Stalen Bekisting voor Betonwanden op Funderingen: Uitvoering, Voordelen en Technische Eisen

Inleiding

Bij het storten van betonwanden op funderingen speelt de bekisting een cruciale rol. Deze tijdelijke constructie bepaalt de vorm, de kwaliteit en het uiteindelijke resultaat van het uitgeharde beton. In de constructieindustrie worden verschillende materialen gebruikt voor de bekisting, waaronder hout en staal. Stalen bekistingen hebben zich in de afgelopen jaren steeds meer gevestigd als een betrouwbare en efficiënte oplossing, vooral bij repetitieve of complexe constructies. In dit artikel wordt dieper ingegaan op het gebruik van stalen bekistingen voor betonwanden op funderingen. Naast de technische eisen en uitvoeringsstappen worden ook de voordelen van stalen bekistingen besproken, evenals de rol van de ondergrond en stabiliteit bij de keuze van het type bekisting.

Technische Eisen voor een Funderingsbekisting

Een funderingsbekisting moet voldoen aan een aantal strikte eisen om de kwaliteit en betrouwbaarheid van de fundering te waarborgen. Volgens de bronnen zijn de volgende eisen essentieel:

• Bestand tegen hoge betondruk: De bekisting moet in staat zijn om de druk van het gestorte beton te weerstaan, zowel tijdens het storten als tijdens het uitharden.
• Waterdicht en afgedicht: Het beton moet op zijn plek blijven en niet weglekken of verliezen. Daarom moet de bekisting afgedicht zijn.
• Gemakkelijk los te halen: Na het uitharden van het beton moet de bekisting eenvoudig te verwijderen zijn zonder de fundering te beschadigen. Dit wordt vaak bereikt door een laag olie op de binnenkant van de bekistingsplaten aan te brengen.
• Structuurbevorderend: De bekisting moet de gewenste structuur op het uiteindelijk uitgeharde beton achterlaten, zowel qua vorm als oppervlakte.

Stalen bekistingen voldoen doorgaans goed aan deze eisen. Dankzij hun stevigheid en duurzaamheid zijn ze geschikt voor zowel eenvoudige als complexe constructies.

Stalen vs. Houten Bekistingen

Tegenwoordig worden zowel houten als stalen bekistingen gebruikt voor funderingen en wanden. Elke methode heeft zijn eigen voordelen en nadelen, maar stalen bekistingen worden steeds vaker gekozen in repetitieve of grote constructies. Hieronder volgt een vergelijking tussen de twee types, op basis van de gegevens uit de bronnen:

Bron [2] benadrukt dat stalen bekistingen efficiënter zijn in repetitieve constructies, omdat het herbruik mogelijk is en de uitvoering sneller kan verlopen. Dit maakt het een gunstige keuze voor bouwprojecten waar herhaling of standaardisatie centraal staat.

Uitvoering van een Stalen Funderingsbekisting

De uitvoering van een stalen funderingsbekisting volgt een bepaalde logica. Bron [2] en [4] geven een duidelijke stappenplan:

1. Voorbereiding van het terrein: Het terrein moet eerst worden geëgaliseerd en de funderingslocaties moeten duidelijk worden gemarkeerd. Dit is belangrijk om de juiste positie en afmetingen van de fundering te garanderen.
2. Vervaardiging van de bekisting: De bekisting wordt op maat vervaardigd, meestal uit staal of hout. Bij stalen bekistingen wordt vaak een modulair systeem gebruikt, wat snelle montage mogelijk maakt.
3. Montage van de bekisting: De bekisting moet stevig en waterdicht zijn. Dit wordt vaak bereikt door gebruik te maken van sneldraaibouten en centerpennen. Tijdens de montage wordt er zorgvuldig gewerkt om beschadigingen te voorkomen.
4. Demontage: Bij herbruikbare bekistingen is het belangrijk om zorgvuldig te demonteren om schade te voorkomen. Dit is essentieel voor de levensduur van de bekisting.
5. Kwaliteitscontrole: Na het storten van het beton moet de fundering gecontroleerd worden op kwaliteit, vorm en afmetingen. Dit is belangrijk om eventuele fouten vroegtijdig op te sporen.

Bron [5] voegt hier een aantal praktische stappen aan toe, zoals het gebruik van piketpalen om de bekisting in positie te houden en het plaatsen van wapening om de drukverdeling te verbeteren. Deze details zijn van essentieel belang voor de stabiliteit en het uiteindelijke resultaat van de fundering.

Voordelen van Stalen Bekistingen

Stalen bekistingen bieden een aantal concrete voordelen die hen gunstig maken voor grootschalige of repetitieve constructies. Bron [2] en [3] geven hier een overzicht van:

• Hoge hergebruikbaarheid: In tegenstelling tot verloren bekistingen zoals EPS-bekistingen, kunnen stalen bekistingen meerdere keren gebruikt worden. Dit bespaart kosten op lange termijn.
• Flexibiliteit: Dankzij het modulaire karakter van stalen bekistingen kunnen ze worden aangepast aan verschillende vormen en afmetingen van funderingen.
• Snelle uitvoering: Omdat de bekistingen vaak standaard of in serie worden vervaardigd, kunnen ze snel op de bouwplaats worden gemonteerd.
• Duurzaamheid en kwaliteit: Het gebruik van thermisch verzinkt staal zorgt voor een lange levensduur en een hoge kwaliteit van de fundering.
• Economische voordelen: Bij herhaalde projecten is de kostenefficiëntie van stalen bekistingen aanzienlijk. De initiële investering is hoger, maar de langdurige besparing maakt dit vaak gunstig.

