Stalen balkenfunderingen: Toepassing, voordelen en aandachtspunten bij uitvoering

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

Een stevige fundering is de basis van elke woning of bouwconstructie. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw veilig en gelijkmatig wordt verdeeld over de ondergrond. In de bouwsector wordt vaak gebruikgemaakt van verschillende funderingsmethoden, afhankelijk van de aard van de ondergrond, het gewicht van het gebouw en de budgettaire omstandigheden. Een van de veelvoorkomende vormen is de balkenfundering, en binnen deze categorie speelt de stalen balkenfundering een belangrijke rol, vooral in combinatie met zandondergronden. In dit artikel geef ik een overzicht van de toepassing, voordelen en aandachtspunten bij het gebruik van stalen balkenfunderingen. Ik benoem ook de technische voorwaarden en mogelijke risico's die bij deze funderingsvorm aan de orde komen.

Wat is een balkenfundering?

Een balkenfundering is een vorm van fundering waarbij het gewicht van het gebouw wordt gedragen door gewapende betonbalken. Deze balken worden meestal gebruikt in combinatie met paalfunderingen of op draagkrachtige ondergronden. Ze zijn vaak toegepast in woningbouwprojecten in gebieden met een zandondergrond of waar de ondergrond niet sterk genoeg is om direct op te rusten zonder ondersteuning.

Er zijn twee hoofdvormen van balkenfunderingen:

Prefab balken: Vervaardigd in een fabriek en op de bouwplaats gemonteerd. Ze zijn kant en klaar en snel in de juiste positie te plaatsen.
Ter plaatse gestorte balken: Gemaakt door het storten van beton in een bekisting op de bouwplaats. Deze methode is minder snel, maar biedt aanpasbaarheid aan de specifieke voorwaarden van de bouwplaats.

Een specifieke toepassing van balkenfunderingen is de funderingsbalk, die vaak verbonden is met heipalen via een paalstek. Deze combinatie leidt tot een robuuste en draagkrachtige constructie. Funderingsbalken zijn verkrijgbaar in rechthoekige en T-vormige varianten. De T-balk is ideaal voor projecten waar tunnelgietbouw wordt toegepast, omdat de vleugels van de balk kunnen dienen als oplegging van de begane grondvloer.

Stalen balkenfundering: Toepassing en voordelen

Een stalen balkenfundering is een specifieke vorm van balkenfundering waarbij het gewicht van het gebouw wordt gedragen door stalen balken. Deze methode is kostenefficiënt en geschikt voor gebieden met een goede ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil.

Toepassing van stalen balkenfunderingen

In de regio Dordrecht worden stalen funderingen vaak gebruikt op klei- en veenpakketten die variëren tussen 15 en meer dan 20 meter in diepte. In dergelijke gebieden is een stalen fundering goedkoper in uitvoering dan paalfunderingen, maar kan het ook kwetsbaar zijn bij veranderingen in de ondergrond.

In de praktijk worden stalen funderingen vaak in combinatie gebruikt met balkenfunderingen. Dit is het geval bij woningen met een zandondergrond waarop de muren direct rusten, maar waar het gewicht van het gebouw ook wordt gedragen door balken. Deze combinatie zorgt voor extra stabiliteit, vooral in gebieden met een variabele ondergrond of waar veranderingen in de bodem te verwachten zijn.

Een voorbeeld hiervan is de zogenaamde balkenfundering op staal. Hierbij rusten de balken op een draagkrachtige ondergrond, waarop de muren van het gebouw ook direct rusten. Deze constructie is economisch aantrekkelijk en wordt goedkeuring gevonden door bouwautoriteiten in regio’s waar de ondergrond geschikt is.

Voordelen van stalen balkenfunderingen

Een belangrijk voordeel van stalen balkenfunderingen is de relatieve eenvoud in uitvoering. Aangezien er geen aandrijf- of boringstechnieken nodig zijn zoals bij paalfunderingen, zijn de kosten lager. Bovendien is de constructie minder tijdvergeend, wat gunstig is voor woningbouwprojecten met korte deadlines.

