Wat betekent het funderingslabel voor je huis en hoe kun je erachter komen?

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

De toestand van de fundering van een huis is een kritische factor bij de waarde, veiligheid en levensduur van een woning. In recente jaren is er in Nederland steeds meer aandacht geweest voor het risico op funderingsproblemen, vooral in gebieden met veen of houten paalfunderingen. In dat kader is het idee van een funderingslabel ontstaan, een soort risicocategorie dat de kans op funderingsproblematiek aangeeft. Dit artikel legt uit wat een funderingslabel precies is, hoe het werkt, waarom het belangrijk is, en hoe je erachter kunt komen welk label je huis zou krijgen of heeft gehad.

Wat is een funderingslabel?

Het funderingslabel is een risicocategorie die wordt toegekend aan een woning op basis van gegevens over de fundering, de bodem, en de grondwaterstand. Het label wordt gegenereerd via een computermodel dat gebruikmaakt van openbare data, zoals bodemkaarten, bouwjaar, locatie en historische verzakkingen. Het label is in de vorm van een letter: A tot en met E, waarbij E het hoogste risico aangeeft.

Wat betekent het label?

Label A: Laag risico op funderingsproblematiek. De fundering is stabiel, en de bodem is zandrijk en goed doorlatend.
Label B: Gering tot matig risico. De fundering is in goede staat, maar er zijn lichte onregelmatigheden in de bodem.
Label C: Gemiddeld risico. De bodem is bijvoorbeeld veenrijk of de grondwaterstand is licht gedroogd.
Label D: Hoog risico. De fundering is aan schade blootgesteld door droogte of ongunstige bodemomstandigheden.
Label E: Zeer hoog risico. Het huis kent geschiedenis van funderingsproblemen, of de bodem en fundering zijn ernstig in de waagschijf.

Het model is ontwikkeld door het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), een initiatief van diverse partijen, waaronder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, steden en gemeenten, en bouwvakorganisaties.

Waarom is een funderingslabel belangrijk?

Een funderingslabel geeft inzicht in de stabiliteit van een huis. Dit is belangrijk voor meerdere redenen:

1. Transparantie bij verkoop

Bij de verkoop van een woning is het funderingslabel van belang voor de koper. Het label verschijnt in de taxatierapportage van een woning. Zo weet een toekomstige eigenaar of het huis in een risicogebied staat. In een normale markt kan een funderingslabel de waarde van een huis aanzienlijk beïnvloeden. Volgens rapporten kan een label E leiden tot een waardeverlaging van tot 50.000 euro, afhankelijk van de omstandigheden.

2. Beveiliging van de woning

Een funderingslabel helpt eigenaren in te schatten of hun woning in een risicogebied staat. Dit is vooral van belang voor woningen met houten paalfunderingen, die bij lage grondwaterstanden nare consequenties kunnen hebben, zoals rotting en verzakking.

3. Beleidsmaatregel

Het label is ook een onderdeel van het beleid om funderingsproblematiek voortijdig te detecteren en te voorkomen. Door het label te gebruiken, kunnen gemeenten en eigenaren actie ondernemen bij risicogebieden, zoals de grondwaterstand verhogen of funderingsherstel uitvoeren.

Hoe werkt het funderingslabel?

Het funderingslabel is gebaseerd op een risicomodel, dat data gebruikt zoals:

Bouwjaar van het huis
Type fundering (paal of staal)
Bodemtype (veen, zand, klei)
Grondwaterstand
Historische verzakkingen
Locatie (veengebied, droog gebied, etc.)

Het model is ontwikkeld door Don Zandbergen en collega's van KCAF. Het model gebruikt openbare data en lokale gegevens om het risico per woning te berekenen.

Voorbeeld: een huis op houten palen

Een huis dat is gebouwd op houten palen in een veengebied met een lage grondwaterstand heeft een hoger risico op funderingsproblemen. Zo’n huis heeft bijvoorbeeld een label D of E kunnen krijgen, afhankelijk van de mate van droogte en de stabiliteit van de fundering.

Hoe vind je het funderingslabel van je huis?

Hoewel het funderingslabel in eerste instantie als verplicht was ingevoerd voor 2021, bleek dat niet volledig door te gaan. Inmiddels is het inzicht in het label beperkt en is het niet langer standaard verplicht in taxatierapporten. Toch zijn er manieren om het risico op funderingsproblemen te bepalen.

1. Bouwtekeningen van het huis

De oorspronkelijke bouwtekeningen van je huis bevinden zich bij de Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente. Hierin staat aangegeven welke fundering gebruikt is: paal of staal. Dit is een essentieel onderdeel bij het bepalen van het risico op funderingsproblematiek.

2. Funderingscheck via KCAF

In 2020 werd een testwebsite gelanceerd door KCAF, waar een funderingslabel check mogelijk was. Ondanks dat deze website niet meer actief is, is het model nog steeds in gebruik voor interne evaluaties en beleidsvorming.

3. Bouwkundige inspectie

Bij aankoop van een woning is het verstandig om een bouwkundige inspectie uit te voeren. Dit is een keuringsrapport dat ook de fundering inspecteert. Een bouwkundige kan schade of instabiliteit opsporen.

Wat betekent het als je huis een slecht label krijgt?

