Vergoeding voor woningeigenaren bij funderingsherstel: Opties en voorwaarden

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Wanneer de fundering van een woning slijt, kan dit leiden tot ernstige schade aan het gebouw en een aanzienlijke financiële last voor de eigenaar. In Nederland zijn honderdduizenden huizen geconfronteerd met funderingsproblematiek, vooral in gebieden met oude bouwmethoden of kwetsbare bodems. Het herstellen van een fundering is vaak niet alleen duur, maar ook ingrijpend. Daarom zijn er diverse financieringsinstrumenten en ondersteunende fondsen ontwikkeld om woningeigenaren hierbij te helpen. Dit artikel biedt een overzicht van de beschikbare vergoedingen, subsidies en leningen voor funderingsherstel, met aandacht voor de voorwaarden, procedure en huidige landelijke ontwikkelingen.

Inleiding

Funderingsproblematiek is een landelijke kwestie die steeds urgenter wordt, vooral gezien de veroudering van het bouwbestand en de impact van klimaatverandering. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) zijn er in Nederland ongeveer 487.000 tot 537.000 huizen met een verhoogd risico op funderingsproblemen. Funderingsherstel is vaak nodig om de leefbaarheid en waarde van de woning te behouden. De kosten van een funderingsonderzoek en herstel kunnen aanzienlijk zijn, en in sommige gevallen is het moeilijk om hier financiële ondersteuning voor te krijgen via de reguliere hypotheekmarkt. Daarom is het Fonds Duurzaam Funderingsherstel (FDF) opgericht om woningeigenaren die financieel in het nauw zitten te ondersteunen. Dit artikel gaat dieper in op de opties voor vergoeding, lening en subsidie bij funderingsherstel, met betrekking tot de voorwaarden, uitvoering en landelijke aanpak.

Indicatoren voor funderingsproblematiek

Het herkennen van funderingsproblematiek op een vroeg stadium is essentieel om schade aan het huis te beperken. Er zijn meerdere tekenen die aangeven dat de fundering van een woning niet meer voldoet aan de eisen. De belangrijkste indicatoren zijn:

Scheuren in de buiten- en binnenmuren die zich verder openen of verplaatsen.
Ramen en deuren die klemmen of moeilijk open te doen zijn.
Recent gebroken glas in ramen of deuren als gevolg van verplaatsing van het bouwvolume.
Zichtbare neerslag of scheefstand van het bouwvolume.

Een funderingsonderzoek kan hier meer duidelijkheid over geven. Een eerste fase onderzoek kost gemiddeld €699 inclusief btw, terwijl een tweede fase onderzoek, dat meer ingrijpend is en schade kan veroorzaken, ongeveer €3000 kost. Het herstellen van de fundering zelf kost gemiddeld tussen €150.000 en €250.000, afhankelijk van de mate van schade en de benodigde verbouwingen.

Financiële hulp bij funderingsherstel: Subsidies en leningen

Funderingsherstel is een aanzienlijke investering. Voor veel woningeigenaren met een laag inkomen is het moeilijk om deze kosten zelf te dragen, vooral als er geen alternatieve financiering is via de reguliere hypotheekmarkt. Daarom zijn er fondsen en programma’s ontwikkeld om deze situaties te ondersteunen. Een van de belangrijkste financieringsopties is het Fonds Duurzaam Funderingsherstel (FDF), dat op maatwerk is gebaseerd en bedoeld is voor particuliere woningeigenaren die in aanmerking komen.

Fonds Duurzaam Funderingsherstel

Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel is een financieringsinstrument dat woningeigenaren kan helpen bij het herstellen van hun fundering. Het fonds biedt een hypothecaire lening met aangepaste voorwaarden, zoals betaling naar draagkracht, om het financiële haalbaarheid van funderingsherstel te vergroten. De lening is bedoeld voor eigenaar-bewoners die geen lening kunnen krijgen via reguliere kanalen vanwege een te laag inkomen of een hoge schuldenlast.

