De juiste materialen en methoden voor het storten van funderingen

Published by Redactie on augustus 1, 2025 | Category fundering

Bij ieder bouwproject is het storten van de fundering een van de belangrijkste stappen. De fundering vormt de basis waarop het gehele gebouw rust, en bepaalt dus in hoge mate de stabiliteit en duurzaamheid van de structuur. Voor zowel woningbouw, schuren, als aanbouwen is het belangrijk om de juiste materialen en methoden te kiezen bij het storten van de fundering. In deze artikel wordt ingegaan op de materialen die gebruikt worden, de stappen in het stortproces, en de specifieke overwegingen bij het storten van funderingen op zwakke grond, zoals zwarte grond. Het artikel richt zich vooral op informatie die duidelijk uit de beschikbare bronnen is afgeleid en helpt zo bij de keuzevorming voor bouwendeigenaren, bouwprofessionals en zelfbouwers.

Wat is een fundering en waarom is het storten belangrijk?

Een fundering is een constructiedeel dat ervoor zorgt dat het gewicht van een gebouw, aanbouw of schuur overgedragen kan worden op de ondergrond. Het is hiermee een essentieel onderdeel van ieder bouwproject, omdat het de stabiliteit en de draagkracht van de structuur garandeert. Zonder een goed gestorte fundering kan het bouwwerk instorten of scheuren ontstaan die het bouwproces en de waarde van het gebouw negatief beïnvloeden.

Het storten van een fundering betekent het uitvoeren van het betonstortproces, waarbij de funderingsvorm volledig wordt gevuld met beton. Dit proces moet zorgvuldig worden uitgevoerd, zowel qua kwaliteit van het beton als qua precisie in de vorming. Een slecht gestorte fundering kan namelijk leiden tot problemen in de toekomst, zoals verzakkingen of scheuren in de bovenbouw.

Materialen voor het storten van een fundering

Het storten van een fundering gebeurt doorgaans met beton, een veelzijdig en sterk bouwmateriaal dat ideaal is voor funderingsconstructies. De kwaliteit van het gebruikte beton, evenals de juiste toepassing ervan, bepalen de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering. Het is daarom belangrijk om een betrouwbaar en vakkundig bedrijf aan te houden voor het storten van de fundering, zoals gespecialiseerde betonwerken zoals Betonbaas en Betoncentraal.

Een goed gestorte fundering vereist ook een bekisting, een tijdelijke vorm die het beton afbektijd tijdens het uitharden. De bekisting zorgt ervoor dat het beton zich niet verspreidt en de juiste vorm en afmetingen aanneemt. Voor het maken van de bekisting worden materialen zoals multiplex, houten palen en schroeven gebruikt, zoals beschreven door HB Betonwerken. De bekisting moet stevig genoeg zijn om het gewicht van het beton te dragen, maar ook voldoende afneembaar zijn zodra het beton is uitgehard.

Beton: het centrale materiaal

Beton is het meest gebruikte materiaal voor het storten van funderingen. Het is niet alleen sterk en duurzaam, maar ook geschikt voor een groot aantal grondsoorten. De samenstelling van het beton kan variëren afhankelijk van de grondvoorwaarden, de belasting die de fundering moet dragen, en de vereisten van de bouwplannen. In het algemeen bestaat beton uit een mengsel van cement, zand, grind en water, waarbij eventueel toevoegingen worden gedaan om specifieke eigenschappen te verkrijgen, zoals verhoogde vriesbestendigheid of hogere sterkte.

De kwaliteit van het beton is van groot belang. Een fundering die niet voldoet aan de vereisten kan leiden tot structurele problemen. Tijdens inspecties, zoals beschreven in het protocol van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, worden aspecten zoals scheuren, betonrot en de samenhang van metselwerk gecontroleerd. Daarnaast moeten alle hoogtematen worden vastgelegd ten opzichte van het NAP (Normaal Amsterdam Peil), zodat er een uniforme en betrouwbare basis is voor de bouw.

Soorten funderingen: staal of palen?

Er zijn twee voornaamste funderingstypen die in de bouw worden gebruikt: fundering op staal en fundering op palen. Beide methoden hebben hun eigen toepassingsgebieden, voordelen en nadelen, en de keuze hangt af van de grondsoort, de belasting van het gebouw, en het budget.

