De fundering van een huis: functie, soorten, berekening en belang

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

De fundering van een huis vormt het fundament waarop het gehele gebouw rust. Hoewel het vaak verborgen blijft onder de grond, is het van essentieel belang voor de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van de constructie. In dit artikel bespreken we de rol van een fundering, de meest gebruikte soorten in Nederland, de invloed van de ondergrond, de berekening van een fundering en de belangrijkste risico’s en maatregelen bij funderingsproblemen. We geven ook aandacht aan de kosten en de rol van professionals in het ontwerp en uitvoering van een fundering.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is het onderste deel van een gebouw dat ervoor zorgt dat het gewicht van het huis gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw, meubilair en externe krachten zoals wind en aardbevingen veilig worden overgedragen op de grond. De fundering voorkomt verzakkingen, scheuren in muren en vloeren en zorgt ervoor dat het huis gedurende jaren functioneert zonder schade.

Zonder een goed ontworpen en uitgevoerde fundering is de structuur van het huis in gevaar. De fundering beïnvloedt ook de waarde van de woning. Een solide fundering draagt bij aan het waardebehoud van het huis en vermindert het risico op kostbare herstelwerken. Bovendien is het belangrijk om de bouwvoorschrachten en normen te volgen, wat invloed heeft op de vergunningen en eventuele verkoop of verhuur van de woning in de toekomst.

Soorten funderingen in Nederland

In Nederland zijn er verschillende soorten funderingen in gebruik, afhankelijk van de ondergrond, het gewicht van de constructie en de bouwperiode. De keuze van een fundering hangt voornamelijk af van de draagkracht van de grond. Voorbeelden van funderingen zijn:

Strokenfundering: Dit is een van de meest voorkomende funderingsvormen. Het bestaat uit langwerpige stroken van gewapend beton die onder de dragende muren van het huis worden geplaatst. Deze fundering wordt vooral gebruikt in gebieden waar de bodem voldoende draagkracht heeft om het gewicht van de fundering en het huis te dragen. Het is een economische en betrouwbare oplossing voor veel woningbouwprojecten.
Fundering op palen: Deze fundering wordt aangelegd wanneer de ondergrond minder draagkracht heeft. Het principe is dat palen in de grond worden geslagen tot een draagkrachtige laag bereikt is, waarop de belasting van het gebouw kan worden overgedragen. Dit type fundering is vaak te zien in vochtige of zwakke bodems, zoals in sommige delen van Nederland.
Vloerplaat: Een vloerplaat is een platte fundering die als een soort plaat de hele grondoppervlakte bedekt. Het wordt vaak gebruikt voor lichte gebouwen of in situaties waarin een strokenfundering niet praktisch is. Een vloerplaat biedt goede steun en kan ook dienen als de bovenkant van de kelder.
Fundering op staal: Dit type fundering is minder gebruikelijk voor woningbouw, maar wel in commerciële of industriële gebouwen. Het is een lichtere en flexibele oplossing, vooral geschikt voor gebouwen met grote open ruimtes.
Diepe fundering: In situaties waarin de bovenliggende grondlagen niet draagkrachtig genoeg zijn, wordt een diepe fundering aangelegd. Dit betreft meestal funderingen op palen of kolommen die dieper in de grond worden aangebracht.

Het invloed van de ondergrond op de keuze van een fundering

De ondergrond speelt een cruciale rol bij het ontwerp van een fundering. De draagkracht van de grond bepaalt welke soort fundering het meest geschikt is. Voor het bepalen van de ondergrond is een grondonderzoek essentieel. Tijdens dit onderzoek wordt onder andere gekeken naar:

De soort grond (zand, klei, veen, etc.);
De diepte van het grondwater;
De stabiliteit van de ondergrond;
Mogelijke zwakke lagen of aardbevingsrisico’s.

Deze informatie helpt bij het bepalen van de juiste funderingsvorm. In gebieden met een hoge grondwaterstand is bijvoorbeeld een fundering op palen vaak de beste keuze, omdat de waterstand kan leiden tot ondergronds verzakken of corrosie van de fundering.

