Tijdelijke funderingen en hun rol in de bouw: toepassingen, uitvoering en technische overwegingen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

In de bouwsector speelt de fundering een centrale rol bij het realiseren van stabiele en duurzame constructies. Een fundering is de basis van elk gebouw of infrastructuurproject en dient als tussenliggend element tussen de constructie en de ondergrond. In sommige gevallen is het nodig om tijdelijke funderingen te gebruiken, bijvoorbeeld tijdens de bouwfase of bij voorlopige constructies. In dit artikel bespreken we de rol van tijdelijke funderingen, hun toepassingsgebieden, technische aspecten van uitvoering en relevante overwegingen bij het ontwerp en gebruik ervan.

Wat is een tijdelijke fundering?

Een fundering is de constructie die het gewicht van een gebouw of structuur opneemt en dit overbrengt op de ondergrond. In de bouw worden verschillende vormen van funderingen gebruikt, afhankelijk van de ondergrond, de belastingen en de functie van het gebouw. Een tijdelijke fundering is een constructie die voor een beperkte periode wordt gebruikt, vaak tijdens de bouwfase of voor voorlopige constructies, en niet als definitieve fundering blijft functioneren.

Tijdelijke funderingen kunnen worden gebruikt bij onder andere:

Tijdelijke constructies zoals tenten, paviljoens of bouwcontainerinstallaties.
Constructies die slechts voor een beperkte periode gebruikt worden, zoals opslagfaciliteiten of demonstratiegebouwen.
Bouwfasen waarin tijdelijke ondersteuning nodig is om de stabiliteit van de constructie te waarborgen.

Het verschil tussen een tijdelijke en een permanente fundering ligt vooral in de levensduur en de mate waarin het ontwerp is afgestemd op de eisen van de constructie. Tijdelijke funderingen worden doorgaans minder robuust uitgevoerd, aangezien ze niet op lange termijn belast worden.

Toepassingen van tijdelijke funderingen

Tijdelijke funderingen worden in verschillende contexten ingezet, waarbij het doel vaak is om een tijdelijke oplossing te bieden voor een voorbijkomende behoefte. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste toepassingen.

1. Tijdelijke constructies

Tijdens evenementen, tentoonstellingen of sportevenementen worden tijdelijke constructies opgezet. Deze constructies worden vaak op een tijdelijke fundering geplaatst om ervoor te zorgen dat ze stabieler zijn en minder last hebben van grondinstabiliteit. Dit is vooral belangrijk op grondsoorten die niet geschikt zijn voor directe constructie, zoals zand of veen.

2. Bouwprojecten

Tijdens het bouwproces van een gebouw of infrastructuurproject kan het nodig zijn om tijdelijke funderingen aan te brengen om de constructie te ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij:

Tijdelijke steunconstructies voor gebouwonderdelen die nog niet volledig zijn afgewerkt.
Tijdelijke ondersteuning van wegen of bruggen tijdens de renovatie of uitbreiding.
Constructies voor de uitvoering van ondergrondse werkzaamheden, zoals tunnelboorprojecten of fundamenten.

Deze tijdelijke funderingen moeten zorgvuldig worden ontworpen en uitgevoerd, aangezien ze een kritische rol spelen in de veiligheid van de constructie en de werknemers op de bouwplaats.

3. Tijdelijke opslag- en logistiekfaciliteiten

In de logistieke sector zijn tijdelijke funderingen vaak nodig bij het bouwen van tijdelijke opslagfaciliteiten of distributiecentra. Deze constructies worden doorgaans opgetrokken op grondsoorten die niet geschikt zijn voor directe bouwactiviteiten en moeten tijdelijk worden ondersteund om ervoor te zorgen dat ze veilig zijn en voldoen aan de eisen voor stabiliteit.

4. Tijdelijke constructies bij emergenties

Bij natuurrampen of crisissituaties kunnen tijdelijke funderingen worden gebruikt bij de opbouw van tijdelijke scholen, ziekenhuizen of onderkomens. Deze constructies moeten snel worden geïnstalleerd en moeten voldoen aan minimale veiligheidsnormen. Tijdelijke funderingen zijn hierin een essentieel onderdeel, omdat ze ervoor zorgen dat de constructies veilig blijven onder variabele omstandigheden.

Technische overwegingen bij tijdelijke funderingen

De uitvoering van tijdelijke funderingen vereist een zorgvuldige aanpak, waarbij verschillende technische aspecten moeten worden meegenomen. Hoewel tijdelijke funderingen in de regel minder robuust zijn dan permanente funderingen, zijn ze toch essentieel voor de stabiliteit van de constructie. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste overwegingen bij het ontwerp en uitvoeren van tijdelijke funderingen.

1. Grondanalyse

Voordat er een fundering kan worden aangebracht, is het noodzakelijk om een grondanalyse uit te voeren. Deze analyse levert inzicht in de draagkracht van de ondergrond en de eventuele risico’s, zoals grondinstabiliteit of wateraanwezigheid. Tijdelijke funderingen zijn vaak minder gevoelig voor deze risico’s, maar het is desalniettemin belangrijk om de ondergrond zorgvuldig te analyseren om ervoor te zorgen dat de tijdelijke fundering veilig en effectief is.

