Uitzetten maatvoering fundering en werktijden in de bouw: regels, eisen en praktijkrichtlijnen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Inleiding

Bij bouw- en renovatieprojecten in de openbare ruimte zijn zowel technische als juridische eisen van toepassing. De uitzetting van maatvoering en fundering is een essentieel onderdeel van de uitvoering, maar ook de tijdsplanning en werktijden zijn regelmatig onderworpen aan lokale regelgeving. In dit artikel bespreken we de relevante voorschriften voor het uitzetten van maatvoering en fundering, aandachtspunten voor het uitvoeren van werkzaamheden, en de bepalingen rondom werktijden en aanvullende proceduretermijnen bij bouwprojecten. Deze informatie is opgebouwd uit de voorliggende regelgeving en richtlijnen die van toepassing zijn in de Nederlandse context.

Uitzetten maatvoering en fundering

Verplichte maatvoering en registratie

Voordat grondwerken in de openbare ruimte kunnen beginnen, dient de grondroerder zich ervan te verzekeren dat alle reeds aanwezige kabels en leidingen correct zijn geplaatst. Dit betekent dat in het beoogde tracé handmatig proefsleuven moeten worden gegraven om eventuele bestaande infrastructuur zichtbaar te maken. De grondroerder is verplicht om deze proefsleuven nauwkeurig te registreren, inclusief de locatie en maatvoering van de aangetroffen kabels en leidingen. Deze gegevens moeten op aanvraag aan de coördinator of toezichthouder worden overhandigd.

Indien afwijkingen worden geconstateerd t.o.v. het standaarddwarsprofiel of het standaardtracé dat door de gemeente is aangewezen, dient de grondroerder in overleg met de coördinator of toezichthouder een nieuw tracé te bepalen. Dit nieuwe tracé moet vervolgens vooraf goedgekeurd worden voordat het kan worden uitgevoerd. Na de uitvoering dient de grondroerder binnen vijf werkdagen een gewijzigde tracétekening en afwijkingsrapport aan de gemeente te sturen voor opname in het instemmingsdossier.

Funderingseisen bij wegkruisingen

De keuze voor de methode om een wegkruising uit te voeren is afhankelijk van het type fundering van de open verharding. Bij een open verharding met een gebonden puinfundering of een waterdoorlatende verharding met fundering dient de wegkruising altijd gerealiseerd te worden via een persing of gestuurde boring. Dit is verplicht tenzij er anders overeengekomen wordt met de toezichthouder.

In het geval van een zandfundering is het toegestaan om de wegkruising in open ontgraving (in twee gedeelten) uit te voeren. Echter, ter plaatse van de wegkruising dient een mantelbuis te worden gelegd, waardoor de kabel of leiding moet worden gevoerd. Deze mantelbuis moet minimaal 0,50 meter lang zijn bij kabels en 1 meter bij leidingen aan weerszijden van het te kruisen vlak. Ook in dit geval kan met de toezichthouder een andere aanpak worden overeengekomen.

Het instellen van mantelbuizen en de correcte uitvoering van wegkruisingen is van essentieel belang om te voorkomen dat bestaande infrastructuur wordt beschadigd en om de stabiliteit van de fundering te waarborgen.

Aanvullen en herstellen van sleuven

Na het uitvoeren van grondbewerkingswerkzaamheden dient de grondroerder ervoor te zorgen dat de ontgraven sleuven correct worden aangevuld en verdicht. Dit dient te gebeuren uiterlijk voor 12:00 uur op vrijdag of op de dag voor een nationale feest- of vakantiedag. De verharding moet opnieuw aangebracht worden en uiterlijk om 17:00 uur dient de werkomgeving opgeruimd en klaar te zijn.

Als de toezichthouder constateert dat de aanvulling of verdichting niet aan de eisen voldoet, heeft de grondroerder twee werkdagen de tijd om dit te herstellen. Wordt de grond echter ongeschikt voor herstel, dan dient deze te worden afgevoerd. In dat geval moet de grondroerder nieuwe grond en eventueel zand leveren om opnieuw te verwerken. Na het herstel volgt er opnieuw een controle door de toezichthouder.

Wanneer binnen de gestelde termijn van twee werkdagen het herstel niet of onvoldoende is uitgevoerd, kan de gemeente kiezen om de herstelwerkzaamheden aan een geselecteerde aannemer te toewijzen.

Werkzaamheden en tijdsbeperkingen

Tijdsplanning en werktijden

Bij de uitvoering van werkzaamheden in de openbare ruimte gelden strikte tijdsbeperkingen om hinder voor omwonenden en het openbaar vervoer te beperken. Zo is het niet toegestaan om op werkdagen werkzaamheden te starten voor 07:00 uur of na 17:00 uur. Op vrijdag of de dag voor een nationale feest- of gedenkdag, een vakantieperiode of een evenement zoals een kermis of jaarmarkt, dient het graven van sleuven en het leggen van kabels of leidingen uiterlijk voor 12:00 uur te worden gestaakt. De sleuven moeten vervolgens aangevuld en de verharding opnieuw aangebracht zijn uiterlijk tegen 17:00 uur.

Deze regels zijn eveneens van toepassing op de dagen rondom evenementen en koopavonden. De grondroerder dient zowel tijdens als na de werkzaamheden ervoor te zorgen dat de omgeving schoon en veilig is, en dat de aanwezige voertuigen en machines zo min mogelijk hinder veroorzaken. Hierbij dient de Euronormen en milieuzones te worden gerespecteerd.

