Tips voor het zelf maken van een fundering: Stappenplan, Checklist en Belangrijke Overwegingen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Het zelf maken van een fundering kan een uitdagend, maar zeer belonend project zijn voor eigenaren die een aanbouw of uitbreiding willen realiseren. Tijdens dit proces is het essentieel om goed voorbereid te zijn, de juiste materialen te gebruiken en alle bouwvoorschriften en veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. In dit artikel delen we een gedetailleerd stappenplan, een checklist en nuttige tips om ervoor te zorgen dat je fundering stevig, betrouwbaar en volgens de voorschriften gemaakt wordt.

We geven een overzicht van de belangrijkste aspecten die je moet overwegen, zoals grondvoorbereiding, bekisting, wapening, belastingberekening en afwerking. Daarnaast bespreken we de voordelen van het zelf maken van een fundering, evenals de situaties waarin het raadzaam is om hulp in te schakelen.

Voorbereiding: De sleutel tot een goed resultaat

Voor je begint met het uitgraven en storten van beton, is het van groot belang dat je goed voorbereid raakt. Dit omvat zowel het bestuderen van de bouwtekening als het verzamelen van benodigdheden.

Bouwtekening en vergunningen

Een duidelijke bouwtekening is de basis voor een succesvolle fundering. Deze tekening geeft aan hoe de fundering eruit moet zien, welke afmetingen het moet hebben en hoe het er in relatie tot het bestaande bouwwerk of de grond ligt. Bovendien is het belangrijk om te controleren of je project vergunningen vereist. In sommige gevallen is het zelf maken van een fundering vergunningsvrij, maar in andere gevallen is een constructieberekening door een erkende constructeur nodig om aan het Besluit bouwwerken leefomgeving te voldoen.

Benodigde materialen en gereedschappen

Zorg ervoor dat je alle benodigde materialen en gereedschappen hebt voordat je begint. Dit omvat:

Beton
Bekisting
Wapeningsstaal
Gereedschap zoals kruislijnen, waterpasapparaten, trilnaalden en zaagmachines
Persoonlijke beschermingsmiddelen zoals veiligheidshelm, handschoenen en oogbescherming

Maak een checklist om te voorkomen dat je iets vergeet. Dit bespaart je tijd en voorkomt extra kosten.

Grondvoorbereiding

De grond waarop je de fundering gaat leggen, moet goed voorbereid zijn. Verwijder obstakels zoals wortels, stenen of puin en egaliseer de grond zoveel mogelijk. Dit zorgt ervoor dat de fundering later niet instort of scheurt. Ook is het belangrijk om een grondonderzoek uit te voeren, vooral in gebieden waar de grond vochtig of los is. Dit helpt je om te bepalen of je fundering voldoende stevigheid en stabiliteit zal hebben.

Stappenplan voor het maken van de fundering

Stap 1: Uitlijnen van de fundering

Begin met het uitlijnen van de fundering. Gebruik palen of haringen en span een koord tussen deze punten om een duidelijk beeld te krijgen van de vorm en afmetingen. Zorg ervoor dat alles haaks en recht is. Gebruik een kruislijn of laserapparaat om de hoeken nauwkeurig te bepalen.

Stap 2: Uitgraven van de fundering

Grav de fundering uit tot een diepte van minimaal 600 mm onder het maaiveld. Dit zorgt ervoor dat de fundering goed beschermd is tegen vriesverzet in de winter. Laat aan beide kanten van de fundering 10 cm ruimte over voor de bekisting. Dit voorkomt dat het beton uitloopt en zorgt voor een mooi resultaat.

Stap 3: Bekisting opstellen

Bekisting is essentieel om ervoor te zorgen dat het gestorte beton de juiste vorm krijgt. Gebruik stevige planken en zorg dat ze goed uitgelijnd zijn. Controleer regelmatig met een waterpas of de bekisting rechtdoor en haaks ligt. Een slecht geplaatste bekisting kan leiden tot ongelijkheid in de fundering en problemen tijdens het bouwen van het bovenliggende deel.

