Blijvende risico’s op een woning na funderingsherstel: wat betekent dat in de praktijk?

Published by Redactie on juli 27, 2025 | Category fundering

De fundering is de basis van elke woning. Wanneer deze instabiel of beschadigd raakt, kunnen ernstige gevolgen volgen, zoals scheuren, verzakkingen of zelfs gevaar voor de levensduur van het gebouw. In Nederland, waar een groot deel van het woningbestand op oude funderingen staat, is funderingsherstel een regelmatig voorkomend fenomeen. Vele woningen zijn vóór 1970 gebouwd, vaak op houten palen of zandgrond, wat gevoelig is voor veranderingen in de ondergrond, zoals klimaatverandering of dalend grondwaterpeil.

Wanneer schade optreedt, is funderingsherstel vaak noodzakelijk. Echter, zelfs na uitgevoerde herstelmaatregelen kunnen er blijvende risico’s zijn. Deze risico’s zijn niet altijd direct zichtbaar, maar ze kunnen op de lange termijn invloed hebben op de stabiliteit, de marktwaarde en de duurzaamheid van de woning. Dit artikel biedt een gedetailleerde uitleg over de mogelijke blijvende risico’s na funderingsherstel en wat dat betekent voor huiseigenaren en bouwers.

Wat is funderingsherstel en waarom is het nodig?

Funderingsherstel is een ingrijpende maatregel die wordt genomen om schade aan een fundering te herstellen of te beheersen. Dit kan nodig zijn wanneer de fundering door ouderdom, aantasting of veranderende omstandigheden niet meer in staat is om het gewicht van het gebouw adequaat te dragen. Vaak is sprake van ondergrondverzakkingen, scheuren in muren of problemen met de draagkracht van de fundering zelf.

De meeste funderingsproblemen komen voor in oude woningen die zijn gebouwd vóór 1970. Deze woningen staan vaak op houten palen die gevoelig zijn voor paalrot wanneer ze uit het water komen. Ook funderingen op zand of klei kunnen problemen geven wanneer de ondergrond verandert door droogte, regen of bouwwerkzaamheden in de omgeving.

Het doel van funderingsherstel is meestal om verdere schade te voorkomen of reeds aanwezige schade te beheersen. Er zijn verschillende technieken voor funderingsherstel, zoals het vervangen van houten palen door betonpalen, het injecteren van versterkende materialen, of het aanbrengen van een nieuwe fundering.

Blijvende risico’s na funderingsherstel

Hoewel funderingsherstel een essentieel maatregel is, biedt het geen garantie op een volledige oplossing. Na herstel kunnen er nog steeds risico’s zijn die niet direct zichtbaar zijn, maar op de lange termijn invloed kunnen hebben op de stabiliteit van de woning. Deze risico’s zijn vaak gerelateerd aan veranderingen in de ondergrond of het grondwaterpeil.

Een belangrijk risico is dat de ondergrond verder verandert na herstel. Dit kan leiden tot nieuwe verzakkingen of scheuren. Vooral in veengebieden, waar het grondwaterpeil al jaren stijgt en daalt, is dit een bekend probleem. Het dalend grondwaterpeil kan ertoe leiden dat houten palen met zuurstof in aanraking komen en rotten, wat op lange termijn schade kan veroorzaken.

Een ander risico is dat de herstelmaatregelen zelf onvolledig of onjuist uitgevoerd zijn. Dit kan voorkomen wanneer de keuze voor het type fundering of het herstelproces niet goed is doorgevoerd. Bijvoorbeeld, het vervangen van houten palen door betonpalen kan een goede oplossing zijn, maar het vereist ook dat de ondergrond stabiel is en dat het grondwaterpeil niet verder verandert.

Daarnaast kan funderingsherstel financiële risico’s met zich meebrengen. Herstel is vaak kostbaar en kan de waarde van de woning op korte termijn niet altijd vergroten. Daarnaast zijn banken en verzekeraars vaak terughoudend wanneer er nog risico’s zijn op de fundering, wat kan leiden tot beperkte financiële mogelijkheden voor huiseigenaren.

De invloed van klimaatverandering en grondwaterpeil

Een van de grootste uitdagingen bij funderingsherstel is de impact van klimaatverandering. In vele delen van Nederland, met name in veengebieden, leidt een dalend grondwaterpeil tot paalrot en verzwakte funderingen. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek lopen momenteel tussen 487.000 en 537.000 panden in Nederland verhoogd risico op verzakkingen. Dit aantal kan nog stijgen als het klimaat verder verandert.

