Verhoogde funderingen: oplossingen voor stabiliteit en duurzaamheid in een veranderend klimaat

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

In Nederland is de funderingsproblematiek een groeiend vraagstuk. Het aantal panden met een verhoogd of urgent funderingsrisico neemt toe, vooral in gebieden met zachte bodems zoals veen en klei. Tegen de achtergrond van klimaatverandering, met droogtes en stijgende grondwaterpeilen, is het noodzakelijk om verhoogde funderingen te overwegen. Deze technieken zorgen voor extra stabiliteit en voorkomen verzakkingen in zowel bestaande als nieuwe constructies. In dit artikel bespreken we de belangrijkste aandachtspunten bij het aanleggen en versterken van verhoogde funderingen, inclusief technische aspecten, materialen en toepassingsgebieden.

Inleiding: Waarom is een verhoogde fundering belangrijk?

Een verhoogde fundering is een oplossing die ingezet wordt om de stabiliteit van een constructie te verhogen. Dit is met name relevant in gebieden met zachte of instabiele bodems. Door de fundering dieper of robuster te maken, wordt het risico op verzakking verminderd. Deze techniek is niet alleen van toepassing bij verhoogde borders in de tuin, maar ook bij aanbouwen, uitbouwen en herstellingen van bestaande woningen. In dit artikel zullen we zowel de praktische toepassing (zoals bij een verhoogde border) als de technische toepassing (zoals schroeffunderingen) in kaart brengen.

1. Verhoogde funderingen bij verhoogde borders

Een verhoogde border is een populaire keuze voor het ontwerpen van een tuin, maar het vereist ook een stevige fundering. In een artikel op demargaretha.nl wordt uitgelegd hoe een betrouwbare fundering gemaakt kan worden voor een verhoogde border. Hierbij worden verschillende stappen en aandachtspunten genoemd, inclusief het kiezen van het juiste materiaal, het werken met een waterpas en het zorgen voor een stabiele ondergrond.

1.1. Materialen voor de fundering

Bij het aanleggen van een fundering voor een verhoogde border zijn er meerdere materialen beschikbaar. De meest gebruikte optie is de opsluitband, die voldoende stevig is voor borders tot 45 cm hoogte. Voor hogere borders wordt vaak snelcement of beton aangeraden. Deze materialen zorgen voor extra duurzaamheid en stabiliteit, vooral in combinatie met een goed aangestampt zandbed.

1.2. Hoogte en stabiliteit

De hoogte van een verhoogde border bepaalt in belangrijke mate de keuze van de fundering. Tot 45 cm is een opsluitband voldoende, maar bij hogere borders is het aan te raden om snelcement in de geul te gieten. Dit voorkomt dat de border inzakt of verplaatst. Ook is het belangrijk om te werken met een waterpas om ervoor te zorgen dat de fundering gelijk ligt en niet verplaatst. Regelmatig controleren van de gelijkheid van opsluitbanden of funderingsblokken is een aanbeveling die niet mag worden overgeslagen.

1.3. Ondergrond en afstamping

Een stabiele ondergrond is cruciaal voor een langdurige fundering. Het zandbed moet goed aangestampt of afgetrild zijn, zodat er geen zettingen of verplaatsingen optreden. Dit voorkomt dat de fundering inzakt en het risico op scheuren of instabiliteit wordt beperkt.

2. Versterken van bestaande funderingen

Bij bestaande woningen en constructies kan de fundering ook versterkt worden, met name in gebieden met zachte bodems. Dit is met name relevant voor aanbouwen en uitbouwen, die extra gewicht kunnen opleveren en dus een sterkere fundering vereisen.

2.1. Schroeffunderingen

Een schroeffundering is een veelgebruikte methode om een bestaande fundering te versterken. Deze techniek wordt vaak ingezet bij gebouwen met houten of ondiepe funderingen. Door middel van ingeschroefde funderingspalen wordt het gewicht van het gebouw extra stevig op een diepere en stabielere ondergrond overgedragen. Deze methode is vooral geschikt voor gebieden met veen of zandige bodems, waar normale funderingen snel kunnen verzakken.

2.2. Aanbouwen en uitbouwen

Bij aanbouwen en uitbouwen is het versterken van de fundering vaak noodzakelijk. Dit geldt met name voor lichte constructies, zoals houten of prefab aanbouwen. Door de bestaande fundering te versterken of een nieuwe, diepere fundering aan te leggen, kan het risico op verzakkingen en schade worden beperkt. Een professionele inspectie is hierbij aan te raden om te bepalen welke maatregelen nodig zijn.

