Rolstoelliften in de woningbouw: Specificaties, toepassing en regelgeving

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

De toegankelijkheid van woningen en utiliteitsgebouwen is steeds vaker een prioriteit, zowel voor woningbouwmaatschappijen als particuliere eigenaren. Hierin speelt de rolstoellift een centrale rol. Deze lifttechniek maakt het mogelijk om mensen met een lichamelijke beperking veilig en ongedwongen te transporteren tussen verschillende verdiepingen of niveaus. Het kiezen van de juiste rolstoellift en het zorgen voor de juiste fundering en installatie is echter een proces dat aandacht en expertise vereist.

In deze artikel worden de technische specificaties van rolstoelliften belicht, inclusief functionele eisen, toepassingsgebieden en relevante regelgeving. Daarnaast worden aspecten zoals de verwijdering van een rolstoellift en de bijbehorende maatregelen besproken. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen, gericht op zowel bouwprofessionalen, vastgoedbeheerders, als particuliere klanten die zich richten op toegankelijkheid en duurzaamheid in de woningbouw.

Technische Specificaties van Rolstoelliften

Rolstoelliften zijn een essentieel onderdeel van toegankelijk bouwen, met name in utiliteitsbouw, woningen, bedrijfsgebouwen en appartementen. Deze liften moeten voldoen aan een reeks functionele eisen om veilig en betrouwbaar gebruikt te kunnen worden.

Functionele Eisten

Volgens de beschikbare informatie uit de bronnen zijn de volgende functionele eisen van belang:

Gebruik: Rolstoelgebruikers maken vaak gebruik van hun rolstoel gedurende langere periodes per dag. Daarom is zitcomfort en zitondersteuning essentieel. De rolstoel moet permanent instelbaar zijn en uitgebreid in- en verstelbaar, aanpasbaar via fabrieksopties en aanpassingen.
Omgeving: Rolstoellen worden voornamelijk gebruikt binnenshuis, maar ook minder frequent buitenshuis. De uitvoering van de rolstoel wordt daarom afgestemd op het gebruikersdoel.
Verplaatsing: De verplaatsing gebeurt voornamelijk via duwen, maar bij elektrische rolstoellen is er sprake van elektrische aandrijving via een joystick of andere bedieningsmethoden.
Meeneembaarheid: Rolstoellen moeten veilig zittend vervoerd kunnen worden in daartoe uitgeruste voertuigen. Dit is een belangrijk aspect bij het ontwerp van zowel elektrische als handbewogen rolstoellen.
Hulpaandrijving: Er mag een universele “losse” elektrische hulpaandrijving worden aangebracht, zowel voor de gebruiker als voor de begeleider. Dit is in combinatie met categorieën 11H21 en 11H22 van toepassing.
Elektrische Rolstoelen: Deze zijn geschikt voor gebruik binnen en buiten. Ze zijn uitgerust met een elektrische aandrijving, met draaicirkel die afhankelijk is van de verplaatsingsruimte, obstakels en positionering. De rolstoel moet in staat zijn om minimaal 20 km comfortabel af te leggen, instelbaar in meerdere snelheden. De maximumsnelheid bedraagt 6 of 10 km/h, afhankelijk van de uitvoering.
Beveiliging: Het botsveilig vastzetsysteem moet voldoen aan de ISO 10542-norm. Bovendien moet het hulpmiddel aan alle geldende normen voldoen, zoals NEN, EN, ISO en EMC.
Verwachtingsgericht ontwerp: Rolstoellen moeten worden afgestemd op de specifieke behoeften van de gebruiker, inclusief kantelverstelling, afhankelijk van de fysieke of medische beperkingen.

Categorieën en Prijzen

Rolstoellen zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, met elk een eigen doelgroep en technische kenmerken. De beschikbare prijzen zijn opgenomen in de categorieën, inclusief de PGB-bedragen (Prestatiegroep Basis) gedurende 7 jaar inclusief BTW. Deze categorieën zijn onder andere:

11 H 01: Handbewogen rolstoelen voor kortdurend of incidenteel gebruik (€ 1.144,92)
11 H 02: Handbewogen rolstoel voor actief of (semi) permanent gebruik (€ 5.035,80)
11 H 06: Handbewogen comfortrolstoel voor permanent of passief gebruik (€ 6.409,20)
11 H 12: Elektrische rolstoel voor gebruik binnen en buiten (€ 27.468,00)

Daarnaast zijn er ook categorieën voor universele elektrische hulpaandrijvingen, scooters en fietsen voor beperkte gebruikers.

Toepassing in de Woningbouw

Rolstoellen en rolstoelliften zijn essentieel in de woningbouw, met name in de context van toegankelijk bouwen. In het kader van woningbouwprojecten wordt er steeds meer aandacht besteed aan inclusieve ontwerpen die rekening houden met mensen met een lichamelijke beperking.