Deze veranderingen in het grondwaterpeil zijn niet direct zichtbaar, maar ze kunnen op lange termijn leiden tot schade aan de fundering en het gebouw. Een voorbeeld hiervan is paalrot, waarbij houten palen die uit het water komen aangetast worden. Zonder zuurstof rotten houten palen niet, maar wanneer ze met zuurstof in aanraking komen, kan het rottingsproces starten. Dit leidt vaak pas maanden of jaren later tot funderingsproblemen.

Daarnaast heeft klimaatverandering ook invloed op het bouwproces. Droogte, hevige regenval en temperatuurschommelingen kunnen de ondergrond veranderen, wat extra risico’s met zich meebrengt voor funderingsherstel. In dit geval is het belangrijk om tijdens het herstel rekening te houden met toekomstige veranderingen in de ondergrond en het grondwaterpeil.

Toezicht en monitoring na funderingsherstel

Om de blijvende risico’s na funderingsherstel te minimaliseren, is het belangrijk om actief toezicht te houden op de fundering en de ondergrond. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door regelmatige nacometingen of het installeren van sensoren die bewegingen in het grondoppervlak registreren. Ook is het verstandig om een nacometing uit te voeren na afloop van het herstel, om te beoordelen of de fundering de gewenste stabiliteit en stevigheid heeft.

Daarnaast is het belangrijk om bouwregels en vergunningen goed te nakomen. Veel funderingsherstelprojecten worden uitgevoerd door gespecialiseerde bedrijven die aangesloten zijn bij de Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken (NVAF). Deze bedrijven hebben de nodige expertise om risico’s te beheersen en herstelmaatregelen correct uit te voeren.

Toezicht en monitoring zijn ook van groot belang voor de marktwaarde van de woning. Woningen met funderingsproblemen of risico’s worden vaak lager geraamd door de WOZ-waarde en kunnen moeilijker verkocht worden. Door preventie en toezicht te combineren met de juiste herstelmaatregelen, kan het risico voor een woning worden verkleind en de duurzaamheid van de fundering worden verhoogd.

Aanbevelingen en tips voor huiseigenaren en bouwers

Voor huiseigenaren en bouwers zijn er verschillende aanbevelingen en tips om funderingsproblemen en blijvende risico’s te voorkomen of te beheersen. Een van de belangrijkste aanbevelingen is om tijdig actie te ondernemen bij het eerste teken van funderingsproblemen. Veel huiseigenaren merken pas dat er sprake is van schade wanneer het al flink uit de hand is gelopen. Bij tijdige signalering is funderingsherstel vaak nog beperkt en betaalbaar.

Een ander advies is om bij de bouw of aankoop van een woning rekening te houden met de bodemstructuur en het waterpeil. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door een bodemspecialist in te schakelen of door een grondverzetrapport te laten uitvoeren. Ook is het verstandig om bij de keuze van de fundering rekening te houden met toekomstige veranderingen in het klimaat.

Voor bouwers is het belangrijk om ervaring en expertise te hebben bij funderingsaanleg. Het aanbrengen van een fundering is geen eenvoudige klus en vereist zorgvuldige voorbereiding en naleving van bouwregels. Het is verstandig om vooraf met het funderingsbedrijf te bespreken welke methodes en materialen worden gebruikt en hoe risico’s worden geminimaliseerd.

Conclusie

Funderingsherstel is een ingrijpende en kostbare maatregel, maar het biedt geen garantie op volledige stabiliteit of een eind op zich. Na herstel kunnen blijvende risico’s aanwezig zijn, vooral wanneer de ondergrond veranderd of het grondwaterpeil stijgt en daalt. Het is daarom belangrijk om zowel tijdens als na het herstel rekening te houden met de kwetsbaarheden van de fundering en actief toezicht te houden.

Voor de marktwaarde, de verzekering en de levensduur van de woning is dit van groot belang. Door preventie en toezicht te combineren met de juiste maatregelen bij herstel, kan de risico-inschatting voor een woning worden verkleind en de duurzaamheid van de fundering worden verhoogd. Het is aan te raden om tijdig actie te ondernemen bij het eerste teken van funderingsproblemen en om bij de bouw of aankoop van een woning rekening te houden met de bodemstructuur en het waterpeil.