Versterken van een bestaande fundering op staal: Aanpak, technieken en herstelmethoden

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Funderingen op staal zijn een historische vorm van fundamenten die vroeger vaak werden gebruikt in vooral de 19e en vroege 20e eeuw. Deze funderingssystemen bestaan uit een combinatie van stalen balken en een zand- of kruipruimte onder het huis. Hoewel ze in hun tijd innovatief waren, kunnen ze tegenwoordig kwetsbaar zijn voor verzakkingen, vochtproblemen en structurale instabiliteit. Het versterken van deze funderingen is daarom van groot belang om de stabiliteit van het gebouw te waarborgen en verdere schade te voorkomen.

In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste signalen van funderingsproblemen, de technieken die worden toegepast bij het versterken van funderingen op staal en de stappen die bij een herstelproject worden genomen. We baseren ons uitsluitend op de informatie die beschikbaar is in de bronnen, en geven waar mogelijk een kritische beoordeling van de betrouwbaarheid van de informatie.

Herkenbare signalen van funderingsproblemen

Een fundering op staal kan op verschillende manieren aantonen dat er problemen zijn. Het is daarom belangrijk om vroegtijdig de tekenen te herkennen en eventueel een professionele inspectie in te richten.

1. Ongelijke vloeren

Wanneer de vloeren in het huis niet meer vlak zijn of helen, is dat vaak een indicatie van verzakkingen in de fundering. Dit kan leiden tot ongelijke belastingverdeling en structurale schade aan muren of vloeren.

2. Scheuren in muren en vloeren

Scheuren bij kozijnen, in hoeken van muren of in vloeren zijn vaak het gevolg van verzakkingen. Deze scheuren kunnen zich geleidelijk ontwikkelen en zijn een van de eerste zichtbare signalen van funderingsproblemen.

3. Klemmende deuren en ramen

Wanneer deuren en ramen moeilijk open- of dichtgaan, kan dat wijzen op veranderingen in de vorm van de constructie. Dit is meestal het gevolg van ongelijke funderingsverzakkingen die de vorm van het gebouw veranderen.

4. Zichtbare verzakking van de woning

Scheefstaande woningen of verzakte gevels zijn duidelijke tekenen dat de fundering niet meer stabiel is. Deze situaties vereisen meestal dringende maatregelen om verdere schade te voorkomen.

5. Structurale instabiliteit

Zware funderingsproblemen kunnen leiden tot scheuren in muren of daken en uiteindelijk de structurale integriteit van het gebouw in gevaar brengen.

Oorzaak van funderingsproblemen bij fundering op staal

Funderingen op staal zijn kwetsbaar voor funderingsproblemen als gevolg van verschillende factoren:

Voedingsproblemen: Omdat de fundering vaak onder een kruipruimte of zandbed ligt, kunnen vochtproblemen snel ontstaan. Dit kan leiden tot roestvorming aan stalen onderdelen en verzwakking van de fundering.
Verzakkingen: De grond onder de fundering kan instorten of ongelijk verzakken, wat leidt tot ongelijke belastingverdeling en vervormingen in de constructie.
Leeftijd en slijtage: Na jaren van gebruik en blootstelling aan vocht en belastingen kunnen de stalen onderdelen verzwakken of de funderingbalken los raken.
Niet-gecontroleerde uitbreidingen: Wanneer er later aan een huis is gebouwd of uitgebreid, kan dit leiden tot extra belasting op de fundering, die niet vanaf het begin is ontworpen om dit aan te kunnen.

Versterken van een fundering op staal: Aanpak en technieken

Het versterken van een fundering op staal vereist een gecontroleerde aanpak en technische kennis. Hieronder geven we een overzicht van de technieken die worden toegepast bij funderingsherstel.

1. Funderingsherstel

Funderingsherstel is een cruciaal proces waarbij de oorzaak van de problemen wordt geïdentificeerd en de fundering opnieuw stabiel wordt gemaakt. Dit begint met een technische inspectie. Vervolgens worden methoden toegepast zoals het versterken van de funderingsbalken en het stabiliseren van de draagkrachtige grond. De aanpak is meestal georiënteerd op maatwerk, zodat de fundering weer veilig en stabiel is.

2. Grondstabilisatie

Grondstabilisatie is een essentiële techniek om de eigenschappen van de bodem te verbeteren. Door de grond onder de fundering te verstevigen, wordt de draagkracht verhoogd. Dit voorkomt verdere verzakking en zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de belasting. Grondstabilisatie is vooral effectief bij funderingen op staal, omdat het zwakke punten in het draagvlak versterkt.

3. Ondergrouten

Ondergrouten is een techniek waarbij een betonmortel of epoxyhars onder de fundering wordt geïnjecteerd om het oppervlak volledig op te vullen. Deze methode zorgt voor een betere verdeling van de druk op de fundering en verhoogt de stabiliteit van de constructie. Ondergrouten is bijzonder geschikt voor funderingen op staal omdat het direct de draagkracht versterkt.

