Welke fundering voor een aanbouw? Een gids voor homeowners en klussers

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Een aanbouw is een aantrekkelijke optie voor wie ruimte wil creëren zonder te verhuizen. Of je nu een extra kamer, serre of kantoor wilt realiseren, de fundering vormt de basis van elk bouwproject. Het kiezen van de juiste fundering is cruciaal voor de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de aanbouw. In dit artikel bespreken we de verschillende funderingopties, de belangrijkste aspecten bij het zelf maken van een fundering, en geven we concrete stappen en tips om een stevige basis te realiseren.

Waarom is een goede fundering belangrijk?

Een fundering heeft twee essentiële functies. Ten eerste draagt ze het gewicht van de aanbouw en zorgt ze voor een gelijkmatige verdeling van de belasting over de ondergrond. Ten tweede vermindert ze het risico op verzakkingen of schade door grondverplaatsing, vooral in regio’s met instabiele grond zoals veen of klei.

In Nederland zijn de grondsoorten sterk variabel per regio, en dit beïnvloedt direct de keuze van de fundering. In gebieden met zandgrond is een strokenfundering vaak voldoende, terwijl in veengebieden of met zachte grond een diepe fundering zoals een paalfundering noodzakelijk is. De fundering moet bovendien onder de vorstgrens liggen – in Nederland wordt een minimale diepte van 60 tot 80 cm aangeraden – om het risico op bevriezing en uitzetting van de grond in de winter te beperken.

Welke funderingstypes zijn beschikbaar?

Er zijn verschillende funderingstypes die vaak worden gebruikt voor aanbouwen. De keuze hangt af van de grondsoort, het gewicht van de aanbouw en eventuele bouwvoorwaarden. Hieronder worden de meest voorkomende funderingstypes toegelicht:

1. Strokenfundering

Een strokenfundering bestaat uit brede stroken beton die onder de muren van de aanbouw worden aangelegd. Deze fundering is geschikt voor aanbouwen op stabiele grond zoals zand of klei. De stroken verdelen het gewicht gelijkmatig en bieden een solide basis voor muren en vloeren.

2. Platenfundering

Een platenfundering is een massieve betonplaat die de volledige basis vormt van de aanbouw. Deze fundering is meestal alleen nodig bij zwaardere constructies of in gebieden met zeer instabiele grond. Ze is kostbaar, maar biedt maximaal ondersteuning.

3. Paalfundering

Een paalfundering bestaat uit verticale stalen of houten palen die diep in de grond worden gedreven tot een stevige, droog gelegen laag. Deze fundering is ideaal voor veengebieden of zachte grond, waar een strokenfundering niet voldoende ondersteuning zou bieden. De palen dragen het gewicht van de aanbouw en voorkomen verzakkingen.

De voordelen van zelf een fundering maken

Veel homeowners en klussers kiezen ervoor om de fundering voor hun aanbouw zelf te maken. Dit heeft een aantal voordelen:

Kostenbesparing: Door de fundering zelf te bouwen, bespaar je de aannemerskosten. Dit geldt vooral bij eenvoudige funderingstypes zoals strokenfunderingen.
Controle over het proces: Je kunt zelf bepalen hoe de fundering wordt aangelegd en welke materialen worden gebruikt.
Aanpassing aan jouw behoeften: Je kunt de fundering ontwerpen en uitvoeren volgens jouw wensen en de specifieke situatie op de bouwplaats.

Deze voordelen maken het zelf bouwen van een fundering een aantrekkelijke optie, mits je de nodige kennis, materialen en gereedschap hebt.

Benodigde materialen voor het maken van een fundering

Om een fundering te bouwen, heb je de volgende materialen nodig:

Beton: Voor het storten van de fundering. De hoeveelheid hangt af van de afmetingen en het type fundering.
Bekisting: Om de vorm van de fundering vast te leggen. Bekistingsmateriaal zoals hout of plastic platen wordt gebruikt.
Wapeningsstaal: Om het beton extra sterk te maken. Het wapeningsstaal wordt in de bekisting geplaatst en moet volgens bouwvoorschriften worden overgelap.
Gereedschap: Zoals een trilnaald voor het verdichten van het beton, een graafmachine of spade, en een niveau om de grond en bekisting recht te houden.

De materialen en hoeveelheden hangen af van de grootte en het type van de fundering. Het is verstandig om een overzicht van benodigdheden op te stellen voordat je begint.

Een bouwtekening en berekening: essentieel voor een stevige fundering

Voordat je aan de slag gaat, is het belangrijk om een bouwtekening te hebben. Deze tekening geeft een overzicht van de afmetingen, de posities van muren en de verdeling van belastingen. Het helpt bij het uitgraven van de fundering en het plaatsen van bekisting en wapeningsstaal.

