Welke maten en typen funderingen zijn geschikt voor je verbouwing?

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Bij elke bouw- of verbouwproject is het kiezen van de juiste fundering een cruciaal onderdeel. Een fundering vormt namelijk de basis van een gebouw en bepaalt in grote mate de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de structuur. In Nederland worden er verschillende soorten funderingen toegepast, afhankelijk van de ondergrond, het type woning, de belastingen en andere relevante factoren. In deze gids geef ik een overzicht van de meest voorkomende funderingstypen, zoals funderingen op staal en op palen, en leg ik uit hoe je de juiste fundering kiest op basis van grondonderzoek en constructieberekeningen. Daarnaast bespreek ik de typische maten en afmetingen die voor een fundering van belang zijn.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is de ondersteuning van een bouwwerk die ervoor zorgt dat het gewicht van het gebouw op de ondergrond wordt overgedragen. De fundering moet voldoen aan eisen van duurzaamheid, stabiliteit en draagvermogen. Het doel is om de bouwstructuur te verankeren in de grond zodanig dat er geen ongelijke verzakkingen of schade optreedt.

In Nederland zijn de meest gebruikte funderingstypen fundering op staal en fundering op palen. De keuze tussen deze opties hangt af van factoren zoals:

De aard en diepte van de draagkrachtige grondlagen
De locatie van het bouwproject (Westen/Noorden vs. Oosten)
De belastingen die op de fundering worden uitgeoefend (bijvoorbeeld door liftschachten of machines)
De beschikbare werkruimte en bouwtijd
De leeftijd en bouwstijl van het bestaande bouwwerk

Een grondonderzoek is daarom een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Dit onderzoek maakt gebruik van veld- en laboratoriumonderzoek om de geschiktheid van de ondergrond voor fundering te bepalen.

Fundering op staal: Wat is het en wat zijn de typen?

Hoewel de benaming “fundering op staal” suggereert dat staal het gebruikte materiaal is, heeft dit niets met staal te maken. De term stamt uit het oudhollands en verwijst naar een fundering die “op de beschikbare ondergrond” is geplaatst. De fundering bestaat meestal uit beton en wordt gebruikt in gebieden waar de draagkrachtige lagen dicht onder het maaiveld liggen.

1. Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een zwaargewapende betonplaat die volledig onder het grondoppervlak ligt. Deze fundering wordt vaak gebruikt bij kelders of bij gebouwen waarin een gelijkmatige belastingverdeling essentieel is.

Voordelen: - Stabiel en draagkrachtig - Ideaal voor kelders en zware gebouwen

Nadelen: - Duur - Vereist veel werkruimte - Niet geschikt voor alle grondtypen

2. Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit een betonstrip die onder muren of liggers ligt. Deze fundering wordt vaak gebruikt bij woningen met een homogene bouwmassa, waarbij er sprake is van een zich steeds herhalend funderingsysteem.

Voordelen: - Relatief eenvoudig uit te voeren - Goedkoop in vergelijking met plaatfunderingen - Geschikt voor vaste en draagkrachtige grondlagen

Nadelen: - Niet geschikt voor zachte of heterogene grond - Gevoelig voor ongelijke verzakkingen

3. Poerfundering

Een poerfundering bestaat uit losse betonblokken of zware betonkolommen die onder kolommen, pilaren of liggers worden aangebracht. Deze fundering wordt vaak gebruikt bij woningen met lichte constructies of bij gebouwen met puntlasten.

Voordelen: - Ideaal voor lichte en heterogene bouwmassas - Goed geschikt voor puntlasten - Mindere invloed van ongelijke verzakkingen

Nadelen: - Vereist nauwkeurige berekening en uitvoering - Minder geschikt voor zware en homogene bouwwerken

Fundering op palen: Typen en toepassing

Funderingen op palen worden vaak gebruikt in gebieden waar de draagkrachtige lagen dieper liggen (meestal meer dan drie meter onder het maaiveld). De palen dringen dieper in de grond en verankeren zo het gebouw in stevige lagen.

1. Houten palen

Houten palen zijn historisch gezien vaak gebruikt, maar hun toepassing is tegenwoordig afgenomen. Ze zijn meestal van eik of larch gemaakt en worden ondergedompeld in de grond.

Voordelen: - Goed geschikt voor zachte grond - Eenvoudig in te brengen

Nadelen: - Niet duurzaam - Gevoelig voor schimmel en aantasting - Niet geschikt voor moderne woningen

2. Geprefabriceerde betonpalen

Betonpalen zijn vaste, vervaardigde palen die in de grond worden gedreven of geboord. Ze zijn sterk en duurzaam en worden vaak gebruikt in zachte of losse grondlagen.

Voordelen: - Zeer sterk en draagkrachtig - Goed geschikt voor zachte grondlagen - Langlever

Nadelen: - Duur - Vereist zware machines

3. In de grond gevormde palen (gewapende of geschroefde)

Deze palen worden op de bouwplaats gevormd. Ze kunnen worden geboord, geschroefd of gegoten. Ze worden vaak gebruikt in situaties waarbij er obstakels in de bodem zijn.

Voordelen: - Geschikt voor complexe ondergronden - Flexibel in toepassing - Goed geschikt voor obstakels

Nadelen: - Vereist specialistische kennis - Tijd- en kostenintensief

4. Avegaarpalen

Avegaarpalen zijn vervaardigde, geprefabriceerde palen die in de grond worden geschroefd. Ze worden vaak gebruikt in woningen en industriële gebouwen.

