Funderingskeuzes in het woongebied Abcoude, gemeente De Ronde Venen

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Inleiding

In het woongebied Abcoude, onderdeel van de gemeente De Ronde Venen, is de ruimtelijke ordening en planningsstructuur nauw verbonden aan de bestaande omgevingsfactoren en de toekomstige visie voor de gemeente. Bij het bouwen of verbouwen in dit gebied is het van essentieel belang dat de fundering technisch en juridisch in lijn is met de lokale regelgeving en de huidige planologische situatie.

De beheersverordening van het woongebied Abcoude stelt duidelijke richtlijnen voor het verordeningsgebied, inclusief bepalingen voor het gebruik van ruimte, het behoud van de landschappelijke en stedenbouwkundige structuur, en het afwegen van maatregelen in verband met archeologie, bodem, ecologie en welstandsaspecten. Hoewel de beheersverordening geen expliciete instructies geeft over het type fundering dat noodzakelijk is, kan uit de context van de regelgeving en de onderliggende planningsaspecten worden afgeleid welke funderingskeuzes zinvol en aanbevolen zijn.

Deze artikel biedt een overzicht van de relevante factoren die invloed hebben op funderingskeuzes in het woongebied Abcoude. Aan de hand van de beschikbare informatie uit de beheersverordening en de gemeentelijke visies, worden mogelijke funderingsoplossingen besproken, waarbij de nadruk ligt op duurzaamheid, technische haalbaarheid en overeenstemming met de lokale regelgeving.

Planologische situatie en bouwbeleid

Overerving van de bestemmingsplanregeling

De beheersverordening van het woongebied Abcoude is in 2018 vastgesteld en is grotendeels gebaseerd op het bestemmingsplan dat voorafging. Deze aanpak houdt in dat er geen nieuwe ontwikkelingsruimte wordt aangemaakt, maar dat de bestaande planologische situatie wordt voortgezet. Daarom is het belangrijk dat nieuwe projecten, inclusief fundering, binnen de reeds bestaande planningsrichtlijnen passen.

Aangezien er geen nieuwe of grootschalige ontwikkelingen worden toegestaan, is er geen verplichting voor archeologisch onderzoek of bodemonderzoek. Dit heeft gevolgen voor de keuze van funderingsmethoden, omdat niet elke fundering die in andere omstandigheden mogelijk is, ook toepasbaar is in een gebied waar de planologische situatie beperkt is.

Gemeentelijke structuurvisie en ruimtelijke ontwikkeling

De gemeente De Ronde Venen heeft de Structuurvisie Ronde Venen 2030 vastgesteld. Deze visie benadrukt het uitbouwen en versterken van de relaties met het Groene Hart en de Noordvleugel van de Randstad, en streeft naar het optimaliseren van de gemeente als woon-, werk- en recreatiegebied. In deze visie worden ook duurzaamheidsaspecten en het behoud van de natuurlijke en stedenbouwkundige waarde centraal gehouden.

Aangezien Abcoude als woongebied is ingericht en geen nieuwe planologische ruimte biedt, is het aan te raden om funderingsoplossingen te kiezen die binnen de huidige bouwmethoden passen en die geen extra druk opleggen op de bodemstructuur of de omgeving. Dit betekent dat traditionele, bewezen methoden vaak de meest geschikte optie zijn.

Technische aandachtspunten bij fundering in Abcoude

Bodemstructuur en funderingskeuze

Hoewel de beheersverordening geen expliciete instructies geeft over bodemkenmerken, wordt wel duidelijk dat geen nieuwe of grootschalige ontwikkelingen worden toegestaan waarvoor voorafgaand bodemonderzoek vereist is. Dit suggereert dat de bodemstructuur in het verordeningsgebied stabiel genoeg is om standaard funderingsmethoden te ondersteunen, maar dat er geen ruimte is voor experimentele of innovatieve funderingsmethoden die extra bodemonderzoek vereisen.

