Vocht in de fundering: oorzaken, herkenning en oplossingen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

Vochtige funderingen zijn een veelvoorkomend probleem, met name in oudere woningen of in regio’s met zachte grondsoorten zoals veen of klei. Als de fundering vochtig wordt, kunnen er ernstige gevolgen ontstaan, zoals schimmelvorming, verzwakking van de structuur en gezondheidsklachten voor de bewoners. Het herkennen van de oorzaken en het nemen van de juiste maatregelen is essentieel om schade te voorkomen of te herstellen. In dit artikel bespreken we de oorzaken van vocht in de fundering, hoe je dit herkent, en welke oplossingen er zijn om dit probleem aan te pakken.

Wat is vocht in de fundering?

Vocht in de fundering betreft een situatie waarin water vanuit de grond via poriën in de bouwmaterialen omhoog trekt. Dit fenomeen wordt ook wel optrekkend vocht genoemd. De fundering van een woning is meestal ondergronds gelegen en daarom direct blootgesteld aan grondvocht. Bouwmaterialen zoals bakstenen, mortel en oud beton zijn vaak poreus, waardoor water makkelijk in deze materialen trekt. Tijdens droge perioden kan dit vocht zich in de muren van de woning afzetten, wat leidt tot vochtige plekken op muren, losse behang en een muffe lucht. Als het probleem niet op tijd aangepakt wordt, kunnen er ernstigere schade en gezondheidsrisico’s ontstaan.

Oorzaken van vocht in de fundering

Vocht in de fundering kan op verschillende manieren ontstaan. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

1. Onvoldoende of verouderde waterkering

Een belangrijke oorzaak van vocht in de fundering is het ontbreken van een goede waterkering of de veroudering ervan. In het verleden werd tijdens de bouw vaak niet voldoende aandacht besteed aan de waterdichtheid van de fundering. Dit is met name het geval in oudere huizen, waarbij de fundering vaak bestaat uit bakstenen of houten palen. Na verloop van tijd kunnen deze materialen broos en poreus worden, waardoor water makkelijk in de fundering trekt.

2. Beschadigde fundering of muren

Beschadigingen in de fundering of de buitenmuren kunnen ervoor zorgen dat water makkelijker in de woning trekt. Ruiten, scheuren of losse stenen zijn duidelijke aanduidingen dat de structuur van de fundering is aangetast. Dit kan het gevolg zijn van ouderdom, slecht onderhoud of klimaatveranderingen. In regio’s met hoge waterdruk of regenachtig weer is het risico op vochtinname extra groot.

3. Hoge grondwaterstand

In gebieden met een hoge grondwaterstand of met veen- en kleigrond is het risico op vocht in de fundering aanzienlijk groter. De grondwaterstand kan veranderen door droogte, regen of klimaatverandering. Als de grondwaterstand toeneemt, kan vocht makkelijker via de poriën van de fundering omhoog trekken. Dit is met name een probleem in oude woningen die op gemetselde funderingen staan.

4. Onvoldoende drainage

Een slechte of ontbrekende drainage rondom de fundering kan ervoor zorgen dat water zich verzamelt in de grond en daardoor in de fundering trekt. Drainage zorgt ervoor dat overtollig water afgevoerd wordt en voorkomt dat het tegen de fundering aanligt. In regio’s met hoge waterdruk is het aanbevolen om de fundering van drainage te voorzien. Hierbij wordt vaak gebruikgemaakt van een noppenmembraan dat continu overtollig water afvoert.

Herkenning van vocht in de fundering

Het herkennen van vocht in de fundering is belangrijk om schade te voorkomen. Hier zijn enkele duidelijke tekenen die wijzen op vochtproblemen:

1. Vlakke vochtplekken op muren

Een van de duidelijkste aanduidingen van optrekkend vocht is het voorkomen van vlakke vochtplekken op muren, met name op de begane grond. Deze plekken kunnen zich geleidelijk uitbreiden en uiteindelijk tot schimmelvorming leiden.

2. Losse of vallend behang

Behang dat loslaat of ongelijk uit zit is een ander teken van vochtproblemen. Dit komt doordat het vocht de muur ondergrond aanvalt en de kleefkracht van het behang vermindert.

3. Muffe geur

Een muffe of vochtige lucht in de woning is vaak het gevolg van vochtige muren of kelders. Dit is vooral merkbaar op de begane grond of in ruimtes die direct boven de fundering liggen.

4. Schimmelvorming

Als het probleem niet op tijd aangepakt wordt, kan vocht in de fundering leiden tot schimmelvorming. Dit is niet alleen een esthetisch probleem, maar ook een gezondheidsrisico. Schimmel kan allergische reacties veroorzaken en bijdragen aan ademhalingsklachten.

5. Structurale schade

In ernstige gevallen kan vocht in de fundering leiden tot structurale schade. Dit is met name het geval wanneer de fundering uit poreuze materialen bestaat en het vocht hierdoor de structuur ondergrond aanvalt. Teken van structurale schade zijn scheuren in muren, ruiten of losse stenen.

