Risicokaart fundering Den Haag: Gebiedsgerichte aanpak voor het voorkomen van funderingsschade

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

In stedelijke gebieden zoals Den Haag is het risico op funderingsschade een reëel en groeiend probleem, vooral in wijkgebieden met oude huizen die vaak op houten palen zijn gefundeerd. Door veranderende klimaatomstandigheden en de verduurzaming van het vastgoedbestand wordt de funderingsproblematiek steeds urgenter. De gemeente Den Haag heeft daarom een gebiedsgerichte aanpak ontwikkeld, waarin funderingsrisico’s in kaart worden gebracht en maatregelen op maat worden genomen. Deze aanpak is ondersteund door een risicokaart en pandprofielen, die het doel hebben om zowel bewoners als woningeigenaren inzicht te geven in de staat van de funderingen van hun woning en om schade en kosten te voorkomen. In dit artikel worden de kernaspecten van deze aanpak, de huidige toestand van de funderingen in Den Haag, en de maatregelen die worden genomen, besproken.

De risicokaart fundering Den Haag

Een centraal instrument in de gebiedsgerichte aanpak van funderingsschade in Den Haag is de risicokaart. Deze kaart is ontstaan uit een combinatie van funderingsonderzoek en grondwaterberekeningen. Het resultaat is een visuele weergave van de gebieden waarin nu of in de toekomst schade aan funderingen kan optreden. Ondanks de groeiende problemen, blijkt dat een groot deel van de gemeente weinig risico loopt op funderingsschade, nu én in de toekomst. Deze conclusie is afkomstig uit een onderzoek uitgevoerd door Aveco de Bondt, een gespecialiseerde partij in geohydrologie en funderingsanalyse.

De risicokaart maakt gebruik van pandprofielen, die details bevatten over de type fundering, de leeftijd van de woning en de bodemsituatie. Deze informatie helpt bij het identificeren van kwetsbare gebieden en het ontwikkelen van doelgerichte interventies. Voor wijkgebieden met funderingsrisico’s kunnen op basis van het onderzoek gerichte maatregelen worden genomen, zoals het verstevigen van funderingen of het beheersen van grondwaterstanden.

De gebiedsgerichte aanpak in Den Haag

De gebiedsgerichte aanpak die is ontwikkeld voor Den Haag is een model waarmee andere steden in Nederland ook kunnen werken. De aanpak combineert historische en actuele data om funderingsrisico’s in kaart te brengen. Dit is een essentieel onderdeel van de strategie om funderingsschade te voorkomen. Door het gebruik van data over bouwhistorie, stedenbouwkundige ontwikkeling en geohydrologische factoren, is het mogelijk om schade risico’s te identificeren op een eerlijke en transparante manier.

Een van de voordelen van deze aanpak is dat zij niet alleen gericht is op het herstellen van bestaande schade, maar ook op het voorkomen van toekomstige problemen. Dit is belangrijk, aangezien funderingsschade niet alleen fysieke schade kan opleveren, maar ook emotionele en maatschappelijke gevolgen heeft. De hoge kosten van funderingsherstel, die vaak boven de 120.000 euro liggen, vormen een belangrijke belemmering voor woningeigenaren. Daarom is het doel van de aanpak om zowel schade te voorkomen als de financiële druk op bewoners te verminderen.

Funderingsrisico’s in Den Haag

In Den Haag zijn er specifieke wijkgebieden waar funderingsrisico’s vooral voorkomen. Deze risicogebieden zijn vooral te vinden in wijken waar houten paalfunderingen gecombineerd worden met een minder draagkrachtige bodem. In dergelijke situaties is de kans op schade aan de fundering groter, vooral wanneer het grondwater niveau verandert. Dit is bijvoorbeeld het geval in het Zeeheldenkwartier, waar het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek een verhoogd risico op funderingsschade heeft gemeld. Oude huizen in dit wijkgebied zijn vaak op houten palen gebouwd. Als de bovenkant van deze palen boven het grondwater uitkomt, kan dit leiden tot schimmelvorming, bacteriële activiteit en uiteindelijk houtverrotting. Dit kan weer scheuren en verzakkingen veroorzaken.

De gemeente Den Haag heeft in samenwerking met bouwexperts en onderzoeksinstituten maatregelen genomen om dit risico te beheersen. Een van deze maatregelen is het gebruik van funderingslabels, die in 2024 tijdelijk zijn stopgezet. Deze labels worden op een 5-punts schaal uitgebracht en geven aan hoe ver de fundering van een woning in orde is. Echter, zoals opgemerkt in bron [2], zijn de huidige labels nog niet volledig accuraat. Ze zijn vaak te algemeen en geven geen specifieke informatie over de staat van de fundering van een individueel huis. Daardoor kan het gebeuren dat woningen met een nieuwe fundering toch een negatief label krijgen.