3. Landelijke funderingsproblematiek in Nederland

De funderingsproblematiek in Nederland is een nationaal vraagstuk dat zich zowel in stedelijke als landelijke gebieden voordoet. In het rapport Stand van het Land 2025 van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) wordt duidelijk dat 57% van de panden in Nederland een ondiepe fundering heeft. Tussen de 487.000 en 537.000 panden lopen momenteel verhoogd risico op verzakking, een getal dat met klimaatverandering tot 687.000 kan stijgen. De belangrijkste risico’s zijn droogstand (paalrot) bij houten funderingen en verschilzetting bij ondiepe funderingen.

3.1. Klimaatverandering en funderingsrisico’s

De impact van klimaatverandering op funderingen is aanzienlijk. Droogtes en stijgende grondwaterpeilen zorgen voor verhoogde risico’s op paalrot en verzakkingen. Voorbeelden van risicogebieden zijn onder andere de Veluwe, het Achterhoek, en delen van de Randstad. De funderingsproblematiek heeft niet alleen financiële gevolgen, maar ook emotionele en maatschappelijke. Veel huiseigenaren worden geconfronteerd met schade aan hun woning, wat leidt tot onzekerheid en stress.

3.2. Nationale aanpak funderingsproblematiek

In 2024 is een advies gepresenteerd over een nationale aanpak van de funderingsproblematiek. De maatschappelijke en financiële impact van de toename van het aantal schadegevallen is groot. Het advies bevat aanbevelingen voor preventieve maatregelen, zoals het versterken van funderingen en het toepassen van verhoogde funderingstechnieken. Dit is van groot belang om toekomstige schade te voorkomen en woningen in stand te houden in een veranderend klimaat.

4. Toepassing van verhoogde funderingen bij nieuwe projecten

Bij nieuwe bouwprojecten is het verstandig om direct rekening te houden met verhoogde funderingsoplossingen. Dit voorkomt toekomstige problemen en maakt de woning duurbaarder. In het advies Goed Gefundeerd wordt aandacht besteed aan het voorkomen van funderingsproblematiek door het kiezen van een robuuste funderingsoplossing tijdens de bouw. Schroeffunderingen, diepe funderingen of betonfunderingen zijn geschikte opties die kunnen worden ingezet in risicogebieden.

4.1. Betonfunderingen

Betonfunderingen zijn een standaardkeuze in gebieden met zachte bodems. Ze zijn duurzaam, stevig en minder gevoelig voor klimatologische invloeden. Tijdens de bouw van een woning kunnen betonfunderingen aangelegd worden op een diepte van 80 tot 100 cm, afhankelijk van de bodemstructuur. Deze methode zorgt voor extra stabiliteit en voorkomt verzakkingen.

4.2. Schroeffunderingen

Schroeffunderingen zijn een moderne techniek die steeds vaker wordt ingezet bij nieuwe projecten. Deze funderingspalen worden in de grond geschroefd en dragen het gewicht van het gebouw op een diepere, stabielere laag. Deze methode is vooral geschikt voor houten funderingen, die onderhevig zijn aan paalrot bij droogteperiodes. Schroeffunderingen zorgen voor extra stabiliteit en voorkomen dat de fundering inzakt.

5. Modulaire oplossingen en praktische tips

Modulaire oplossingen voor funderingen zijn handig bij zowel kleine als grote projecten. Deze systemen zijn vaak eenvoudig in te zetten en kunnen snel worden aangelegd. In het artikel over verhoogde borders wordt aangeraden om een modulaire oplossing te kiezen, met name bij het aanleggen van borders in de tuin. Deze systemen zijn eenvoudig in te zetten en kunnen snel worden aangelegd.

5.1. Eenvoudige uitvoering

Bij het aanleggen van een verhoogde fundering is het belangrijk om rekening te houden met de eenvoud van de uitvoering. Modulaire systemen zoals funderingsblokken of opsluitbanden zijn vaak eenvoudiger en sneller te installeren dan klassieke funderingsmethoden. Dit maakt ze ideaal voor DIY-projecten of kleinere werken in de tuin.

5.2. Praktische tips

Rekening houden met bodemtype: Voordat je een fundering aanlegt, is het verstandig om het bodemtype te onderzoeken. In zachte bodems zoals veen of klei is een verhoogde fundering vaak noodzakelijk.
Stabiele ondergrond creëren: Zorg voor een goed aangestampt zandbed onder de fundering. Dit voorkomt zettingen en verplaatstingen.
Waterpas gebruiken: Werken met een waterpas zorgt ervoor dat de fundering gelijk ligt en niet verplaatst. Controleer regelmatig of de randen of blokken gelijk staan.
Materialen kiezen op basis van duurzaamheid en gewicht: Kies voor materialen die geschikt zijn voor de hoogte en het gewicht van de constructie. Voor borders tot 45 cm is een opsluitband voldoende, maar bij hogere borders wordt snelcement of beton aanbevolen.

