Welke fundering heeft mijn woning? Hoe achterhaal je het type en waarom het belangrijk is

De fundering is de basis van elke woning en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van een gebouw. Toch weten veel woningeigenaren niet op welke manier hun huis is gefundeerd. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je kunt achterhalen welk type fundering jouw woning heeft, welke soorten funderingen er in Nederland voorkomen, en waarom het belangrijk is om deze informatie te hebben. Voor zowel huiseigenaren, die een verbouwing of uitbreiding overwegen, als voor bouwprofessionals is het begrijpen van funderingsmethoden essentieel om potentiële problemen te voorkomen en beslissingen op basis van feiten te nemen.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is de ondergrondconstructie die het gewicht van het gebouw opvangt en dit gelijkmatig over de bouwgrond verspreidt. De keuze voor een bepaalde fundering hangt af van factoren zoals het bouwjaar van het huis, de ondergrond, het gewicht van het gebouw en de toekomstige plannen voor de woning. Een correct uitgevoerde fundering zorgt voor een stabiele basis die schade aan het gebouw voorkomt, zoals scheuren in muren of verzakkingen van vloeren.

Er zijn verschillende soorten funderingen, die alle hun eigen eigenschappen en toepassingsgebieden hebben. Het kennen van het type fundering van je woning is niet alleen van belang bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen, maar ook bij bouw- en renovatieprojecten. Bijvoorbeeld bij het verwijderen van dragende muren, het aanbouwen van een uitbreiding of het aanleggen van een dakterras is het essentieel om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.

Hoe achterhaal je het type fundering van je woning?

Er zijn meerdere manieren om te achterhalen welke fundering je woning heeft. De meest directe methode is het raadplegen van de oorspronkelijke bouwtekeningen. Deze zijn doorgaans opgeslagen in het gemeentearchief en kunnen worden opgevraagd bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente. Op deze archieftekeningen is meestal duidelijk vermeld welk type fundering is gebruikt.

Een alternatief is om een bouwkundige keuring uit te voeren. Dit is met name aan te raden als je twijfelt over de staat van de fundering of als je van plan bent om verbouwingen uit te voeren. Een professional kan de fundering inspecteren en eventuele risico's of zwakke plekken identificeren.

De meest voorkomende funderingsmethoden in Nederland

In Nederland zijn er twee hoofdcategorieën funderingen: fundering op staal en fundering op palen. Elke categorie heeft weer verschillende subtypes, afhankelijk van de bouwmethoden en de ondergrond.

Fundering op staal

Een fundering op staal betekent in de praktijk dat het huis direct op een zand- of kleilaag staat, zonder heipalen. Dit type fundering komt vaak voor bij oudere woningen, vooral in dorpen of steden met een relatief harde ondergrond. Hoewel het klinkt als een stevige basis, kan een fundering op staal kwetsbaar zijn bij bodemdaling, inklinking van de ondergrond of langdurige droogte. In dergelijke gevallen kan de draagkracht van de bodem afnemen, wat leidt tot verzakkingen van de fundering en eventueel scheuren in muren of vloeren.

Bij een plaatfundering, die onder deze categorie valt, wordt de fundering direct op een hoog liggende zandlaag gestort. Hierdoor ontstaat een solide ondergrond (plaat) waarop direct wordt gebouwd. Het gewicht van het gebouw wordt gelijkmatig verdeeld over de oppervlakte, waardoor er geen sprake is van strookbelasting zoals bij paalfunderingen. Deze methode komt relatief zelden voor vergeleken met paalfunderingen.

Fundering op palen

Bij een fundering op palen worden heipalen in de grond geslagen tot de dragende ondergrond is bereikt. De palen zorgen ervoor dat het gewicht van het gebouw direct wordt gedragen door de draagkrachtige bodem. Dit type fundering is vooral gebruikelijk in regio’s waar de ondergrond bestaat uit zachte of losse bodem, zoals klei en veen. In de randstad en het westen van Nederland wordt vaak gekozen voor paalfunderingen.

Er zijn twee subtypes van paalfunderingen: de Amsterdamse fundering en de Rotterdamse fundering.

Amsterdamse fundering

De Amsterdamse fundering wordt gevormd door een dubbele rij houten palen die met elkaar worden verbonden via een verbindingsbalk (kesp). Over deze paalkoppen wordt een langshout en een betonbalk geplaatst, waarna het metselwerk voor de dragende muur kan worden opgebouwd. Deze methode is vooral gebruikelijk in de oudere stadsgebieden.

Rotterdamse fundering

De Rotterdamse fundering is een eenvoudigere vorm van paalfundering, waarbij de palen direct worden opgevuld met zand of klei. Deze methode is minder complex en wordt vaak gebruikt in regio’s met een eenvoudigere ondergrond.

Waarom is het belangrijk om te weten welk type fundering je woning heeft?

