Funderingen met gemetselde voet: Toepassing, bouwtechniek en voor- en nadelen

Published by Redactie on juli 28, 2025 | Category fundering

In de bouwsector is de keuze van een geschikte funderingsmethode van essentieel belang voor de stabiliteit en duurzaamheid van een gebouw. Eén van de meest gebruikte methoden in Nederland is de fundering op staal met gemetselde voet, een klassieke en kostenefficiënte techniek die geschikt is voor locaties met draagkrachtige bodems. Deze funderingsmethode is vaak toegepast bij woningen, schuren en bijgebouwen, en vereist nauwkeurige berekeningen en voorbereiding om ervoor te zorgen dat het bouwwerk gedurende jaren stabiel blijft.

In dit artikel wordt ingegaan op de principes van fundering op staal met gemetselde voet, de toepassingsmogelijkheden, de bouwtechniek, de voor- en nadelen, en de moderne ontwikkelingen die deze methode efficiënter en duurbaarder maken. Daarnaast wordt aandacht besteed aan mogelijke funderingsproblemen en risico's.

Wat is fundering met gemetselde voet?

Fundering op staal is een funderingswijze waarbij dragende muren of wanden, vaak via een verbreedde voet, rechtstreeks op de draagkrachtige bodem rusten. In dit geval betreft het een gemetselde funderingsvoet, die als ondersteuning fungeert voor de muren van het bouwwerk. Deze methode is geschikt wanneer de draagkrachtige laag, ook wel aangeduid als vaste grondslag, niet te diep onder het maaiveld ligt. Doorgaans is dit het geval op een diepte van ongeveer 80 tot 100 cm onder het maaiveld.

De term "fundering op staal" heeft niets te maken met het bouwmateriaal staal; de benaming komt uit het Oudgermaans en betekent zoiets als “rusten op” of “vaste plaats”. Het is dus een funderingsmethode waarbij het bouwwerk direct op de bodem rust, zonder dat extra ondersteuning via paal of schroef nodig is.

Toepassing in de praktijk

Fundering op staal met gemetselde voet is een klassieke techniek die vaak wordt gebruikt in de bouw van woningen, schuren en bijgebouwen in Nederland. De methode is vooral geschikt voor locaties waar de ondergrond draagkrachtig is, zoals zandige bodems. In het bijzonder is de strokenfundering een veelvoorkomende toepassing. Bij deze methode wordt een verbreedde voet onder de dragende muren aangelegd, die de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond verdeelt. Hierdoor wordt de stabiliteit van het bouwwerk gewaarborgd.

De breedte van de funderingsvoet hangt af van de belasting die de muur uitoefent. De formule voor het bepalen van de breedte is als volgt:

$ F = $ belasting in kN/m
$ p_{gr} = $ gronddruk in N/mm²
$ b = $ breedte voet
$ a = $ breedte metselwerk

In de praktijk zijn er verschillende toepassingen van funderingen met gemetselde voet:

Strokenfundering: Een verbreedde zone onder dragende muren. Brede muren vereisen bredere ondersteuning.
Poerenfundering: Voor puntlasten worden betonnen blokken gebruikt, waar muren op rusten.
Plaatfundering: Een dikke plaat op de draagkrachtige grond. Meestal zonder kruipruimte en geschikt voor gebouwen waarbij muren dicht op elkaar staan.

Bouwtechniek en uitvoering

Bij het aanleggen van een fundering op staal met gemetselde voet is het belangrijk om rekening te houden met meerdere factoren:

Belasting van het gebouw: Hoe zwaarder het bouwwerk, hoe bredere funderingsvoeten nodig zijn.
Grondtype: De draagkracht van de ondergrond bepaalt of deze methode toepasbaar is.
Afmetingen van de muren: Brede muren vereisen breedere ondersteuning.
Duurzaamheid en stabiliteit: De fundering moet zodanig worden uitgevoerd dat het bouwwerk gedurende jaren stabiel blijft.

