Zelf een fundering maken: stappenplan, tips en essentiële overwegingen voor een stevige basis

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Het zelf maken van een fundering kan een kostenefficiënte en belonende optie zijn, zowel voor starters als ervaren DIY-ers. Zowel bij een aanbouw als bij het plaatsen van een tuinhuis of schuur is een stevige fundering van essentieel belang. De fundering zorgt voor stabiliteit, voorkomt verzakking en biedt een duurzame basis voor de constructie. Het is echter belangrijk om de juiste stappen te volgen en rekening te houden met bouwvoorschriften en veiligheid. In dit artikel wordt een gedetailleerd overzicht gegeven van het proces, van voorbereiding tot uitvoering, inclusief essentiële tips en aanbevolen materialen.

Voorbereiding: De basis leggen

Voor het starten van het funderingswerk is grondige voorbereiding essentieel. Deze voorbereiding omvat zowel het analyseren van bouwtekeningen en het verzamelen van benodigdheden als het zorgen voor een veilige werkomgeving.

Bouwtekening en vergunningen

Begin met het bestuderen van de bouwtekening. Deze dient als richtsnoer voor het leggen van de fundering en bevat essentiële informatie over de afmetingen, de vorm van de fundering en eventuele specifieke aandachtspunten. Daarnaast is het verplicht om de benodigde vergunningen in te trekken. Zorg ervoor dat je bij de gemeente hebt ingezien of een bouwvergunning nodig is en of er extra aandachtspunten zijn die je moet naleven.

Materialen en gereedschap

Bij het zelf maken van een fundering heb je een aantal essentiële materialen nodig:

Beton: Voor de fundering zelf. De hoeveelheid hangt af van de afmetingen van de fundering.
Bekisting: Voor het vormgeven van de fundering en het voorkomen van uitstroming van het beton.
Wapeningsstaal: Voor extra stabiliteit en belastingverdeling.
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): Zoals veiligheidshelm, handschoenen, oogbescherming en schuifvaste schoenen.
Gereedschap: Waaronder trilnaalden, niveaus, schoppen, en kruiwagens.

Zorg ervoor dat je alles op voorhand hebt, zodat je tijdens de werkdagen geen onverwachte onderbrekingen moet aanbrengen.

Locatie en grondonderzoek

Het is belangrijk om de locatie van de fundering grondig te onderzoeken. Analyseer de grondsoort, de droogte- en vochtresistentie, en eventuele ondergrondse structuren. Dit helpt om te bepalen hoe diep de fundering moet worden uitgegraven en welk type fundering het beste geschikt is voor de omgeving. In het algemeen is een minimale diepte van 600 mm onder het maaiveld aanbevolen om de fundering te beschermen tegen winterinvloeden.

Stap 1: Het uitlijnen van de fundering

De eerste stap in het proces is het uitlijnen van de fundering. Gebruik hiervoor palen of haringen die je per halve meter kunt plaatsen in de grond. Span een koord tussen deze palen om een duidelijk beeld te krijgen van de vorm van je fundering. Dit helpt bij het nauwkeurig markeren van de grenzen en voorkomt eventuele fouten bij het uitgraven.

Stap 2: Het uitgraven van de fundering

Nu begint het echte werk: het uitgraven van de fundering. Graaf de fundering uit tot een minimale diepte van 600 mm onder het maaiveld. Dit zorgt ervoor dat de fundering voldoende bestand is tegen de winter en minder kans heeft op schade door bevroren grond. Tip: Hou aan beide kanten van de fundering 10 centimeter ruimte over. Dit biedt voldoende ruimte voor de bekisting van de fundering.

Stap 3: De bekisting van je fundering

De bekisting is een van de belangrijkste stappen in het proces. Plaats planken tegen de palen rondom de fundering waarin het beton gestort kan worden. Het is hierbij erg belangrijk dat de planken goed uitgelijnd zijn. Controleer dit veelvuldig met een waterpas. Zorg ervoor dat de bekisting stevig verankerd is en niet beweegt tijdens het storten van het beton.

Stap 4: Maak je fundering vochtbestendig

Het leggen van een vochtbestendige laag is een essentiële stap voor een langdurige fundering. Gebruik een vochtbestendig membraan of een vochtbestendige verf die op de bodem van de fundering wordt aangebracht. Deze laag voorkomt vochtopstijging uit de grond, wat de levensduur van de fundering verlengt en schimmelvorming voorkomt.

Stap 5: Plaatsen van wapening

Leg de wapeningsstaven in de bekisting om de fundering extra stevigheid te geven. De wapeningsstaven moeten gelijkmatig verdeeld worden en goed worden vastgemaakt zodat ze op hun plek blijven tijdens het storten van het beton. Dit zorgt voor een betere belastingverdeling en vermindert de kans op scheurtjes in het beton.