6. Risicogebieden en herkenning van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen is belangrijk, zowel voor eigenaars van bestaande woningen als voor bouwprojecten in risicogebieden. In het artikel over risicogebieden en herkenning van funderingsproblemen wordt uitgelegd hoe je funderingsproblemen kunt herkennen.

6.1. Tekenen van funderingsproblemen

Scheuren in muren of plafonds: Dit is een veelvoorkomend teken van verzakkingen of verschilzetting.
Verstoringen in ramen en deuren: Problemen met het openen of sluiten van ramen en deuren kunnen wijzen op veranderingen in de structuur van de woning.
Zakkingen in de vloer of muren: Zakkingen zijn duidelijk zichtbaar en wijzen op een instabiele fundering.
Verplaatsingen in het plafond of vloer: Deze verplaatsingen kunnen wijzen op een verhoogd risico op verzakkingen.

6.2. Herkenning van risicogebieden

De KCAF biedt een kaart waarop risicogebieden voor funderingsproblemen zijn aangegeven. Door in te zoomen op deze kaart, kunnen woningeigenaren zien of hun woning zich in een risicogebied bevindt. Gebieden met hoge concentraties van meldingen zijn vaak risicogebieden met een verhoogd funderingsrisico. In deze gebieden is het verstandig om extra aandacht te besteden aan de fundering.

7. Kosten en voordelen van verhoogde funderingen

De keuze voor een verhoogde fundering heeft zowel kosten als voordelen. Deze kosten variëren afhankelijk van de methode die wordt gebruikt en de omvang van het project.

7.1. Kosten

Opsluitbanden: Relatief goedkoop, maar niet geschikt voor grotere projecten of zachte bodems.
Snelcement of beton: Duurder dan opsluitbanden, maar geschikt voor hogere borders en zachte bodems.
Schroeffunderingen: Aanzienlijk duurder, maar ze bieden extra stabiliteit en zijn geschikt voor houten funderingen.
Betonzandfunderingen: Duurste optie, maar ze bieden de meeste stabiliteit en zijn geschikt voor alle bodemtypes.

7.2. Voordelen

Extra stabiliteit: Verhoogde funderingen voorkomen verzakkingen en zorgen voor een stevige basis voor de constructie.
Langer houdbaarheid: Verhoogde funderingen zijn duurbaarder en vereisen minder onderhoud.
Klimaatbestendigheid: Deze funderingen zijn beter bestand tegen klimatologische invloeden, zoals droogtes en stijgende grondwaterpeilen.
Voorkomen van schade: Verhoogde funderingen voorkomen schade aan de constructie boven de grond, wat leidt tot lagere onderhoudskosten en minder herstellingen.

8. Nationale registers en hulpverlening

Er zijn verschillende registers en hulpverleningsopties voor mensen met funderingsproblemen. Het Nationaal Funderingsherstelregister houdt bij welke panden zijn hersteld en welke maatregelen zijn genomen. Dit register is een belangrijke bron van informatie voor woningeigenaren en professionals die te maken hebben met funderingsproblematiek.

8.1. Nationaal Funderingsherstelregister

Het Nationaal Funderingsherstelregister bevat informatie over meer dan 18.000 herstelde panden. Deze informatie is nuttig voor woningeigenaren die overwegen om hun fundering te versterken of te herstellen. Het register geeft aan welke maatregelen zijn genomen en hoe effectief deze zijn geweest.

8.2. Hulpverlening

Er zijn verschillende opties voor hulpverlening, afhankelijk van de situatie van de woningeigenaar. In sommige gevallen kan er subsidie beschikbaar zijn voor het versterken of herstellen van funderingen. Dit geldt met name voor woningen in risicogebieden of voor woningeigenaren met beperkte financiële middelen. Het is verstandig om contact op te nemen met de gemeente of het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek voor meer informatie.

Conclusie

Een verhoogde fundering is een essentiële maatregel om de stabiliteit en duurzaamheid van een constructie te waarborgen, met name in risicogebieden of bij aanbouwen en uitbouwen. Door de juiste materialen te kiezen, te werken met een waterpas en een stabiele ondergrond te creëren, kan een verhoogde fundering een langdurige oplossing bieden. Bovendien zijn verhoogde funderingen een geschikte keuze om de impact van klimaatverandering tegen te gaan en funderingsproblematiek te voorkomen. Het kiezen van verhoogde funderingsmethoden bij nieuwe projecten is daarom een verstandige keuze die zorgt voor een veilig en stabiel huis of bouwwerk.

Bronnen

verhoogd