Bij de bouw van een woning is het daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat de fundering correct is uitgevoerd en dat de ondergrond geschikt is voor deze vorm van onderbouwing. Een grondonderzoek en constructieberekening zijn hierbij essentieel.

Montagesnelheid en afvalarme uitvoering

De montagesnelheid van funderingsbalken is erg hoog. In sommige gevallen kunnen per dag 20 tot 30 woningen van een balkenfundering voorzien worden. Daarnaast zijn prefab funderingsbalken zeer geschikt voor een afvalloze bouwplaats, omdat er geen bekistingswerkzaamheden nodig zijn.

Aandachtspunten bij uitvoering van stalen balkenfunderingen

Hoewel stalen balkenfunderingen tal van voordelen bieden, zijn er ook aandachtspunten en risico’s waarmee rekening moet worden gehouden bij de uitvoering.

Risico op inklinking en schade

Een belangrijk aspect van deze funderingsvormen is het risico op inklinking, wat kan leiden tot schade aan het bouwwerk. Dit is vooral van toepassing in gebieden waar veranderingen in de ondergrond voorkomen. Het is daarom belangrijk dat woningeigenaren en bouweigenaren zich bewust zijn van de funderingsoort van hun woning en regelmatig controleren op tekenen van schade of inklinking. Bij twijfel is het verstandig om professioneel advies in te winnen.

Grondwaterstand en draagvermogen

De technische voorwaarden voor een stalen balkenfundering zijn belangrijk om te overwegen. Zo moet de grondwaterstand voldoende laag zijn om instabiliteit te voorkomen. Daarnaast moet de ondergrond voldoende draagvermogen hebben, wat bepaald kan worden via sonderingen of grondonderzoek. Ook de diepte van de draagkrachtige laag is van invloed; in Nederland geldt vaak maximaal drie meter onder het maaiveld als richtlijn.

Grondverbetering als alternatief

In sommige gevallen kan grondverbetering worden aangebracht om de ondergrond geschikter te maken voor een fundering op staal. Dit kan bijvoorbeeld via verdichting, injectie of stabilisatie van de bodem. Deze technieken zorgen ervoor dat de ondergrond voldoende draagvermogen heeft om de fundering te ondersteunen.

Versterken van stalen balkenfunderingen

In sommige gevallen kan een stalen balkenfundering in de loop van de jaren beschadigd raken of verzwakken door veranderingen in de ondergrond. In dat geval is het versterken van de fundering nodig. SealteQ, een specialist in funderingsherstel, maakt gebruik van diverse professionele technieken om dit te realiseren.

Funderingsherstel

Funderingsherstel is een cruciaal proces om verzakkingen en scheurvorming bij funderingen op staal aan te pakken. SealteQ start met een technische inspectie om de oorzaak van de problemen te achterhalen. Vervolgens passen ze methodes toe zoals het versterken van de funderingsbalken en het stabiliseren van de draagkrachtige grond. Door maatwerk te leveren, zorgen ze ervoor dat de fundering weer stabiel en veilig is.

Grondstabilisatie

Grondstabilisatie speelt een essentiële rol bij het versterken van funderingen op staal. Deze techniek verbetert de eigenschappen van de bodem, waardoor de draagkracht wordt verhoogd. SealteQ gebruikt geavanceerde methoden om de grond onder de fundering te verstevigen. Dit voorkomt verdere verzakking en zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de belasting.

Ondergrouten

Bij ondergrouten wordt een betonmortel of epoxyhars onder de fundering geïnjecteerd om het oppervlak volledig op te vullen. Deze techniek zorgt voor een betere verdeling van de druk op de fundering en verhoogt de stabiliteit van de constructie. Ondergrouten is bijzonder effectief bij funderingen op staal omdat het zwakke punten in het draagvlak versterkt.

