Oud beton gebruiken als basis voor een nieuwe fundering: voordelen, uitvoering en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 27, 2025 | Category fundering

Een van de meest effectieve en kostenbesparende methoden in de bouwsector is het hergebruik van bestaande structuren of materialen. In het kader van renovaties en uitbreidingen is het hergebruik van oude betonplaten als basis voor een nieuwe fundering een interessante optie. Deze methode biedt tal van voordelen, zoals tijdsbesparing, kostenbesparing en duurzaamheid. Echter, het succes van deze aanpak hangt sterk af van de staat van het bestaande beton, de juiste voorbereiding en uitvoering van de constructie. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden, technische aspecten, aandachtspunten en uitvoeringsstappen bij het gebruik van oude betonplaten als basis voor een nieuwe fundering, op basis van de relevante informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding: Oud beton en het bouwen van een nieuwe fundering

Het gebruik van een bestaande betonplaat als basis voor een nieuwe fundering is een praktische benadering die in bepaalde omstandigheden voordelig is. In plaats van de oude plaat te verwijderen en een volledig nieuwe fundering te graven, wordt deze opnieuw gebruikt als ondergrond voor een nieuw bouwproject. Dit kan bijvoorbeeld relevant zijn bij uitbreidingen van bestaande gebouwen, nieuwbouw op een bestaande betonlaag of bij renovaties waarin extra belastingen worden aangebracht.

De toepassing van oud beton als basis voor een nieuwe fundering vereist echter een grondige inspectie van de bestaande plaat, aangevuld met technische voorbereiding en uitvoering. Oud beton moet in goede staat zijn, zonder aanzienlijke scheuren of verzwakkingen, en moet voldoen aan de eisen van draagkracht en stabiliteit. Bovendien is het vaak noodzakelijk om de bestaande plaat te versterken met wapening of een extra laag beton, zodat het nieuwe fundament de gewenste stevigheid en duurzaamheid biedt.

De volgende secties geven een gedetailleerde uitleg van de technische aspecten, de stappen bij de uitvoering, de voordelen en de belangrijkste aandachtspunten bij het gebruik van oud beton als basis voor een nieuwe fundering.

Onderzoek en voorbereiding

Voordat een bestaande betonplaat als basis voor een nieuwe fundering kan worden gebruikt, is het essentieel om de plaat grondig te onderzoeken en voor te bereiden. Dit betreft zowel de technische staat van het materiaal als de logistieke en juridische aspecten van het project.

Inspectie van de bestaande betonplaat

De eerste stap bij het gebruik van oud beton als fundering is de inspectie van de bestaande plaat. Deze inspectie moet uitvoerig zijn en gericht zijn op de volgende aspecten:

Staat van het beton: De plaat moet vrij zijn van aanzienlijke scheuren, barsten of aantastingen door zout, vorst of schimmel. Kleine krassen of oppervlakkige schade zijn vaak te verwerken, maar diepe schade of verzwakte zones kunnen de stabiliteit van het nieuwe fundament in gevaar brengen.
Draagkracht: De plaat moet in staat zijn om de extra belasting van het nieuwe bouwwerk te dragen. Dit betreft zowel statische als dynamische belastingen.
Horizontale en verticale stabiliteit: Er moet geen sprake zijn van verzakkingen, ongelijke hoogten of andere vormen van instabiliteit.
Voorraad wapening: Als de plaat nog wapening bevat (bijvoorbeeld staalroeden), is dit een positief aspect. Als er geen wapening meer aanwezig is, moet deze bijgevoegd worden om de structuur te versterken.

Versterking van de bestaande plaat

Als de inspectie laat zien dat de plaat in goede staat is, maar niet voldoende stevig voor het nieuwe bouwwerk, is versterking noodzakelijk. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

Aanbrengen van wapening: Als de plaat geen wapening bevat of als de bestaande wapening niet voldoende is, moet er extra wapening (staalroeden of tralies) worden toegevoegd. Dit verhoogt de draagkracht en vermindert de kans op scheuren.
Gieten van een extra betonlaag: In sommige gevallen is het wenselijk om een extra laag beton te gieten bovenop de bestaande plaat. Deze laag verhoogt de dikte en de stabiliteit van de fundering en maakt het mogelijk om een betere aansluiting te maken met het nieuwe bouwwerk.