Fundering op staal

Een fundering op staal, ook wel een ondiepe fundering genoemd, wordt meestal gebruikt op stevige grondsoorten zoals zand of klei met voldoende draagvermogen. Het betreft een relatief eenvoudige constructie waarbij een sleuf wordt gegraven en direct beton wordt gestort op de grond, zonder gebruik van palen. Deze methode is sneller en goedkoper dan fundering op palen, en wordt vaak gekozen bij lichtere constructies.

Volgens de Betoncentraal is deze methode geschikt voor aanbouwprojecten, mits de grond voldoende draagkracht heeft. Echter, op zwakke of vochtige grond kan een fundering op staal leiden tot verzakkingen of scheuren in de structuur. Voor het storten van een fundering op staal is een goede voorbereiding nodig, inclusief het inmeten van de fundering en het vastleggen van een bouwplan met alle nodige specificaties.

Fundering op palen

Wanneer de grond niet voldoende draagvermogen heeft, zoals bij zwarte grond of andere vochtige grondsoorten, is een fundering op palen de betere keuze. Hierbij worden palen in de grond geheien of geschroefd tot een draagkrachtige laag. Deze palen dragen vervolgens het gewicht van de fundering en de bovenbouw.

Volgens bron [5], is een fundering op palen geschikt wanneer de ondergrond te vochtig of te zwak is. In dergelijke gevallen is het essentieel om de juiste palen te kiezen en deze op de juiste manier te plaatsen. Daarnaast moeten de diameters van de palen en de onderlinge afstanden worden vastgelegd, zoals beschreven in het protocol van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Deze informatie is cruciaal voor een technische inventarisatie en voor eventueel funderingsherstel.

Fundering op palen is qua kosten en tijdsinvestering meestal duurder en complexer dan fundering op staal, maar het biedt een hogere mate van stabiliteit, vooral op ongunstige grondvoorwaarden. Bij het storten van de fundering op palen wordt het beton ook in de vooraf gemaakte bekisting gestort, maar nu met de extra steun van de palen.

Stappen bij het storten van een fundering

Het storten van een fundering is een complex proces dat bestaat uit verschillende stappen. Voor een optimale uitvoering is het belangrijk om deze stappen nauwkeurig te volgen en de juiste voorbereiding te treffen.

1. Onderzoek en voorbereiding

Voor het storten van een fundering moet eerst een grondonderzoek plaatsvinden. Dit onderzoek geeft inzicht in de bodemgesteldheid, vochtgehalte en draagvermogen van de grond. Hierop wordt bepaald of een fundering op staal of op palen moet worden uitgevoerd.

Daarnaast wordt een bouwplan gemaakt, waarin de afmetingen, de gewenste hoogte (t.o.v. NAP), en andere technische specificaties worden vastgelegd. Deze plannen zijn van essentieel belang voor de bouwinspectie en eventuele herstelmaatregelen.

2. Sleufgraving en paalplaatsing

Bij een fundering op staal wordt een ondiepe sleuf gegraven en vervolgens beton direct op de grond gestort. Bij een fundering op palen wordt eerst een ondergrondse put of kuil gegraven, waarna de palen op hun plaats worden geschroefd of geheien. De palen moeten stevig in de grond zitten en worden meestal op een bepaalde afstand van elkaar geplaatst om de belasting gelijkmatig te verdelen.

3. Bekisting maken

De bekisting is een tijdelijke structuur die het beton afbektijd tijdens het storten. Het moet stevig genoeg zijn om het gewicht van het beton te dragen en moet nauwkeurig worden gemonteerd. De bekisting wordt meestal gemaakt met multiplexplaten en houten palen, waaraan schroeven worden gebruikt om de vorm vast te zetten.

Bij het maken van de bekisting houden professionele bedrijven zoals HB Betonwerken rekening met de afmetingen, belasting en bodemgesteldheid. Een goed ontworpen bekisting zorgt ervoor dat het beton de juiste vorm aanneemt en de structuur van de fundering optimaal wordt bereikt.

