Fundering in veengrond: Uitdagingen, aanpak en geschikte funderingsmethoden

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Bij het bouwen op veengrond is het kiezen van de juiste fundering van cruciaal belang. Veengrond is bekend om zijn hoge organische stofgehalte en lage draagkracht, wat het tot een van de meest uitdagende bodemsoorten maakt. Verzakkingen en instabiliteit zijn hierbij veelvoorkomende problemen die niet alleen structurele schade kunnen veroorzaken, maar ook aanzienlijke kosten op kunnen leveren. In dit artikel worden de uitdagingen van veengrond besproken, evenals de meest geschikte funderingsopties die in de praktijk worden toegepast. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van een grondonderzoek en het belang van een passende bouwstrategie voor een duurzame en veilige fundering.

De uitdagingen van bouwen op veengrond

Veengrond is een zachte, organische grond die snel kan slijten en zetten onder invloed van vocht, belasting en natuurlijke veroudering. Deze eigenschappen maken het ongeschikt voor traditionele funderingstechnieken zoals stroken- of plaatfunderingen zonder aanvullende stabilisatie. De lage draagkracht van veengrond betekent dat een gewone fundering hierop niet in staat is om de belasting van een bouwwerk op lange termijn te dragen. Hierdoor is het risico op verzakkingen, scheurvorming en zelfs instabiliteit aanzienlijk groter.

Een van de meest voorkomende problemen bij bouwen op veengrond is inklinking. Dit gebeurt wanneer de veenlaag onder invloed van droogte of belasting steeds dichter wordt, waardoor het grondoppervlak zakt. Dit kan leiden tot ongelijke belasting op de fundering en uiteindelijk tot schade aan het bouwwerk. Ook de grondwaterstand speelt een rol: bij hoge grondwaterstanden kan de fundering gevoeliger worden voor slijtage en corrosie, vooral bij funderingen van metaal of hout.

Daarnaast is het vaak moeilijk om op veengrond een vaste en stabiele ondergrond te vinden die geschikt is voor een traditionele fundering. De nodige diepte om een stevige zandlaag te bereiken kan aanzienlijk zijn, wat de kosten van heien of andere diepe funderingstechnieken sterk kan opdrijven. In sommige gevallen is dit zelfs financieel niet haalbaar, waardoor alternatieve funderingsopties worden overwogen.

Geschikte funderingsopties voor bouwen op veengrond

Aangezien veengrond niet in staat is om een gewone fundering op eigen kracht te dragen, zijn specifieke funderingsmethoden nodig om stabiliteit en veiligheid te garanderen. De keuze van de juiste fundering hangt af van verschillende factoren, zoals de dikte van de veenlaag, de verwachte inklinking, de belasting van het bouwwerk en de beschikbare stevige ondergrond dieper in de bodem. Hieronder worden de meest gebruikte funderingsopties voor bouwen op veengrond besproken.

Diepe fundering met heipalen

Een van de meest betrouwbare en gebruikte oplossingen bij bouwen op veengrond is de diepe fundering met heipalen. Deze methode houdt in dat palen in een stevige ondergrond worden geslagen, vaak in een zandlaag die zich ver onder het veen bevindt. De palen dragen vervolgens de belasting van het bouwwerk en voorkomen dat het zakt door de zachte bovenlaag. Heipalen worden vaak toegepast in gebieden zoals het Groene Hart en Haarlemmermeer, waar veengrond vrij algemeen is.

De voordelen van heipalen zijn hun sterke draagkracht en hun vermogen om het bouwwerk goed te stabiliseren, zelfs in een zeer zachte bodem. Echter, de nadelen zijn de hoge kosten en de complexiteit van de heienwerken, vooral als de zandlaag op een grote diepte ligt. Ook kan het proces lang duren en vereist het vaak professionele uitrusting en ervaring.

Schroeffunderingen

Een alternatieve en steeds populairder wordende methode voor bouwen op veengrond is de schroeffundering. Deze fundering maakt gebruik van schroefpalen die worden gedraaid in de bodem en in een stevige laag verankerd. De schroefpalen bestaan meestal uit stalen buizen met schroefvormige elementen die zich in de grond vastzetten, waardoor het bouwwerk op een stabiele ondergrond rust.

Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor veengrond, omdat ze snel en eenvoudig kunnen worden geplaatst zonder de omgeving sterk te verstoren. Daarnaast veroorzaken ze weinig geluid- en trillingsoverlast, wat het een gunstige optie maakt voor woongebieden. Een andere voordelen zijn dat de fundering direct op elke diepte kan worden uitgevoerd en dat er geen droogtijd nodig is, waardoor het project sneller verder kan.

Schroeffunderingen worden vaak toegepast bij lichte tot middelzware constructies zoals tiny houses, mantelzorgwoningen of vakantiewoningen. Ze zijn ook geschikt voor gebieden waar heien niet haalbaar is vanwege de hoge kosten of de diepte van de stevige ondergrond. Een grondonderzoek is hierbij essentieel om te bepalen of de schroefpalen diep genoeg kunnen worden geplaatst in een stabiele laag.

Combinatie van palen en funderingsplaten

In sommige gevallen kan een combinatie van palen en een funderingsplaat worden gebruikt om de belasting van het bouwwerk te verdelen en extra stabiliteit te bieden. Deze methode is vooral geschikt voor zwaardere constructies of bij grotere projecten waar extra stevigheid nodig is. De palen dragen de belasting verticaal naar beneden, terwijl de funderingsplaat deze horizontaal verdeelt, zodat de druk op de grond gelijkmatig wordt uitgeoefend.

Een combinatiefundering heeft het voordeel dat het flexibel is en kan worden aangepast aan de specifieke omstandigheden van de bodem. Het is echter technisch complexer en vereist een zorgvuldige planning en uitvoering. De kosten zijn hierbij vaak hoger dan bij een enkelvoudige fundering, maar de extra stabiliteit kan het verschil maken in de levensduur van het bouwwerk.

Lichtgewicht fundering zoals prefab funderingsplaten

Voor lichtere constructies, zoals blokhutten of tuinhuisjes, kunnen lichtgewicht funderingsopties zoals prefab funderingsplaten een geschikte oplossing zijn. Deze funderingen zijn ontworpen om op een zachte ondergrond te werken en zijn vaak minder zwaar dan traditionele funderingen. Ze zijn eenvoudig te installeren en vereisen minder grondwerken, wat de kosten kan verlagen.

Een voordeel van prefab funderingsplaten is dat ze snel en eenvoudig kunnen worden geplaatst, zelfs op een zeer zachte bodem. Ze zijn echter minder geschikt voor zware constructies of gebouwen met een lange levensduur, omdat ze minder draagkracht en stabiliteit bieden dan palen of schroeffunderingen. Bovendien is het essentieel om de ondergrond te versterken, bijvoorbeeld met puin of EPS (uitgeblazen polystyreen), om extra stabiliteit te geven.

Het belang van een grondonderzoek

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van elk bouwproject op veengrond. Door een duidelijk beeld van de ondergrond te verkrijgen, kan de juiste funderingsmethode worden gekozen en eventuele risico’s worden voorkomen. Het onderzoek geeft inzicht in de dikte van de veenlaag, de grondwaterstand, de samenstelling van de bodem en de verwachte inklinking. Deze informatie is van groot belang bij het bepalen van de diepte van de fundering en de benodigde stabilisatie.

Een grondonderzoek wordt vaak uitgevoerd via een sondering of een boring. Een sondering geeft inzicht in de draagkracht van de bodem en de diepte van de stevige ondergrond, terwijl een boring meer gedetailleerde informatie geeft over de bodemgesteldheid. Beide methoden zijn essentieel om te bepalen of heipalen, schroeffunderingen of andere funderingsmethoden het beste passen bij het project.