Juridische en logistieke voorbereiding

Naast de technische inspectie en versterking is het ook belangrijk om de juridische en logistieke aspecten van het project te overwegen. Dit betreft:

Omgevingsvergunning: In veel gevallen is het nodig om een omgevingsvergunning aan te vragen voor het uitvoeren van bouwwerkzaamheden. Dit is vooral van toepassing als het nieuwe bouwwerk een aanzienlijke belasting oplevert of als het project gevolgen heeft voor de omgeving.
Berekening van stevigheid: Het is belangrijk om de stevigheid van de bestaande plaat en het nieuwe bouwwerk te berekenen, eventueel in overleg met een bouwkundig expert of ingenieur.
Vermijden van werkzaamheden bij vriestemperaturen: Het gieten van beton op een bestaande plaat moet worden uitgevoerd bij temperaturen boven het vriespunt, omdat vriespunt negatief kan werken op de uithardingsproces van het beton.

Uitvoeringsstappen bij het gebruik van oud beton als fundering

Als de bestaande betonplaat in goede staat is of na versterking voldoet aan de eisen, kan het proces van het opbouwen van een nieuwe fundering beginnen. Dit proces bestaat uit meerdere stappen, die in deze sectie worden besproken.

Stap 1: Voorbereiding van het oppervlak

De eerste stap in het proces is het voorbereiden van het oppervlak van de bestaande betonplaat. Dit betreft:

Schoonmaken van het oppervlak: Het oppervlak van de plaat moet worden schoongemaakt van losse stof, vuil, olie of andere verontreinigingen. Dit kan met een hoogdrukreiniger of met een borstel worden gedaan.
Verwijderen van losse materialen: Eventuele losse betonpartikelen of schilfers moeten worden verwijderd om zeker te stellen dat het nieuwe beton goed kan hechten aan het bestaande oppervlak.
Aanbrengen van een bindmiddel: Als het oppervlak niet voldoende hechtbaar is, kan een bindmiddel of een speciaal lijmproduct worden aangebracht om het hechten van het nieuwe beton te verbeteren.

Stap 2: Aanbrengen van wapening

Als de bestaande betonplaat geen voldoende wapening bevat, is het noodzakelijk om wapening aan te brengen. Dit kan in de vorm van:

Staalroeden: Staalroeden met een bepaalde diameter en afstand worden op het oppervlak van de plaat geplaatst.
Wapeningstralies: In sommige gevallen wordt een wapeningstralie gebruikt, die over het gehele oppervlak van de plaat wordt gelegd.

De wapening moet op een manier worden aangebracht die zorgt voor een goede aansluiting met het nieuwe beton en zorgt voor een voldoende draagkracht.

Stap 3: Bekisting plaatsen

Nadat het oppervlak is voorbereid en eventueel wapening is aangebracht, wordt de bekisting geplaatst. De bekisting dient om de vorm van het nieuwe beton te bepalen en zorgt ervoor dat het beton op de juiste plek wordt gegoten. Dit kan worden gedaan door:

Houten latten langs de omtrek van het nieuwe fundament te leggen.
IJzeren pinnen gebruiken om de latten op hun plaats te houden en de bekisting vast te zetten.

De bekisting moet precies passen op de gewenste afmetingen van het nieuwe fundament en moet stevig genoeg zijn om het gewicht van het beton te dragen tijdens het gieten.