Toegankelijkheid en Inclusiviteit

Toegankelijkheid is niet alleen een kwestie van regelgeving, maar ook van het creëren van ruimtes die toegankelijk zijn voor iedereen. In dit opzicht speelt de rolstoellift een cruciale rol. Ze maken het mogelijk om mensen met een rolstoel veilig te transporteren tussen verschillende verdiepingen of niveaus, zonder dat dit leidt tot ongemak of beperkingen in hun dagelijks functioneren.

Elektrische versus Handbewogen Rolstoellen

De keuze tussen een elektrische en een handbewogen rolstoel hangt af van de functionele behoeften van de gebruiker. Elektrische rolstoellen zijn geschikt voor mensen die veel gebruik maken van hun rolstoel en die een hoge mate van ondersteuning nodig hebben. Ze zijn uitgerust met een elektrische aandrijving en kunnen worden bestuurd via een joystick of andere bedieningsmethoden.

Handbewogen rolstoellen zijn juist geschikt voor mensen die het gebruik van hun rolstoel beperkt of incidenteel hebben. Deze rolstoelen zijn lichter en eenvoudiger in gebruik, maar bieden minder ondersteuning dan elektrische modellen.

Veiligheid en Beveiliging

Veiligheid is een kernaspect bij de keuze en installatie van rolstoellen en rolstoelliften. De rolstoel moet uitgerust zijn met een botsveilig vastzetsysteem dat voldoet aan de ISO 10542-norm. Daarnaast moeten alle overige geldende normen worden gevolgd, zoals NEN, EN, ISO en EMC.

Bij elektrische rolstoellen is er bovendien aandacht voor brandveiligheid. De gebruikte accu’s moeten brandveilig zijn of voorzien zijn van maatregelen die ervoor zorgen dat eventuele branden beperkt blijven tot de accuruimte van het hulpmiddel.

Installatie en Onderhoud van Rolstoelliften

De installatie en het onderhoud van rolstoelliften zijn cruciale aspecten die aandacht verdienen. Deze processen vereisen niet alleen technische kennis, maar ook aandacht voor veiligheid en duurzaamheid.

Installatie

Bij de installatie van een rolstoellift moet rekening worden gehouden met een aantal belangrijke factoren:

Fundering: De fundering van de rolstoellift moet voldoen aan de technische eisen en aan de regelgeving. De rolstoellift moet op een stabiele en veilige fundering worden geplaatst, zodat er geen risico op instorting of schade is.
Toegangspunten: De locatie van de rolstoellift moet zorgvuldig worden gekozen, zodat de toegang tot de lift gemakkelijk en veilig is voor gebruikers. Dit geldt zowel voor de ingang als voor de uitgang van de lift.
Afmetingen: De afmetingen van de rolstoellift moeten afgestemd zijn op de ruimte waarin de lift wordt geplaatst. De draaicirkel, de hoogte en de breedte van de lift zijn belangrijke factoren bij deze afstemming.
Elektriciteitsaansluiting: Bij elektrische rolstoellen is het belangrijk dat de elektriciteitsaansluiting voldoet aan de veiligheidseisen. De aansluiting moet zorgvuldig worden uitgevoerd en regelmatig gecontroleerd.

Onderhoud

Het onderhoud van een rolstoellift is essentieel voor de veiligheid en het functioneren van het hulpmiddel. Rolstoellift leveranciers zoals LiftForce BV bieden onderhoud en service aan, waardoor gebruikers ervan op aan kunnen dat hun hulpmiddel continu werkt en veilig is.

Jaarlijkse Keuring

Rolstoelliften moeten jaarlijks worden gekeurd, met name bij het gebruik van tilliften of tilbanden. Dit is een wettelijke verplichting die ervoor zorgt dat het hulpmiddel veilig blijft en aan de normen voldoet.

Vervanging en Reparatie

Als onderdelen van de rolstoellift defect raken of slijten, is het belangrijk dat deze onderdelen snel worden vervangen of gerepareerd. Dit geldt met name voor essentiële onderdelen zoals het botsveilig vastzetsysteem, de elektriciteitsaansluiting en de bewegende delen van de lift.

Verwijdering van Rolstoelliften

De verwijdering van een rolstoellift is een proces dat aandacht en expertise vereist. Het verwijderen van een rolstoellift uit een woning of utiliteitsgebouw kan nodig zijn bij verkoop, renovation of als het hulpmiddel niet langer wordt gebruikt.