4. Beton storten

Zodra de bekisting klaar is, wordt het beton gestort. Het beton moet snel worden aangebracht en gelijkmatig verdeeld om scheuren of ongelijke stortlagen te voorkomen. Tijdens het stortproces moet zorg worden genomen dat er geen luchtbellen of lege ruimtes ontstaan, want deze kunnen de sterkte van de fundering negatief beïnvloeden.

Na het storten begint het uithardenproces, dat meestal enkele dagen tot weken kan duren. Gedurende deze periode moet de bekisting blijven staan en de fundering moet worden beschermd tegen vocht, regen en mechanische invloeden.

5. Bekisting verwijderen en inspectie

Nadat het beton is uitgehard, kan de bekisting worden verwijderd. Dit gebeurt zorgvuldig om te voorkomen dat de fundering beschadigd raakt. Vervolgens wordt een technische inspectie uitgevoerd, waarbij de kwaliteit van de storting wordt beoordeeld. Eventuele scheuren, betonrot of problemen met de afmetingen worden hierbij vastgelegd.

Fundering storten op zwarte grond: uitdagingen en oplossingen

Het storten van een fundering op zwarte grond kan een uitdaging vormen, omdat deze grondsoort vaak vochtgevoelig is en minder draagkracht heeft. Hierdoor is het risico op verzakkingen of structurele schade groter. Voor het bouwen op zwarte grond zijn er echter specifieke funderingsmethoden en voorbereidingen mogelijk.

Voorkomen van problemen

Voor het storten van een fundering op zwarte grond is het belangrijk om eerst een grondonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek moet duidelijk maken of de grond voldoende stevig en droog genoeg is om een ondiepe fundering op staal te gebruiken. Mocht de grond niet aan de eisen voldoen, dan is een fundering op palen een betere keuze.

Fundering herstellen bij verzakking

Wanneer een fundering al is gestort en er is sprake van verzakking of scheuren, is herstel noodzakelijk. De fundering kan namelijk niet zonder herstelmaatregelen blijven functioneren, omdat de stabiliteit van het bouwwerk hierdoor in gevaar komt. Het herstellen van een fundering is altijd voor rekening van de eigenaar, zoals vermeld in bron [3].

Bij het herstel wordt eerst een technische inventarisatie uitgevoerd. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de oorzaak van de schade, de kwaliteit van het huidige funderingsmateriaal en de stabiliteit van de bovenbouw. Op basis van deze gegevens kan een herstelplan worden opgesteld.

Een aantal herstelmethoden zijn mogelijk. Bijvoorbeeld:

Injectie van de bodem met speciaal materiaal: Dit kan ervoor zorgen dat de woning weer op het juiste niveau komt.
Plaatsen van extra palen: Hiermee kan de fundering worden ondersteund.
Vijzelen van het gebouw: Eerst worden gaten gemaakt in de vloer of muren om vijzels te plaatsen. Vervolgens wordt het gebouw opnieuw opgevijzeld tot de juiste hoogte.
Nieuwe heipalen plaatsen en stalen balken installeren: Dit is een ingrijpende methode, maar kan nodig zijn bij ernstige schade.

Na het herstel moeten de ruimtes netjes dichtgemetseld, en eventueel worden verdere inspecties uitgevoerd om te controleren of de fundering nu voldoende sterk is. De keuze voor herstelmethoden hangt af van de oorzaak van de schade, de levensduur van de bovenbouw, en de kosten van de herstelmaatregel in vergelijking met de economische waarde van het gebouw.

Kosten van het storten van een fundering

Het storten van een fundering is een aanzienlijke investering. De kosten kunnen variëren afhankelijk van het type fundering, de afmetingen, de grondvoorwaarden, en of er extra stappen, zoals funderingsherstel, nodig zijn. Volgens Betoncentraal zijn de kosten van het storten van een fundering voor aanbouw afhankelijk van de afmetingen van de aanbouw, de benodigde palen of stalen structuren, en de locatie van het bouwproject.

Fundering op staal: korte termijn, lage kosten

Een fundering op staal is in de regel goedkoper en sneller uit te voeren dan een fundering op palen. Het is daarom vaak de keuze voor kleinere projecten of bij aanbouw op stabiele grond. Echter, zoals vermeld in bron [5], is dit type fundering niet geschikt voor zwakke of vochtige grond, zoals zwarte grond. In dergelijke gevallen is het storten van een fundering op palen de voorkeursmethode, maar dit is duurder en tijdsintensiever.

