Inzicht in Funderingsrisico’s: Tools en Aanpak voor Woningeigenaren in Rotterdam

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

In Nederland is de stabiliteit van funderingen van oudere woningen van groot belang. Veel panden zijn op houten paalfunderingen gebouwd, vooral in de jaren voor 1970. Deze funderingen kunnen in de loop der tijd schade oplopen, vooral in kwetsbare bodems zoals laagveengebieden, rivierengebieden of zeekleigebieden. Om woningeigenaren inzicht te geven in het risico op funderingsproblemen zijn verschillende digitale tools en kaarten ontwikkeld. Deze tools, zoals de Rotterdamse Funderingskaart, FunderMaps en landelijke funderingsviewers, zijn ontworpen om eigenaren bewust te maken van funderingsrisico’s en hen te ondersteunen bij het nemen van actie.

In dit artikel wordt ingegaan op de werking van deze funderingskaarten, hun doel, de betrokken partijen, en hoe woningeigenaren deze tools kunnen gebruiken om risico’s op funderingsproblemen te beoordelen en voor te gaan. Daarnaast worden specifieke voorbeelden besproken, zoals de aanpak in de Bloemenbuurt en Crooswijk-Noord, en wordt ingegaan op de beperkingen en betrouwbaarheid van deze tools.

De Rotterdamse Funderingskaart: Een Voorbeeld van Lokale Aanpak

De Rotterdamse Funderingskaart is een digitale tool die informatie levert over de fundering van woningen in de stad. De kaart is ontwikkeld in samenwerking met het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), een stichting die zich richt op het verzamelen, ontwikkelen en ontsluiten van kennis over funderingsproblematiek. Deze kaart geeft woningeigenaren inzicht in het type fundering van hun woning en de kwaliteit daarvan. De kaart is bedoeld als hulpmiddel voor eigenaren die funderingsproblemen vermoeden of die hun woning willen kopen of verkopen.

Naast informatie verstrekt de Rotterdamse Funderingskaart ook ondersteuning via het Funderingsloket. Het Funderingsloket helpt woningeigenaren om gericht actie te ondernemen bij vermoedelijke funderingsproblematiek. Het is een samenwerking tussen gemeente en andere betrokken partijen, en biedt een structurele aanpak gericht op preventie, onderzoek en begeleiding. Deze aanpak is vooral gericht op houten paalfunderingen, die in Rotterdam nog steeds prevalent zijn.

Deelname aan onderzoek is vrijwillig, maar wordt sterk aanbevolen, vooral in wijkgebieden die op de risicokaart staan. Door deelname aan funderingsonderzoek krijgen woningeigenaren inzicht in de staat van hun fundering en kunnen zij op tijd actie ondernemen bij eventuele problemen. Dit helpt bij het voorkomen van schade en bij het waarborgen van de veiligheid van de woning.

FunderMaps: Een Landelijke Tool voor Funderingsrisico’s

De Rotterdamse Funderingskaart is ook het model geweest voor het landelijke platform FunderMaps, dat inzicht biedt in funderingsrisico’s, bodemdalingen, paalrot en paalpest in het hele land. FunderMaps is ontwikkeld door het KCAF en is een datagedreven platform dat funderingsrisico’s van gebouwen inzichtelijk maakt en beheersbaar houdt. Het KCAF heeft de Rotterdamse aanpak als model gebruikt voor het landelijke platform.

Een van de tools die binnen FunderMaps zijn ontwikkeld is de Funderingsviewer indicatieve aandachtsgebieden. Deze tool is gemaakt in samenwerking met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De kaart geeft per postcodegebied een indicatie van het aantal woningen met een bouwjaar voor 1970, gecombineerd met de bodemsamenstelling van het betreffende gebied. De kaart toont welke gebieden een groter risico lopen op funderingsproblemen door de combinatie van oude houten funderingspalen en kwetsbare bodems.

Het is echter belangrijk om te weten dat deze kaart geen uitspraken doet over de huidige staat van funderingen in specifieke gebieden. Ze biedt slechts een eerste inzicht en dient als ondersteuning bij het nemen van beslissingen. Dit betekent dat de kaart niet als een uitsluitend bewijs kan worden beschouwd voor funderingsproblematiek, maar als een tool om risico’s te identificeren en actie te ondernemen.