Stap 4: Maak de fundering vochtbestendig

Als je fundering in een vochtige grond of in een regenachtige regio ligt, is het raadzaam om een vochtbestendige laag aan te brengen. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit een bitumenplaat of een impermeabilisatieproduct. Dit voorkomt dat water in de fundering sijpelt en schade veroorzaakt.

Belastingberekening en wapening

Een van de belangrijkste factoren bij het maken van een fundering is de belasting die op deze fundering komt. Deze belasting bepaalt de benodigde afmetingen van de fundering en de hoeveelheid wapeningsstaal dat gebruikt moet worden.

Bereken de belasting

De belasting bereken je op basis van het gewicht van het bovenliggende bouwwerk, eventuele wanden of muren, en mogelijke inrichting. In sommige gevallen is het nodig om een constructieberekening door een erkende constructeur te laten maken. Dit is bijvoorbeeld verplicht als je aan het Besluit bouwwerken leefomgeving moet voldoen, ook als je project vergunningsvrij is.

Wapeningsstaal

Wapeningsstaal voegt flexibiliteit en stabiliteit toe aan de fundering. Zorg ervoor dat het wapeningsstaal voldoende overlap heeft en correct bevestigd is. Volg de bouwvoorschrachten voor de juiste afstand en hoeveelheid staal. Niet correcte wapening kan leiden tot scheuren of instorting van de fundering.

Beton storten en uitharden

Storten van het beton

Nadat de bekisting en wapening in orde zijn, kan het beton worden gestort. Zorg voor een gelijkmatige verdeling van het beton en gebruik een trilnaald om luchtbellen te verwijderen en het beton goed te verdichten. Dit voorkomt lekken en zorgt voor een stevige fundering.

Uitharden van het beton

Het uitharden van beton duurt doorgaans 7 tot 28 dagen, afhankelijk van de temperatuur en vochtigheid. Zorg ervoor dat de fundering niet belast wordt tijdens het uitharden. Bescherm het beton tegen directe zonnestraling of regen door een beschermend zeil of doek aan te brengen.

Afwerking van de fundering

Na het uitharden van het beton is het belangrijk om de fundering goed af te werken. Verwijder de bekisting voorzichtig om beschadigingen te voorkomen. Controleer op scheuren of oneffenheden en herstel deze indien nodig. Een goed afgewerkte fundering zorgt voor een betere basis voor het bovenliggende bouwwerk.

Veilige werkomgeving en veiligheidsmaatregelen

Bij het maken van een fundering is het belangrijk om veilig te werken. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een helm, handschoenen en oogbescherming. Zorg voor een goed verlichte werkomgeving en vermijd het werken in natte of gladde omstandigheden. Gebruik zware machines en gereedschappen met voorzichtigheid en volg altijd de instructies van de fabrikant.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Hoewel het zelf maken van een fundering voordelen heeft, zijn er situaties waarin het raadzaam is om hulp van een professional in te schakelen. Dit is het geval wanneer:

De fundering onder een straat of weg ligt
De grond problematisch is of gevoelig voor beweging
Je project vergunningsvrij is, maar je toch een constructieberekening nodig hebt
Je onzeker bent over de juiste afmetingen of berekeningen

Een ervaren constructeur of funderingsbedrijf kan je helpen om ervoor te zorgen dat je fundering voldoet aan alle bouwvoorschrachten en veilig is voor gebruik.

Conclusie

Het zelf maken van een fundering is een uitdagend, maar zeer leerzaam project voor iedereen die betrokken is bij renovatie of bouwen. Het vereist aandacht voor detail, nauwkeurigheid en kennis van de bouwvoorschrachten. Door een goed stappenplan te volgen, de juiste materialen te gebruiken en veilig te werken, kun je een betrouwbare fundering realiseren die jarenlang dienst zal doen.

Ondanks de voordelen van zelf bouwen, is het belangrijk om rekening te houden met de complexiteit van het project. In sommige gevallen is het verstandig om hulp in te schakelen, vooral bij complexe berekeningen of problematische grondomstandigheden. Met de juiste voorbereiding en uitvoering kun je een solide basis leggen voor jouw aanbouwproject.

Bronnen

tips