Specifieke herstelmethoden

Naast de algemene technieken zijn er ook specifieke herstelmethoden die vaak worden toegepast bij funderingen op staal:

1. Aanbrengen van stalen buispalen

Stalen buispalen worden vaak gebruikt bij funderingsherstel, vooral in situaties waar weinig werkruimte beschikbaar is. Deze palen worden ter plaatse gelast en zijn geschikt voor zowel kleine als grote projecten. Ze hebben het voordeel dat ze snel te plaatsen zijn, weinig trillingen veroorzaken en geschikt zijn voor oude woningen in straatnauwe omgevingen. Deze methode is bijvoorbeeld veelvuldig toegepast in Gouda bij de herstelprojecten in de Korte Akkeren en Kort Haarlem.

2. Versterken van dragende muren

In sommige gevallen is het nodig om dragende muren te versterken door extra stalen of betonnen platen aan te brengen. Dit helpt om de belasting van het gebouw beter te verdelen. Deze methode is vooral relevant bij zware verzakkingen of als de fundering niet langer in staat is om de structuur aan te kunnen.

3. Schroeffunderingen

Schroeffunderingen zijn een snelle en effectieve methode om een bestaande fundering te versterken. Deze palen worden trillingsvrij gedraaid en kunnen direct na montage belast worden. Ze zijn geschikt voor alle grondsoorten en zijn snel inzetbaar. Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor situaties waarin de grond zachter is dan verwacht en extra stabiliteit nodig is.

Na het installeren van de schroeffundering kan er eventueel een extra strokenfundering worden gestort en verankerd aan de reeds bestaande fundering, waardoor er een sterker geheel ontstaat. Voor lichtere toepassingen is ook een montagehoek beschikbaar die zonder beton een stevige verankering mogelijk maakt.

Praktijkprojecten in Gouda

In de stad Gouda zijn er verschillende praktijkprojecten geweest waarin funderingen op staal zijn hersteld. Deze projecten tonen aan dat de herstelmethoden effectief zijn en goed toepasbaar in de praktijk.

1. Stalen buispalen in smalle straten

In de Korte Akkeren en Kort Haarlem zijn stalen buispalen gebruikt om de fundering van woningen te versterken. Deze palen zijn geschikt voor straatnauwe omgevingen en kunnen snel worden aangebracht. Deze methode is ideaal voor historische woningen waar er weinig werkruimte beschikbaar is.

2. Afwatering en ventilatie in de kruipruimte

In de Ouwe Gouwe zijn woningen hersteld door het verbeteren van de afwatering en ventilatie in de kruipruimte. Hierdoor is het vochtprobleem verminderd en is de woning veiliger geworden. Deze aanpak benadrukt het belang van het aanpakken van vochtproblemen bij funderingen op staal.

3. Diepere fundering in Nieuwe Park

In Nieuwe Park is een diepere fundering aangebracht, waarbij de oude fundering werd opgevuld met zand, beton of andere materialen. Deze aanpak heeft geholpen om de zetting te beperken en stabiliteit te geven aan het gebouw.

Funderingsinspectie en herstelplan

Voordat er herstelmaatregelen kunnen worden genomen, is een grondige funderingsinspectie nodig. Deze inspectie helpt om de oorzaak van het probleem te identificeren en een geschikte herstelstrategie op te stellen. Een funderingsdeskundige of constructeur voert deze inspectie uit, vaak met behulp van moderne technieken en meetinstrumenten.

Na de inspectie volgt een herstelplan, waarin de benodigde maatregelen worden beschreven. Het plan bevat meestal ook een kostenindicatie, tijdsplanning en verwachtingen van de uitkomst. De aanpak moet altijd worden uitgevoerd door een erkend funderingsdeskundige of constructeur, aangezien het gaat om een complex proces dat grote impact kan hebben op de structuur van het gebouw.

Duurzaam en minimale verstoring

Een belangrijk aspect bij het versterken van funderingen op staal is het kiezen voor duurzame en minimaal invasieve methoden. Veel van de huidige hersteltechnieken zijn ontworpen om zo min mogelijk verstoring te veroorzaken voor de bewoner en de omgeving. Bijvoorbeeld:

Trillingsvrije palen worden gebruikt om schade aan de omgeving te beperken.
Snelle montage en uitvoering van schroeffunderingen zorgt ervoor dat de herstelmaatregelen snel en efficiënt kunnen worden uitgevoerd.
Duurzame materialen zoals epoxyhars of betonmortel worden gebruikt om de fundering te versterken, zonder extra schade aan het milieu.

Conclusie

Het versterken van een bestaande fundering op staal is een complex, maar noodzakelijk proces om de stabiliteit van een gebouw te waarborgen. Funderingen op staal zijn kwetsbaar voor verzakkingen, vochtproblemen en structurale instabiliteit, en vereisen daarom regelmatig inspecties en eventueel herstelmaatregelen.

De beschikbare technieken — zoals funderingsherstel, grondstabilisatie, ondergrouten, stalen buispalen, schroeffunderingen en versterking van dragende muren — bieden effectieve oplossingen, mits correct toegepast. In praktijkprojecten, zoals die in Gouda, is aangetoond dat deze methoden goed werken en bijdragen aan een stabiele en duurzame fundering.

Bij het aanpakken van funderingsproblemen is het belangrijk om een professionele inspectie in te richten en een herstelplan op te stellen dat aansluit bij de specifieke situatie. Door dit te doen, kan men zorgen voor een veilig en duurzaam gebouw voor de toekomst.