De Vlaamse renovatiepremie voor funderingsherstel: voorwaarden, toepassingen en technische uitvoering

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Renoveren en verbouwen van oude woningen is essentieel om de leefbaarheid en duurzaamheid van woningen in Vlaanderen te verhogen. Een van de belangrijkste aspecten van renovatie is funderingsherstel, aangezien funderingen de basis vormen van elke constructie. Voor woningen ouder dan 25 jaar biedt de Vlaamse overheid een specifieke belastingvermindering: de Vlaamse renovatiepremie, die onder andere toepasbaar is voor funderingswerkzaamheden. Deze premie is niet alleen van belang voor de financiële haalbaarheid van renovatieprojecten, maar ook voor het behoud van de historische bouwstock en de vermindering van energieverbruik.

In dit artikel geven we een overzicht van de Vlaamse renovatiepremie voor funderingsherstel, inclusief de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om er recht op te hebben. Daarnaast worden de technische aspecten van funderingsherstel besproken, op basis van de standaarden en praktijken zoals beschreven in de bouwkundige richtlijnen. Tot slot wordt de slooppremie vergeleken met de renovatiepremie, aangezien deze ook een rol kan spelen bij het maken van de keuze tussen sloop en renovatie.

Wat is de Vlaamse renovatiepremie en wie heeft er recht op?

De Vlaamse renovatiepremie is een belastingvermindering die wordt aangeboden door de Vlaamse overheid aan eigenaren van oude woningen die deze grondig renoveren of verbouwen. Deze premie is bedoeld om de investering in duurzame renovatie te stimuleren, met het oog op energiebesparing, comfort en de bewonersbeleving. De premie is specifiek gericht op woningen van minstens 25 jaar, waarvan de fundering, muren, daken, elektriciteit of sanitair worden gerenoveerd.

De voorwaarden voor toegang tot de Vlaamse renovatiepremie zijn duidelijk gereglementeerd. Een belangrijke voorwaarde is dat de woning volledig of gedeeltelijk wordt verbouwd of gerenoveerd, en dat de totale kosten van de renovatie (excl. btw) meer dan 10.000 euro moeten bedragen. Deze werken mogen bovendien niet ouder zijn dan drie jaar op het moment van de aanvraag. De woning mag daarbij maximaal 200 vierkante meter bewoonbare oppervlakte beslaan.

Daarnaast zijn er inkomensgrenzen voor de aansprakelijkheid. Voor individuen zonder personen ten laste is het inkomen drie jaar geleden niet meer dan 40.600 euro. Voor gezinnen zijn deze grenzen hoger, met een toename van 3.250 euro per persoon ten laste. Gehuwden of samenwonenden mogen in totaal niet meer dan 57.990 euro hebben verdiend, opnieuw met een toename van 3.250 euro per persoon. Deze voorwaarden zijn bedoeld om de premie beschikbaar te maken voor een breed spectrum van eigenaren, met name middeninkomens.

Een belangrijk aspect is dat de premie enkel kan worden aangevraagd voor een woning die wordt zelfbewoond of voor minstens negen jaar verhuurd aan een sociaal verhuurkantoor. Dit zorgt ervoor dat de premie gericht blijft op woningen die langdurig in gebruik blijven, en niet op tijdelijke of speculatieve renovatieprojecten.

Funderingsherstel: technische uitvoering en toepassingen

Funderingsherstel is een essentieel onderdeel van de renovatie van oudere woningen. Oudere funderingen, zoals houten of stalen palen, kunnen met de tijd verslechteren door vocht, roest, of veranderingen in de bodem. Dit kan leiden tot zettingen, scheuren en in het ergste geval, instabiliteit van het gebouw. In zo’n geval is herstel of vervanging van de fundering onvermijdelijk.

Uitvoering van funderingsherstel

In de praktijk wordt funderingsherstel meestal uitgevoerd door een nieuwe, zwaarder belaste fundering te plaatsen naast of onder de bestaande fundering. Deze nieuwe fundering neemt de belasting van het gebouw over van de oude fundering. De belasting wordt meestal overgedragen via een betonnen schakelpaal, segmentpaal, of gekoppelde Azobépaal, afhankelijk van de situatie en de belasting.

Een veelgebruikte methode is het gebruik van betonpaalconstructies, waarbij de belasting van de bestaande bouwconstructie wordt overgedragen naar de nieuwe fundering. Deze paalconstructies worden ingekast in de bouwmuren en gevels, waardoor ze visueel discreet blijven. Voor het inbrengen van deze paalconstructies worden kleine, mobiele stellingen gebruikt, die geschikt zijn voor toegang tot moeilijk bereikbare plekken.

De keuze voor een specifiek funderingssysteem hangt af van de bodemopbouw, de belasting en de toegankelijkheid van de werkplek. In sommige gevallen wordt een stalen buispaal gebruikt, die vanwege de grote variatie in afmetingen en uitvoeringstechnieken (zoals heien, drukken, pulsen of schroeven) op brede schaal toepasbaar is. Deze palen worden vaak gebruikt bij herstel van staal- of houten funderingen.

Belastingoverdracht en draagkracht

Bij funderingsherstel is het belangrijk dat de draagkracht van de nieuwe fundering voldoet aan de belasting van het gebouw. Dit betekent dat de draagkracht moet worden bepaald volgens de geotechnische normen, zoals NEN 9997-1 art. 7.6.2.3 en NEN-EN 1990. De rekenwaarde van de draagkracht moet worden vergeleken met de rekenwaarde van de belasting, rekening houdend met het betrouwbaarheidsniveau β (toelaatbare faalkans). Deze toetsing is essentieel om te garanderen dat de nieuwe fundering stabiel is en het gewicht van het gebouw kan dragen.