2. Type fundering

Afhankelijk van de toepassing en de omstandigheden kan gekozen worden uit verschillende typen tijdelijke funderingen. De meest gebruikte typen zijn:

Plaatfunderingen – Vaak gebruikt voor tijdelijke constructies op grondsoorten met een redelijke draagkracht.
Paalfunderingen – Gebruikt in situaties waarbij de ondergrond minder stabiel is. Tijdelijke palen kunnen snel worden ingebracht en later worden verwijderd.
Zandbedden of opslapconstructies – Gebruikt voor lichte tijdelijke constructies op losse grond.

De keuze van het type fundering hangt af van de belastingen, de duur van de tijdelijke constructie en de omgevingsomstandigheden.

3. Tijdelijk karakter

Omdat tijdelijke funderingen slechts voor een beperkte periode gebruikt worden, is het belangrijk om te overwegen hoe ze verwijderd of afgebroken kunnen worden. In sommige gevallen is het nodig om de fundering na de tijdelijke toepassing te verwijderen of te hergebruiken. In andere gevallen kan de fundering blijven liggen en later worden ingezet voor een permanente constructie.

4. Veiligheid en stabiliteit

Tijdens de bouw en de gebruiksperiode van een tijdelijke fundering is het van groot belang dat de constructie veilig is. Dit betreft zowel de stabiliteit van de fundering zelf als de veiligheid van de constructie die erop rust. Tijdelijke funderingen moeten worden uitgevoerd conform de relevante bouw- en veiligheidsnormen.

5. Kosten en efficiëntie

Ondanks dat tijdelijke funderingen in de regel minder duur zijn dan permanente funderingen, is het belangrijk om de totale kosten in overweging te nemen. Tijdelijke funderingen kunnen bijvoorbeeld efficiënt zijn bij tijdelijke constructies, maar kunnen ook extra kosten opleveren bij het verwijderen of hergebruiken.

Uitvoering van tijdelijke funderingen

De uitvoering van tijdelijke funderingen vereist een gestructureerde aanpak, waarbij verschillende stappen worden doorlopen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste stappen bij de uitvoering.

1. Voorbereiding en planning

Voor de uitvoering van een tijdelijke fundering moet een gedetailleerde planning worden opgesteld. Deze planning moet onder andere het volgende omvatten:

Grondanalyse en toetsing van de draagkracht.
Keuze van het type fundering.
Afmetingen en materiaalkeuze.
Duur van de tijdelijke fundering.

De planning moet worden uitgevoerd in samenwerking met een bouwkundig deskundige of een geotechnisch adviseur.

2. Uitvoering van de fundering

Bij de uitvoering van de fundering is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de constructie veilig en stabiel is. Dit betreft onder andere:

Correcte aansluiting van de fundering met de constructie.
Controle op de horizontale en verticale stabiliteit.
Zorgvuldige uitvoering van de aansluitingen en ondersteuning.

Bij de uitvoering van tijdelijke funderingen is het vaak niet nodig om gebruik te maken van zware bouwtechnieken, maar is het wel belangrijk om de constructie nauwkeurig uit te voeren.

3. Controle en monitoring

Tijdens de gebruiksperiode van de tijdelijke fundering is het belangrijk om de constructie regelmatig te controleren. Dit dient te gebeuren om ervoor te zorgen dat de fundering en de constructie stabiel blijven en dat er geen onverwachte problemen ontstaan. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de fundering aan te passen of te versterken.

4. Verwijdering of hergebruik

Na afloop van de gebruiksperiode van de tijdelijke fundering kan deze worden verwijderd of hergebruikt. Het is belangrijk om te overwegen wat de beste optie is, aangezien de verwijdering van de fundering extra kosten kan opleveren.

Veiligheid en normen

Tijdelijke funderingen zijn vaak minder robuust dan permanente funderingen, maar ze moeten toch voldoen aan minimale veiligheidsnormen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste normen en veiligheidseisen.

1. Bouwnormen

Tijdelijke funderingen moeten voldoen aan de relevante bouwnormen, zoals NEN 6740 voor tijdelijke constructies. Deze normen definiëren de minimale eisen voor veiligheid, stabiliteit en uitvoering.

2. Veiligheidscontroles

Tijdens de bouw en gebruiksperiode van een tijdelijke fundering is het belangrijk om veiligheidscontroles te uitvoeren. Deze controles moeten onder andere de volgende aspecten omvatten:

Stabiliteit van de fundering en de constructie.
Afwezigheid van schade of instabiliteit.
Zorgvuldige uitvoering van de aansluitingen en ondersteuning.

3. Verantwoordelijkheid en controle

De verantwoordelijkheid voor de uitvoering en controle van tijdelijke funderingen ligt meestal bij de bouwentrepreneur of de eigenaar van de constructie. Het is belangrijk dat deze partij ervoor zorgt dat de fundering veilig is en voldoet aan de relevante normen.

Conclusie

Tijdelijke funderingen spelen een belangrijke rol in de bouwsector, vooral bij tijdelijke constructies, bouwprojecten en logistieke faciliteiten. Hoewel ze minder robuust zijn dan permanente funderingen, zijn ze toch essentieel voor de veiligheid en stabiliteit van de constructie. Het ontwerp en de uitvoering van tijdelijke funderingen vereist een zorgvuldige aanpak, waarbij verschillende technische aspecten worden meegenomen. Door de juiste keuze van het type fundering, een gedetailleerde planning en zorgvuldige uitvoering, kan worden gegarandeerd dat de tijdelijke fundering veilig en effectief is.

Bronnen

tijdelijk