Duurzame funderingen met hergebruikte stoeptegels: ecologische voordelen en praktische toepassingen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is een essentieel onderdeel van elke constructie, van een klein tuinhuis tot een woning of een stapelmuurtje. Traditioneel wordt gebruikgemaakt van gewapend beton, maar in de huidige bouwsector groeit de aandacht voor duurzamere alternatieven. Eén van deze duurzame opties is het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingswerken. Deze methode biedt ecologische voordelen, kostenefficiëntie en toegankelijkheid voor eigenaren die zelf aan de slag willen gaan. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de toepassing, voordelen, technische aspecten en ecologische impact van hergebruikte stoeptegels in funderingen.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is de ondergrond waarop een gebouw of constructie rust. Het doel van een fundering is om het gewicht van het gebouw gelijkmatig over het terrein te verdelen, zodat de constructie stabiel blijft en niet zakt of breekt. De keuze voor een fundering hangt af van meerdere factoren, zoals de soort bouwwerk, de bodemstructuur, het gewicht en de wens tot duurzaamheid.

Traditioneel wordt een fundering gemaakt van gewapend beton, waarbij eventueel een zandbed of wapeningsmatten worden gebruikt. Deze methode is robuust en betrouwbaar, maar heeft wel een aanzienlijk milieu-impact vanwege het gebruik van beton en de CO₂-uitstoot die hiermee gepaard gaat. Voor kleinere projecten, zoals de fundering van een tuinhuis of een stapelmuurtje, zijn er echter alternatieven die minder materiaalverbruik en CO₂-uitstoot betekenen.

Ecologische funderingen en de rol van stoeptegels

Ecologische funderingen worden steeds meer aandacht gekregen in de bouwsector. In projecten zoals Ecodorp Land van Aine wordt gewerkt aan duurzame bouwmaterialen en ecologische funderingsmethoden. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van hergebruikte stoeptegels en andere restmaterialen. Dit benadrukt dat ecologische funderingen niet alleen het milieu ondersteunen, maar ook deel kunnen zijn van een bredere visie op duurzaamheid en gemeenschapsbouw.

In workshops zoals die van Mas con Menos in Surhuizum wordt gewerkt aan ecologische woningen met funderingen van hergebruikte stoeptegels. Deze benadering onderstreept het gebruik van lokaal beschikbare materialen en draagt bij aan een minder afhankelijkheid van industriële producten.

Volgens Patrick Schreven van Eco+Bouw is het mogelijk om vóór 2030 volledig biobased te bouwen, met uitzondering van funderingen en wapening. Dit betekent dat ecologische funderingen slechts een klein percentage van de constructie uitmaken, maar toch cruciaal zijn voor de duurzaamheid van het project als geheel.

Herbruikbare funderingen: duurzame oplossingen voor de toekomst van de bouw

Hergebruikte stoeptegels in funderingen zijn een duurzame oplossing die steeds populairder wordt, vooral bij kleinere constructies. Deze methode is niet alleen ecologisch verantwoord, maar ook kostenefficiënt en toegankelijk voor DIY-projecten.

Praktijkvoorbeeld: The Frame Building in Amsterdam

Een duidelijk voorbeeld van het succesvolle hergebruik van funderingspalen is het project The Frame Building in Amsterdam, waarbij Fugro samen met Van der Vorm Engineering heeft bewezen dat dit duurzame concept werkt. In dit project zijn maar liefst 28 nieuwe funderingspalen bespaard, wat een besparing opleverde tussen 25% en 37% op nieuwe palen. Daarnaast is er wapening bespaard geweest, aangezien palen op moeilijk toegankelijke posities zijn gebruikt.

Het hergebruik van palen heeft ook impact op de logistiek en de omgeving. Het vermijden van transport en installatie van nieuwe palen leidt tot CO₂-reductie. Daarnaast draagt het bij aan het behoud van bestaande infrastructuur, wat in stedelijke gebieden waar ruimte beperkt is, een grote waarde heeft.

Herbruikbare funderingen met hergebruikte stoeptegels

Voor kleinere projecten, zoals de fundering van een tuinhuis of een stapelmuurtje, zijn er alternatieven die minder materiaalverbruik en CO₂-uitstoot betekenen. Een van deze alternatieven is het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingswerken. Deze methode is vooral interessant voor projecten waar duurzaamheid centraal staat, en is bovendien geschikt voor DIY-projecten.

Voordelen van hergebruikte stoeptegels

Het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingen biedt meerdere voordelen:

Duurzaamheid en ecologie: Het hergebruik van stoeptegels voorkomt afval en verminderd de behoefte aan nieuwe materialen. Dit zorgt voor een lagere CO₂-uitstoot en minder druk op het milieu.
Kostenefficiëntie: Oude stoeptegels zijn vaak beschikbaar in grote hoeveelheden bij sloopprojecten of bij woningherbouwingen. Ze kunnen gratis of zeer laag in prijs verkrijgbaar zijn.
Eenvoud in uitvoering: Met behulp van een enkele laag stoeptegels en een laag beton kan men een stevige fundering maken die voldoet aan de eisen van kleinere constructies.
Esthetische waarde: Oude stoeptegels kunnen een rustgevende en natuurlijke uitstraling geven aan een fundering. Bovendien zijn ze vaak in goede staat en kunnen ze gebruikt worden zonder verdere bewerking.

