Funderings- en vloerconstructies: Keuzes, toepassingen en moderne oplossingen

Bij het ontwerpen en bouwen van woningen, bedrijfshallen of logistieke gebouwen speelt de fundering een essentiële rol in de stabiliteit, duurzaamheid en functionele kwaliteit van de constructie. De keuze van een geschikte fundering met vloer hangt af van verschillende factoren, zoals de grondsoort, het gewicht van het bouwwerk, de toegankelijkheid van het bouwterrein en de verwachtingen ten aanzien van duurzaamheid en onderhoud. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende funderingstypen, de rol van de vloer in de constructie, de functie van de kruipruimte en moderne technieken die gebruikt kunnen worden bij funderings- en vloerproblemen.

De focus ligt op de interactie tussen fundering en vloer, inclusief de praktische toepassing van funderingsdetails, het gebruik van moderne materialen zoals schuimbeton en piepschuim, en de rol van isolatie in de kruipruimte. Daarnaast worden mogelijke problemen bij funderingsconstructies besproken en moderne herstelmogelijkheden, zoals bodeminjectietechnieken, toegelicht. Het artikel richt zich zowel op professionals in de bouwsector als op particulieren die betrokken zijn bij renovatieprojecten of het ontwikkelen van nieuwe constructies.

Fundering: Uitgangspunt voor de constructie

De fundering vormt de basis van elke constructie en bepaalt de stabiliteit van het gebouw. Voor bedrijfshallen zijn er verschillende funderingstypen mogelijk, afhankelijk van de bodemgesteldheid, het gewicht van de constructie en de benodigde isolatie. De meest voorkomende funderingstypen zijn:

• Strookfundering: Een continue strook beton die langs de omtrek van het gebouw ligt en het gewicht overbrengt op de ondergrond. Deze fundering is geschikt voor stabilere gronden en wordt vaak gebruikt in combinatie met een gestorte vloer.
• Betonpoeren: Geprofileerde poeren die op bepaalde punten het gewicht dragen. Deze fundering is meestal lichter dan een strookfundering en wordt vaak toegepast bij lichte constructies of bij kleine oppervlakken.
• Palenfundering: Gebruikt wanneer de dragende laag diep ligt. De belasting wordt via palen naar de diepere, stabielere grondlaag overgedragen. Deze fundering is geschikt voor zachte gronden of bij hoge belastingen.

Naast deze traditionele funderingstypen worden ook moderne methoden zoals evenwichtsfundering en fundering op staal toegepast. Deze methoden bieden voordelen in termen van stabiliteit, isolatie en aanpasbaarheid aan verschillende grondcondities. De keuze van de juiste fundering is van groot belang voor de prestaties van het gebouw op de lange termijn.

Fundering en vloerconstructie

De vloer in een gebouw is niet alleen een ondergrond voor de activiteiten, maar ook een belangrijk onderdeel van de fundering. De vloerconstructie kan variëren van een gewone betonvloer tot een gestorte vloer die direct op de fundering ligt. In de praktijk wordt vaak een gestorte betonvloer toegepast, die naast de fundering wordt gestort en zo een stabiele ondergrond vormt. Deze methode heeft het voordeel dat de vloer en fundering als één geheel functioneren en zo extra stabiliteit bieden.

Een andere toepassing is de kruipruimte fundering, waarbij de gehele constructie in evenwicht is en waarbij schuimbeton wordt gebruikt om zowel de rand- als vloerfundering als één geheel uit te voeren. Deze methode is vooral geschikt voor situaties waarbij zettingen moeten worden voorkomen en waarbij isolatie een belangrijke rol speelt. Schuimbeton wordt in dit geval gebruikt als een isolerende laag die tegelijkertijd draagkracht biedt. De dikte van het schuimbeton wordt bepaald door de benodigde dikte van de randfundering en de evenwichtsberekening, waarbij het gewicht van de woning inclusief fundering gelijk is aan het gewicht van de grond.