Beperkingen en Betrouwbaarheid van de Tools

Hoewel de beschikbare kaarten en tools nuttig zijn, is het belangrijk om te beseffen dat ze geen absolute waarheid geven. Ze geven slechts een indicatie van mogelijke risico’s en zijn gebaseerd op historische data, bouwjaar, bodemsamenstelling en meldingen. De huidige staat van funderingen kan sterk variëren, afhankelijk van onderhoud, grondwaterstanden en andere factoren. De kaarten zijn ontworpen als hulpmiddelen voor woningeigenaren en kunnen worden gebruikt om beslissingen te nemen, maar moeten niet worden gezien als een vervanging voor een expertonderzoek.

De Rotterdamse Funderingskaart en de Funderingsviewer indicatieve aandachtsgebieden zijn bijvoorbeeld gemaakt in samenwerking met betrouwbare partijen zoals het KCAF en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, wat de betrouwbaarheid van deze tools ondersteunt. De meldingskaart van het KCAF is gebaseerd op meldingen uit de afgelopen vijf jaar, wat betekent dat ze een historisch beeld geeft van funderingsproblematiek. Het is mogelijk dat in de toekomst nieuwe ontwikkelingen optreden die niet in deze kaart zijn verwerkt.

Voorbeeld van Lokaal Onderzoek: De Bloemenbuurt

In de Bloemenbuurt werd het initiatief genomen om de funderingen in kaart te brengen. Actieve bewoners organiseerden een groot draagvlak en veel eigenaren lieten hun fundering onderzoeken. Droogstaande palen vormden één van de oorzaken voor funderingsproblemen. Sinds 2018 is een eigen pomp in het gebied actief om het grondwater op peil te houden en dat heeft in een aantal gevallen verdere verslechtering van palen weten tegen te houden.

Sommige blokken zijn destijds niet onderzocht, anderen willen graag op herhaling. Daarom zijn in de buurt een aantal specifieke blokken aangewezen om de eigenaren te helpen nu wel, of opnieuw, te onderzoeken. Niet bij alle blokken lijkt dat nodig. Op de kaart van de Bloemenbuurt is te zien welke adresgebieden in aanmerking komen voor procesbegeleiding. Staat jouw blok er niet bij, maar heb je toch belangstelling? Laat het het team van Mijn Fundering weten.

De gemeente heeft het opdracht gegeven aan Steenvlinder en Funderingskracht om per blok de eigenaren actief te ondersteunen in het organiseren van (nieuw) onderzoek. Eigenaren hebben inmiddels een brief ontvangen, met uitnodiging voor een eerste Informatieavond. Bel of mail over funderingsonderzoek in de Bloemenbuurt met het Woonteam.

Voorbeeld van Lokaal Onderzoek: Crooswijk-Noord

In Crooswijk-Noord staan veel panden op houten palen. Dat kan tot problemen leiden. Daarom heeft de gemeente besloten om eigenaren in deze wijk gratis procesbegeleiding aan te bieden. Steenvlinder heeft hiervoor opdracht gekregen. Het onderzoeksbureau vat de uitkomst van het onderzoek in een onderzoeksrapport samen. Dit rapport wordt door de gemeente getoetst: voldoet het aan de kwaliteitseisen? Zo weet je zeker dat je een degelijk en betrouwbaar rapport krijgt.

Elke deelnemer weet hoe de fundering ervoor staat. Nu is het duidelijk of er vervolgstappen genomen moeten worden. Het funderingsloket van de gemeente is voor vragen bereikbaar. Wil je verdere begeleiding? Dan kan je ook bij Steenvlinder terecht. Op de kaart van de wijk is te zien welke panden in aanmerking komen voor procesbegeleiding. Als je vragen hierover hebt kun je altijd contact opnemen met het team van 'Onderzoek je fundering'.

Aanpak en Ondersteuning in Aandachtsgebieden

De aanpak in aandachtsgebieden zoals de Bloemenbuurt en Crooswijk-Noord is een goed voorbeeld van hoe lokale actie kan worden genomen bij funderingsproblematiek. In de Bloemenbuurt is er bijvoorbeeld een programma opgestart waarbij eigenaren per blok ondersteund worden bij het organiseren van onderzoek. Dit is mogelijk gemaakt door subsidies en procesbegeleiding van de gemeente. Eigenaren ontvangen een brief met uitnodiging voor een informatieavond, waarin uitleg wordt gegeven over de aanpak en de mogelijkheden voor onderzoek.

