Slechte fundering van een huis: herkenning, oorzaken en maatregelen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning is een cruciale ondergrond voor de stabiliteit en veiligheid van het gebouw. Als de fundering slecht is uitgevoerd of verslechtert door omstandigheden, kan dit leiden tot ernstige schade aan het huis, zoals scheuren in muren, verzakte vloeren of klemmende deuren. Deze problemen kunnen niet alleen de leefbaarheid en functie van een woning aantasten, maar ook de financiële positie van de eigenaar zwaar belasten. In dit artikel worden de oorzaken van funderingsproblemen, de tekenen waaraan je een slechte fundering kunt herkennen, en mogelijke oplossingen besproken. Op basis van actuele gegevens en adviezen uit betrouwbare bronnen wordt een duidelijk overzicht gegeven van hoe funderingsproblematiek in Nederland zich toont en hoe deze kan worden aangepakt.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is het onderste deel van een gebouw dat ervoor zorgt dat het gewicht van het huis gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Het is dus de basis van de woning. Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het huis niet verzakt en dat er geen scheuren ontstaan in muren of vloeren.

De fundering heeft ook een rol bij het beschermt tegen vocht en isoleren tegen hitte of kou. De keuze van het type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. In Nederland zijn verschillende soorten funderingen gebruikelijk. Deze variëren van fundering op staal tot paalfundering of caissonfundering, afhankelijk van de draagkracht van de bodem.

Soorten funderingen in Nederland

De meest voorkomende funderingen in Nederland zijn:

Fundering op staal: Dit type fundering betekent dat het huis direct op een zand- of kleilaag staat, zonder heipalen. Het komt vaak voor bij oudere woningen in steden of dorpen met een relatief harde ondergrond. De stabiliteit van een fundering op staal is afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond. Bij droogte of bodemdaling kan de draagkracht van de ondergrond afnemen, wat kan leiden tot verzakkingen van de fundering.
Paalfundering: Bij paalfundering worden palen in de ondergrond gedreven om het huis op een stabiele basis te plaatsen. Deze fundering wordt vaak gebruikt wanneer de zandlaag dieper ligt in de ondergrond. Paalfundering zorgt voor meer stabiliteit en er is minder kans op verzakking in vergelijking met fundering op staal. Er zijn verschillende soorten palen die gebruikt kunnen worden, zoals houten, betonnen of stalen palen.
Caissonfundering: Deze fundering bestaat uit holle constructies die in de ondergrond worden geplaatst en daarbij worden gevuld met beton. Het wordt vaak gebruikt in zandige of losse ondergronden.
Pijlerfundering: Bij deze fundering wordt het gewicht van het huis op een aantal sterkere pijlers verdeeld. Dit type fundering is geschikt voor woningen die lichter zijn of in een minder stabiele bodem staan.
Algemene funderingsplaat: Dit is een platte betonnen plaat die als een soort fundament onder het hele huis ligt. Het wordt vaak gebruikt in beboste gebieden of op locaties met een zachte bodem.
Puttenfundering: Deze fundering bestaat uit individuele gaten of putten waarin beton wordt gegoten. Het is een goedkope en snelle methode, maar minder geschikt voor zachte of instabiele ondergronden.

Het kiezen van het juiste type fundering is essentieel voor de stabiliteit van de woning. De keuze hangt af van factoren zoals de soort bodem, de bouwperiode en de structuur van het huis. In oudere stads- en dorpswoningen is vaak een fundering op staal gebruikt, terwijl in nieuwere gebieden paalfundering of caissonfundering vaker voorkomt.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Funderingsproblemen kunnen geleidelijk ontstaan en zijn vaak moeilijk op te merken in de vroege stadia. Maar er zijn wel duidelijke signalen die aangeven dat de fundering in slechte staat verkeert. Het is belangrijk om deze tekenen te herkennen en actie te ondernemen om schade te voorkomen of herstellen.