In de praktijk betekent dit dat funderingskeuzes binnen de huidige bouwmethoden moeten vallen. In de Nederlandse woningbouw zijn de meest gebruikte funderingsoplossingen:

Balkfundering (lengte- en breedteschaal)
Vierkante fundering (blok)
Pilaren (paalfundering)
Riolering en waterafvoer in het funderingsvlak

Aangezien er geen nieuwe planologische ontwikkelingsruimte is, is het aan te raden om funderingsmethoden te kiezen die goed aansluiten bij de bestaande bouwpraktijk en die niet vereisen dat nieuwe bodemkenmerken worden getest of onderzocht.

Ecologische en welstandsaspecten

De beheersverordening legt uit dat in het woongebied Abcoude geen specifieke regeling is opgenomen ter behoud van cultuurhistorische waarden, maar wel is de stedenbouwkundige en landschappelijke structuur vastgelegd. Dit betekent dat nieuwe bouwprojecten, inclusief fundering, niet de huidige landschappelijke of stedenbouwkundige kenmerken mogen verstoren.

Vanuit het welstandsbeleid wordt bij bouwprojecten ook rekening gehouden met welstandseisen die per type bouwwerk of wijk kunnen variëren. In het kader van welstandseisen wordt bijvoorbeeld gelet op:

Duurzaamheid van materialen
Beperking van bodemverbruik
Afvoer van afvalwater en grondwater

Omdat fundering een belangrijke invloed heeft op het gebruik van bodem en grondwater, is het belangrijk om hierbij te rekening houden met duurzame en milieuvriendelijke methoden.

Archeologische en cultuurhistorische aspecten

Aangezien de beheersverordening geen nieuwe ontwikkelingsruimte biedt en het archeologische beschermingsregime is overgenomen uit het bestemmingsplan, is geen archeologisch onderzoek vereist voor nieuwe funderingsprojecten. Dit wil niet zeggen dat er geen archeologische objecten in de bodem aanwezig kunnen zijn, maar dat er geen specifieke regels zijn voor fundering in verband met archeologie.

De cultuurhistorische context van het gebied is gekenmerkt door een stadsrandlandschap met verschillende stadia van verstedelijking. Aangezien de huidige stedenbouwkundige structuur is vastgelegd, dient de fundering binnen deze structuur te passen.

Mogelijke funderingsmethoden en toepassing in Abcoude

1. Balkfundering (standaard oplossing)

Beschrijving: Een balkfundering bestaat uit een massieve betonbalk, meestal van 15 tot 30 cm dik, die ligt op een betonnen grondplaat of direct op het funderingsgrondoppervlak. Deze methode is geschikt voor zachte tot normale grondsoorten en wordt vaak gebruikt in woongebieden.

Toepassing in Abcoude: - Geschikt voor woningbouwprojecten binnen het bestaande planologisch kader - Vereist geen extra bodemonderzoek - Past goed binnen de huidige bouwpraktijk

Voordelen: - Betrouwbaar - Goed onderhoudsbaar - Goed aansluitend bij bestaande woningen

Nadelen: - Geen duurzame alternatief - Geen milieubevorderende eigenschappen

2. Vierkante fundering (blok)

Beschrijving: Deze methode bestaat uit betonnen blokken die onder elk hoekpunt van het bouwwerk worden geplaatst. Het is een compacte methode die geschikt is voor lichte constructies of kleine woningen.

Toepassing in Abcoude: - Geschikt voor kleine woningbouwprojecten - Past goed binnen de bestaande bouwpraktijk - Vereist geen grootschalig grondwerk

Voordelen: - Goedkoper dan balkfundering - Minder grondverbruik - Sneller uit te voeren

Nadelen: - Minder geschikt voor grotere woningen - Minder flexibel bij verdiepingen of uitbreidingen

3. Paalfundering

Beschrijving: Bij paalfundering wordt een aantal beton-, stalen of houten palen in de grond gedreven of gegoten. Deze methode wordt meestal gebruikt in zachte of weinig stabiele grondlagen.