Het kennen van het type fundering is essentieel voor verschillende redenen:

• Verbouwingen en uitbreidingen: Bij het verwijderen van dragende muren of het aanbouwen van een uitbreiding is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen. Een incorrecte evaluatie kan leiden tot structuurproblemen.

• Bouwvergunningen: Bij het aanvragen van een bouwvergunning wordt vaak gevraagd naar het type fundering. Dit is nodig om te beoordelen of het bouwproject veilig en haalbaar is.

• Bouwkundige keuring: Bij het verwijderen van dragende elementen of het toevoegen van extra gewicht, zoals een dakterras, is een bouwkundige keuring aan te raden. Een keuring kan eventuele risico’s op langer termijn voorspellen.

• Funderingsherstel: Mocht er sprake zijn van funderingsproblemen, zoals scheuren in muren of verzakkingen van vloeren, dan is het belangrijk om te weten welk type fundering je huis heeft. Dit helpt bij het bepalen van de meest geschikte herstelmethode.

Hoe ondersteun je of herstel je een fundering?

Als er sprake is van funderingsproblemen, is er meestal sprake van slijtage, bodemdaling of veranderingen in de ondergrond. In dergelijke gevallen kan funderingsherstel worden overwogen. Een methode die hierbij vaak wordt ingezet is het gebruik van Sobu-palen. Deze palen kunnen in iedere situatie worden ingezet, zowel bij funderingen op staal als op palen. Op basis van een funderingsonderzoek en een berekening van de constructeur wordt bepaald hoeveel palen nodig zijn voor een stabiele ondersteuning.

Het voordeel van deze methode is dat funderingsherstel met minimale overlast kan worden uitgevoerd. De Sobu-paal® wordt namelijk vanuit binnen de woning aangebracht, waardoor er geen grote groeven of sloopactiviteiten zijn nodig.

Voordelen en nadelen van funderingsmethoden

Elke funderingsmethode heeft haar eigen voordelen en nadelen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste kenmerken van fundering op staal en fundering op palen:

Praktische stappen bij funderingsinspectie en onderzoek

Als je vermoedt dat er funderingsproblemen zijn of als je van plan bent om verbouwingen uit te voeren, zijn er een aantal stappen die je kunt nemen om de fundering van je woning te inspecteren:

1. Raadplegen van bouwtekeningen: Vraag de oorspronkelijke bouwtekeningen op bij het gemeentearchief. Op deze tekeningen is het type fundering doorgaans vermeld.
2. Bouwkundige keuring: Laat een professionele bouwkundige de fundering inspecteren. Dit geeft inzicht in de huidige staat van de fundering en eventuele risico’s.
3. Funderingsonderzoek: Bij ernstige vermoedens van funderingsproblemen is een funderingsonderzoek aan te raden. Dit onderzoek kan voorspellen of er in de toekomst sprake kan zijn van schade.
4. Ondersteuning of herstel: Mocht het nodig zijn om de fundering te versterken of te herstellen, dan kan gebruik worden gemaakt van Sobu-palen of andere herstelmethode. Dit wordt bepaald door een constructeur op basis van een berekening.

Fundering en energieopwek in de toekomst

Met de toenemende aandacht voor duurzaamheid en energieopwek in woningen, is het ook belangrijk om te weten hoe de fundering van je woning is opgebouwd. Bijvoorbeeld bij het aanbrengen van een dakterras of het installeren van zonnepanelen is het essentieel om te weten of de fundering het extra gewicht kan dragen. Ook bij het aanleggen van een geothermieinstallatie is een vaste en stabiele fundering van groot belang.

Conclusie

De fundering van een woning is de basis van elke constructie en speelt een cruciale rol in de stabiliteit en veiligheid van een gebouw. Het weten van het type fundering is niet alleen belangrijk bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen, maar ook bij bouw- en renovatieprojecten. Door de bouwtekeningen te raadplegen of een bouwkundige keuring uit te voeren, kun je achterhalen welke fundering je woning heeft. Elke funderingsmethode heeft haar eigen voordelen en nadelen, en het kiezen van de juiste methode afhankelijk van de situatie is essentieel.

Voor woningeigenaren is het belangrijk om bewust te zijn van de fundering van hun woning, zowel voor huidige als toekomstige projecten. Voor bouwprofessionals is het begrijpen van funderingsmethoden een essentieel onderdeel van de bouwpraktijk. Door de juiste informatie te hebben, kun je beslissingen nemen die gericht zijn op veiligheid, duurzaamheid en duurzame ontwikkeling van de woning.

Bronnen

1. Soorten funderingen uitgelegd
2. Verschillende soorten funderingen uitgelegd
3. Welke fundering heeft mijn huis?
4. Wat voor fundering heeft mijn huis?
5. Fundering van een woning: hoe achterhaal je welk type je huis heeft en waarom het belangrijk is