Afwijkende afspraken

Hoewel de bovenstaande tijdsplanning algemeen van toepassing is, is het mogelijk om met de coördinator en/of toezichthouder afwijkende afspraken te maken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de werkzaamheden onderdeel zijn van een groter project of wanneer bijzondere omstandigheden gelden. In dergelijke gevallen dient er een schriftelijke afspraak te worden gemaakt die duidelijk omschrijft hoe en wanneer de werkzaamheden zullen plaatsvinden.

Aanvraag- en beslistermijnen bij bouwprojecten

Aanvullingsverzoek en opschorting van beslistermijnen

Bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning of gebruiksvergunning kan het voorkomen dat de gemeente extra informatie verzoegt. In dergelijke gevallen wordt de beslistermijn opgeschort conform artikel 4:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De opschorting van de termijn gaat in op de dag waarop het bestuursorgaan de uitnodiging om de aanvraag aan te vullen verzendt en eindigt op de dag waarop de aanvraag volledig is aangevuld of de gestelde termijn ongebruikt is verstreken.

In voorbeeld 2 uit de bron is te zien dat een aanvraag op 3 januari is ingediend, maar dat op 10 januari wordt geconstateerd dat de aanvraag onvolledig is. De aanvrager wordt schriftelijk op de hoogte gebracht en wordt verzocht om de aanvraag aan te vullen. De beslistermijn van twaalf weken wordt in dit geval opgeschort vanaf 10 januari tot 6 februari. De beslistermijn begint opnieuw te lopen op 7 februari. Dit betekent dat de aanvrager binnen deze termijn moet reageren om de procedure verder te laten verlopen.

Gevolgen van onvolledige aanvullingen

Als de aanvraag niet of onvoldoende wordt aangevuld, kan de gemeente besluiten om de aanvraag niet te behandelen. Dit besluit moet binnen vier weken genomen worden nadat de gestelde termijn ongebruikt is verstreken. Het is daarom belangrijk dat de aanvrager tijdig reageert op verzoeken van de gemeente om aanvullende informatie. Na het verstrijken van de termijn kan de aanvraag worden afgekeurd, wat extra administratieve en mogelijk ook financiële gevolgen kan hebben.

Uitzonderingen op de beslistermijnen

Er zijn ook uitzonderingen op de standaardtermijnen van zes of twaalf weken voor het besluit op een bouw- of gebruiksvergunning. Deze uitzonderingen kunnen het gevolg zijn van bijvoorbeeld het aanhouden van de aanvraag op grond van artikel 50 t/m 55 van de Woningwet of van het opschorten van de beslistermijn conform artikel 4:15 Awb. Ook kan de beslistermijn worden verdagt, bijvoorbeeld als er juridisch bezwaar is ingediend.

Het is belangrijk dat zowel de aanvrager als de gemeente duidelijk zijn over de geldende termijnen en eventuele uitzonderingen. Dit helpt om eventuele rechtsvorderingen of juridische complicaties te voorkomen.

Praktijkrichtlijnen voor bouwprojecten

Samenwerking met toezichthouder en coördinator

De samenwerking met de toezichthouder en coördinator is essentieel om de regelgeving en eisen correct te volgen. De toezichthouder is verantwoordelijk voor het controleren van de uitvoering van werkzaamheden en kan eventuele afwijkingen of tekortkomingen signaleren. De coördinator daarentegen speelt een rol bij het bepalen van het tracé en het opstellen van instemmingsdossiers. Het is daarom belangrijk om vroegtijdig contact op te nemen met deze partijen om eventuele problemen te voorkomen.

Informatie en hulp

Voor meer informatie over de regelgeving en proceduretermijnen is het raadzaam om contact op te nemen met de gemeente of met externe diensten zoals de Helpdesk Gemeenten van SenterNovem. Deze organisatie kan ondersteuning bieden bij het doorwerken van aanvragen en het naleven van wettelijke eisen.

Bouwtoezicht en controles

Om de voortgang van de bouw niet te lang op te houden, zijn er regelmatig controles door het bouwtoezicht. Deze controles dient het bouwtoezicht binnen twee dagen uit te voeren, tenzij in de voorwaarden van de bouwvergunning een andere termijn is opgenomen. Het is daarom belangrijk dat alle werkzaamheden binnen deze termijnen worden uitgevoerd en dat eventuele afwijkingen snel worden gerapporteerd.

Conclusie

Het uitzetten van maatvoering en fundering, evenals het naleven van tijdsplanningen en aanvraagtermijnen, zijn essentiële aspecten bij bouw- en renovatieprojecten in de openbare ruimte. De regelgeving is strikt geformuleerd om zowel veiligheid als efficiëntie te waarborgen. De grondroerder is verplicht om de locatie van bestaande kabels en leidingen nauwkeurig te registreren en eventuele afwijkingen vooraf te laten goedkeuren. Binnen de opgelegde tijden dient zowel het herstellen van sleuven als het afronden van werkzaamheden plaats te vinden om hinder voor omwonenden te beperken. Bij het indienen van een bouw- of gebruiksvergunning is het belangrijk om op tijd te reageren op verzoeken om aanvullende informatie om vertragingen te voorkomen. Samenwerking met toezichthouder en coördinator, evenals het respecteren van wettelijke kaders en milieuzones, zijn sleutelfactoren voor een succesvolle uitvoering van bouwprojecten.