Bron [2] benadrukt dat stalen bekistingen bijdragen aan een snelle en economische uitvoering van funderingsprojecten, vooral in repetitieve constructies of bij grote bouwprojecten. Daarnaast is de kwaliteit van de uiteindelijke fundering vaak hoger, omdat de bekisting nauwkeuriger is en minder kans op vervorming biedt.

De Rol van de Ondergrond

De keuze voor een bepaald type bekisting hangt ook af van de ondergrond en de draagkracht van de grond. Bron [2] en [4] benadrukken dat de draagkracht van de grond een belangrijke rol speelt bij de uitvoering van een fundering. De draagkracht wordt uitgedrukt in een toelaatbare spanning, die bij ongeroerde grond ligt op 0,05 N/mm², maar kan worden opgevoerd tot 0,1 N/mm² bij grondverbetering.

Bij een fundering op staal is het van essentieel belang om met de betonconstructeur af te stemmen over het toelaatbare zettingsgedrag. Dit betreft de mate waarin de fundering mag zinken of verschuiven zonder dat dit de stabiliteit van het gebouw ondermijnt. Daarom is het verstandig om dit proces aan experts toe te vertrouwen, zoals gespecialiseerde bedrijven zoals HB Betonwerken.

Technische Specificaties van Stalen Wandbekistingen

Stalen wandbekistingen worden vaak toegepast in zowel kleinschalige als grootschalige woningbouw, utiliteitsbouw en infrastructuurprojecten. Bron [3] geeft een uitgebreide beschrijving van de opbouw en uitvoering van deze bekistingen:

• Kleinpaneel- en grootpaneelbekistingen: Beide typen worden op de bouwplaats aangevoerd in losse panelen en accessoires en moeten op maat worden samengesteld. Dit vereist een bekistingtekening op basis van leveranciersgegevens.
• Stel- en sluitkisten: Deze worden verbonden met centerpennen, waarvan het aantal varieert per systeem.
• Modulaire opbouw: De modules worden samengesteld voor de benodigde betonwandlengtes. In de bekisting zijn gaten aangebracht voor accessoires en installatievoorzieningen.
• Sneldraaibouten en centerpennen: De onderdelen worden onderling gekoppeld met sneldraaibouten, terwijl de schoren en stortsteigers in het systeem zijn geïntegreerd.

Een stalen wandbekisting is een constructie die de afmetingen heeft van de verdiepingshoogte en de gebouwdiepte. De opbouw varieert per leverancier, maar bestaat meestal uit een stalen contactbekisting, gesteund door staalprofielen die de belasting doorgeven naar de hoofdliggers. Een voordeel van deze constructiewijze is dat het aantal centerpennen beperkt blijft, wat de montage efficiënter maakt.

Praktische Uitvoeringsstappen

Bij het uitvoeren van een stalen funderingsbekisting zijn een aantal praktische stappen essentieel. Bronnen [2], [4] en [5] geven een gedetailleerde uitleg van deze processen:

1. Voorbereiding van het terrein: Het terrein moet worden geëgaliseerd en de funderingslocaties duidelijk gemarkeerd. Dit is belangrijk om de juiste positie en afmetingen van de fundering te garanderen.
2. Bekisting maken: De bekisting wordt op maat gemaakt, meestal uit hout of staal. Bij stalen bekistingen wordt vaak een modulair systeem gebruikt, wat snelle montage mogelijk maakt.
3. Precisie en montage: De constructie moet volledig waterpas en recht zijn. Hiervoor worden vaak metalen of houten pinnen in de grond geslagen om de bekisting op zijn plaats te houden. Dit zorgt ervoor dat de vorm stabiel blijft, zelfs tijdens het storten van het beton.
4. Plaatsen van de wapening: Voordat het beton wordt gestort, moet de wapening geplaatst worden. Dit kan in de vorm van wapeningsstaal of wapeningsnetten zijn. De wapening moet goed bevestigd worden aan de zijkanten van de bekisting en op de juiste hoogte staan. Dit zorgt ervoor dat de fundering sterk genoeg is om de belasting van het gebouw te dragen.
5. Beton storten en uitharden: Zodra de bekisting klaar is, wordt het beton gestort. Dit proces verloopt gecontroleerd om ervoor te zorgen dat het beton gelijkmatig verdeeld wordt en er geen luchtbellen ontstaan. Na het storten moet het beton enkele dagen uitharden. De bekisting blijft in deze periode op zijn plaats om te voorkomen dat het beton verzakt of verschuift.
6. Verwijderen van de bekisting: Nadat het beton voldoende is uitgehard, kunnen we de bekisting voorzichtig verwijderen. Dit doen we meestal door de bekisting los te maken van de bevestigingspinnen en deze omhoog te tillen. Wat overblijft, is een solide fundering die klaar is om de rest van de constructie te dragen.

Conclusie

Stalen bekistingen voor betonwanden op funderingen bieden een betrouwbare, duurzame en efficiënte oplossing in de bouwsector. Ze voldoen aan strikte technische eisen, zijn geschikt voor zowel kleine als grote projecten, en bieden concrete voordelen zoals hergebruik, precisie en snelle uitvoering. De uitvoering van een stalen funderingsbekisting vereist zorgvuldige voorbereiding en uitvoering, waarbij de ondergrond en stabiliteit een belangrijke rol spelen. Door het gebruik van modulaire systemen en geavanceerde materialen kunnen stalen bekistingen snel en nauwkeurig worden gemonteerd, wat bijdraagt aan een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige uitvoering van de fundering.

Bronnen

1. HB Betonwerken - Bekisting fundering
2. Demargaretha - Stalen funderingsbekistingen
3. Richtlijn Bekistingen en Ondersteuningen - Wandbekistingen
4. HB Betonwerken - Hoe gaat een bekisting maken voor een fundering in zijn werk?
5. Demargaretha - Bekisting maken voor een fundering