundering op staal kan bij belendingen (buurgebouwen) voor het bezwijken van de fundering zorgen. Een nieuwe fundering kan ook de gronddruk onder belendende percelen veranderen waardoor zettingen kunnen ontstaan. Daarom is het aan te raden om een grondversterkingsmaatregel te nemen, zoals een plaatfundering van schuimbeton onder de gehele woning.

De grondwaterstand is ook een belangrijke factor bij het aanleggen van een fundering op staal. Door het (tijdelijk) verlagen van de grondwaterspiegel kunnen zettingen optreden. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor een stabiele grondwaterstand, zodat er geen onverwachte zettingen optreden. In sommige gevallen kan het aanbrengen van een drainage systeem helpen om de grondwaterstand stabiel te houden.

Toepassingsgebieden en voor- en nadelen

Bij de keuze van een fundering op staal zijn er verschillende toepassingsgebieden en voor- en nadelen die in overweging moeten worden genomen. Deze methode is bijvoorbeeld goed geschikt voor gebieden met een goede ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil. In regio’s waar de grond onder zeeniveau ligt, is een fundering op staal meestal niet toepasbaar, omdat de zandlaag te diep zit.

Een voordeel van een fundering op staal is dat het kostenefficiënt is in vergelijking met andere funderingsmethoden, zoals fundering op palen. Daarnaast is deze methode relatief eenvoudig uit te voeren en is het minder arbeidsintensief. Een nadeel is echter dat deze methode gevoelig is voor verzakkingen, vooral wanneer de ondergrond niet uniform is. Daarom is het belangrijk om vooraf een grondonderzoek te laten uitvoeren om de draagkracht van de bodem te bepalen.

Bij de keuze voor een fundering op staal is het ook belangrijk om te overwegen welke methode het meest geschikt is voor het type bouwproject. Bijvoorbeeld een plaatfundering is goed geschikt voor zware belastingen, terwijl een strookfundering beter is voor lichte belastingen. Een poerfundering is vooral geschikt voor zware structuren of gebouwen waarbij lage kolommen aanwezig zijn.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte methode om stabiliteit en draagkracht aan een gebouw te bieden. Deze methode is kostenefficiënt en geschikt voor gebieden met een goede ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil. De drie meest gebruikte vormen van funderingen op staal zijn plaatfundering, strookfundering en poerfundering. Elke vorm heeft een specifieke functie, afhankelijk van de belasting en de structuur van het gebouw.

Bij het aanleggen van een fundering op staal zijn er verschillende aandachtspunten die niet mogen worden genegeerd. Het is belangrijk om te zorgen voor een stabiele ondergrond, omdat anders de fundering gevoelig is voor verzakkingen. Daarnaast is het ook belangrijk om te overwegen welke methode het meest geschikt is voor het type bouwproject. Bijvoorbeeld een plaatfundering is goed geschikt voor zware belastingen, terwijl een strookfundering beter is voor lichte belastingen. Een poerfundering is vooral geschikt voor zware structuren of gebouwen waarbij lage kolommen aanwezig zijn.

Een fundering op staal is dus een kostenefficiënte en betrouwbare methode om stabiliteit en draagkracht aan een gebouw te bieden. Het is echter belangrijk om vooraf een grondonderzoek te laten uitvoeren en de juiste funderingstype te kiezen op basis van de belasting, de structuur van het gebouw en de aard van de ondergrond. Op die manier kan een fundering op staal een solide basis vormen voor elke bouwconstructie.