Het berekenen van een fundering

Het berekenen van een fundering is een complexe klus die meestal uitgevoerd wordt door constructieberekeningsdeskundigen. De berekening start met een grondige bodemonderzoek. Op basis van de informatie uit dit onderzoek wordt bepaald hoe het gewicht van het gebouw moet worden verdeeld en welke funderingsvorm het beste aansluit bij de specifieke omstandigheden van de bouwlocatie.

De berekening moet rekening houden met:

Het gewicht van het gebouw, inclusief muren, daken, vloeren en eventuele aanbouw;
De bouwvoorschrachten en normen die van toepassing zijn;
Mogelijke extreme weersomstandigheden;
De verwachtingen voor toekomstige belastingen, zoals veranderingen in de bouw of verkoop van de woning.

Een kwalitatieve constructieberekening van de fundering:

Voorkomt verzakkingen en scheuren in de constructie;
Zorgt voor veiligheid en duurzaamheid;
Voorkomt hoge herstelkosten;
Voldoet aan bouwvoorschrachten en normen;
Voorkomt problemen met vergunningen;
Zorgt voor een stabiele en veilige woning.

De berekening bepaalt ook de dikte, diepte en vorm van de fundering, afhankelijk van de druk die de grond kan verdragen. Deze berekening is verplicht bij grotere woningbouwprojecten en wordt meestal uitgevoerd door een constructieberekeningsdeskundige of funderingsexpert.

Problemen met funderingen: oorzaken, herkenning en maatregelen

Ondanks het voorzichtig ontwerp en berekening van een fundering, kunnen er nog steeds problemen ontstaan. De meest voorkomende funderingsproblemen zijn:

Verzakkingen: Wanneer de grond onder de fundering ongelijkmatig zakt, kan het gehele gebouw scheef worden getrokken. Dit leidt vaak tot scheuren in de muren of vloeren.
Scheuren in muren: Deze kunnen ontstaan door ongelijke belastingverdeling of veranderingen in de ondergrond. In sommige gevallen zijn de scheuren slechts esthetisch, maar in andere gevallen kunnen ze ook veiligheidsproblemen veroorzaken.
Klemmende deuren en ramen: Een teken van een veranderde vloerenhoogte of zetting in de constructie. Dit is vaak een vroege waarschuwing voor funderingsproblemen.
Verzakte vloeren: Wanneer de fundering onvoldoende steun biedt, kan de vloer zetten of zelfs verzakken. Dit is een serieuze situatie die professionele ingreep vereist.

Oorzaken van funderingsproblemen

De oorzaken van funderingsproblemen zijn vaak te vinden in de ondergrond of in het ontwerp en aannemen van de fundering. Mogelijke oorzaken zijn:

Verkeerde funderingskeuze voor de ondergrond;
Hoge grondwaterstand, die de fundering ondermijnt;
Slechte uitvoering van de fundering tijdens de bouw;
Klimaatverandering, die leidt tot veranderingen in de grond;
Veranderingen in de belasting van het gebouw, bijvoorbeeld door een verbouwing of extra verdieping.

Herkenning van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen is belangrijk om schade te voorkomen. Enkele signalen die wijzen op mogelijke funderingsproblemen zijn:

Scheuren in de muren (vooral diagonale of brede scheuren);
Verzakte vloeren of ongelijke vloerhoogten;
Klemmende deuren of ramen;
Kreunen of knarsen van het gebouw;
Verstoring in de kozijnen of daken;
Kelders die natrappen of vochtige muren.

Bij het ontdekken van enkele van deze signalen is het verstandig om contact op te nemen met een funderingsspecialist of bouwkundige. Een grondige inspectie kan duidelijk maken of er sprake is van een funderingsprobleem en welke maatregelen nodig zijn.