Toepassing in de praktijk

Een typische toepassing van hergebruikte stoeptegels in funderingen is bijvoorbeeld voor de fundering van een tuinhuis of een stapelmuurtje. Een gebruiker in een forum bericht over een methode waarbij een 40-50 cm diepe kuil wordt uitgegraven. Daarin wordt een laag hergebruikte klinkers of stoeptegels gelegd. Deze worden bedekt met een folie of zeil, gevolgd door een laag beton (10-15 cm dik), geel zand en uiteindelijk de nieuwe tegels of een andere oppervlakte.

Dit type fundering wordt ook genoemd in een praktische gids voor het maken van een fundering voor een kleioven. Daar wordt een laag straatzand gebruikt, waarbij het zand compact wordt door het gat te vullen met water. Dit is een eenvoudigere versie van het gebruik van hergebruikte tegels, maar het benadrukt wel het belang van een goed gestabiliseerde ondergrond.

Fundering op maat

Het is van groot belang dat het fundering sterk, recht, stabiel en waterpas is. Mogelijk heb je een sterk, stabiel en waterpas plateau, zoals een oppervlakte van trottoir/stoeptegels. Het ontbreken van een goede fundering voor je bouwwerk, kan ervoor zorgen dat ramen en/of deuren niet goed sluiten en dat diverse bevestigingspunten, onder druk komen te staan. Er zijn verschillende manieren om een goede fundering aan te leggen. Welke fundering voor jouw bouwwerk het beste is, hangt af van de ondergrond, je wensen en het budget.

Praktische stappen bij het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingen

Het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingen is een techniek die eenvoudig uit te voeren is, vooral voor kleinere projecten. Hieronder worden de stappen uitgelegd die je kunt volgen om een stevige en duurzame fundering aan te leggen:

1. Uitzoeken van de ondergrond

Voordat je begint met het aanleggen van de fundering, is het belangrijk om de ondergrond goed te analyseren. Dit betreft onder andere de bodemstructuur, het watergehalte en de stabiliteit. Een onstabiele ondergrond kan leiden tot problemen als zetting of instorting.

2. Graven van de kuil

De kuil moet diep genoeg zijn om de fundering goed te ondersteunen. Voor een tuinhuis of een stapelmuurtje is een diepte van 40-50 cm meestal voldoende. De breedte van de kuil moet ook voldoende zijn om ruimte te maken voor de stoeptegels, betonlaag en eventuele wapening.

3. Leggen van de stoeptegels

De stoeptegels worden in de kuil gelegd. Het is belangrijk dat ze goed geplaatst worden en dat ze horizontaal liggen. Je kunt eventueel een laag straatzand of geel zand onder de stoeptegels leggen om te zorgen voor een stabiele ondergrond.

4. Bedekken met een laag beton

Na het leggen van de stoeptegels wordt een laag beton van ongeveer 10-15 cm dik gelegd. Dit zorgt voor extra stabiliteit en vermindert het risico op zetting of breuk. Het beton moet goed worden gestabiliseerd en gedroogd.

5. Afwerking

Nadat het beton is gedroogd, kan de fundering worden afgedekt met een oppervlakte zoals nieuwe tegels, zand of klei. Dit zorgt voor een stevige ondergrond waarop het bouwwerk kan worden gebouwd.

Uitbreiding naar duurzaam bouwen

De toepassing van hergebruikte stoeptegels in funderingen is slechts één aspect van duurzaam bouwen. In de huidige bouwsector groeit het belang van biobased bouwen, waarbij duurzame materialen zoals hout, stro en leem centraal staan. Deze materialen kunnen niet alleen gebruikt worden in funderingen, maar ook in muren, daken en vloeren.

Biobased funderingen

Hoewel funderingen momenteel nog vaak van beton zijn gemaakt, zijn er onderzoeken gaande naar biobased alternatieven. Deze alternatieven moeten echter nog bewezen worden qua duurzaamheid en duurzaamheid.

Duurzame materialen

Naast hergebruikte stoeptegels zijn er ook andere duurzame materialen beschikbaar. Deze materialen zijn vaak lokaal verkrijgbaar en kunnen ingezet worden in verschillende fasen van een bouwproject.

Toekomstvisie

De toekomst van de bouwsector ligt in duurzaamheid en kringloopgerichtheid. Met het gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingen wordt een eerste stap gezet in deze richting. Deze methode ondersteunt het milieu, verminderd afval en draagt bij aan een duurzamere bouwpraktijk.

Conclusie

De gebruik van hergebruikte stoeptegels in funderingen is een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor kleinere constructies zoals tuinhuisjes, stapelmuurtjes en andere lichte bouwwerken. Deze methode ondersteunt de ecologische doelstellingen van bouwprojecten, verminderd CO₂-uitstoot en draagt bij aan een kringloopvisie op bouwmaterialen. Bovendien is het een toegankelijke techniek voor DIY-projecten, waardoor eigenaren meer autonomie krijgen in de bouwproces.

De praktische toepassing van hergebruikte stoeptegels in funderingen vereist enige voorbereiding en aandacht voor de ondergrond, maar de resultaten zijn robuust en duurzaam. Bovendien is deze methode een waardevolle bijdrage aan het grotere doel van biobased bouwen en duurzame ontwikkeling in de bouwsector.

Bronnen

stoeptegels