Funderingsherstel: kosten en voordelen

De kosten voor funderingsherstel kunnen fors zijn, zoals aangegeven in bron [3]. Het is daarom belangrijk om voorkomen te prioriteren boven herstel. Een goed funderingsadvies en nauwkeurige controle tijdens de bouw voorkomen duurzame schade in de toekomst. Wanneer herstel echter noodzakelijk is, hangt de totale kosten van verschillende factoren af:

Oorzaak van de schade: Is de schade het gevolg van een puntprobleem of een breder mechanisme?
Type herstel: Injectie, paalherstel of vijzelen kan verschillende kosten hebben.
Grootte van het bouwwerk: Hoe groter het gebouw, hoe ingewikkelder en duurder het herstel.
Levensduur van de fundering en de bovenbouw: Een herstel dat maar tijdelijk effect heeft, is in sommige gevallen minder kostenefficiënt dan een permanente oplossing.

Er wordt in bron [6] verwezen naar een afweging van kosten versus de economische waarde van het gebouw. Hierbij is het belangrijk om de afschrijving van de herstelkosten over de restlevensduur van de bovenbouw in overweging te nemen.

Technische aspecten van funderingsstorting

Een fundering moet zowel qua vorm als qua kwaliteit voldoen aan de eisen. Voor het storten van beton wordt een specifieke mix gebruikt, waarbij de samenstelling is afgestemd op de grondvoorwaarden en de gewenste sterkte. De kwaliteit van het beton wordt beoordeeld aan de hand van standaarden zoals de NEN 6720 of Eurocode 7, zoals in bron [6] wordt genoemd.

Tijdens het storten van de fundering moet rekening worden gehouden met:

De juiste vorm en hoogte van de fundering.
De mate van vocht in de ondergrond.
De sterkte en samenstelling van het beton.
De stabiliteit van de bekisting tijdens het uitharden.
De afwijzing van luchtbellen of lege ruimtes in het beton.

Een professionele uitvoering van deze stappen is essentieel voor de duurzaamheid van het bouwwerk. Slechte uitvoering leidt in de toekomst tot structurele problemen, die vaak alleen met ingewikkelde en duure herstelmaatregelen opgelost kunnen worden.

Funderingsinspectie: wanneer en waarom

Bij funderingsherstel is een grondige technische inspectie essentieel. Deze inspectie helpt bij het vaststellen van de oorzaak van de schade en leidt tot het opstellen van een herstelplan. De inspectie omvat verschillende stappen, zoals:

Inventariseren van de funderingsstructuur.
Verzamelen van foto's en meetgegevens.
Controle van de diameter en afstand tussen de palen.
Analyse van de schade en de toestand van het huidige funderingsmateriaal.

Het protocol van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, zoals vermeld in bron [6], is ontwikkeld om de standaardisatie van inspecties te bevorderen. Dit protocol helpt bij het vermijden van onwenselijke verschillen in de beoordeling van funderingskwaliteit, en zorgt voor een landelijke overzicht van funderingsproblemen zoals bacteriële of schimmelaantasting van houten palen.

Houten paalfunderingen: specifieke aandachtspunten

Bij houten paalfunderingen is het belangrijk om te controleren of de houten palen nog intact zijn en geen schade vertonen. Een inspectie moet onder andere de volgende gegevens vastleggen:

De diameter van de palen.
De onderlinge afstand tussen de palen.
Eventuele aantasting door schimmel of bacteriën.
De vorm en stabiliteit van de funderingsconstructie.

Wanneer schade wordt gevonden, is herstel noodzakelijk. Het protocol helpt bij het vaststellen van de mate van schade en het kijken naar de geschiktheid van de herstelmethoden.

Funderingsherstel: overwegingen en keuzes

Funderingsherstel is een ingrijpende maatregel die meestal alleen uitgevoerd wordt bij ernstige schade of verzakking. De keuze voor herstel moet worden gemaakt met technische, economische en bestuurlijke overwegingen in gedachten.

