Wat is een fundering op beton? Uitleg over soorten, toepassing en bouwprocessen

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Een fundering is de basis van elk bouwproject. Het is de structuur die ervoor zorgt dat een gebouw stabiel blijft en de belastingen goed kan dragen. In Nederland wordt vooral gebruikgemaakt van funderingen op beton, vanwege de betrouwbaarheid, duurzaamheid en stabiliteit die dit type fundering biedt. Een fundering op beton kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de ondergrond, het type bouwproject en de benodigde draagkracht.

In dit artikel bespreken we alles over funderingen op beton: wat het inhoudt, de verschillende soorten, de voordelen en nadelen, en hoe zo’n fundering in de praktijk wordt uitgevoerd. Wij geven een overzicht van de technische aspecten, de benodigde materialen, en de toepassingsgebieden. Dit artikel is bedoeld voor zowel huiseigenaren die hun woning uitbreiden of renoveren, als voor bouwprofessionals die op zoek zijn naar gerichte informatie over funderingstechnieken.

Wat is een fundering op beton?

Een fundering op beton is een constructie die de belasting van een gebouw opneemt en overbrengt naar de ondergrond. Het doel van een fundering is om het gebouw te stabiliseren en te voorkomen dat er verzakkingen of scheuren ontstaan. Beton is een veelgebruikte materialenkeuze voor funderingen vanwege zijn duurzaamheid, sterkte en bestendigheid tegen omgevingsfactoren.

De betonfundering wordt meestal gemaakt van gewapend beton, dat bestaat uit een mengsel van cement, zand, grind en water, met daarin staal (in de vorm van staalmatten of staven) om de treksterkte te verbeteren. Dit type fundering is geschikt voor zowel zand- als kleigrond, mits de ondergrond voldoende draagkracht heeft. In gevallen waarin de draagkrachtige laag van de ondergrond te diep zit, worden andere funderingstypen, zoals paalfunderingen, gebruikt.

Soorten funderingen op beton

Er zijn verschillende typen funderingen op beton, elk met hun eigen toepassing en kenmerken. In de volgende paragrafen bespreken we de meest voorkomende soorten.

1. Strokenfundering

Een strokenfundering bestaat uit betonnen stroken die onder de dragende muren van een gebouw worden geplaatst. Deze fundering is ideaal voor bodems met voldoende draagkracht en wordt vaak gebruikt bij kleinere bouwprojecten zoals woningen. De breedte en diepte van de stroken worden bepaald door de belasting van het gebouw en de eigenschappen van de ondergrond.

Voordat de stroken worden gestort, moet de ondergrond worden voorbereid door de bovengrond te verwijderen en eventueel te verbeteren met een zandkoffer of verdichting. De stroken worden vervolgens met gewapend beton gestort, waarbij eventueel extra wapening wordt toegepast.

2. Plaatfundering

Een plaatfundering, ook wel funderingsplaat genoemd, is een dikke betonnen plaat die onder het gehele gebouw wordt aangebracht. Deze fundering verdeelt de belasting gelijkmatig over het gehele oppervlak, wat deze fundering zeer geschikt maakt voor zwakkere of instabiele ondergronden.

Plaatfunderingen worden vaak gebruikt bij grote gebouwen, industriële panden en woningen op kleigrond of veengrond. Ze bieden uitstekende stabiliteit en voorkomen ongelijke zettingen. In sommige gevallen wordt een zwevende fundering aangebracht, waarbij de fundering niet volledig in contact staat met de ondergrond om eventuele vochtige omstandigheden te omzeilen.

3. Poerenfundering

Een poerenfundering bestaat uit grote betonnen blokken (poeren) die puntlasten overbrengen naar de ondergrond. Deze fundering wordt vaak gebruikt in combinatie met betonnen balken die de belasting van de muren naar de poeren overdragen.

Poerenfunderingen zijn geschikt voor gebouwen waarbij vooral puntlasten optreden. Onder de muren komen in dit geval balken van gewapend beton die de belasting doorgeven naar de poeren. De draagkrachtige laag mag niet te diep liggen, meestal tussen 3 en 8 meter onder het maaiveld. Bij poerenfunderingen is relatief weinig graafwerk nodig, wat de bouwperiode kan verkorten.

