Waterkering aanbrengen op buitenmuren en funderingen: Technieken, Materialen en Duurzame Oplossingen

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Het waterdicht maken van buitenmuren en funderingen is een essentiële maatregel in de bouw- en renovatiepraktijk. Vooral in regio’s met hoge grondwaterstanden of intensieve regenval is het noodzakelijk om passende maatregelen te nemen om schade door vocht en wateroverlast te voorkomen. In dit artikel worden de belangrijkste technieken, materialen en duurzame oplossingen besproken voor het waterdicht maken van buitenmuren en funderingen. De informatie is gebaseerd op praktische en technische richtlijnen uit betrouwbare bronnen in de bouwsector.

Wat is een waterkering en waarom is het belangrijk?

Een waterkering is een constructief element dat is ontworpen om waterinfiltratie in de muur te voorkomen. Het fungeert als een horizontale barrière, meestal geplaatst aan de onderzijde van de buitenmuur, net boven het maaiveld of de fundering. De waterkering kan bestaan uit verschillende materialen, zoals een waterdichte laag, een membraan of een speciaal ontworpen afdichtingssysteem.

Het doel van een waterkering is om opstijgend grondwater, regenwater en andere vochtbronnen buiten te houden. Een goed functionerende waterkering is van essentieel belang voor een gezonde en duurzame constructie. Ze voorkomt schade aan de muur en mogelijke vochtproblemen in het gebouw.

Oorzaken van vocht in buitenmuren en funderingen

Voor het toepassen van waterkeringen is het belangrijk om de oorzaken van vochtproblemen goed te begrijpen. De volgende factoren kunnen een rol spelen:

Optrekkend vocht vanuit de fundering. In oudere woningen, met massieve muren of zonder spouwmuur, is dit een veelvoorkomend probleem.
Veranderingen in het grondwaterpeil. Een stijging van het grondwaterpeil, veroorzaakt door regenval of lokale omstandigheden, kan ervoor zorgen dat er meer vocht in de muren trekt.
Klimaat en weersomstandigheden. Hevige regenval of langdurige vochtige perioden verhogen het risico op vochtproblemen, vooral bij onvoldoende afwatering.
Onvoldoende afvoer van regenwater in de buurt van het gebouw. Verstopte goten of slechte afwatering kunnen leiden tot waterophoping rond de fundering.

Technieken voor het waterdicht maken van buitenmuren

Er zijn verschillende manieren om een buitenmuur waterdicht te maken. De keuze van methode hangt af van de oorzaak van het vochtprobleem, de bouwconstructie en de toegankelijkheid van de muur. De volgende technieken worden vaak toegepast:

1. Impregneren van de buitengevel

Impregneren is een veelgebruikte techniek om de buitengevel te versterken tegen vochtindringing. Hierbij wordt een waterafstotend en vuilafstotend middel aangebracht op de muur. Dit zorgt ervoor dat water niet in het materiaal wordt opgenomen, maar er afrolt. Impregneermiddelen zijn vaak waterdampdoorlatend, zodat de muur kan ademen.

Voorbeeldmateriaal: - Sikagard-703 W is een gebruiksklaar impregneermiddel op basis van een combinatie van silaan en siloxaan. Het is geschikt voor mortel, metselwerk, baksteen, kalkzandsteen en natuursteen. - Het middel is watergedragen en milieuvriendelijk. - Na een wachttijd van ten minste 5 uur kan het afwerken met verf.

Voorwaarden voor toepassing: - Cementgebonden ondergronden moeten minstens zeven dagen oud zijn. - Vervuilde oppervlakten moeten eerst worden gereinigd onder hoge druk.

2. Verzegelen van de fundering

Het verzegelen van de fundering is een manier om vocht op te vangen voordat het de woning bereikt. Dit wordt meestal gedaan aan de buitenkant van de fundering, waar waterdichtmakende materialen worden aangebracht.

Waterdicht materiaal is essentieel voor een succesvolle afwerking.
Het materiaal kan na verloop van tijd vervagen, dus regelmatige inspectie is belangrijk.
Het is raadzaam om een professional in te schakelen voor het aanbrengen van de coating.

3. Injecteren van opgaande muren

Bij optrekkend vocht is het soms nodig om de muren van onderen te injecteren met een waterdichte substantie. Deze techniek wordt meestal toegepast bij muren die niet toegankelijk zijn aan de buitenkant.

Het vocht wordt op die manier onderbroken.
Het is een ingrijpende maatregel, maar vaak de enige optie bij zware schade.

Technieken voor het waterdicht maken van funderingen

De fundering is het fundament van een gebouw en kan, bij onvoldoende isolatie, vocht opnemen. Dit leidt tot schimmelvorming, structuurschade en gezondheidsrisico’s. Voor het waterdicht maken van funderingen worden de volgende technieken toegepast:

1. Horizontale waterkering

Een horizontale waterkering wordt geplaatst op het laagste punt van de buitenmuur. Het is een horizontale barrière die ervoor zorgt dat water niet in de muur kan stijgen.