Maatregelen bij funderingsproblemen

Wanneer funderingsproblemen worden ontdekt, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. De juiste maatregelen hangen af van de aard van het probleem. Mogelijke maatregelen zijn:

Fundering herstellen of versterken: Dit kan gedaan worden door de fundering opnieuw te vullen, versterkte palen te plaatsen of een extra fundering te aanleggen.
Grondverhoging of -verlaging: In sommige gevallen kan het verhogen of verlagen van de grond om de fundering helpen om de belasting beter te verdelen.
Vloeistofinbreng in de grond: Een techniek waarbij vloeistoffen in de grond worden ingebracht om het ondergrondse oppervlak te versterken en stabiliteit te creëren.
Herberekening van de fundering: Bij grotere woningen of complexe problemen kan het nodig zijn om de fundering opnieuw te berekenen en eventueel te herzien.
Vloeren herstellen of vervangen: In geval van verzakte vloeren of ongelijke vloerhoogten is het vaak nodig om de vloer te herstellen of volledig te vervangen.

Maatregelen tegen funderingsproblemen vereisen vaak professionele ondersteuning. Het is verstandig om bij twijfel contact op te nemen met een funderingsexpert of bouwkundige.

De rol van experts in het ontwerp en uitvoering van een fundering

Het ontwerp en uitvoeren van een fundering is een klus die vaak uitgevoerd wordt door professionals. Funderingsexperts, constructieberekeningsdeskundigen en bouwkundigen spelen een essentiële rol in het proces. Ze zorgen voor een veilig, duurzaam en functioneel ontwerp dat aansluit bij de specifieke omstandigheden van de bouwlocatie.

Constructieberekeningsdeskundigen

Een constructieberekeningsdeskundige is verantwoordelijk voor het maken van de berekening van de fundering. Deze berekening bepaalt hoe het gewicht van het gebouw moet worden verdeeld en welke funderingsvorm het beste aansluit bij de specifieke omstandigheden van de bouwlocatie.

Bouwkundigen

Bouwkundigen spelen een rol bij het ontwerp van het gebouw en de fundering. Ze zorgen ervoor dat de fundering aansluit bij de rest van de constructie en dat de bouwvoorschrachten en normen worden nageleefd.

Funderingsexperts

Funderingsexperts zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de fundering. Ze zorgen ervoor dat de fundering correct wordt aangelegd en dat eventuele problemen tijdig worden opgemerkt en opgelost.

Het werken samen met experts is verstandig bij elk bouw- of verbouwproject. Het zorgt voor extra zekerheid en voorkomt mogelijke kosten en problemen in de toekomst.

De kosten van een fundering

De kosten van een fundering variëren afhankelijk van de grootte van het gebouw, de soort fundering en de omstandigheden van de bouwlocatie. Voor een gemiddeld woningbouwproject ligt de funderingskost meestal tussen 5% en 10% van de totale bouwkosten. Dit is een aanzienlijk bedrag, maar het is een verstandige investering in de stabiliteit en waarde van de woning.

De kosten van een fundering bestaan uit:

Materiaalkosten (beton, staal, palen, etc.);
Arbeidskosten (aannemer, monteurs, etc.);
Berekening en advies (constructieberekeningsdeskundigen, funderingsexperts, etc.);
Grondwerk en voorbereiding (grondverzet, funderingsschuif, etc.).

Het is verstandig om tijdens de bouwplanning rekening te houden met de funderingskosten. Dit zorgt ervoor dat er geen onverwachte kosten optreden en dat het budget niet overschreden wordt.

Conclusie

De fundering van een huis is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Het zorgt voor de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van het gebouw en heeft een grote invloed op de waarde van de woning. Het kiezen en berekenen van de juiste fundering is daarom een cruciale stap in het bouw- en verbouwproces. Door de ondergrond goed te analyseren, de juiste funderingsvorm te kiezen en de kosten in overweging te nemen, kan men ervoor zorgen dat de fundering het gewicht van het gebouw veilig ondersteunt en jarenlang probleemloos functioneert.

Zowel woningeigenaren als bouwprofessionals kunnen voordelen halen uit een grondige kennis van funderingen. Het is verstandig om bij twijfel contact op te nemen met een expert in constructieberekeningen of funderingsspecialisten. Dit zorgt voor extra zekerheid en voorkomt mogelijke kosten en problemen in de toekomst.

Bronnen

huis