Een slecht funderingslabel, zoals label E, betekent dat er een hoog risico is op funderingsproblemen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals:

Een lage grondwaterstand
Houten paalfundering in een veengebied
Een geschiedenis van verzakking of funderingsherstel

Voorbeeld: huis met label E

Stel je woont in een huis dat al 13 jaar geleden is hersteld, maar op de testkaart van KCAF het label E heeft gekregen. Dit betekent dat in het verleden al funderingsproblemen waren. Hoewel het herstel misschien het risico heeft verlaagd, is het belangrijk om die informatie terug te brengen in het model. Je kunt dit doen door een vergunningaanvraag in te dienen bij KCAF, zodat je huis herwaardering kan krijgen.

Wat kun je doen bij een hoog risico?

Als je huis een hoog risico op funderingsproblemen heeft, zijn er verschillende opties:

1. Grondwaterstand verhogen

In veengebieden kan het verhogen van de grondwaterstand het risico op verzakking verminderen. Dit kan gedaan worden via grondwaterbeheerprojecten door gemeenten of natuurbeschermingsorganisaties.

2. Funderingsherstel

Bij zware schade aan de fundering kan een funderingsherstel nodig zijn. Dit is een duur en complexe maatregel, die bijvoorbeeld kan bestaan uit het vervangen van houten palen of het versterken van de fundering met beton of staal.

3. Voorkomen van verdere schade

Het is belangrijk om signalen van funderingsproblemen te herkennen op vroegtijdig. Dit kan voorkomen dat schade zich verder ontwikkelt.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Er zijn duidelijke tekenen dat je huis funderingsproblemen heeft. Deze signalen zijn belangrijk om te herkennen, zodat jij of een professional de situatie kan beoordelen:

1. Verzakking en scheefstand

Bij woningen met houten funderingspalen of ondiepe fundering is verzakking vaak het eerste teken. Het huis zakt asymmetrisch in, wat leidt tot scheefstand. Dit is vooral duidelijk in straten waar meerdere huizen dezelfde problemen hebben.

2. Breedere scheuren in de muren

Scheuren in de buitengevel en binnenmuren zijn vaak een gevolg van funderingsproblemen. Deze scheuren zijn breder en langer dan normale haarscheurtjes. Ze ontstaan door de vergroting van spanningen in de bouwconstructie.

3. Bovenloop van de vloer

Wanneer de fundering verzakt, ontstaan ongelijkheden in de vloer. Dit is duidelijk waarneembaar bij het lopen of het plaatsen van meubels.

Wat is het verschil tussen fundering op staal en paal?

De fundering van een huis bepaalt de stabiliteit en het risico op schade. Er zijn twee hoofdtype funderingen:

1. Fundering op staal

Gebruik: Vooral in droge of zandige gebieden.
Voordelen: Zeer sterk, weinig gevoelig voor veranderingen in de grondwaterstand.
Nadelen: Duurder in constructie, minder geschikt voor veengebieden.

2. Fundering op houten palen

Gebruik: Vaak in veengebieden, zoals de regio’s rond Amsterdam en Rotterdam.
Voordelen: Historisch gebruikt, goedkoop.
Nadelen: Gevoelig voor droogte en rotting. Bij lage grondwaterstand kan het hout rotten, wat leidt tot verzakking.

Wat is het Nationaal Funderingsloket?

Het Nationaal Funderingsloket is een initiatief van het KCAF, waar huiseigenaren hulp kunnen krijgen bij funderingsproblemen. Het loket is een informatiepunt en hulpcentrum, waar eigenaren advies kunnen krijgen over funderingsherstel, verzekeringen en financiering. Het loket is belangrijk, omdat funderingsproblemen vaak duur en complex zijn, en de eigenaar niet altijd weet waar hij terechtkan.

Wat zijn de plannen voor het funderingslabel in de toekomst?

Hoewel het funderingslabel oorspronkelijk in 2021 verplicht moest worden, is dit plan niet doorgekomen. In de huidige markt, waar de vraag naar woningen nog steeds hoog is, is het effect van het label op de verkoopwaarde beperkt. Echter, zodra de markt normaal wordt, zullen labels meer invloed hebben op de verkoop en de prijs.

Het KCAF blijft het model verfijnen en aanpassen aan nieuwe data. Het is belangrijk dat de informatie actueel en accuraat is, omdat het funderingslabel meer dan een indicatie is: het beïnvloedt de waarde van je huis, je verkoopkansen en je veiligheid.

Conclusie

Het funderingslabel is een belangrijk instrument om inzicht te krijgen in de stabiliteit en het risico op funderingsproblemen van je huis. Het label geeft een risicocategorie aan (A t/m E), wat een indicatie is van de staat van de fundering, de bodem en de grondwaterstand. Het is vooral van belang bij huizen met houten paalfunderingen in veengebieden.

Hoewel het label niet langer standaard verplicht is, is het toch een waardevolle tool voor verkoop, beveiliging en beheer van je woning. Door het label te checken en te begrijpen, kun je actief bezig zijn met het beheer van funderingsrisico’s. Het is daarom verstandig om bij aankoop van een woning een bouwkundige inspectie uit te voeren en bij twijfel contact op te nemen met het Nationale Funderingsloket.

Bij een slecht label is het belangrijk om actie te ondernemen, zoals grondwaterbeheer of funderingsherstel, om schade en waardeverlies te voorkomen.

Bronnen

huis
label