Voorwaarden voor het FDF zijn:

De eigenaar woont zelf in de woning.
Er is een visuele inspectie of funderingsonderzoek geweest, waaruit blijkt dat herstel onvermijdelijk is.
De woning staat in een gemeente of provincie die aangesloten is bij het fonds.
De lening is bedoeld voor funderingsherstel en bijkomende kosten, zoals financieel advies of cascoschade.

Het fonds wordt beheerd door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) en is financieel ondersteund door de Rijksoverheid, deelnemende gemeenten en andere partijen zoals banken en verzekeraars. De omvang van het fonds is €20 miljoen. Het bedrag dat geleend kan worden, is afhankelijk van factoren zoals het inkomen van de eigenaar, de waarde van de woning en de bestaande hypotheek.

Nieuwe opzet van het Fonds Duurzaam Funderingsherstel

De landelijke dekking van het fonds wordt vanaf 1 juli 2025 verder uitgebreid. In de huidige opzet was het fonds beperkt tot gemeenten die een overeenkomst sloten en financieel meewerkten. Nu is de gemeente uit het financieringsproces gehaald, en is het Rijk verantwoordelijk voor het afdekken van het risico in gevallen van ontoereikend inkomen. Dit maakt het mogelijk dat woningeigenaren in ieder deel van het land in aanmerking kunnen komen voor een lening.

Een belangrijk aspect van de nieuwe opzet is de verdeelsleutel bij verkoop van de woning met verlies. In dit geval wordt het tekort bij de verkoop van de woning gedeeld tussen de eerste hypotheekhouder en het fonds, alsof beide partijen gelijkwaardige schuldeisers zijn. Dit geldt alleen als de waarde van de woning na herstel lager is dan de totale schuld en er geen Nationale Hypotheek Garantie is betrokken.

Procedure voor aanvragen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel

De procedure voor het aanvragen van een lening via het FDF is als volgt:

Vooronderzoek: Een visuele inspectie of funderingsonderzoek moet duidelijk maken dat herstel onvermijdelijk is.
Gemeentelijke inschrijving: De woning moet in een gemeente of provincie staan die aangesloten is bij het fonds.
Aanvraag via de gemeente of provincie: De woningeigenaar dient een aanvraag in bij de gemeente of provincie.
Beoordeling en toekenning: De gemeente of provincie bepaalt of de woning in aanmerking komt voor een lening.
Afsluiting van de lening: Bij toekenning wordt de lening afgesloten via het fonds.

Alternatieve financieringsopties

Naast het FDF zijn er ook andere financieringsopties beschikbaar voor woningeigenaren die funderingsherstel nodig hebben. Deze kunnen variëren per gemeente of regio. In sommige gevallen zijn er subsidies of aanvullende leningen beschikbaar, afhankelijk van de financiële situatie van de eigenaar en de mate van schade aan de fundering. Het is daarom belangrijk om te controleren bij de eigen gemeente of er lokale financieringsmogelijkheden zijn.

Funderingslening Maatwerk

De Funderingslening Maatwerk is een specifiek type lening dat is opgesteld voor woningeigenaren die geen reguliere financiering kunnen krijgen. Deze lening is bedoeld voor funderingsherstel en bijkomende kosten zoals financieel advies en cascoschade. De lening heeft een looptijd van 30 jaar en is minimaal €2500. De belangrijkste voorwaarden zijn:

Het inkomen van de eigenaar is te laag voor reguliere financiering.
De woning wordt door de eigenaar zelf bewoond.
De lening is niet bedoeld voor woningcorporaties of verenigingen van eigenaren.
Een funderingsonderzoek of visuele inspectie is noodzakelijk om de noodzaak van herstel te bepalen.

De Funderingslening Maatwerk is een onderdeel van de nationale aanpak funderingsproblematiek en wordt beheerd via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.

Stappenplan funderingsherstel

Om de funderingsproblematiek correct aan te pakken, is het raadzaam om een stappenplan door te lopen. Dit stappenplan is ontwikkeld door het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) en houdt de volgende fasen in:

Visuele inspectie of funderingsonderzoek: Bepalen of er funderingsproblemen zijn.
Informatie en advies: Aanvragen voor financieringsopties en specialistisch advies.
Aanvraag voor financiering: Indien nodig, een lening of subsidie aanvragen.
Uitvoering van herstel: De fundering herstellen volgens de gekozen methode.
Naslag en controle: Nadat de fundering is hersteld, controleren of de woning weer stabiel en veilig is.