In sommige gevallen wordt ook een fundering op staal gebruikt, waarbij de fundering uitgegraven wordt tot de vorstvrije diepte, meestal ongeveer 80 cm onder het maaiveld. De norm NEN 6744 stelt dat een fundering op staal niet dieper mag zijn dan vijf maal de kleinste dwarsafmeting van de fundering. Deze norm dient om veiligheid en stabiliteit van het gebouw te garanderen. De breedte van de funderingsvoet wordt berekend op basis van de belasting (F) in kN/m en de gronddruk (pgr) in N/mm².

De rol van de kruipruimte in de constructie

De kruipruimte is een horizontale ruimte tussen de fundering en de vloer en speelt een belangrijke rol in de constructie. Deze ruimte heeft meerdere functies:

• Constructieve functie: De kruipruimte zorgt voor een luchtruimte tussen fundering en vloer, wat het mogelijk maakt om de vloer op een veilige manier te ondersteunen. Deze ruimte kan ook gebruikt worden voor inspecties of het aanbrengen van isolatie.
• Thermische functie: Door isolatie in de kruipruimte kan warmteverlies worden verminderd. Moderne funderingselementen van piepschuim zorgen hier direct voor.
• Logistieke functie: De kruipruimte kan toegankelijk zijn en wordt vaak gebruikt voor het leggen van kabels of leidingen. In sommige gevallen zijn de kruipruimtes opgedeeld in compartimenten, bijvoorbeeld als draagmuren zijn verwijderd. Dit kan echter leiden tot logistieke en constructieve problemen, zoals bij renovatieprojecten.

Bij isolatie in de kruipruimte is het belangrijk om te overwegen hoe de structuur van de kruipruimte is en of er compartimenten zijn. In oudere woningen kan bijvoorbeeld glaswol of andere isolatiematerialen worden gebruikt. In moderne constructies worden vaak funderingselementen van piepschuim toegepast, die direct isolatie bieden en het mogelijk maken om de kruipruimte in één keer af te sluiten.

Een voorbeeld van een renovatievraag is: "In mijn woning uit 1955 wil ik de houten vloer gaan isoleren vanuit de kruipruimte met 130mm glaswol. De kruipruimte is opgedeeld in drie compartimenten, allen zijn kruipruimte. De afscheiding is een funderingsmuur van vroegere draagmuren. Beide draagmuren boven de vloer zijn verwijderd, de muren op de tweede verdieping staan er nog wel. Fundering is hier op zandgrond dus op staal. Is het mogelijk om een mangat in de funderingsmuur te maken of is eronderdoor graven juist verstandiger?" Deze vraag laat zien dat de keuze van de isolatiemethode en de toegankelijkheid van de kruipruimte cruciale rol spelen in de uitvoering van renovatieprojecten.

Modernisering en isolatie van de kruipruimte

Bij renovatieprojecten is het vaak verstandig om de kruipruimte te isoleren om energieverlies te verminderen. In oudere woningen kan glaswol of andere isolatiematerialen worden gebruikt. In moderne constructies worden vaak funderingselementen van piepschuim toegepast, die direct isolatie bieden en het mogelijk maken om de kruipruimte in één keer af te sluiten. Deze materialen zijn makkelijker in te passen in bestaande constructies en bieden een betere thermische prestatie.

Traditioneel isolatiemateriaal, zoals EPS (piepschuim), heeft als eigenschap dat het tijdens het plaatsen makkelijk kan wegwaaien, het snel opdrijft en op maat moet worden gezaagd. Bij de toepassing als isolerende werkvloer of voor gebruik op moeilijk bereikbare plekken is schuimbeton een ideaal product. Doordat het een vloeibare substantie betreft laat het zich eenvoudig rondom heipalen vormen en vlak afwerken.