4. Puttenfundering

Bij een puttenfundering worden putten gegraven tot aan een draagkrachtige laag, die vervolgens met beton worden gevuld. Deze methode wordt toegepast wanneer de draagkrachtige laag niet te diep ligt. De putten worden vaak voorzien van wapening en betonnen ringen om de stabiliteit te verhogen.

Op de putten worden gewapende betonnen balken geplaatst om de belasting van de muren naar de putten door te geven. Deze fundering is geschikt voor zandgrond en in sommige gevallen voor kleigrond, mits de ondergrond voldoende draagkracht heeft.

5. Paalfundering

Een paalfundering wordt gebruikt wanneer de draagkrachtige laag van de ondergrond te diep zit, zoals bij moeras-, klei- of veengrond. In dergelijke gevallen worden betonnen palen in de grond geschroefd, geheid of geboord om de belasting van het gebouw over te dragen op een draagkrachtige laag.

Paalfunderingen zijn zeer degelijk, maar ook relatief duur. In sommige gevallen wordt gebruikgemaakt van houten palen met een betonnen oplanger. Oudere gebouwen kunnen ook een paalfundering zonder oplanger hebben. In Nederland wordt paalfundering in de dichtstbevolkte streek vaak gebruikt, aangezien de ondergrond daar vaak niet sterk genoeg is.

Toepassing van funderingen op beton

De keuze voor een specifieke funderingtype hangt af van meerdere factoren, waaronder de ondergrond, de belasting van het gebouw en de omgevingsomstandigheden. In de praktijk worden de meest gebruikte funderingen op beton zoals de strokenfundering, plaatfundering en paalfundering toegepast in verschillende situaties.

Bijvoorbeeld:

Strokenfundering is geschikt voor zandgrond en wordt vaak gebruikt bij kleinere bouwprojecten zoals woningen of aanbouwen.
Plaatfundering is ideaal voor zwakkere ondergronden en wordt vaak gebruikt bij woningen op veengrond of kleigrond.
Paalfundering wordt gebruikt wanneer de ondergrond te zwak is en de draagkrachtige laag te diep ligt.

Fundering op staal

Een speciale vorm van fundering is de fundering op staal, ook wel rechte fundering genoemd. Deze fundering gaat maar een klein stukje in de grond en bestaat uit een laagje beton dat direct op de ondergrond wordt gestort. Het is snel en voordelig, maar niet geschikt voor veengrond of klei.

Fundering op staal is meestal alleen geschikt voor kleinere gebouwen, zoals schuren of tuinhuisjes. De stabiliteit van dit type fundering is beperkt, dus het is verstandig om een deskundige raad te vragen voordat er gebruik wordt gemaakt van deze methode.

Vortrandfundering

Een vortrandfundering is een variant van de plaatfundering waarbij een voorziening wordt aangebracht om te voorkomen dat de grond onder de fundering bevriest. Deze fundering wordt gebruikt in gebieden waar de bodem gevoelig is voor vorst.

Algemene funderingsplaat

De algemene funderingsplaat is een brede, dikke plaat die als basis fungeert voor het hele gebouw. Deze fundering is geschikt voor zowel zand- als kleigrond en wordt vaak gebruikt bij woningen en kleinere bedrijven.

Voordelen en nadelen van funderingen op beton

Elk type fundering heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Hieronder geven we een overzicht van de algemene voordelen en nadelen van funderingen op beton.

Voordelen

Duurzaamheid: Beton is een zeer duurzame materialenkeuze die jarenlang kan meegaan zonder aanzienlijke slijtage.
Bestand tegen rot en ongedierte: In tegenstelling tot hout is beton niet vatbaar voor rot, insecten of schimmels.
Hoge belastbaarheid: Beton kan grote belastingen dragen, wat essentieel is voor de stabiliteit van het gebouw.
Veiligheid en stabiliteit: Een goed uitgevoerde betonfundering zorgt voor een stabiele basis die voorkomt dat het gebouw verzakt of scheurt.

Nadelen

Gevoeligheid voor scheuren: Betonfunderingen kunnen scheuren als ze niet goed worden geplaatst of als de ondergrond instabiel is.
Kosten: Betonfunderingen kunnen relatief duur zijn in vergelijking met andere materialen, vooral bij complexere typen zoals paalfunderingen.
Bouwduur: Het uitvoeren van een betonfundering is tijdrovend en vereist meerdere stappen, inclusief voorbereiding, storten en afwerking.
Technische kennis: Het uitvoeren van een fundering op beton vereist technische kennis en ervaring. Het is vaak verstandiger om dit aan een professional over te laten.