Stap 6: Beton storten

Zodra de bekisting en de wapening in orde zijn, kan het beton worden gestort. Volg de instructies nauwkeurig op bij het bereiden van de betonmix. Zorg ervoor dat je de juiste verhoudingen gebruikt en meng het beton grondig. Gebruik een betonmolen voor een gelijkmatige mix. Stort het beton gelijkmatig in de bekisting en gebruik een trilnaald om luchtbellen te verwijderen.

Na het storten moet het beton worden gelaten rijpen. Zorg ervoor dat het beton niet wordt belast of nat wordt gemaakt door regen. De rijpingstijd varieert afhankelijk van de omstandigheden, maar in de meeste gevallen duurt het ongeveer 7 tot 14 dagen voordat de fundering volledig volledig rijp is.

Stap 7: Het verwijderen van de bekisting

Zodra het beton volledig volledig rijp is, kan de bekisting worden verwijderd. Zorg ervoor dat de bekisting niet te vroeg wordt verwijderd, want dit kan leiden tot scheurtjes of vervorming. Na het verwijderen van de bekisting wordt de fundering schoongemaakt en eventueel afgeplast om een gladde en nette afwerking te verkrijgen.

Stap 8: Afwerking en controles

Na het verwijderen van de bekisting wordt de fundering schoongemaakt en eventueel afgeplast. Zorg voor een gladde en nette afwerking, wat zowel esthetisch als functioneel van belang is. Controleer of de fundering waterpas is en of de afmetingen overeenkomen met de bouwtekening. Eventuele oneffenheden of afwijkingen moeten worden aangepast voordat de volgende bouwfase begint.

Tips voor het leggen van de fundering

Het leggen van de fundering is een cruciale stap in het proces van het maken van een solide basis voor je aanbouw. Hieronder volgen enkele handige tips om ervoor te zorgen dat je fundering recht en stevig wordt gelegd:

Voorbereiding is essentieel: Zorg ervoor dat je de juiste gereedschappen en materialen bij de hand hebt voordat je begint. Maak een checklist en zorg ervoor dat alles gereed is, inclusief het grondoppervlak en de bekisting.
Nauwkeurig meten: Meet de afmetingen van de fundering zorgvuldig en markeer de grenzen duidelijk. Dit helpt je om de fundering op de juiste plek te leggen en voorkomt afwijkingen in de constructie.
Grondvoorbereiding: Zorg ervoor dat de grond waarop je de fundering gaat leggen goed is voorbereid. Verwijder eventuele obstakels zoals stenen, wortels of puin en egaliseer de grond indien nodig.
Bekisting opzetten: Bouw een stevige bekisting rondom het gebied waar je de fundering gaat leggen. Zorg ervoor dat de bekisting perfect recht en haaks is, zodat de fundering ook recht en stabiel wordt.
Betonmix bereiden: Volg de instructies nauwkeurig op bij het bereiden van de betonmix. Zorg ervoor dat je de juiste verhoudingen gebruikt en meng het beton grondig. Gebruik een betonmolen voor een gelijkmatige mix.

Veiligheid en aandachtspunten

Veiligheid is een prioriteit bij het uitvoeren van funderingswerk. Gebruik altijd persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), zoals veiligheidshelm, handschoenen, oogbescherming en schuifvaste schoenen. Houd het werkterrein schoon en overzichtelijk om ongelukken te voorkomen. Zorg voor voldoende belichting bij nachtwerken en vermijd werken in slecht weer of bij hoge temperaturen zonder bescherming.

Duurzaamheid en onderhoud

Zorg ervoor dat je fundering duurzaam is en goed onderhouden kan worden. Dit betekent dat je een fundering kiest die bestand is tegen de elementen en die niet snel verzakt. Ook is het verstandig om een kleine afstand te houden tussen de fundering en het gebouw, zodat er lucht kan circuleren en vocht zich niet kan ophopen.

Hulp of advies zoeken

Als je twijfelt over het type fundering of de uitvoering, is het verstandig om hulp of advies van een vakman in te houden. Een ervaren aannemer of bouwprofessional kan je helpen om de juiste keuze te maken en eventuele problemen te voorkomen. Dit is vooral aan te raden bij complexere projecten of bij twijfel over de bouwvoorschriften.

Conclusie

Na het bespreken van verschillende aspecten van het zelf maken van een fundering voor je aanbouw, kunnen we tot de volgende conclusie komen: met de juiste materialen, een gedetailleerd stappenplan en handige tips kun je een solide basis leggen voor je project. Het zelf maken van een fundering biedt voordelen zoals kostenbesparing en flexibiliteit in het ontwerp van je aanbouw. Echter, het vereist ook tijd, aandacht en eventueel hulp van anderen.

Door de juiste methode te kiezen en de juiste stappen te volgen, kun je een duurzame en betrouwbare basis creëren voor jouw project. Of je nu kiest voor een betonfundering, stoeptegels op zandbed of een schroeffundering, het is belangrijk om goed voor te bereiden, aandacht te besteden aan detail en ervoor te zorgen dat alles waterpas en stabiel is.