In Crooswijk-Noord is een vergelijkbare aanpak gekozen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een erkend onderzoeksbureau en de resultaten worden getoetst door de gemeente. Dit zorgt ervoor dat de eigenaren een betrouwbaar onderzoeksrapport ontvangen, waarop vervolgstappen kunnen worden genomen. De gemeente biedt ook ondersteuning bij het nemen van beslissingen, zoals het invullen van formulieren of het zoeken naar financiële hulp.

De Rol van de Gemeente en Betrokkene Partijen

De gemeente speelt een centrale rol bij de aanpak van funderingsproblematiek in Rotterdam. Zowel in de Bloemenbuurt als in Crooswijk-Noord is de gemeente betrokken bij het organiseren van onderzoek en de ondersteuning van eigenaren. De gemeente werkt samen met externe partijen zoals Steenvlinder en Funderingskracht om procesbegeleiding te bieden. Deze partijen helpen eigenaren bij het organiseren van onderzoek, het invullen van formulieren en het nemen van beslissingen op basis van de resultaten.

Daarnaast is het Funderingsloket een belangrijke partner in de aanpak. Het Funderingsloket is een samenwerking tussen gemeente en andere betrokken partijen, en biedt ondersteuning bij het nemen van actie bij vermoedelijke funderingsproblematiek. De aanpak is gericht op preventie, onderzoek en begeleiding, en is vooral gericht op houten paalfunderingen, die in Rotterdam nog steeds prevalent zijn.

Invloed van Grondwaterstanden op Funderingen

Een van de belangrijkste factoren die invloed hebben op de stabiliteit van funderingen is de grondwaterstand. In de Bloemenbuurt is duidelijk dat droogstaande palen een van de oorzaken zijn van funderingsproblemen. Sinds 2018 is er een eigen pomp in het gebied actief om het grondwater op peil te houden. Dit heeft in een aantal gevallen verdere verslechtering van palen weten tegen te houden. Dit toont aan dat actieve interventies, zoals het reguleren van grondwaterstanden, kunnen leiden tot een verbetering van de stabiliteit van funderingen.

In andere wijkgebieden is het ook van belang om de grondwaterstand te monitoren en eventueel te reguleren. In kwetsbare bodems, zoals laagveengebieden of zeekleigebieden, is het risico op funderingsproblemen groter. Daarom is het belangrijk om regelmatig onderzoek te doen en eventueel maatregelen te nemen om de fundering te stabiliseren.

Het Belang van Onderzoek en Actie

Het is belangrijk om te beseffen dat funderingsproblemen vaak niet direct zichtbaar zijn. Ze kunnen zich al jaren ontwikkelen en pas op een gegeven moment duidelijk worden. Daarom is het verstandig om regelmatig onderzoek te laten doen, vooral in wijkgebieden met een hoog risico. Dit helpt bij het vroegtijdig detecteren van problemen en het nemen van actie voordat schade optreedt.

Samenwerking Tussen Partijen en Gemeenschap

De aanpak van funderingsproblematiek in Rotterdam is een voorbeeld van een samenwerking tussen verschillende partijen, inclusief de gemeente, externe onderzoeksbureaus, procesbegeleiders en de lokale bewoners. In de Bloemenbuurt is het initiatief genomen door actieve bewoners die een groot draagvlak hebben opgebouwd. Veel eigenaren lieten hun fundering onderzoeken, wat heeft geleid tot een betere inzicht in de staat van de funderingen en het nemen van actie.

In Crooswijk-Noord is een vergelijkbare aanpak gekozen, waarbij de gemeente een centrale rol speelt bij het organiseren van onderzoek en de ondersteuning van eigenaren. De betrokkenheid van de lokale bewoners is van groot belang, omdat zij de eerste zijn die problemen opmerken en actie ondernemen.

Conclusie

Inzicht in funderingsrisico’s is essentieel voor woningeigenaren, vooral in gebieden met oude houten paalfunderingen en kwetsbare bodems. Tools zoals de Rotterdamse Funderingskaart, FunderMaps en landelijke funderingsviewers bieden een eerste inzicht in de risico’s en ondersteunen eigenaren bij het nemen van actie. Deze tools zijn echter geen vervanging voor een expertonderzoek en moeten als hulpmiddelen worden gezien.

De aanpak in aandachtsgebieden zoals de Bloemenbuurt en Crooswijk-Noord toont aan dat lokale actie en samenwerking tussen partijen kan leiden tot een effectieve beheersing van funderingsproblematiek. Deelname aan onderzoek is van groot belang om schade te voorkomen en de veiligheid van de woning te waarborgen.

Bronnen

kaart