Het stappenplan helpt bij het bepalen van de omvang van de schade, de benodigde maatregelen en de beschikbare financieringsopties.

Oorzaken van funderingsproblematiek

Funderingsproblematiek kan ontstaan door verschillende factoren. De belangrijkste oorzaken zijn:

Verzakkingen door droogte: Bij langdurige droogte kan de grond uitdrogen en daardoor verzakken.
Paalrot: Houten palen in de fundering kunnen roesten of verrotten.
Bodemdaling: Door natuurlijke processen kan de bodem dalen.
Verouderde bouwtechnieken: Oude bouwmethoden kunnen minder bestand zijn tegen huidige omstandigheden.
Veranderend klimaat: Klimaatverandering kan leiden tot extreem weerspatronen en verhoogde risico’s op funderingsproblematiek.

Bij ondiepe funderingen en funderingen met houten palen ontstaan de meeste problemen. Vroegtijdig herkennen en aanpakken van funderingsproblematiek is daarom essentieel om verdere schade te voorkomen.

Gevolgen van funderingsproblematiek

Funderingsproblematiek kan zowel fysieke als financiële gevolgen hebben voor de woning en de eigenaar. De gevolgen zijn onder andere:

Structurale schade aan het huis, zoals scheuren in muren en deuren en ramen die niet meer goed functioneren.
Verlies aan woningwaarde en verminderde leefbaarheid.
Financiële druk en stress, vooral bij woningeigenaren met een beperkt inkomen.
Mogelijk onbewoonbaarheid, indien de schade te groot is en herstel niet mogelijk of duur is.

Het niet aanpakken van funderingsproblematiek is geen duurzame optie. Het kan leiden tot steeds grotere schade en uiteindelijk een verlies van het huis. Daarom is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen en gebruik te maken van de beschikbare financieringsopties.

Nationale aanpak funderingsproblematiek

De nationale aanpak funderingsproblematiek is opgesteld om woningeigenaren te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering. Het kabinet werkt aan een uitgebreide aanpak op basis van het advies “Goed gefundeerd” van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) uit februari 2024. De doelstelling is om zowel woningeigenaren als huurders te beschermen tegen de gevolgen van funderingsproblematiek.

Een belangrijk element van de nationale aanpak is het uitbreiden van het Fonds Duurzaam Funderingsherstel naar een landelijke dekking. Dit maakt het mogelijk dat woningeigenaren in iedere gemeente in aanmerking komen voor financiering. De samenwerking tussen de Rijksoverheid, gemeenten, banken en verzekeraars is essentieel voor het succes van deze aanpak.

Rol van de gemeente

Hoewel de gemeente geen directe rol meer speelt in de financiering van het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, blijft ze een belangrijke speler in het proces. De gemeente is verantwoordelijk voor het bepalen van welke woningen in aanmerking komen voor financiering en voor het faciliteren van de aanvraagprocedure. Het is daarom belangrijk dat woningeigenaren contact opnemen met hun gemeente om te zien welke opties beschikbaar zijn.

Samenvatting

Funderingsproblematiek is een groeiend probleem in Nederland. Het herstellen van een fundering is vaak nodig om schade te beperken en de leefbaarheid van de woning te behouden. Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel biedt een belangrijke financieringsoptie voor woningeigenaren die financieel in het nauw zitten. De nieuwe opzet van het fonds, met een landelijke dekking en aangepaste voorwaarden, maakt het mogelijk dat woningeigenaren in ieder deel van het land in aanmerking komen voor financiering. Het is belangrijk om tijdig actie te ondernemen, gebruik te maken van het beschikbare advies en financieringsopties, en de stappenplan van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek te volgen. Zo kan funderingsproblematiek op een duurzame en veilige manier worden aangepakt.