Funderingslabels en fundermaps

Een van de instrumenten die gebruikt worden om funderingsrisico’s in kaart te brengen, is FunderMaps. Dit is een innovatief platform dat funderingsdata verzamelt, verwerkt en visualiseert. FunderMaps biedt drie krachtige tools: een interactieve kaartviewer, een Asset Management Systeem voor het beheren van funderingsdata, en een FunderScan-app, die gebruikt wordt voor snelle en betrouwbare onderzoeken op locatie. De data die FunderMaps verzamelt, helpt gemeenten, woningcorporaties en andere belanghebbenden om kwetsbare panden te identificeren en passende maatregelen te nemen.

Hoewel FunderMaps een waardevolle tool is, zijn de huidige funderingslabels die op de kaart worden getoond nog niet volledig accuraat. De gemeente Den Haag heeft er al op gewezen dat de labels vaak te algemeen zijn en dat ze niet altijd de werkelijke staat van een fundering weergeven. Dit betekent dat een woningeigenaar niet altijd vertrouwen kan hebben op het label, en dat een gespecialiseerd onderzoek door een erkende partij soms noodzakelijk is om een beeld te krijgen van de staat van de fundering van hun woning.

Politieke en maatschappelijke context

De funderingsproblematiek in Nederland is niet alleen een technische kwestie, maar ook een politieke en maatschappelijke. In 2021 leidde de druk vanuit de maatschappij tot het Deltaplan funderingsschade, waarin werd aangedrongen op een rol van het Rijk in de financiering en regelgeving rond funderingsherstel. In 2023 werd een motie aangenomen om de kosten eerlijker te verdelen, en in 2024 presenteerde de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur het advies "Goed Gefundeerd", dat een basis vormt voor een nationale aanpak.

Het advies "Goed Gefundeerd" bevat drie hoofdlijnen:
1. Verbetering van de beschikbaarheid van informatie over funderingsschade
2. Voorkomen van funderingsschade via preventieve maatregelen
3. Maatschappelijke ondersteuning en ontzorging voor woningeigenaren

Deze aanpak wil dat informatie over funderingsschade transparant wordt gemaakt via een centrale database, dat gemeenten en waterschappen samen plannen opstellen voor het voorkomen van schade, en dat woningeigenaren ondersteuning krijgen bij funderingsherstel. Dit is een belangrijke stap in de richting van een eerlijke en duurzame aanpak van funderingsproblemen in Nederland.

Funderingsschade en emotionele gevolgen

Funderingsschade heeft niet alleen fysieke, maar ook emotionele en maatschappelijke gevolgen. Eigendom van een veilig en betaalbaar huis is een fundamentele behoefte. Als deze veiligheid wordt ondermijnd door funderingsproblemen, leidt dit tot stress, onzekerheid en vaak ook financiële lasten. De hoge kosten van funderingsherstel vormen een belangrijke belemmering voor eigenaars. Ook huurders zijn getroffen, omdat woningverhuurders soms woningen moeten ontruimen of uitstellen van renovaties niet kunnen voorkomen.

De gemeente Den Haag en andere betrokken partijen werken daarom aan een aanpak die niet alleen gericht is op het herstellen van funderingsproblemen, maar ook op het ondersteunen van woningeigenaren en huurders. Dit is van groot belang, omdat funderingsproblemen niet alleen een financieel vraagstuk zijn, maar ook een sociaal en maatschappelijk vraagstuk.

Conclusie

De risicokaart fundering Den Haag en de gebiedsgerichte aanpak vormen een solide basis voor het beheersen van funderingsrisico’s in de stad. Door het gebruik van historische en actuele data, zijn het mogelijk om schade te identificeren en gerichte maatregelen te nemen. De aanpak helpt bij het voorkomen van funderingsschade, wat niet alleen economisch belangrijk is, maar ook bijdraagt aan de leefbaarheid van stadsgebieden.

Ondanks de voorgestelde oplossingen blijft de funderingsproblematiek een complexe kwestie, waarbij zowel technische, politieke, maatschappelijke en financiële aspecten een rol spelen. Het is duidelijk dat een samenwerking tussen gemeenten, woningcorporaties en particuliere eigenaren essentieel is voor het behoud van de funderingen in stedelijke gebieden.

Bronnen

risicokaart