Voordelen: - Snel in te brengen - Zeer geschikt voor zachte grond - Goede grip in de grond

Nadelen: - Niet geschikt voor zware industriële belastingen - Vereist schroefmachines

Funderingscalculator: Hoe worden afmetingen en kosten bepaald?

Bij het kiezen van een fundering is het belangrijk om ook rekening te houden met de afmetingen, het benodigde betonvolume en de kosten. Daarom worden funderingscalculators vaak gebruikt om deze parameters te bepalen.

Voorbeeld van berekeningsformules

De volgende formules worden gebruikt in funderingscalculators:

$$ \text{Totaal Betonvolume} = \left( \frac{\text{Fundering Volume} + \text{Muur Volume} + \text{Plaats Volume}}{27} \right) \times 1.1 $$

$$ \text{Graafvolume} = \left( \frac{\text{Bouwoppervlak} \times \text{Graafdiepte}}{27} \right) \times 1.1 $$

$$ \text{Totale Kosten} = \text{Betonkosten} + \text{Graafkosten} + \text{Arbeidskosten} + \text{Versterkingskosten} $$

Deze berekeningen helpen bij het bepalen van de benodigde materialen en kosten per funderingstype. Het is essentieel om deze formules onder toevoeging van bouwafmetingen en structurele gegevens te gebruiken.

Constructieberekening: Een essentieel onderdeel van elk funderingsproject

Een constructieberekening is een document dat de aannemer gebruikt om de fundering te ontwerpen en uit te voeren. In dit document staan:

Het type fundering dat nodig is
De afmetingen van de fundering
De benodigde materialen en versterkingen
De wettelijke eisen en technische normen

Een constructieberekening is verplicht bij het aanvragen van een bouwvergunning en bij het afwijkingsverzoek. Daarnaast is het een waardevol document voor de verzekering in het geval van schade aan de fundering of het bouwwerk.

Constructieberekeningen worden vaak uitgevoerd door bouwtechnische bureaus of constructeurs. Het is belangrijk dat deze berekening door een erkend bouwtechnisch expert wordt gemaakt, zodat het resultaat accuraat en wettelijk correct is.

Hoe word een fundering in de praktijk uitgevoerd?

De uitvoering van een fundering begint met het bepalen van de locatie en het uitzetten van de hoeken. Daarna wordt de fundering uitgegraven tot de juiste diepte, meestal minimaal 600 mm onder maaiveld, om vriestbreuk te voorkomen. De afmetingen van de fundering worden bepaald door de constructieberekening.

Voorbeeld van uitvoeringsstappen

Uitzetten van de fundering:
- Plaats piketpaaltjes op de hoeken van de fundering.
- Gebruik een bouwraam om de exacte locatie vast te leggen.
Uitgraven van de fundering:
- Graaf tot op de aangegeven diepte.
- Zorg dat de breedte en hoogte overeenkomen met de berekening.
Maken van de bekisting:
- Plaats plaatmateriaal en steun dit met piketten en schorelaten.
- Zorg voor een stevige bekisting om de betonvulling te beheren.
Op hoogte plaatsen van de fundering:
- Controleer de hoogte op meerdere punten.
- Zorg voor een gelijke hoogte over de gehele fundering.
Storten van het beton:
- Gebruik een geschikte betonsorte.
- Stort het beton in één keer om krimp en scheuren te voorkomen.
Afwerking en onderhoud:
- Laat het beton droog en hard worden.
- Controleer op eventuele scheuren of aandrukken.

Factoren die invloed hebben op de keuze van de fundering

De keuze van de juiste fundering hangt af van verschillende factoren. Hieronder geef ik een overzicht van de meest relevante:

1. De ondergrond

De aard en diepte van de draagkrachtige lagen bepalen of een fundering op staal of op palen wordt gebruikt. In zachte grond is een fundering op palen vaak de enige optie.

2. Het type gebouw

Zware gebouwen met homogene bouwmassa zijn vaak geschikt voor plaatfunderingen, terwijl lichte of heterogene gebouwen beter met strook- of poerfunderingen kunnen worden ondersteund.

3. De belastingen

Locaties met hoge belastingen, zoals liftschachten of machines, vereisen vaak een sterkere fundering. In dergelijke gevallen kan een fundering op palen of een zwaargewapende plaatfundering nodig zijn.

4. De beschikbare werkruimte en bouwtijd

In gebieden met beperkte werkruimte of korte bouwtijd is een fundering op palen vaak de voorkeurskeuze.

5. De leeftijd van het bouwwerk

In oude woningen kan het soms nodig zijn om de bestaande fundering te versterken of uit te breiden. In dat geval is het belangrijk om de oorspronkelijke fundering te bestuderen en te bepalen of een uitbreiding mogelijk is.

Conclusie

Het kiezen van de juiste fundering is een essentieel onderdeel van elk bouw- of verbouwproject. In Nederland worden de meest gebruikte funderingstypen fundering op staal en fundering op palen. De keuze van de fundering hangt af van factoren zoals de ondergrond, het type gebouw, de belastingen en de beschikbare werkruimte. Daarnaast zijn afmetingen, diepte en materialen cruciale parameters die met behulp van een constructieberekening en funderingscalculator worden bepaald.

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van het proces om ervoor te zorgen dat de gekozen fundering geschikt is voor de ondergrond. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de uitvoering en de benodigde materialen, zoals beton, versterking en bekisting. Door de juiste fundering te kiezen en deze correct uit te voeren, zorg je ervoor dat je bouwwerk stabiel, duurzaam en veilig is.

Bronnen

maat