Technische overwegingen

Is er sprake van toenemende schade?
Leidt het herstel tot het wegnemen van de schade?
Is de schade het gevolg van externe handelingen, zoals aardbevingen of grondbewegingen?

Economische overwegingen

Wat zijn de kosten van herstel versus de economische waarde van het gebouw?
Hoe verhoudt zich de levensduur van de herstelde fundering tot die van de bovenbouw?
Is er een kostenefficiëntere oplossing dan funderingsherstel?

Bestuurlijke overwegingen

Zijn er cultuurhistorische of maatschappelijke redenen om herstel uit te voeren?
Is er een verplichting vanwege bouwregelgeving of zorgverzekeringen?

Bron [6] benadrukt dat er altijd een herstelmethodiek te vinden is, maar dat de keuze voor herstel moet worden onderbouwd met technische en economische analyses. Ook is het belangrijk om te kijken of de schade het gevolg is van een externe factor of dat het een intrinsieke eigenschap is van de funderingsconstructie.

Kort samengevat: belangrijke tips voor funderingsstorting

Bij het storten van een fundering zijn er een aantal belangrijke stappen en overwegingen die worden genoemd in de betrouwbare bronnen. Deze zijn zowel van toepassing bij nieuwbouw als bij aanbouw of herstel. Hieronder een overzicht van de belangrijkste punten.

1. Kies het juiste funderingstype

Funderingstype	Toepassing	Voordelen	Nadelen
Fundering op staal	Stabiele grond (zand, klei)	Goedkoop, snel uit te voeren	Risico op verzakking op zwakke grond
Fundering op palen	Zwakke of vochtige grond	Zeer stabiel, geschikt voor zware belasting	Duurder, complexer uit te voeren

2. Voorbereiding is essentieel

Grondonderzoek uitvoeren om de draagkracht van de grond vast te stellen.
Inmeten van de fundering en het bouwplan opstellen.
Bekisting maken met betrouwbare materialen zoals multiplex en houten palen.
Zorg voor een vaste toegang tot het bouwterrein voor het storten van het beton.

3. Betonstorting zorgvuldig uitvoeren

Gebruik een kwalitatief betonmengsel dat aansluit bij de grondvoorwaarden.
Voorkom luchtbellen of ongelijke stortlagen.
Laat de fundering volledig uitharden voordat de bekisting wordt verwijderd.

4. Inspectie en herstel

Voer een technische inspectie uit om de toestand van de fundering vast te stellen.
Kies voor een herstelmethode die aansluit bij de oorzaak van de schade.
Zorg voor langdurige stabiliteit door de juiste herstelmethoden te kiezen.

Conclusie

Het storten van een fundering is een essentieel onderdeel van ieder bouwproject. Het betreft het leggen van een sterke en duurzame basis waarop het gebouw of de aanbouw rust. Voor het storten van een fundering wordt meestal beton gebruikt, met behulp van een bekisting die de vorm en stabiliteit garandeert. De keuze voor een fundering op staal of op palen hangt af van de grondvoorwaarden, de belasting van het bouwwerk, en het budget.

Bij het bouwen op zwarte grond is extra voorzichtigheid nodig, aangezien dit type grond vochtgevoelig is en een minder hoge draagkracht heeft. In dergelijke gevallen is een fundering op palen meestal de voorkeursmethode. Wanneer schade optreedt of verzakkingen zich voordoen, is funderingsherstel noodzakelijk. De kosten van herstel zijn in de regel hoger dan die van preventieve maatregelen, en daarom is het aan te raden om vakkundig advies in te winnen en de bouwproces zorgvuldig te volgen.

In het kader van bouwinspecties en herstel is het gebruik van standaardisatieprotocol zoals dat van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten belangrijk. Dit zorgt voor transparante en betrouwbare beoordelingen, en helpt bij het vaststellen van de geschiktheid van herstelmaatregelen.

Voor zowel bouwendeigenaren als professionele bouwers is het van belang om de technische en economische aspecten van funderingsstorting te begrijpen. Een goed uitgevoerde fundering voorkomt duurzame schade en structurele problemen, en zorgt voor de waarde en veiligheid van het bouwwerk.