Toepassing in combinatie met paalfunderingen

In sommige gevallen wordt een stalen balkenfundering in combinatie gebruikt met paalfunderingen. Dit is het geval wanneer de ondergrond niet voldoende draagvermogen heeft om de fundering volledig te ondersteunen. In dergelijke situaties worden palen in de grond geheid totdat ze een stabiele laag bereiken. Deze palen kunnen van verschillende materialen zijn gemaakt, zoals beton, staal of hout.

Het belangrijkste voordeel van een fundering op palen is dat deze geschikt is voor vrijwel alle grondsoorten, zelfs in gebieden waar de bodem erg zwak of instabiel is. In combinatie met stalen balken zorgt dit voor een extra robuuste onderbouwing die goed aansluit bij de bouwtechnische eisen.

Technische voorwaarden en normen

De uitoefening van een fundering op staal moet conform de geldende bouwtechnische normen en regelgeving. In Nederland wordt vaak afgestemd op de NEN 6744, een norm die richtlijnen geeft voor het ontwerpen van funderingen. Deze norm helpt bij het bepalen van de juiste funderingsvorm en de benodigde maatregelen voor stabiliteit en veiligheid.

Belangrijke technische voorwaarden

Grondwaterstand: De grondwaterstand moet voldoende laag zijn om instabiliteit te voorkomen.
Draagvermogen: De ondergrond moet voldoende draagvermogen hebben, bepaald via sonderingen of grondonderzoek.
Diepte van de draagkrachtige laag: Deze laag mag niet te diep liggen. In Nederland geldt vaak maximaal drie meter onder het maaiveld als richtlijn.

Risico’s en problemen bij stalen funderingen

Ondanks de voordelen van stalen balkenfunderingen, zijn er ook risico’s en problemen waarmee rekening moet worden gehouden.

Risico op verzakkingen

Als de ondergrond toch niet stevig genoeg blijkt te zijn, bestaat het risico dat de fundering gaat verzakken. Dit kan leiden tot scheuren in muren en andere problemen. Het is daarom belangrijk dat een grondonderzoek wordt uitgevoerd en dat de constructieberekening klopt met de omstandigheden van de bouwplaats.

Aanpassing aan veranderende ondergrond

In gebieden met variabele ondergronden of waar veranderingen in de bodem te verwachten zijn, is een stalen balkenfundering kwetsbaar. In dergelijke gevallen kan het verstandig zijn om een combinatie van stalen en paalfunderingen toe te passen om extra stabiliteit te garanderen.

Onderhoud en controle

Stalen balkenfunderingen vereisen regelmatig onderhoud en controle. Hoewel ze in de beginfase sterk zijn, kunnen veranderingen in de ondergrond of slijtage in de loop van de tijd invloed hebben op de stabiliteit van de fundering. Het is daarom aan te raden om regelmatig te controleren of er tekenen zijn van schade of inklinking. Bij twijfel is het verstandig om professioneel advies in te winnen.

Conclusie

Stalen balkenfunderingen zijn een kostenefficiënte en praktische keuze voor woningbouwprojecten in gebieden met een stabiele ondergrond, zoals zandlagen boven het drie-meterpeil. Ze bieden een goede combinatie van stabiliteit, snelheid in uitvoering en lage bouwplaatskosten. In combinatie met paalfunderingen of grondverbetering kunnen ze extra robuust worden gemaakt, wat gunstig is in gebieden met minder stevige ondergronden.

Hoewel ze voordelen bieden, zijn er ook aandachtspunten zoals het risico op inklinking en schade. Het is daarom essentieel dat een grondonderzoek wordt uitgevoerd en dat de constructieberekening aansluit bij de specifieke omstandigheden van de bouwplaats. Bovendien is het verstandig om regelmatig te controleren op eventuele schade en bij twijfel professioneel advies in te winnen.

Met de juiste voorbereiding en toezicht kan een stalen balkenfundering een betrouwbare basis vormen voor elke woning of bouwconstructie. Het kiezen van de juiste funderingsvorm is een belangrijke stap in het bouwproces en kan invloed hebben op de levensduur en de veiligheid van het gebouw.