De meest voorkomende tekenen van funderingsproblemen zijn:

Scheuren in gevel of binnenmuur: Een breuk in de gevel of muren is vaak een duidelijk teken dat er iets mis is met de fundering. Deze scheuren ontstaan door de verplaatsing van het gebouw.
Ongelijke naden tussen kozijn en muur rondom een raam of deur: Als de naden rondom ramen en deuren ongelijk worden of losse plekken tonen, kan dit wijzen op een verzakking van de vloer of muren.
Verzakkende vloer: Als de vloer in een kamer lichtjes neergaat of als er hobbels ontstaan, kan dit wijzen op funderingsproblemen.
Scheur in vloer: Een duidelijke breuk in de vloer is een zorgwekkend teken van funderingsproblematiek.
Deuren of ramen gaan klemmen: Als deuren of ramen over een langere periode steeds vaker klem raken, kan dit wijzen op een verandering in de structuur van het huis, mogelijk veroorzaakt door een slechte fundering.

Deze signalen kunnen op zichzelf niet altijd duidelijk maken wat er precies mis is, maar ze zijn wel belangrijk om op te letten. Als deze tekenen optreden, is het verstandig om een funderingsonderzoek in te richten. Dit onderzoek kan uitsluitsel geven over de staat van de fundering en de juiste aanpak voor herstel.

Oorzaken van funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen ontstaan door een aantal verschillende oorzaken. Deze zijn vaak het resultaat van externe omstandigheden of onjuiste bouwmethoden. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

Bodemdaling: Dit is een van de belangrijkste oorzaken van funderingsproblemen. Bodemdaling kan optreden als gevolg van droogte, afvoer van grondwater of natuurlijke verplaatsingen in de ondergrond. In zandige of zachte bodems kan dit leiden tot een ongelijke verdieping van de fundering, wat weer kan resulteren in scheuren of verzakkingen.
Grondwaterproblemen: Een verandering in het grondwaterpeil kan ook leiden tot funderingsproblemen. Als het grondwater te laag ligt, kan de draagkracht van de bodem afnemen. Dit is vooral een probleem in stads- of dorpsgebieden waar het grondwaterpeil door menselijke activiteiten verandert.
Gebrekkige bouwmethoden: Soms zijn funderingsproblemen het gevolg van onjuiste bouwmethoden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een fundering die niet voldoende diep genoeg is of die niet goed uitgevoerd is. Dit kan het geval zijn bij oudere woningen die met minder moderne bouwtechnieken zijn gebouwd.
Externe factoren zoals bouwactiviteiten: Aanbouw of uitbouw aan het huis kan ook invloed hebben op de fundering. Als het gewicht van het gebouw verandert of als er extra druk op de fundering komt, kan dit leiden tot schade.
Extreme weersomstandigheden: Droogte of overlast van regen en wind kan ook funderingsproblemen veroorzaken. Vooral in combinatie met een zachte bodem kan dit leiden tot verplaatsingen in de ondergrond.
Toenemende druk van het bouwsel: Als het huis te zwaar is voor de fundering, kan dit ook leiden tot schade. Dit kan het geval zijn bij aanbouw of bij nieuwbouw waarbij de fundering niet goed berekend is.

De toename van funderingsproblemen in Nederland

In Nederland is er momenteel een toename van funderingsproblemen. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) schat dat ongeveer een half miljoen huizen funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Deze schade kan in de komende jaren nog verder toenemen, zowel qua aantal als qua ernst. Zonder preventieve maatregelen kan het aantal gebouwen met funderingsschade fors stijgen. Het totale schadebedrag kan oplopen tot €54 miljard.

De funderingsproblematiek heeft naast financiële ook forse emotionele en maatschappelijke gevolgen. Het hebben van een veilig en betaalbaar thuis is immers een van de belangrijkste basisbehoeften van mensen. Door slechte funderingen en verzakkingsschade komt deze basisbehoefte in het gedrang en staat het leven opeens zowel letterlijk als figuurlijk op losse schroeven.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft op 9 oktober 2023 een adviesvraag uitgebracht over een nationale aanpak van de funderingsproblematiek. Het advies is gericht op het voorkomen van funderingsproblemen en het herstellen van schade bij woningen die al getroffen zijn. Het doel is om de maatschappelijke impact van funderingsproblemen te verminderen en te zorgen voor meer veiligheid en leefbaarheid in woningen.