Oplossingen voor vocht in de fundering

Het oplossen van vocht in de fundering vereist een doordachte aanpak. Afhankelijk van de oorzaak en de ernst van het probleem zijn er verschillende maatregelen mogelijk.

1. Aanbrengen van waterdichte lagen

Een veelgebruikte oplossing is het aanbrengen van waterdichte lagen op de fundering. Hierbij wordt gebruikgemaakt van waterdicht cementmortel, kunsthars of waterdichte gels. Deze materialen vormen een barrière die vocht tegenhoudt en voorkomt dat het in de muren trekt. Deze methode is vergelijkbaar met kelderdichting en maakt de wanden van de fundering sterk en waterdicht.

2. Drainage opstellen of verbeteren

In gebieden met hoge waterdruk of met een hoge grondwaterstand is het aanbevolen om drainage rondom de fundering op te stellen of te verbeteren. Hierbij wordt vaak gebruikgemaakt van een noppenmembraan dat overtollig water afvoert voordat het in contact komt met de fundering. Een goed gepland drainage systeem helpt om het probleem aan te pakken op de oorzaak en vermindert het risico op verdere schade.

3. Herstel van beschadigde fundering of muren

Als de fundering of de buitenmuren beschadigd zijn, is het noodzakelijk deze te herstellen. Dit kan behelzen het herstellen van scheuren, het herstellen van losse stenen of het vervangen van verzwakte materialen. Het herstel van de fundering zorgt ervoor dat het water niet langer makkelijk in de woning kan trekken en voorkomt verdere schade.

4. Duurzame aanpak

Een duurzame aanpak van vochtproblemen is essentieel om langdurige resultaten te garanderen. Professionele vochtbestrijding met de juiste materialen en kennis kan ervoor zorgen dat het probleem gedurende tientallen jaren niet opnieuw optreedt. In sommige gevallen is het zelfs mogelijk om een levenslange oplossing te bereiken. Een duurzame aanpak houdt rekening met de kwaliteit van de materialen, de techniek en de ervaring van de uitvoerende partij.

5. Subsidies en financiering

In Nederland zijn er subsidies en financiering beschikbaar voor funderingsonderzoek en herstel. Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel biedt een lening voor funderingsherstel in aangesloten gemeenten en provincies. Deze financiering maakt het voor woningeigenaren mogelijk om funderingsproblemen aan te pakken zonder dat ze alle kosten zelf moeten dragen. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft ook een kaart gemaakt van gemeenten waar funderingsschade is gemeld, waardoor woningeigenaren kunnen zien of ze in een risicogebied wonen.

Voorkomen van vocht in de fundering

Het voorkomen van vocht in de fundering is even belangrijk als het oplossen van bestaande problemen. Hier zijn enkele maatregelen die kunnen helpen om vochtproblemen te voorkomen:

1. Regelmatige inspecties uitvoeren

Regelmatige inspecties van de fundering en de buitenmuren zijn essentieel om vroegtijdig signalen van vochtproblemen te herkennen. Door periodieke inspecties te laten uitvoeren, kunnen kleinere problemen voorkomen worden voordat ze ernstiger worden.

2. Grond in de buurt van de fundering vochtig houden

Het houden van de grond in de buurt van de fundering vochtig kan helpen om de grondwaterstand stabiel te houden en voorkomt dat vocht plotseling in de fundering trekt. Dit is met name belangrijk in droge perioden of in regio’s met veen- en kleigrond.

3. Goed onderhoud van de fundering

Goed onderhoud van de fundering is essentieel om schade en vochtinname te voorkomen. Dit houdt in het herstellen van beschadigingen, het verbeteren van de drainage en het controleren van de waterdichtheid van de fundering. Door regelmatig onderhoud te verrichten, wordt de levensduur van de fundering verlengd en wordt het risico op vochtproblemen verkleind.

4. Verwijderen van koudebruggen

Koudebruggen kunnen ervoor zorgen dat er vocht ontstaat in de woning. Door koudebruggen te verwijderen of te isoleren, kan het risico op vochtproblemen worden verkleind. Dit is met name belangrijk in oude woningen of in regio’s met een hoge vochtbelasting.

Conclusie

Vocht in de fundering is een veelvoorkomend probleem dat zowel schade aan de woning als gezondheidsrisico’s kan veroorzaken. De oorzaken van vocht in de fundering kunnen variëren van onvoldoende waterkering tot hoge grondwaterstanden en beschadigde muren. Het herkennen van het probleem op tijd is essentieel om schade te voorkomen of te herstellen. Er zijn verschillende maatregelen beschikbaar om vochtproblemen aan te pakken, waaronder het aanbrengen van waterdichte lagen, drainage opstellen en duurzame herstelmaatregelen. Bovendien is het aanbevolen om regelmatig inspecties te laten uitvoeren en de fundering goed te onderhouden om vochtproblemen te voorkomen. In Nederland zijn er ook subsidies en financiering beschikbaar om funderingsproblemen aan te pakken, wat de druk op woningeigenaren vermindert. Door de juiste aanpak en het nemen van preventieve maatregelen kan de stabiliteit van de fundering behouden blijven en kan een vochtprobleem op een duurzame manier worden opgelost.

Bronnen

vochtige