De bouwtechniek van een fundering op staal met gemetselde voet begint met het verwijderen van de slechte bovengrond. Deze wordt eventueel vervangen door een zandkoffer of verbeterd door verdichting of groutinjectie. Vervolgens wordt een verbreedde zone van gewapend beton gerealiseerd onder de dragende muren. Deze verbreding zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld.

Bij de plaatfundering wordt er op de draagkrachtige grond één dikke plaat gelegd. Deze methode is geschikt voor gebouwen waarbij de muren dicht op elkaar staan en geen kruipruimte nodig is.

Moderne technieken zoals het gebruik van piepschuimelementen en compenserende funderingen maken de methode efficiënter en duurbaarder. Deze innovaties helpen bijvoorbeeld bij het verminderen van de bouwbelasting en het minimaliseren van zettingen. Door de toepassing van deze technieken is het mogelijk om lichtere en flexibele funderingsconstructies te bouwen, die minder gevoelig zijn voor grondverplaatsingen.

Voor- en nadelen van fundering met gemetselde voet

Voordelen

Fundering op staal met gemetselde voet is een veelgebruikte en kostenefficiënte methode in de bouwsector, met name geschikt voor kleine gebouwen en wanneer de ondergrond draagkrachtig is. De methode vereist een goede voorbereiding en berekening van de benodigde afmetingen, waarbij rekening wordt gehouden met de belasting van het gebouw en de eigenschappen van de ondergrond.

De voordelen van fundering op staal met gemetselde voet zijn onder andere:

Kostenefficiënt: Deze methode is over het algemeen goedkoper dan paalfundering, waardoor het een aantrekkelijke keuze is voor kleinere projecten.
Voor DIY-projecten: De eenvoudige techniek maakt het geschikt voor kleine projecten, zoals schuren of bijgebouwen.
Snelle uitvoering: In vergelijking met complexere funderingsmethoden is fundering op staal relatief snel uit te voeren.
Duurzaamheid: Bij goed ontwerp en uitvoering blijft de fundering gedurende jaren stabiel en betrouwbaar.

Nadelen

Hoewel fundering op staal met gemetselde voet voordelen biedt, zijn er ook enkele nadelen:

Afhankelijk van de ondergrond: De methode is alleen geschikt voor locaties waar de ondergrond draagkrachtig is. Op zachte of zandige grond is deze methode niet toepasbaar.
Voorbereiding is essentieel: Het vereist nauwkeurige berekeningen en voorbereiding om ervoor te zorgen dat de funderingsvoeten de juiste afmetingen hebben en de belasting van het gebouw adequate ondersteuning bieden.
Mogelijke zettingen: In sommige gevallen kan er sprake zijn van zettingen, vooral wanneer de ondergrond niet volledig stabiel is of wanneer er sprake is van ongelijke drukverdeling.
Beperkte toepassing op complexe projecten: Deze methode is vooral geschikt voor kleine en eenvoudige projecten. Voor grotere of complexere projecten, zoals woningen op zachte grond, zijn paalfunderingen vaak beter geschikt.

Funderingsproblemen en risico’s

Tijdens de bouw en ook na de voltooiing van een gebouw kunnen funderingsproblemen optreden. Deze problemen kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals onjuiste berekening van de benodigde afmetingen van de funderingsvoeten, onstabiele ondergrond of onvoldoende voorbereiding.

Een van de voornaamste risico’s bij fundering op staal met gemetselde voet is zetting. Zetting kan optreden wanneer de ondergrond ongelijk verdeelde druk uitoefent of wanneer er sprake is van onvoldoende draagkracht. Dit kan leiden tot scheuren in muren of daken en kan de stabiliteit van het gebouw ondermijnen.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met omgevingsinvloeden, zoals grondwater, zoutwater, droogte, vorst, hitte, schimmels, insecten en eventueel chemicaliën. Gewapend beton voldoet in de meeste gevallen aan al deze eisen, maar het is essentieel om de fundering goed te ontwerpen en uit te voeren om mogelijke schade te voorkomen.

Moderne bouwmethoden en technieken, zoals piepschuimelementen en compenserende funderingen, helpen bij het minimaliseren van deze risico’s. Deze methoden zorgen voor een lichtere belasting van de ondergrond en verlagen het risico op zettingen of scheuren.