Verwijderingsproces

Het verwijderingsproces van een rolstoellift kan variëren, afhankelijk van de type lift en de mate van installatie. In het algemeen omvat het verwijderingsproces de volgende stappen:

Beoordeling: Voorafgaand aan de verwijdering wordt de rolstoellift beoordeeld op de mate van installatie en de mogelijkheid tot hergebruik of recycling.
Herstel van de ruimte: Als de rolstoellift permanent is geïnstalleerd, moet de ruimte waarin de lift zich bevond worden hersteld. Dit kan betrekking hebben op de fundering, de elektriciteitsaansluiting en de oppervlakte waarop de lift stond.
Verwijdering en Transport: De rolstoellift wordt verwijderd en veilig getransporteerd naar een recyclingcentrum of hergebruikspunt. Hierbij moet zorg worden genomen dat het transport veilig en efficiënt gebeurt.
Herstel van de omgeving: Na de verwijdering van de rolstoellift wordt de omgeving hersteld, zodat er geen schade of onveiligheden ontstaan. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op het herstellen van de vloer, de muren en de elektriciteitsaansluiting.

Regels en Verantwoordelijkheden

De verwijdering van een rolstoellift is onderworpen aan een aantal regels en verantwoordelijkheden. Deze regels zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat het verwijderingsproces veilig, efficiënt en duurzaam is.

Toestemming van de gemeente: Als de rolstoellift ouder is dan 10 jaar, is toestemming van de gemeente vereist voor het verwijderen van het hulpmiddel. Dit geldt met name als het hulpmiddel nog steeds in gebruik is of als het verwijderen leidt tot veranderingen in de toegankelijkheid van de woning.
Duurzaamheid en Recycling: Het verwijderen van een rolstoellift moet worden gedaan op een manier die aandacht besteedt aan duurzaamheid en recycling. Dit betekent dat onderdelen van de lift, indien mogelijk, moeten worden hergebruikt of gerecycled.
Verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer: De opdrachtnemer die verantwoordelijk is voor de verwijdering van de rolstoellift is verplicht om ervoor te zorgen dat het proces veilig en efficiënt verloopt. Dit betekent dat er aandacht moet worden besteed aan veiligheid, hergebruik en recycling.

Regelgeving en Vrijstellingen

De regelgeving rondom rolstoellen en rolstoelliften is een belangrijk aspect dat aandacht verdient. Deze regelgeving is bedoeld om ervoor te zorgen dat rolstoellen en rolstoelliften veilig, betrouwbaar en toegankelijk zijn.

Vrijstellingen

Er zijn een aantal vrijstellingen die van toepassing kunnen zijn op het gebruik van rolstoellen en rolstoelliften. Deze vrijstellingen zijn vaak gebaseerd op het soortbeheerplan dat is goedgekeurd door de Gedeputeerde Staten.

Vrijstelling voor het verstoren van voortplantingsplaatsen: In sommige gevallen is het toegestaan om voortplantingsplaatsen van dieren te vernielen of te verplaatsen. Dit is echter enkel toegestaan als dit gebeurt binnen het kader van een goedkeurbaar soortbeheerplan en als het wordt uitgevoerd door een ecologisch deskundige.
Vrijstelling voor gemeenten: Gemeenten zijn in sommige gevallen toegestaan om handelingen te verrichten die normaal gesproken verboden zijn, zoals het vangen of verplaatsen van dieren. Deze vrijstellingen zijn vooral van toepassing in het kader van overlastbestrijding.

Veiligheidswaarschuwingen

Alle veiligheidswaarschuwingen en aanduidingen moeten zichtbaar en in de Nederlandse taal worden opgesteld. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat gebruikers van de rolstoellen en rolstoelliften goed geïnformeerd zijn over de veiligheidseisen en risico’s.

Technologie en Duurzaamheid

Er is een eis dat er geen achterhaalde technologie wordt gebruikt bij rolstoellen en rolstoelliften. De technologie moet gedurende ten minste drie jaar na levering worden geleverd, zodat opties, accessoires en onderdelen beschikbaar blijven zolang het hulpmiddel uitstaat.

Daarnaast is er aandacht voor het gebruik van brandveilige accu’s of maatregelen die ervoor zorgen dat eventuele branden beperkt blijven tot de accuruimte van het hulpmiddel. Dit is een belangrijk aspect van de regelgeving rondom elektrische hulpmiddelen.

Conclusie

Rolstoellen en rolstoelliften zijn essentiële hulpmiddelen in de woningbouw, met name in het kader van toegankelijk bouwen. Deze hulpmiddelen maken het mogelijk om mensen met een lichamelijke beperking veilig en ongedwongen te transporteren tussen verschillende niveaus of verdiepingen. Het kiezen van de juiste rolstoellift, het zorgen voor de juiste fundering en installatie en het onderhoud van het hulpmiddel zijn processen die aandacht en expertise vereisen.

In deze artikel zijn de technische specificaties van rolstoellen en rolstoelliften belicht, inclusief functionele eisen, toepassingsgebieden en relevante regelgeving. Daarnaast is aandacht besteed aan de verwijdering van rolstoelliften en de bijbehorende maatregelen. Het artikel is gebaseerd op de beschikbare bronnen, gericht op zowel bouwprofessionalen, vastgoedbeheerders, als particuliere klanten die zich richten op toegankelijkheid en duurzaamheid in de woningbouw.