Het bouwproces van een betonfundering

Het maken van een betonfundering is een complex proces dat bestaat uit meerdere stappen. In de volgende paragrafen geven we een overzicht van de belangrijkste fasen.

1. Voorbereiding

Voor het aanvangen van een fundering is het essentieel om de ondergrond goed te analyseren. Dit kan via een grondonderzoek of een gesprek met een grondverzetbedrijf. De ondergrond moet worden voorbereid door de bovengrond te verwijderen en eventueel te verbeteren met een zandkoffer of verdichting.

2. Bekisting

Voor het storten van beton is het nodig om bekisting te plaatsen. Bekisting bestaat uit houten of kunststofplaten die de vorm van de fundering bepalen. De bekisting moet goed waterpas zijn en stevig vastgezet worden om de betonplaat of strook in de juiste vorm te houden.

3. Wapening

Wapening is een essentieel onderdeel van een betonfundering. Het bestaat uit staal in de vorm van staalmatten of staven. Deze wapening verhoogt de treksterkte van het beton en voorkomt dat het scheurt onder belasting.

4. Beton storten

Na de voorbereiding en bekisting wordt het beton gestort. Het beton bestaat uit een mengsel van cement, zand, grind en water. Het mengsel moet goed worden gemengd en homogeen zijn. Het beton wordt met behulp van een betonpomp of handmatig gestort, en moet direct worden gestort zonder onderbreking.

5. Afwerking en onderhoud

Na het storten van het beton moet het voldoende tijd krijgen om te stollen. Tijdens de stolling is het belangrijk om het beton te beschermen tegen directe zonlicht en droogte. Dit kan gedaan worden met plastic folie of natte zakken. Na de stolling kan de bekisting verwijderd worden en kan de fundering worden afgeveegd of geverfd.

Het onderhoud van een betonfundering is beperkt, maar het is verstandig om regelmatig te controleren of er geen scheuren of verzakkingen zijn. In gevallen van schade kan er eventueel reparatiewerk worden uitgevoerd.

Benodigde materialen en gereedschappen

Het maken van een betonfundering vereist een aantal materialen en gereedschappen. Hieronder geven we een overzicht van de benodigde materialen en gereedschappen.

Benodigde materialen

Cement
Zand
Grind
Water
Wapening (staalmatten of staven)
Randbekisting
Plastic folie (voor bescherming)

Benodigde gereedschappen

Betonmixer
Schop en schep
Hamer en spijkers
Waterpas
Meetlint
Trilmachine

Het gebruik van de juiste materialen en gereedschappen is essentieel voor de kwaliteit van de fundering. Het is aan te raden om gebruik te maken van professionele hulp bij het uitvoeren van een betonfundering, vooral bij grotere of complexere projecten.

Conclusie

Een fundering op beton is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Het zorgt ervoor dat het gebouw stabiel blijft en de belastingen goed kan dragen. Er zijn verschillende typen funderingen op beton, zoals strokenfundering, plaatfundering, poerenfundering, puttenfundering en paalfundering. De keuze voor een specifieke funderingtype hangt af van de ondergrond, de belasting van het gebouw en de omgevingsomstandigheden.

Het maken van een betonfundering is een complex proces dat bestaat uit meerdere stappen, waaronder voorbereiding, bekisting, wapening, storten en afwerking. Het is belangrijk om de juiste materialen en gereedschappen te gebruiken en eventueel professionele hulp in te schakelen bij het uitvoeren van het werk.

De voordelen van een fundering op beton zijn talrijk, waaronder duurzaamheid, bestendigheid tegen rot en ongedierte, en hoge belastbaarheid. De nadelen omvatten gevoeligheid voor scheuren, kosten en bouwduur. Het is verstandig om een grondonderzoek te laten uitvoeren en eventueel advies in te winnen bij een expert.

In de praktijk worden funderingen op beton vaak gebruikt bij woningen, aanbouwen, schuren en bedrijven. Het is essentieel om de juiste fundering te kiezen en deze goed uit te voeren om te voorkomen dat er later problemen ontstaan met verzakkingen of scheuren.

Bronnen

beton