Preventie en herstel van funderingsproblemen

Regelmatige inspecties: Het is verstandig om regelmatig een inspectie van de fundering te laten uitvoeren, vooral bij oudere woningen of bij woningen die recent zijn aangebouwd of uitgebouwd. Een funderingsonderzoek kan uitsluitsel geven over de staat van de fundering en de juiste aanpak voor herstel.
Aandacht voor bodemgesteldheid: Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de bodemgesteldheid van de locatie. Als de bodem zacht of instabiel is, kan dit leiden tot funderingsproblemen. Het is verstandig om een grondexpert te raadplegen bij het kopen van een woning of bij het plannen van een verbouwing.
Goede bouwmethoden: Het gebruik van goede bouwmethoden is essentieel voor de stabiliteit van de fundering. Dit betreft zowel de keuze van het type fundering als de uitvoering ervan. Het is verstandig om ervaren professionals te betrekken bij de bouw of verbouwing van een woning.
Herstelmaatregelen: Als funderingsproblemen al zijn opgetreden, zijn er verschillende maatregelen mogelijk om de schade te herstellen. Dit kan bijvoorbeeld het versterken van de fundering, het herstellen van de draagkracht van de bodem of het herstellen van de structuur van het huis. De keuze van de maatregel hangt af van de ernst van de schade en de oorzaak ervan.
Duurzame oplossingen: Het is verstandig om duurzame oplossingen te overwegen bij het herstellen van funderingsproblemen. Dit betreft zowel de keuze van materialen als de uitvoering van de maatregelen. Duurzame oplossingen kunnen helpen om schade te voorkomen in de toekomst en de leefbaarheid van de woning te verbeteren.
Vrijblijvend advies: Als je vermoedt dat je huis funderingsproblemen heeft, is het verstandig om vrijblijvend advies in te winnen bij een expert. Er zijn bedrijven gespecialiseerd in funderingsherstel, zoals Duurzaam Funderingsherstel, die je kunnen helpen bij het herstellen van schade en het voorkomen van verdere problemen.

De rol van klimaatverandering in funderingsproblematiek

Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol in de toename van funderingsproblemen. Door veranderende weersomstandigheden, zoals droogte en zwaardere regenval, kan de bodem onder huizen veranderen. Dit kan leiden tot bodemdaling, verzwakte funderingen en schade aan het bouwsel. In combinatie met een slecht uitgevoerde fundering kan dit leiden tot ernstige problemen.

Het is daarom verstandig om rekening te houden met klimaatverandering bij het bouwen of verbouwen van woningen. Dit betreft zowel de keuze van het type fundering als de uitvoering ervan. Het is verstandig om ervaren professionals te betrekken bij de bouw of verbouwing van een woning en om duurzame oplossingen te overwegen.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn een serieus risico voor de veiligheid en leefbaarheid van woningen. Het herkennen van funderingsproblemen is essentieel om schade te voorkomen of te herstellen. De meest voorkomende tekenen van funderingsproblemen zijn scheuren in muren, verzakte vloeren en klemmende deuren. De oorzaken van funderingsproblemen variëren van bodemdaling tot gebrekkige bouwmethoden.

Het herstellen van funderingsproblemen kan kostbaar en tijdrovend zijn. Daarom is het verstandig om preventieve maatregelen te nemen om schade te voorkomen of te beperken. Hieronder vallen regelmatige inspecties, aandacht voor bodemgesteldheid, het gebruik van goede bouwmethoden en het overwegen van duurzame oplossingen. Het is verstandig om vrijblijvend advies in te winnen bij een expert als je vermoedt dat je huis funderingsproblemen heeft.

De rol van klimaatverandering in funderingsproblematiek is steeds groter. Door veranderende weersomstandigheden kan de bodem onder huizen veranderen, wat leidt tot bodemdaling, verzwakte funderingen en schade aan het bouwsel. Het is daarom verstandig om rekening te houden met klimaatverandering bij het bouwen of verbouwen van woningen.

Funderingsproblemen zijn niet alleen een technisch vraagstuk, maar ook een maatschappelijk en emotioneel vraagstuk. Het hebben van een veilig en betaalbaar thuis is immers een van de belangrijkste basisbehoeften van mensen. Door slechte funderingen en verzakkingsschade komt deze basisbehoefte in het gedrang en staat het leven opeens zowel letterlijk als figuurlijk op losse schroeven.

Bronnen

huis
slecht