Funderingen in Revit: Aanpak, Kwaliteitsniveau en Praktijkvoorbeelden

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Het modelleren van funderingen in Autodesk Revit speelt een essentiële rol in het BIM-proces, zowel bij nieuwbouw als bij renovatieprojecten. Echter, bij de digitale voorstelling van bestaande gebouwen, zoals die vaak voorkomen in renovatie- of uitbreidingsprojecten, ligt het modelleren van funderingen volgens de juiste methodiek en kwaliteitsniveau’s voorop. De praktijk leert dat funderingen vaak niet of slechts gedeeltelijk bekend zijn, wat gevolgen heeft voor het detailniveau in het Revit-model. In dit artikel worden de technische aspecten, aanpakstrategieën en praktijkvoorbeelden besproken op basis van concrete casussen en instructies uit diverse betrouwbare bronnen.

Inleiding

In de constructie- en bouwsector is het gebruik van BIM (Building Information Modelling) steeds verder ingevuld. Autodesk Revit is een van de meest gebruikte tools voor het modelleren van gebouwen in 3D en het beheren van bouwgegevens. Echter, wanneer het gaat om bestaande gebouwen, zoals bij renovaties of uitbreidingen, ontstaan er specifieke uitdagingen. Een van de meest relevante is de weergave van funderingen in een Revit-model. Funderingen zijn vaak niet zichtbaar en kunnen niet gemakkelijk worden gecontroleerd, wat de kwaliteit en betrouwbaarheid van het Revit-model beïnvloedt. Daarnaast is het noodzakelijk om het detailniveau (LOD) en kwaliteitsniveau goed te bepalen om niet foutieve informatie te doorgeven.

Aanpak bij het modelleren van funderingen in Revit

1. Informatieverzameling en opname

Voordat een fundering in Revit kan worden gemodelleerd, is het belangrijk om zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Funderingen zijn vaak niet zichtbaar en niet op oude tekeningen of bouwplannen terug te vinden. Daarom is het vaak onmogelijk om de exacte afmetingen of ligging van de fundering vast te stellen zonder destructief onderzoek.

Uit bron [1] blijkt dat het modelleren van funderingen in een Revit-model op een bepaald LOD-niveau (Level of Detail) niet altijd zinvol of mogelijk is. Bijvoorbeeld, wanneer de fundering niet zichtbaar is en de opdracht is om een LOD300-model van de bestaande situatie te maken, is het niet mogelijk om dit eis formeel te vervullen. Dit duidt op de noodzaak om bij de opdrachtgever duidelijke afspraken te maken over welk niveau van detail nodig is en wat feitelijk mogelijk is.

2. Kwaliteitsniveau per onderdeel bepalen

Het kwaliteitsniveau van een Revit-model van een bestaand gebouw is niet eenvoudig vast te leggen, aangezien het niveau van detail kan variëren per onderdeel. Volgens bron [1] is het onaanvaardbaar om voor het hele gebouw één kwaliteitsniveau vast te stellen. Funderingen vormen hier een aparte categorie, aangezien deze vaak volledig onzichtbaar zijn en niet of nauwelijks meetbaar zijn.

Daarom dient het detailniveau (LOD) per onderdeel te worden bepaald. Dit betekent dat het model van een fundering bijvoorbeeld op LOD200 kan worden gemodelleerd, terwijl andere onderdelen zoals muren of daken wel op LOD300 of hoger kunnen worden weergegeven.

3. Het gebruik van point clouds en andere 3D-technologieën

Bij het modelleren van bestaande gebouwen wordt vaak gebruikgemaakt van point clouds uit 3D-laserscanners. Deze technologie helpt bij het verkrijgen van nauwkeurige meetgegevens, maar heeft ook haar beperkingen bij ondergrondse constructies zoals funderingen.

Bron [1] en [4] wijzen op het gebruik van point clouds in combinatie met Revit. De point clouds kunnen helpen bij het modelleren van bovenbouw, maar zullen weinig of niets vertellen over de fundering. In dergelijke gevallen is het belangrijk om dit aan de opdrachtgever te duiden en samen te besluiten over het juiste detailniveau en de toepasbare modelleringsmethodiek.

Detailniveau en LOD bij funderingen

1. LOD 200 en LOD 300 in het kader van bestaande funderingen

LOD (Level of Development) is een maatstaf voor het detailniveau van een Revit-model. Bij bestaande gebouwen is het belangrijk om het juiste LOD-niveau te kiezen, afhankelijk van de beschikbare informatie en de eisen van de opdrachtgever.

LOD 200 staat voor een representatie die voldoet aan de geometrie en de locatie van het object, maar geen informatie bevat over afmetingen of materialen.
LOD 300 bevat daarentegen wel detail over afmetingen en locaties, maar niet over constructieve details of materialen.

In het geval van funderingen is het modelleren op LOD300 vaak niet haalbaar. Uit bron [1] blijkt dat het niet zinvol is om een fundering te tekenen als de exacte positie en afmeting niet bekend zijn. Het zou namelijk kunnen leiden tot een verkeerde indruk dat de fundering volledig bekend is, terwijl het slechts een aannames is.

Daarom is het aan te raden om funderingen op LOD200 te modelleren, indien mogelijk, of volledig te vermijden in het model als er geen betrouwbare informatie beschikbaar is.

