Leidraad voor juridische auteurs: Citeren en bronvermelding in de praktijk

Published by Redactie on juli 4, 2025 | Category riolering

In de wereld van wetenschappelijk schrijven en academisch onderzoek is het belangrijk om correct te citeren en bronvermeldingen op te nemen. Dit geldt zowel voor wetenschappelijke artikelen als voor juridische publicaties. De Leidraad voor juridische auteurs biedt hierin richtlijnen en richtlijnen om te zorgen voor consistentie en duidelijkheid bij het verwijzen naar bronnen. Deze leidraad, die in de jaren daarna meerdere keren is aangepast, is van groot belang voor juridische auteurs, studenten en onderzoekers.

Deze leidraad bevat een overzicht van hoe bronnen moeten worden verwezen, hoe je in de voetnoot en literatuurlijst moet verwijzen naar bronnen, en hoe je met verschillende soorten bronnen omgaat, zoals boeken, tijdschriften, websites en video’s. De leidraad richt zich op het citeren van bronnen die in het Nederlands zijn gepubliceerd, maar ook op het omgaan met internationale bronnen.

Citeren volgens de Leidraad

In de Leidraad wordt uitgebreid uitgelegd hoe je correct moet citeren. Dit gebeurt zowel via een parafrase als via een letterlijke citeerwijze. Bij een parafrase moet je de informatie in eigen woorden formuleren, terwijl je de bron altijd duidelijk vermeldt. Bij een letterlijke citeerwijze moet je het citaat tussen aanhalingstekens zetten en het pagina’s- of paragraafnummer opgeven.

Bijvoorbeeld: - Parafrase: "Corstens stelt dat straf niet bedoeld is om onrecht te herstellen, maar dat het doel van straf is de burger terecht te wijzen door hem leed toe te voegen." - Letterlijk citaat: "De straf is non-reparatoir van aard. Zij behelst een terechtwijzing door middel van leedtoevoeging."

Bij het citeren van bronnen is het belangrijk om zowel in de voetnoot als in de literatuurlijst dezelfde vormgeving te hanteren. Dit zorgt voor consistentie en helpt lezers om de bronnen te vinden.

Online bronnen en persistente identifiers

De Leidraad is ook bijgewerkt met informatie over het citeren van online bronnen, zoals websites, blogs, podcasts en video’s. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten persistente identifiers: Handle, DOI (Digital Object Identifier), en JCDI (Juriconnect Doctrine Identifier).

Deze identifiers helpen bij het vinden van een bron in een online omgeving. Bijvoorbeeld: - Handle: hdl.handle.net/2381/16737 - DOI: 10.1016/j.jfludis.2020.105746 - JCDI: judoreg.nl/doc/123456

Bij het opstellen van een voetnoot wordt deze identifier opgenomen, zodat de lezer direct kan navigeren naar de bron. Daarnaast worden er richtlijnen gegeven voor het opnemen van bronvermeldingen in de literatuurlijst, met name bij bronnen die frequent worden bijgewerkt.

Bronvermelding bij webpagina’s en websites

Bij het verwijzen naar webpagina’s of websites wordt er in de voetnoot verwezen naar de titel van de pagina en het webadres. In de literatuurlijst wordt geen bronvermelding opgenomen. Dit geldt ook voor online cursussen, podcasts, video’s en berichten zonder auteur.

Voorbeeld: - 'Het Kamergesprek: De grondwet wijzigen', Nieuwspoort, youtube.com, 10 februari 2023. - 'Procesafspraken... en hoe nu verder?', de Rechtspraak, staatvanhetstrafrecht.fireside.fm, 13 november 2022 (podcast).

Verwijzen naar artikelen, annotaties en rapporten

De Leidraad legt ook uit hoe je moet verwijzen naar artikelen, annotaties en rapporten die zowel in gedrukte als in digitale vorm beschikbaar zijn. Hierbij wordt het standaardformaat van het type bron gehanteerd. Bijvoorbeeld:

Voor een tijdschriftartikel:
- In de literatuurlijst: M.V.R. Snel, 'Hoera, een lijstje! Over bronvermelden', AA 2018, p. 254-269.
Voor een boek:
- In de literatuurlijst: I. Curry-Sumner e.a., Onderzoeksvaardigheden: instructie voor juristen, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010.

In de voetnoot wordt dan verwezen naar de auteur en de pagina. Bijvoorbeeld: - Snel 2018, p. 256. - Curry-Sumner e.a. 2010, p. 21.

Aanpassingen in de Leidraad

De Leidraad is in de loop der jaren aangepast aan de veranderende behoeften van wetenschappelijk schrijven. In 2019 werd een nieuwe editie van de Leidraad voor Juridische Auteurs uitgegeven. Deze bevat verschillende aanpassingen ten opzichte van de versie uit 2016, waaronder: - Kortere verwijzingen in voetnoten. - 'Online' toevoegen bij frequent geactualiseerde bronnen. - Aanpassingen in de notatie, zoals het gebruik van ‘nr.’ voor Kamerstukken en Handelingen, en het wegvallen van hoofdletters bij bepaalde termen zoals ‘gerechtshof’, ‘rechtbank’ en ‘provincie’.

Voorbeelden van bronvermeldingen

De Leidraad bevat veel voorbeelden van hoe bronvermeldingen eruit kunnen zien. Dit helpt bij het opstellen van een consistente literatuurlijst. Hieronder staan een paar voorbeelden:

Voorbeeld 1: Tijdschriftartikel

Literatuurlijst: Snel 2018, p. 256.
Voetnoot: Snel 2018, p. 256.

Voorbeeld 2: Boek

Literatuurlijst: Curry-Sumner e.a. 2010, p. 21.
Voetnoot: Curry-Sumner e.a. 2010, p. 21.

Voorbeeld 3: Online bron

Literatuurlijst: Nieuwspoort, youtube.com, 10 februari 2023.
Voetnoot: 'Het Kamergesprek: De grondwet wijzigen', Nieuwspoort, youtube.com, 10 februari 2023.

Conclusie

De Leidraad voor juridische auteurs is een onmisbaar hulpmiddel voor wie met wetenschappelijke publicaties of juridische teksten werkt. Deze leidraad helpt bij het correct citeren en het opstellen van een consistente literatuurlijst. Door de richtlijnen van de Leidraad te volgen, wordt het mogelijk om bronnen duidelijk, overzichtelijk en betrouwbaar weer te geven. Dit zorgt voor een betere lees- en onderzoekservaring en helpt bij het voorkomen van plagiaat.