Een grondonderzoek kan ook helpen om mogelijke kosten te bepalen en de duurzaamheid van het bouwproject te verbeteren. Door vroegtijdig inzicht te hebben in de bodemgesteldheid, kunnen onnodige kosten worden voorkomen en kan het project worden aangepast aan de werkelijkheid van de ondergrond. In sommige gevallen kan het zelfs voorkomen dat er te veel wordt geïnvesteerd in een fundering die niet nodig is of die niet geschikt is voor de omstandigheden.

Aanbevelingen en overwegingen bij het bouwen op veengrond

Wanneer je op veengrond bouwt, zijn er een aantal belangrijke overwegingen en aanbevelingen die je in acht moet nemen om de stabiliteit en duurzaamheid van het bouwproject te waarborgen:

Kies een geschikte fundering: De keuze van de fundering is bepalend voor de stabiliteit van het bouwwerk. Diepe funderingen met heipalen of schroeffunderingen zijn de meest betrouwbare opties. Lichtgewicht funderingen zoals prefab funderingsplaten zijn slechts geschikt voor lichte constructies.
Voer een grondonderzoek uit: Een grondonderzoek is essentieel om de bodemgesteldheid in kaart te brengen en de juiste funderingsmethode te bepalen. Zonder een grondonderzoek is het risico op verzakkingen en schade aanzienlijk groter.
Rekening houden met inklinking: Veengrond is gevoelig voor inklinking, waardoor het bouwwerk op de lange termijn kan zinken. Het is daarom belangrijk om een fundering te kiezen die in staat is om deze bewegingen te verdragen of om de constructie zo licht mogelijk te houden om de belasting op de fundering te beperken.
Bepaal de belasting van het bouwwerk: De gewicht van het bouwwerk speelt een grote rol in de keuze van de fundering. Zware constructies vereisen een stevige fundering, terwijl lichtere constructies mogelijk met een lichtgewicht fundering kunnen worden gebouwd.
Zorg voor goede afwatering: Een hoge grondwaterstand kan de fundering ondermijnen en leiden tot slijtage of corrosie. Het is daarom belangrijk om een goed afwateringssysteem te ontwerpen en uit te voeren om de grondwaterstand te beheersen.
Kies een ervaren aannemer: Het bouwen op veengrond vereist vaak specialistische kennis en ervaring. Het is daarom aan te raden om een aannemer te kiezen die ervaring heeft met funderingen op veengrond en schroeffunderingen, zoals Van Aken Schroeffunderingen, die gespecialiseerd is in het plaatsen van schroeffunderingen.
Overweeg het gebruik van EPS of puin onder het zandbed: Bij lichtere funderingen kan het gebruik van EPS of puin onder het zandbed extra stabiliteit bieden en de fundering beter kunnen dragen. Dit is vooral handig wanneer het bouwwerk licht is en een diepe fundering niet haalbaar is.
Vermijd zware dakbedekkingen: Omdat veengrond gevoelig is voor extra belasting, is het verstandig om zware dakbedekkingen zoals betonpannen of groendaken te vermijden. Kies liever voor lichtere opties om de druk op de fundering tot een minimum te beperken.

Conclusie

Bouwen op veengrond is een uitdaging vanwege de lage draagkracht, gevoeligheid voor inklinking en onstabiliteit van de ondergrond. Het kiezen van de juiste fundering is daarom van essentieel belang om stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid te garanderen. De meest betrouwbare oplossingen zijn diepe funderingen met heipalen of schroeffunderingen, die het bouwwerk op een stabiele ondergrond verankeren. Lichtgewicht funderingen zoals prefab funderingsplaten zijn slechts geschikt voor lichte constructies.

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van elk bouwproject op veengrond, omdat het inzicht geeft in de bodemgesteldheid en helpt bij het kiezen van de juiste funderingsmethode. Daarnaast zijn er een aantal belangrijke overwegingen die je in acht moet nemen, zoals de belasting van het bouwwerk, de afwatering, het gebruik van EPS of puin en het vermijden van zware dakbedekkingen.

Door zorgvuldig te plannen en de juiste funderingsmethoden te kiezen, is het mogelijk om een duurzaam en veilig bouwproject te realiseren, zelfs op een van de meest uitdagende bodemsoorten in Nederland.

Bronnen

veengrond