Innovaties en toekomstige ontwikkelingen

In de huidige bouwsector zijn er verschillende innovaties op gang gekomen die de toepassing van fundering op staal met gemetselde voet efficiënter en duurbaarder maken. Deze innovaties zijn gericht op het verbeteren van de stabiliteit, het verminderen van de bouwbelasting en het minimaliseren van milieuinvloeden.

Een van de meest aantrekkelijke innovaties is het gebruik van piepschuimelementen in de funderingsconstructie. Deze elementen zijn licht en flexibel, en kunnen helpen bij het verminderen van de belasting die op de ondergrond uitgeoefend wordt. Hierdoor is de fundering minder gevoelig voor zettingen en andere problemen die kunnen ontstaan bij onstabiele ondergronden.

Een andere innovatie is de compenserende fundering, waarbij delen van de funderingsconstructie worden weggenomen of verlaagd om de drukverdeling tussen het bouwwerk en de ondergrond te optimaliseren. Deze methode is vooral geschikt voor locaties met minder stabiele bodems en kan helpen bij het voorkomen van zettingen en scheuren.

Daarnaast zijn er ook moderne funderingstechnieken zoals de schroefinjectiepaal, casing draaipaal en mortelschroefpaal, die worden gebruikt voor complexere projecten of locaties met onstabiele bodems. Deze technieken maken het mogelijk om snelle en efficiënte funderingsconstructies te bouwen, zonder dat er sprake is van grote grondverplaatsing of verstoring van de omgeving.

Kostenefficiëntie en duurzaamheid

Een van de belangrijkste voordelen van fundering op staal met gemetselde voet is de kostenefficiëntie. Deze methode is over het algemeen goedkoper dan paalfundering, waardoor het een aantrekkelijke keuze is voor kleinere projecten. Daarnaast vereist het minder materiaal en arbeid, wat bijdraagt aan de lage kosten.

Bovendien is fundering op staal met gemetselde voet een relatief duurzame methode. Door het gebruik van moderne technieken, zoals piepschuimelementen en compenserende funderingen, is het mogelijk om lichtere en minder belastende constructies te bouwen. Hierdoor wordt de impact op de ondergrond verlaagd en wordt het risico op zettingen of scheuren verminderd.

De duurzaamheid van een fundering is ook afhankelijk van het gebruik van duurzame bouwmateriaal, zoals gewapend beton of duurzaam geëxpandeerd polystyreen. Deze materialen zijn niet alleen betrouwbaar en sterk, maar ook milieuvriendelijk en duurzaam.

Conclusie

Fundering op staal met gemetselde voet is een klassieke en kostenefficiënte methode die vaak wordt gebruikt in de bouwsector, met name voor kleine projecten en wanneer de ondergrond draagkrachtig is. De methode vereist nauwkeurige berekeningen en voorbereiding om ervoor te zorgen dat de funderingsvoeten de juiste afmetingen hebben en de belasting van het gebouw adequate ondersteuning bieden.

De voordelen van deze methode zijn onder andere kostenefficiëntie, eenvoud van uitvoering en geschiktheid voor DIY-projecten. Echter, zijn er ook enkele nadelen, zoals afhankelijkheid van de ondergrond en het risico op zettingen of scheuren. Door het gebruik van moderne technieken, zoals piepschuimelementen en compenserende funderingen, is het mogelijk om deze nadelen te minimaliseren en de duurzaamheid van de fundering te verbeteren.

In de huidige bouwsector is het belangrijk om kennis te maken met de verschillende funderingsmethoden en hun toepassingsmogelijkheden. Fundering op staal met gemetselde voet is een betrouwbare en efficiënte methode, maar het is essentieel om rekening te houden met de eigenschappen van de ondergrond en de vereisten van het bouwwerk. Door goed te kiezen voor de juiste funderingsmethode en moderne technieken te gebruiken, is het mogelijk om een stabiele en duurzame basis te creëren voor elk bouwwerk.

Bronnen

gewelf
voet