Scheve fundering bij dijkwoningen: Oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

In Nederland zijn dijkwoningen een specifieke bouwvorm die vaak unieke uitdagingen oplevert, vooral wat betreft de fundering. Door de locatie op of nabij een dijk, is de bodem vaak onstabieler dan op normale bouwgronden. Hierdoor kunnen funderingsproblemen opduiken, zoals scheve funderingen, scheuren in muren, klemmende ramen en vloeren die scheef liggen. Deze problemen zijn niet alleen een esthetische kwestie, maar kunnen ook de structuur en de veiligheid van het huis ernstig aantasten.

In dit artikel bespreken we de oorzaken van scheve funderingen bij dijkwoningen, de gevolgen die daarbij kunnen optreden, en mogelijke oplossingen. We baseren ons op ervaringen van bouwbedrijven, bewoners en deskundigen in het veld, zoals vermeld in betrouwbare bronnen. Hierbij is het van belang om te begrijpen dat funderingsproblemen complex zijn en vaak een samenspel zijn van bodemomstandigheden, bouwmethoden en de tijd die een woning op een locatie staat.

Oorzaken van scheve funderingen bij dijkwoningen

1. Bodemdaling

Een van de belangrijkste oorzaken van funderingsproblemen bij dijkwoningen is bodemdaling. Dit is een natuurlijk proces dat zich vooral voordoet op veen- en zandgronden. Volgens een funderingsonderzoek dat door Smit Funderingstechniek wordt uitgevoerd, kan de bodem in bepaalde regio's van Nederland jaarlijks met meer dan 2 mm zakken. Deze verplaatsing kan leiden tot scheefstand van de fundering en daarmee ook van het gehele gebouw.

2. Ongelijke zetting

Scheefstand kan ook ontstaan door ongelijke zetting van de fundering. Dit gebeurt wanneer delen van de fundering zich sneller of later afzetten dan andere delen. De oorzaak hiervan kan liggen in ongelijke drukverdeling, verschillende bodemsoorten onder het huis, of onvoldoende onderbouwing van de fundering. Dit is een probleem dat vaak al ontdekt wordt tijdens een bouwkundige keuring inclusief funderingsonderzoek.

3. Verouderde of ongeschikte fundering

Dijkwoningen die oud zijn, zoals het huis van de familie Van der Starre uit 1888, kunnen op verouderde of ongeschikte funderingen staan. In dit geval had het huis bijvoorbeeld moeten worden opgevijzeld en op een nieuwe fundering gezet tijdens de dijkverzwaring. Als dit niet gebeurt, kan het huis gaan verzakken en schaden oplopen die steeds erger worden.

4. Fouten tijdens versterking of renovatie

Tijdens dijkversterkingen of renovaties kan het gebeuren dat de fundering niet op de juiste manier wordt aangepast. Dit kan tot gevolg hebben dat de fundering niet meer voldoet aan de huidige eisen, of dat er sprake is van een verkeerde uitvoering van de verbouwing. Zoals uit de ervaring van de bewoners in Nieuw-Lekkerland blijkt, kan een fout in de fundering tijdens een versterking al snel leiden tot onherstelbare schade.

Gevolgen van scheve funderingen

1. Structurale schade aan het huis

Een scheve fundering kan leiden tot ernstige structurale schade aan het huis. Dit wordt vaak duidelijk door scheuren in muren of vloeren. In sommige gevallen kunnen deze scheuren zelfs groter worden als er externe invloeden zijn, zoals een passerende vrachtauto. Ook klemmende ramen en deuren en vloeren die scheef liggen zijn duidelijke tekenen van funderingsproblemen.

2. Verlies aan waarde en woonbaarheid

Funderingsproblemen kunnen de waarde van een woning aanzienlijk verlagen. Bovendien kunnen ze leiden tot een verlies aan woonbaarheid, zoals bij de familie Van der Starre, waar het huis bijna onbewoonbaar dreigt te worden. In zulke gevallen is het niet alleen een kwestie van verbouwen, maar vaak ook van overplaatsen.

3. Financiële kosten

Een funderingsherstel is een ingrijpende en kostbare maatregel. Volgens Knaap, een bouwbedrijf dat dijkwoningen bouwt, kan het aannemen van een nieuwe fundering al snel leiden tot uitgaven van 40.000 tot 70.000 euro of meer, afhankelijk van de grootte van het huis. Daarnaast kunnen er extra kosten zijn voor tijdelijk verblijf als de bewoners het huis voor de werkzaamheden moeten verlaten.

4. Risico’s voor buren

Funderingsproblemen bij één woning kunnen ook schade veroorzaken bij aangrenzende huizen. Bijvoorbeeld, als een nieuwe fundering wordt aangebracht onder één woning, kan dit leiden tot ongelijke zetting en daarmee schade bij buren. Samenwerking tussen woningeigenaren is dan noodzakelijk, zoals beschreven in de bronnen. In sommige gevallen kan het helpen om een begeleidingsbureau in te schakelen om conflicten en onduidelijkheden te voorkomen.

Mogelijke oplossingen

1. Funderingsonderzoek

Een funderingsonderzoek is de eerste stap bij het oplossen van funderingsproblemen. Dit onderzoek geeft inzicht in de staat van de fundering en de oorzaken van de schade. Het is aan te raden om dit onderzoek uit te voeren bij het kopen van een woning of bij plannen tot verbouwing of uitbreiding.