Stap 4: Gieten van het nieuwe beton

De laatste stap is het gieten van de betonlaag. Het beton moet zorgvuldig worden gegoten en vervolgens gelijk worden geëgaliseerd om ervoor te zorgen dat het oppervlak glad en gelijkmatig is. Belangrijke aandachtspunten bij het gieten zijn:

Minimale dikte: De betonlaag moet minstens 10 centimeter dik zijn om voldoende steun te bieden aan het nieuwe fundament.
Uithardingsproces: Het beton moet voldoende tijd krijgen om te uitharden. Dit duurt meestal minimaal 28 dagen, afhankelijk van de omstandigheden.
Temperatuur: Het gieten van beton moet worden uitgevoerd bij temperaturen boven het vriespunt, omdat vriestemperaturen het uithardingsproces negatief kunnen beïnvloeden.

Voordelen van het gebruik van oud beton als fundering

Het gebruik van oud beton als basis voor een nieuwe fundering biedt een aantal aanzienlijke voordelen, zowel op het gebied van kosten als op het gebied van tijd en duurzaamheid. In deze sectie worden deze voordelen nader toegelicht.

Kostenbesparing

Een van de grootste voordelen van het gebruik van oud beton als fundering is de kostenbesparing. In plaats van een volledige nieuwe fundering te graven, kan gebruik gemaakt worden van de bestaande plaat, waardoor aanzienlijke kosten worden bespaard op materialen, arbeid en machines. Dit maakt de methode vooral interessant voor projecten waarbij tijd en geld een belangrijke rol spelen.

Tijdsbesparing

Bij het gebruik van oud beton als basis is er geen sprake van langdurig graven of het afvoeren van grond, wat tijd bespaart. Bovendien kan de constructie sneller worden afgerond, omdat het proces minder complex is dan het uitvoeren van een volledige nieuwe fundering. Dit is een belangrijk voordeel bij projecten met korte deadlines of in gebieden met beperkte bouwperiodes.

Duurzaamheid

Het hergebruik van oud beton draagt bij aan de duurzaamheid van bouwprojecten. Door bestaande materialen te hergebruiken, wordt afval verminderd en wordt minder nieuw materiaal verbruikt. Dit heeft een positieve impact op het milieu en past binnen de doelstellingen van duurzame bouwpraktijken. Bovendien is beton een bestand tegen verschillende weersomstandigheden, wat betekent dat het als duurzame ondersteuning kan dienen voor het nieuwe bouwwerk.

Aandachtspunten en beperkingen

Hoewel het gebruik van oud beton als basis voor een nieuwe fundering voordelen biedt, zijn er ook een aantal belangrijke aandachtspunten en beperkingen die in overweging moeten worden genomen. Deze worden in deze sectie besproken.

Staatsinspectie en beoordeling

Een van de belangrijkste aandachtspunten is de staat van het bestaande beton. Niet elke betonplaat is geschikt als basis voor een nieuwe fundering. Als de plaat beschadigd is, verzwakt of onstabiel, kan het gebruik ervan leiden tot problemen zoals scheuren, verzakkingen of instabiliteit van het nieuwe bouwwerk. Daarom is het essentieel om de plaat grondig te inspecteren en eventueel aan te vullen met versterking.

Versterking vereist

Zelfs als de plaat in goede staat is, kan het nodig zijn om extra wapening of een extra laag beton aan te brengen. Dit is vooral van toepassing bij projecten waarbij het nieuwe bouwwerk zware belastingen oplevert. De versterking is nodig om ervoor te zorgen dat het nieuwe fundament voldoende draagkracht en stabiliteit biedt.

Beperkingen bij vriestemperaturen

Het gieten van beton op een bestaande betonplaat moet worden uitgevoerd bij temperaturen boven het vriespunt. Bij vriestemperaturen kan het uithardingsproces van het beton negatief worden beïnvloed, wat leidt tot een minder sterke structuur. Dit betekent dat het proces tijdens de wintermaanden extra zorgvuldig moet worden gepland.

Juridische eisen

Het gebruik van oud beton als fundering kan juridische eisen met zich meebrengen, afhankelijk van de locatie van het project. In sommige gevallen is het nodig om een omgevingsvergunning aan te vragen of om de constructie aan te passen aan lokale bouwnormen. Het is daarom belangrijk om dit vooraf te onderzoeken en eventueel advies in te winnen bij een bouwkundig expert.