Daarnaast is het essentieel om de fundering correct te berekenen. Dit betreft factoren zoals:

Grondsoort: Invloed op de diepte en de breedte van de fundering.
Belasting: Het gewicht van de aanbouw bepaalt hoe sterk de fundering moet zijn.
Afmetingen: De afmetingen van de fundering worden bepaald door het ontwerp van de aanbouw en de belastingverdeling.

Het is verstandig om hierbij gebruik te maken van bouwvoorschriften of advies van een constructeur, vooral bij complexe projecten.

Stappenplan voor het maken van een fundering

Het maken van een fundering volgt een aantal essentiële stappen. Hieronder vind je een overzicht:

1. Voorbereiding

Verzamel bouwtekeningen en eventuele bouwvergunningen.
Verzamel alle benodigde materialen.
Bereid de bouwplaats voor: egaliseer de grond en verwijder obstakels.
Zorg voor veilige persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).

2. Uitgraven van het fundament

Grav de fundering uit volgens de afmetingen van de bouwtekening.
Controleer de diepte en breedte met behulp van een niveau.

3. Plaatsen van de bekisting

Zet de bekisting in het uitgegraven fundament.
Zorg voor een stevige ondersteuning van de bekisting.

4. Plaatsen van wapeningsstaal

Leg het wapeningsstaal volgens de bouwvoorschriften.
Zorg voor voldoende overlap en gebruik afstandshouders om het staal in het midden van het beton te houden.

5. Storten van het beton

Giet het beton in de bekisting en zorg voor een gelijkmatige verdeling.
Gebruik een trilnaald om luchtbellen te verwijderen en het beton goed te verdichten.

6. Uitharden en afwerken

Laat het beton uitharden volgens de aanbevolen tijd (meestal 7 tot 14 dagen).
Verwijder de bekisting voorzichtig.
Controleer de fundering op scheuren of andere gebreken.

Checklist voor het maken van een fundering

Om zeker te zijn dat je geen stappen overslaat, is het verstandig om een checklist te gebruiken:

Voorbereiding

[ ] Bouwtekening en vergunningen verzamelen
[ ] Benodigde materialen en gereedschap voorraden
[ ] Bouwplaats voorbereiden
[ ] PBM in orde

Bouwproces

[ ] Fundament uitgraven
[ ] Bekisting plaatsen en ondersteunen
[ ] Wapeningsstaal leggen
[ ] Beton storten en verdichten
[ ] Uitharden volgens aanbevolen tijd

Afwerking

[ ] Bekisting verwijderen
[ ] Controle op scheuren of gebreken

Veiligheid en veelvoorkomende fouten voorkomen

Bij het maken van een fundering zijn veiligheid en nauwkeurigheid essentieel. Denk aan het gebruik van PBM zoals handschoenen, oogbescherming en een helm. Ook het volgen van bouwvoorschriften is verplicht.

Veelvoorkomende fouten die je moet vermijden:

Onjuiste diepte of breedte van de fundering
Onvoldoende wapening
Slechte verdichting van het beton
Niet rechthouden van de bekisting

Het is verstandig om bij twijfel hulp in te huren of advies in te winnen bij een constructeur of vakman.

Afwerking en volgende stappen na de fundering

Nadat de fundering is afgelopen, is het tijd om aan de volgende stappen van het bouwproject te denken. De fundering vormt nu de basis voor de rest van de aanbouw, dus het is belangrijk om dit goed af te werken en te plannen.

Afwerkingsmogelijkheden

Plaatsen van muren: Zorg voor de juiste isolatie en geluidswering.
Leggen van vloeren: Kies voor een vloertype dat aansluit bij het gebruik van de ruimte.
Elektriciteit en sanitair: Laat dit altijd uitvoeren door een erkende vakman.
Afwerking van de buitenkant: Denk aan het leggen van een dakterras of de aanleg van een wand.

Belangrijke overwegingen

Kies voor duurzame en isolerende materialen.
Zorg voor een goede uitsparing van de bouwvoorschriften.
Plan voldoende tijd in voor uitharden en eventuele herstellingen.

Conclusie

Het kiezen van de juiste fundering voor je aanbouw is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Of je nu kiest voor een strokenfundering, platenfundering of paalfundering, het hangt af van de grondsoort, het gewicht van de aanbouw en de bouwvoorwaarden. Het zelf maken van de fundering biedt kostenbesparing, controle over het proces en flexibiliteit bij het ontwerp. Met de juiste materialen, een gedetailleerde bouwtekening en een duidelijk stappenplan is het mogelijk om een solide fundering te realiseren die jarenlang sterk blijft.