2. Funderingsherstel

Als de fundering beschadigd is of niet meer voldoet aan de eisen, is een funderingsherstel nodig. Dit kan bestaan uit het aanbrengen van nieuwe heipalen of het zetten van het huis op een nieuwe fundering. Deze maatregel is ingrijpend, maar in sommige gevallen de enige manier om de stabiliteit van het huis te herstellen.

3. Versterking van de fundering

In gevallen waarin de fundering nog steeds bruikbaar is, maar niet voldoende onderbouwd is, kan er gekozen worden voor versterking. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij dijkversterkingen, waarbij het huis moet worden opgevijzeld en opnieuw gefundeerd, zoals in het geval van de familie Van der Starre. Als dit niet gebeurt, kan het leiden tot ernstige schade.

4. Bouwtechnische voorzieningen

Bij het bouwen of verbouwen van een dijkwoning is het belangrijk om bouwtechnische voorzieningen te nemen die rekening houden met de bodemstructuur en de locatie op of nabij een dijk. Bijvoorbeeld het gebruik van op zichzelf dragende kelderbakken of het versterken van de fundering voor een uitbouw, zoals vermeld door Smit Funderingstechniek.

5. Samenwerking tussen bewoners

Omdat funderingsproblemen vaak niet beperkt blijven tot één woning, is het belangrijk dat bewoners in een bouwblok samenwerken. Dit geldt vooral bij rijtjeshuizen, waarbij schade in het midden van een blok zich vaak verspreidt naar andere huizen. Het delen van informatie, onderzoek en eventueel het inzetten van een begeleidingsbureau kan hierbij helpen.

Verantwoording van schade en verantwoordelijkheid

In sommige gevallen is het niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor funderingsproblemen. Zoals bij de familie Van der Starre is gebleken, kan het waterschap of aannemer aansprakelijk zijn als het huis niet op de juiste manier is versterkt. In dat geval is het belangrijk om bewijs te verzamelen, zoals foto’s van de schade, en contact op te nemen met de betrokken partijen. Het is ook aan te raden om zich aan te sluiten bij een stichting of vereniging van bewoners met vergelijkbare problemen.

Verhalen van bewoners

De ervaringen van bewoners met funderingsproblemen zijn duidelijk en pijnlijk. Johan en Linda van der Starre uit Nieuw-Lekkerland beschrijven hoe hun huis van 130 jaar oude dijk woning steeds meer in de problemen raakt. Het achterhuis helt gevaarlijk achterover, de vloeren zijn scheef en de afvoer van de riolering werkt niet meer. Ze beschouwen hun woning als een nachtmerrie en stellen zich de vraag of ze er nog lang kunnen wonen.

Andere bewoners beschreven hoe ze tijdelijk hun huizen moesten verlaten door de werkzaamheden aan de fundering. Deze situatie leidde tot frustratie en onzekerheid. Het was ook moeilijk om schadeclaims te verwerken, omdat de procedure traag verliep en er geen duidelijke oplossing in zicht was.

Samenwerking met experts

Het is belangrijk om bij funderingsproblemen te werken met ervaren experts, zoals funderingstechnisch bedrijven of bouwkundige keuringen. Smit Funderingstechniek beschrijft bijvoorbeeld hoe ze werken aan totaaloplossingen voor funderingen, van ontwerp tot uitvoering. Dit soort bedrijven heeft vaak langere ervaring en betere kennis van de specifieke omstandigheden bij dijkwoningen.

Een bouwkundige keuring inclusief funderingsonderzoek, zoals uitgevoerd door de bouwkundige keuring in Alkmaar, kan helpen bij het in kaart brengen van problemen en het opstellen van een plan voor herstel. De samenwerking met dergelijke partijen is meestal een essentieel onderdeel van het oplossen van funderingsproblemen.

Samenvatting van aanbevelingen

Tijdens de behandeling van funderingsproblemen bij dijkwoningen zijn een aantal aanbevelingen van toepassing:

Voer altijd een funderingsonderzoek uit bij het kopen van een woning of bij plannen voor verbouwing.
Werk samen met een ervaren funderingstechnisch bedrijf bij het herstellen of versterken van de fundering.
Neem bouwtechnische voorzieningen in overweging bij het bouwen of verbouwen van een dijkwoning.
Werk samen met buren en bewoners om schade te voorkomen of te beheersen.
Verzamel bewijsmateriaal zoals foto’s bij schade en contacteer verantwoordelijke partijen bij onduidelijkheden.
Overweeg het inschakelen van een begeleidingsbureau bij complexe situaties.

Conclusie

Scheve funderingen bij dijkwoningen zijn een complex en vaak kostbaar probleem. De oorzaken kunnen variëren van bodemdaling tot verouderde funderingen en verkeerde verbouwingen. De gevolgen van deze problemen kunnen ernstig zijn, zowel qua structuur als qua veiligheid van het huis. Het is daarom van belang om deze problemen vroegtijdig te herkennen en professionele hulp in te schakelen.

Mogelijke oplossingen omvatten funderingsonderzoek, funderingsherstel, versterking van de fundering en bouwtechnische voorzieningen. Bovendien is het belangrijk om samen te werken met buren en bewoners om schade te beheersen en verantwoordelijkheden duidelijk te maken. Het inschakelen van ervaren funderingstechnische bedrijven en bouwkundige keuringen kan hierin een belangrijke rol spelen.

Bij het bouwen of kopen van een dijkwoning is het verstandig om al vooraf te denken aan de fundering. Dit betekent dat het niet alleen gaat om esthetiek of functie, maar ook om de langdurige stabiliteit en veiligheid van het huis. Door dit bewust te doen, kan het risico op funderingsproblemen worden verlaagd.