Technische aspecten van funderingen in Nederland

In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden in gebruik, afhankelijk van de ondergrond en de belasting van het bouwwerk. In deze sectie worden enkele van de meest gebruikte funderingsmethoden besproken, met een nadruk op hun toepassing en relevatie voor het gebruik van oud beton.

Fundering op staal

Een fundering op staal betekent dat het bouwwerk op een stabiele ondergrond is geplaatst zonder gebruik van palen. Deze methode wordt meestal gebruikt als de draagkrachtige laag niet te diep zit. De ondergrond kan bestaan uit zand of klei en moet voldoende draagkracht hebben om het bouwwerk te dragen. In dit geval kan een bestaande betonplaat als basis dienen, mits de plaat in goede staat is en de benodigde stevigheid biedt.

Paalfundering

Een paalfundering wordt gebruikt als de draagkrachtige laag te diep zit, bijvoorbeeld in moerasgrond, veengrond of aangevulde grond. In dit geval worden betonnen of houten palen in de grond geschroefd, geheid of geboord. Deze palen dragen de belasting van het bouwwerk en geven een extra stevigheid aan de fundering. In sommige gevallen kan een bestaande betonplaat worden gebruikt als basis voor de paalfundering, zolang de plaat in goede staat is en voldoende stevigheid biedt.

Strokenfundering, poerenfundering en plaatfundering

Bij een strokenfundering wordt een verbrede zone gerealiseerd onder de dragende muren, wat ervoor zorgt dat het bouwwerk een stevige ondersteuning krijgt. Bij een poerenfundering worden gewapende betonnen balken geplaatst om de belasting van de muren door te geven naar de funderingsputten. Bij een plaatfundering wordt een dikke plaat gemaakt op de draagkrachtige grond, wat een uitstekende ondersteuning biedt voor het bouwwerk.

Samenvatting van de technische aspecten

Het gebruik van oud beton als basis voor een nieuwe fundering is een praktische en efficiënte aanpak, maar vereist een grondige inspectie en voorbereiding. De bestaande betonplaat moet in goede staat zijn, eventueel versterkt met wapening of een extra laag beton. De uitvoering moet worden uitgevoerd bij temperaturen boven het vriespunt en kan eventueel aanvullende bouwtechnieken vereisen, afhankelijk van de belasting van het nieuwe bouwwerk.

In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden in gebruik, zoals fundering op staal, paalfundering, strokenfundering, poerenfundering en plaatfundering. Afhankelijk van de ondergrond en de benodigde draagkracht kan het gebruik van oud beton als basis een geschikte oplossing zijn. De keuze van de juiste methode en de uitvoering ervan hangt af van de specifieke omstandigheden van het project.

Conclusie

Het gebruik van oud beton als basis voor een nieuwe fundering is een interessante optie in de bouwsector, met voordelen op het gebied van kosten, tijd en duurzaamheid. Echter, het succes van deze aanpak hangt af van een grondige inspectie van de bestaande plaat, eventuele versterking en een zorgvuldige uitvoering. Het is essentieel om de staat van het oud beton te beoordelen en eventueel aanpassingen te maken, zodat het nieuwe bouwwerk een stabiele en duurzame fundering krijgt.

In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden in gebruik, afhankelijk van de ondergrond en de benodigde draagkracht. Het gebruik van oud beton als basis kan in sommige gevallen een geschikte oplossing zijn, zolang de plaat in goede staat is en voldoende stevigheid biedt. De keuze van de juiste methode en de uitvoering ervan hangt af van de specifieke omstandigheden van het project.

Bij het starten van een bouwproject is het daarom belangrijk om deze aspecten zorgvuldig te overwegen en eventueel advies in te winnen bij een bouwkundig expert of ingenieur. Zo kan ervoor worden gezorgd dat het nieuwe bouwwerk een solide en betrouwbare fundering krijgt, die voldoet aan de eisen van stabiliteit, draagkracht en duurzaamheid.

Bronnen

oude
beton