Bij het aanbrengen van een nieuwe fundering is het ook belangrijk om de zettingen in overweging te nemen. Deze zettingen kunnen leiden tot extra spanning in de bovenconstructie, wat kan resulteren in scheuren of andere schade. Daarom is het noodzakelijk om te controleren of de bovenconstructie deze zettingen kan verdragen. In sommige gevallen is het noodzakelijk om ondersteunende structuren, zoals consoles of onderslagbalken, toe te passen om de belasting over te dragen op de nieuwe fundering.

Uitvoering door gespecialiseerde aannemers

Funderingsherstel is een technisch ingewikkelde taak die moet worden uitgevoerd door gespecialiseerde aannemers, die ervaring hebben met funderingswerkzaamheden. Deze aannemers gebruiken specifieke technieken om de fundering te herstellen of te vervangen, afhankelijk van de situatie. In het kader van de Vlaamse renovatiepremie is het belangrijk dat de aannemer gespecialiseerd is in funderingsherstel, zoals aangegeven in B 3110.

Het is ook belangrijk om de oorzaak van de funderingsproblemen te achterhalen alvorens aan de herstelwerkzaamheden te beginnen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over bodemveranderingen, grondwaterproblemen of verouderde funderingstechnieken. In sommige gevallen kan het herstel worden uitgesteld tot er geen verdere zettingen meer verwacht worden. Het nagaan van de oorzaak is essentieel om de juiste herstelmethode te kiezen.

De rol van de Vlaamse renovatiepremie in funderingsherstel

De Vlaamse renovatiepremie speelt een belangrijke rol in de financiering van funderingsherstelprojecten. Aangezien funderingswerkzaamheden vaak kostbaar zijn, maakt deze belastingvermindering het mogelijk voor eigenaren om deze investering te doen zonder dat het financieel onhaalbaar is. Dit is vooral belangrijk voor eigenaren van oude woningen, waarvan de funderingen vaak niet meer voldoen aan huidige normen.

Een voordeel van de Vlaamse renovatiepremie is dat deze kunnen worden gecombineerd met andere financieringsbronnen, zoals leningen of subsidies van andere overheidsinstanties. Dit maakt het mogelijk om funderingsherstel te financieren zonder dat de eigenaar gedwongen is om te verkoopen of te verhuizen. Bovendien is het een langdurige investering, aangezien de premie wordt toegekend voor woningen die worden zelfbewoond of verhuurd aan een sociaal verhuurkantoor.

Een belangrijk nadeel is dat de premie niet cumulabel is met het verlaagd btw-tarief van 6%, wat betekent dat de totale kostprijs van de renovatie hoger kan zijn dan verwacht. Dit maakt het belangrijk om de financiële planning goed te doen en eventuele extra kosten in overweging te nemen.

Sloop of renovatie: wanneer is sloop de juiste keuze?

In sommige gevallen is sloop en herbouw een betere optie dan funderingsherstel. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de funderingsproblemen te ernstig zijn, of wanneer de kostprijs van herstel te hoog is in vergelijking met de mogelijke opbrengst van sloop en herbouw. In Vlaanderen bestaat er voor sloop en herbouw een aparte premie: de slooppremie.

De slooppremie is 10.000 euro per bouwproject in 2025, en kan worden aangevraagd bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap. Net als bij de renovatiepremie zijn er voorwaarden voor toegang tot deze premie. De woning moet bijvoorbeeld voor minstens 5 jaar in geheel volle eigendom zijn van één of meerdere personen, en mag niet ouder zijn dan 200 vierkante meter. Daarnaast moet een omgevingsvergunning voor sloop en heropbouw worden ingediend, en moet de slooppremie worden aangevraagd binnen drie maanden na de goedkeuring.

Hoewel de slooppremie in bepaalde gevallen een aantrekkelijke optie is, is het belangrijk om ook de sociale en culturele waarde van oude woningen in overweging te nemen. Renovatie en funderingsherstel kunnen niet alleen leiden tot een betere leefbaarheid, maar ook bijdragen aan de bouwgeschiedenis en het stadsbeeld. Daarom is het aan te raden om funderingsherstel te overwegen als de woning nog leefbaar en structuurstabiel is.

Conclusie

De Vlaamse renovatiepremie biedt een waardevolle steun voor eigenaren van oude woningen die hun fundering willen herstellen of vervangen. Deze belastingvermindering maakt het mogelijk om duurzame renovatieprojecten te realiseren, waarbij de fundering een essentieel onderdeel vormt. Funderingsherstel is technisch complex, en moet worden uitgevoerd door gespecialiseerde aannemers die ervaring hebben met dit type werkzaamheden. Het is belangrijk om de oorzaak van de funderingsproblemen te achterhalen en de juiste herstelmethode te kiezen, zodat de draagkracht en stabiliteit van het gebouw worden gegarandeerd.

De Vlaamse renovatiepremie is een belangrijk instrument om de duurzaamheid en leefbaarheid van oude woningen te verbeteren. Het is echter belangrijk om ook de financiële en praktische aspecten goed te overwegen, en eventueel te vergelijken met andere opties zoals sloop en herbouw. In de meeste gevallen is funderingsherstel een betere keuze dan sloop, vooral als de woning nog steeds leefbaar en structuurstabiel is. Door gebruik te maken van de Vlaamse renovatiepremie en de juiste technische uitvoering is het mogelijk om oude woningen aan de huidige normen aan te passen, en zo bij te dragen aan een duurzamere en leefbaardere woningbouwsector.

Bronnen

renovatiepremie