Toepassing in Abcoude: - Alleen aangewezen in gevallen waarvan de grondstructuur afwijkt van de normale situatie - Moet voorafgoed bodemonderzoek zijn gedaan (wat niet toegestaan is in het verordeningsgebied) - Niet aanbevolen als standaardfundering

Voordelen: - Stabiel in zachte grond - Goed voor hoge gebouwen

Nadelen: - Vereist bodemonderzoek (niet toegestaan in Abcoude) - Moeilijk in te passen binnen bestaande bouwstructuur - Meer kostbaar en tijdrovend

4. Dubbele fundering (met riool en waterafvoer)

Beschrijving: Deze methode combineert de fundering met het aanleggen van riool en waterafvoer in het funderingsvlak. Het is een efficiëntere manier van bouwen, vooral in nieuwere wijkontwikkelingen.

Toepassing in Abcoude: - Niet aanbevolen in het huidige planologisch kader - Vereist grootschalig grondwerk, wat niet toegestaan is - Geen nieuwe ontwikkelingsruimte

Voordelen: - Integraal aanleggen van infrastructuur - Minder grondverbruik

Nadelen: - Niet toegestaan in Abcoude - Vereist grootschalige aanpassing van bestaande infrastructuur

5. Duurzame funderingsoplossingen

Beschrijving: Er zijn op dit moment verschillende duurzame funderingsmethoden in ontwikkeling, zoals funderingen met gerecycled beton of funderingsoplossingen die minder grondverbruik veroorzaken.

Toepassing in Abcoude: - Nog niet voorhanden in de huidige bouwpraktijk - Vereist extra onderzoek of bodemonderzoek (niet toegestaan) - Niet aanbevolen in het huidige planologisch kader

Voordelen: - Milieuvriendelijk - Minder grondverbruik - Toekomstgericht

Nadelen: - Nog niet toegestaan in Abcoude - Hoge kosten - Nog weinig praktijkervaring

Duurzaamheid en milieubeheer in het woongebied

Milieubeheer en archeologische aspecten

In de beheersverordening wordt duidelijk gemaakt dat de regeling terugvalt op de regeling van het bestemmingsplan en dat er geen nieuwe ontwikkelingsruimte is. Dit betekent dat de funderingskeuze niet leidt tot extra archeologische of milieugebieden die onderzocht moeten worden.

Hoewel er geen archeologische beperkingen zijn, dient de fundering wel binnen de bestaande stedenbouwkundige en landschappelijke context te passen. Dit betekent dat funderingsmethoden die de bestaande bouwstructuur verstoren, niet aanbevolen zijn.

Welstandseisen en duurzaamheid

In het kader van welstandseisen worden per gebied en type bouwwerk specifieke eisen gesteld aan de duurzaamheid van materialen en constructie. In het woongebied Abcoude zijn rijks- en gemeentelijke monumenten altijd voorgelegd aan de welstandscommissie en monumentencommissie. Aangezien er geen monumenten zijn vermeld in de beheersverordening, zijn de welstandseisen voor fundering beperkt tot algemene bouwpraktijk.

Een duurzame fundering kan hierbij een rol spelen, maar aangezien er geen nieuwe planologische ruimte is, is het aan te raden om binnen de huidige bouwmethoden te blijven.

Conclusie

In het woongebied Abcoude is de funderingskeuze beperkt door de huidige planologische situatie en de regelgeving die deze situatie verordent. Aangezien er geen nieuwe of grootschalige ontwikkelingen zijn toegestaan, zijn ook innovatieve funderingsmethoden niet toegestaan. De beste keuze is om binnen de bestaande bouwpraktijk te blijven en standaard funderingsmethoden toe te passen, zoals balkfundering of vierkante fundering.

Het is belangrijk om rekening te houden met de huidige bouwpraktijk, de ecologische context en de welstandsaspecten. Funderingsmethoden die extra bodemonderzoek vereisen, zoals paalfundering, zijn niet aanbevolen in het verordeningsgebied. Duurzame oplossingen zijn nog niet toegestaan in de huidige situatie, maar kunnen in de toekomst een rol spelen.

Bij eventuele verbouwingen of nieuwbouwprojecten in het woongebied Abcoude dient de fundering altijd binnen de beheersverordening te passen en rekening te houden met de planologische en ecologische richtlijnen van de gemeente De Ronde Venen.