De waterkering moet waterbestendig zijn.
Het is meestal gemaakt van een membraan of speciaal afdichtingssysteem.
Het is meestal aan te brengen tijdens de bouw, maar kan ook later worden ingebracht bij renovatieprojecten.

2. Verticale waterkering

Een verticale waterkering wordt aangebracht langs de buitenkant van de fundering. Het is bedoeld om water buiten de woning te houden, vooral bij hoge grondwaterstanden.

De verticale waterkering kan bestaan uit bitumenmatten, EPDM-membranen of andere waterdichte materialen.
Het is een duurzame en effectieve oplossing, maar vereist toegang tot de fundering.

3. Drainage systemen

Bij het waterdicht maken van funderingen is het vaak nodig om drainagesystemen aan te brengen. Deze systemen zorgen ervoor dat overtollig water wordt afgevoerd.

Drainage kan worden aangebracht aan de buitenkant van de fundering.
Het helpt bij het verlagen van de druk die op de muren wordt uitgeoefend.
Drainagesystemen zijn vaak gecombineerd met waterkeringen voor extra bescherming.

Duurzame oplossingen voor het waterdicht maken

Naast traditionele technieken is het ook mogelijk om duurzame oplossingen te overwegen bij het waterdicht maken van muren en funderingen. Deze oplossingen zijn energiezuiniger, milieuvriendelijker en vaak duurbaarder in de langere termijn.

1. Gebruik van milieuvriendelijke materialen

Materiaalkeuze is belangrijk. Kies voor watergedragen coatings en biologisch afbreekbare materialen.
Voorbeelden: waterdichte epoxy’s, silaan- en siloxaanmiddelen, waterbased bitumenmatten.

2. Kombinatie met drainage

De combinatie van een waterkering en drainage is een duurzame aanpak.
Drainage zorgt ervoor dat overtollig water snel wordt afgevoerd.
Dit vermindert de belasting op de waterkering en verlengt de levensduur van het systeem.

3. Regenwaterbeheer

Het opvangen en afvoeren van regenwater bij de woning is een duurzame aanvulling op waterkeringen.
Installaties zoals regenwaterafvoersystemen, regenwaterputten en waterretentie kunnen helpen om wateroverlast te verminderen.

Voordelen van een goed waterdichtingssysteem

Het waterdicht maken van buitenmuren en funderingen biedt verschillende voordelen:

Vermindering van vochtproblemen in de woning.
Verlenging van de levensduur van de bouwconstructie.
Verminderde onderhoudskosten in de toekomst.
Beter comfort en gezondheid van de inwoners.
Toename van de waarde van de woning door een betere staat van het bouwmateriaal.

Hoe plaats je een waterkering buitenmuur?

De plaatsing van een waterkering buitenmuur vereist een goed voorbereidingsplan. De volgende stappen zijn typisch:

Voorbereiding
- Zorg dat de buitenmuur schoon en droog is.
- Verwijder vuil, stof of losse stukjes.
- Controleer op scheuren of beschadigingen die eerst gerepareerd moeten worden.
Plaatsing van de waterkering
- Kies het juiste materiaal op basis van de situatie.
- Breng het materiaal aan op het laagste punt van de muur.
- Zorg voor een goede hechting en een vloeiende overgang met aangrenzende constructies.
Nadat de waterkering is aangebracht
- Controleer op eventuele naden of lekkages.
- Laat de waterkering eventueel controleren door een professional.
- Plan voor regelmatige inspecties om de kwaliteit te bewaken.

Combinatie met andere waterdichte maatregelen

Een waterkering buitenmuur kan worden gecombineerd met andere waterdichte maatregelen, zoals:

Drainagesystemen voor afvoer van overtollig water.
Waterdichte coatings op binnenmuren.
Regenwaterbeheer zoals regenwaterputten en afvoerleidingen.

Deze combinatie maakt de woning sterker tegen wateroverlast en vermindert het risico op schade.

Wanneer is een waterkering nodig?

Een waterkering is zinvol in de volgende situaties:

Bij oude woningen zonder moderne vochtwerende technieken.
Bij woningen met massieve muren of zonder spouwmuur.
Bij hoge grondwaterstand of intensieve regenval.
Bij signen van vochtproblemen, zoals vochtige muren, schimmel of lage temperatuur van de muren.

Conclusie

Het waterdicht maken van buitenmuren en funderingen is een essentieel onderdeel van de bouw- en renovatiepraktijk. Door de juiste technieken en materialen te gebruiken, is het mogelijk om vochtproblemen effectief te voorkomen. Een combinatie van horizontale en verticale waterkeringen, drainage en duurzame oplossingen biedt extra bescherming en verhoogt de levensduur van de constructie.

Het is belangrijk om de situatie goed in te schatten en eventueel een professional in te schakelen voor de uitvoering. Een goed aangebrachte waterkering zorgt voor extra comfort, lage onderhoudskosten en een duurzame woning.