2. Checklists voor Revit-modellen

Om zorg te dragen voor een consistente en kwaliteitsvolle aanpak bij het modelleren van bestaande gebouwen, is het nuttig om een checklist te gebruiken. Bron [1] beschrijft dat PelserHartman een uitgebreide checklist gebruikt die met de opdrachtgever wordt doorgenomen. Deze checklist omvat onderdelen zoals:

Gevels
Daken
Vloeren
Goten
Vensterbanken
Vloerafwerkingen
Trappen
Leuningen

Hoewel funderingen niet expliciet genoemd worden in de checklist, duidt dit wel op een aanpak waarin elk onderdeel apart wordt bekeken en geëvalueerd op detailniveau. Dit is van groot belang bij complexe objecten waarin funderingen een cruciale rol spelen.

Praktijkvoorbeelden van funderingsmodellering in Revit

1. Funderingsconstructies in renovatieprojecten

Bij renovatieprojecten is het modelleren van funderingen vaak essentieel, bijvoorbeeld bij uitbreidingen of verbouwingen. Uit bron [5] blijkt dat constructietekeningen van funderingen meestal de bestaande situatie (bijvoorbeeld in blauw) en de nieuwe situatie (bijvoorbeeld in oranje) combineren in één tekening. Dit is handig om zowel voor de gemeentelijke ambtenaar als voor de aannemer.

In een Revit-model kan een vergelijkbare aanpak worden genomen, waarbij de bestaande fundering als een aparte laag of kleur wordt gemodelleerd. Dit dient echter wel voorzichtig te worden gedaan, aangezien het detailniveau bepalend is voor de betrouwbaarheid van het model.

2. Constructieve details en materialen

Bij het modelleren van funderingen in Revit is het ook belangrijk om rekening te houden met constructieve details en materialen. Bron [3] beschrijft hoe Revit gebruikt kan worden om bouwkundige elementen zoals funderingen, vloeren, muren en daken te modelleren. Ondanks het feit dat funderingen vaak niet zichtbaar zijn, is het mogelijk om deze in het model te weergeven, mits de informatie beschikbaar is.

Een voorbeeld uit bron [5] laat zien dat een fundering bestaande uit een strokenfundering van 600 x 200 mm wordt weergegeven. Daarnaast is er een isolatievloer aangegeven, wat een technische en esthetische keuze betreft. In een Revit-model kan dit worden weergegeven door middel van families of parametrische modellen die het juiste materiaal en afmeting bevatten.

3. Gebruik van 2D CAD in combinatie met Revit

Soms is het noodzakelijk om 2D CAD-bestanden te linken aan een Revit-model, bijvoorbeeld als er oude tekeningen beschikbaar zijn die niet in Revit zijn gemaakt. Bron [3] en [4] beschrijven hoe 2D CAD-bestanden kunnen worden geïntegreerd in een Revit-model, wat handig kan zijn bij de weergave van bestaande funderingen.

Een voorbeeld hiervan is het gebruik van kadastrale kaarten in AutoCAD of Revit, zoals beschreven in bron [4]. Deze kaarten kunnen als basis dienen voor het modelleren van het terrein en de fundering. Het is echter belangrijk om te beseffen dat deze kaarten vaak niet nauwkeurig genoeg zijn voor ondergrondse constructies en dat destructief onderzoek of andere meetmethoden kunnen nodig zijn.

Praktijkgerichte training en kennisontwikkeling

1. Training in Revit-basisfunctionaliteit

Het modelleren van funderingen in Revit vereist technische kennis en oefening. Bron [3] beschrijft een basistraining in Revit die cursisten helpt bij het opzetten van een project, het modelleren van bouwkundige elementen en het gebruik van schedules en views. Deze training is een goede start voor beginners en helpt bij het begrijpen van de BIM-werkwijze binnen Revit.

Cursisten leren onder andere hoe ze funderingen, vloeren, muren en daken kunnen opzetten, en hoe ze families kunnen maken en aanpassen. Dit is essentieel bij het modelleren van bestaande gebouwen, waarbij het detailniveau en de betrouwbaarheid van het model centraal staan.

2. Essentiële kennis bij constructief modelleren

Bij constructief modelleren is het belangrijk om essentiële kennis te hebben over de bouwtechniek en de materialen die worden gebruikt. Bron [2] beschrijft een tutorial voor constructieve essentials in Revit, waarbij cursisten leren hoe ze een project van a tot z kunnen opzetten. Deze training is vooral gericht op het modelleren van bouwkundige elementen en de opbouw van een Revit-project.

Een voorbeeld is het modelleren van een fundering, waarbij zowel de afmetingen als de constructieve details worden meegenomen. Dit is van groot belang bij het maken van een betrouwbaar Revit-model van een bestaand gebouw.

Conclusie

Het modelleren van funderingen in Revit vraagt om een zorgvuldige aanpak, waarbij zowel de beschikbaarheid van informatie als het vereiste detailniveau (LOD) worden meegenomen. Bij renovatieprojecten is het modelleren van funderingen vaak niet mogelijk zonder destructief onderzoek, wat leidt tot beperkte detailniveau’s en een risico op verkeerde weergave. Daarom is het essentieel om duidelijke afspraken te maken met de opdrachtgever en de kwaliteitsniveau’s per onderdeel vast te stellen.

Het gebruik van point clouds, 2D CAD-bestanden en checklists kan helpen bij het maken van een betrouwbaar Revit-model, maar het is belangrijk om de beperkingen van deze technieken te erkennen. Praktijkgerichte trainingen en tutorials zijn bovendien van groot belang om zowel beginners als ervaren professionals te ondersteunen bij het modelleren van funderingen in Revit.

In essentie is het modelleren van funderingen in Revit een uitdaging, maar met de juiste aanpak, technische kennis en duidelijke communicatie kan dit proces zowel efficiënt als betrouwbaar worden uitgevoerd.