Funderingsinspectie en mogelijke problemen

Bij twijfel aan de kwaliteit van funderingen op staal kunnen inspecties aan de fundering worden uitgevoerd. Hierbij worden onderdelen van de fundering vrijgegraven en geïnspecteerd. Tevens kan worden gekeken naar gegevens omtrent de bouwwijze van de fundering, de mate waarin het pand is gezakt, de richting waarop het pand is gezakt (voorover, achterover) en de opbouw van de ondergrond.

Mogelijke problemen met fundering op staal zijn:

• Zettingen: Bij zachte grond kan het gebouw gaan zakken, wat leidt tot scheuren in muren of vloeren.
• Vorstschade: Als de fundering niet voldoende diep ligt, kan de grond opvriezen, wat de fundering kan beschadigen.
• Vochtproblemen: Als de kruipruimte niet goed is geïsoleerd, kan vocht zich ontwikkelen, wat leidt tot schimmel en bouwmaterialenverval.
• Structurale instabiliteit: Als de funderingsvoet niet breed genoeg is voor de belasting, kan het gebouw instabiel worden.

Bij renovatieprojecten is het daarom verstandig om een funderingsinspectie uit te voeren, vooral als het gebouw oud is of als er al aanduidingen zijn van zetting of schade.

Toepassing in de praktijk

In de praktijk wordt bij funderingswerken gelet op diverse aspecten, zoals de breedte van de funderingssleuven, de keuze van bekistingssystemen en de toepassing van isolatiematerialen. De breedte van de funderingssleuven moet voldoende zijn om het bekistingssysteem goed te kunnen plaatsen. Als regel wordt meestal een ruimte van minimaal 400 mm aangeraden om de werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren. Bekistingssystemen kunnen bestaan uit hout, aluminium en staal, vaak met een houten binnenwerk. Deze systemen kunnen aangepast worden aan de wensen van de klant en het bestek.

Voor het maken van funderingen kunnen verschillende bekistingssystemen worden gebruikt. In sommige gevallen wordt een zware noppenfolie werkvloer toegepast, vooral bij fundering op een verdicht zandbed. Deze werkvloer is geschikt voor situaties waarbij het zandbed niet direct onder de vloer ligt en waarbij extra stabiliteit nodig is. In tegenstelling tot een betonnen werkvloer is deze methode sneller en eenvoudiger uit te voeren.

Moderne oplossingen voor funderings- en vloerproblemen

In geval van funderingsproblemen zijn moderne herstelmogelijkheden beschikbaar via bodeminjectietechnieken. Deze techniek maakt gebruik van het injecteren van een expansiehars om verzakte vloeren of funderingen te liften en op te vullen. Deze methode is toepasbaar op vrijwel alle grondtypen en levert minimale overlast op. Een voorbeeld van een bedrijf dat deze techniek aanbiedt is URETEK, dat modernisering en herstel van funderings- en vloerproblemen als onderdeel van hun expertise heeft.

Conclusie

De keuze van een geschikte fundering met vloer is van groot belang voor de duurzaamheid en draagvermogen van een bouwwerk. Verschillende technieken zijn beschikbaar, variërend van funderen op palen, funderen op staal tot prefab betonconstructies en compenserende fundering. De keuze hangt af van de grondsoort, het gewicht van het bouwwerk, de toegankelijkheid van het bouwterrein en de verwachtingen ten aanzien van duurzaamheid en onderhoud.

Bij renovatieprojecten is het verstandig om een funderingsinspectie uit te voeren, vooral als het gebouw oud is of als er al aanduidingen zijn van zetting of schade. In geval van funderingsproblemen zijn moderne herstelmogelijkheden beschikbaar via injectietechnieken, die efficiënt en minimaal invasief zijn.

Bronnen

1. Funderingsdetails en gestorte vloeren voor bedrijfshallen
2. Fundering op staal en de rol van de kruipruimte
3. Kruipruimte fundering met schuimbeton
4. Expertise in funderingen
5. Fundering met vloer – constructieve opties
6. URETEK – herstel van funderings- en vloerproblemen (geen directe URL beschikbaar in de geleverde bron)