Wie geeft advies voor de fundering in de bouwsector?

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Bij elke bouw- of renovatieproject is een goed uitgevoerde fundering de basis van een stabiel en duurzaam gebouw. Funderingsproblematiek kan echter leiden tot zettingen, schade en zelfs het verlies van woningveiligheid. Daarom is het van essentieel belang om tijdens de bouw of herstel van een gebouw professioneel funderingsadvies in te huren. Dit artikel biedt een overzicht van wie verantwoordelijk is voor het uitbrengen van funderingsadvies, hoe het advies wordt ingezet in de praktijk en waarom het voor zowel particuliere eigenaren als professionele partijen een essentieel onderdeel is van elke bouwproject.

Inleiding: De urgentie van funderingsadvies

In Nederland zijn momenteel ongeveer 425.000 gebouwen getroffen of in gevaar door funderingsproblematiek. Zonder preventieve maatregelen is sprake van een verder oplopen van het aantal gebouwen met schade, met totaal schadebedragen die oplopen tot € 54 miljard. Funderingsproblemen hebben niet alleen financiële, maar ook emotionele en maatschappelijke gevolgen, zoals het verlies van woningveiligheid en de onzekerheid die dit met zich meebrengt. Daarom is het uitbrengen van een goed onderbouwd funderingsadvies essentieel voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.

De rol van het funderingsadvies in bouwprojecten

Een funderingsadvies is een technisch document dat aangeeft hoe een gebouw op de juiste manier moet worden gefundeerd, rekening houdend met de ondergrond, de belasting van het gebouw en mogelijke risico’s. Het advies wordt uitgebracht door geotechnische specialisten en wordt vaak gebruikt als voorwaarde voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning. Maar zelfs in gevallen waarin een vergunning niet nodig is, wordt geadviseerd om een funderingsadvies te laten uitbrengen.

Het advies bevat onder andere:

Een inventarisatie van de ondergrond (via sonderingen en boringen),
Een evaluatie van de draagkracht van de bodem,
Aanbevelingen voor het type fundering (bijvoorbeeld palen, staal of geïnjecteerde funderingen),
Berekeningen voor de dimensies en wapening van de fundering.

Het doel is om schade en zettingen te voorkomen, zowel in de korte als lange termijn. Daarnaast draagt het advies bij aan de duurzaamheid en waarde van het vastgoed.

Wie geeft funderingsadvies?

Er zijn verschillende partijen die verantwoordelijk kunnen zijn voor het uitbrengen van een funderingsadvies. Deze partijen variëren van overheidsinstellingen tot particuliere adviesbureaus. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste actoren in het funderingsadviesproces.

1. Adviesbureaus voor geotechniek

Professionele adviesbureaus die gespecialiseerd zijn in geotechniek en funderingen spelen een centrale rol in het opstellen van funderingsadviezen. Deze bureaus voeren grondonderzoek uit en adviseren over de meest geschikte funderingstechnieken voor een specifiek bouwproject.

Voorbeelden van dergelijke adviesbureaus zijn:

Van Dijk Tech, die jarenlange ervaring heeft in het opstellen van funderingsadviezen en altijd in overleg is met architecten en constructeurs.
Adviesbureau De Lange, dat zich richt op het voorkomen van zettingen en schade door het leveren van goed onderbouwde funderingsadviezen.
Schroef Injectie Nederland, die niet alleen funderingsadvies levert, maar ook betrokken is bij grondverbetering en funderingsherstel.

Deze bureaus combineren kennis van de bodem, de draagkracht van de ondergrond en de belasting van het gebouw om een optimale oplossing te formuleren. Ze zoeken vaak naar de meest economische en duurzame funderingsoplossing, afhankelijk van de situatie.

2. Rijksoverheid en nationale aanpak

De urgentie van funderingsproblematiek vraagt niet alleen om particuliere actie, maar ook om een nationale aanpak vanuit de overheid. In het advies 'Goed gefundeerd' van het RLI is aandacht voor de rol van de rijksoverheid en decentrale overheden. Het advies benadrukt dat alleen het Rijk in staat is om een doeltreffende en duurzame oplossing te bieden, gezien de omvang van het probleem.

Daartoe wordt voorgesteld:

Het aanstellen van een coördinerend minister voor de funderingsproblematiek.
De benoeming van een Nationaal Coördinator Funderingsproblematiek, die verantwoordelijk is voor het leiden van een interbestuurlijk programma.
Het opzetten van een openbare funderingsdatabase, een nationaal funderingsloket en subsidies voor herstelwerkzaamheden.
Het stimuleren van innovatie en opschaling van funderingswerkzaamheden, met financiële steun van de overheid.

De overheid draagt ook de verantwoordelijkheid voor het creëren van transparantie, zodat eigenaren en huurders weten wat hun rechten en verplichtingen zijn. Daarnaast moet de overheid ervoor zorgen dat het bouwvak voldoende kwaliteit en kapaciteit heeft om funderingswerkzaamheden uit te voeren.

3. Decentrale overheden (gemeenten, waterschappen, provincies)

Hoewel de rijksoverheid een centrale rol speelt, is er ook een belangrijke rol voor de decentrale overheden. Gemeenten, waterschappen en provincies worden uitgenodigd om een grote inzet te leveren op het voorkomen van funderingsproblematiek. Ze beschikken echter vaak niet over voldoende financiële middelen om bewoners die al schade hebben, direct te ondersteunen. Daarom is het essentieel dat de overheid samenwerkt met deze lagen om preventieve maatregelen in te zetten.

4. Marktdeelgenemers

Naast overheidsinstellingen en adviesbureaus, zijn er ook andere partijen die een rol spelen in het funderingsadviesproces. Denk hierbij aan:

Particuliere eigenaren en huurders, die verantwoordelijk zijn voor de herstelmaatregelen van hun woning.
Makelaars en taxateurs, die in staat moeten zijn om funderingsproblematiek te signaleren en klanten te informeren.
Hypotheekverstrekkers, die verantwoordelijkheid nemen voor het analyseren van funderingsrisico’s in kredietbeoordelingen.
Aannemers en constructeurs, die funderingsadviezen implementeren en uitvoeren.

5. Onderzoekers en academische instellingen

Het opstellen van funderingsadviezen wordt ook beïnvloed door wetenschappelijke kennis. Onderzoekers en universiteiten spelen een rol in het ontwikkelen van innovatieve funderingstechnieken en het verbeteren van de huidige praktijk. Dit is bijvoorbeeld van belang bij het analyseren van de impact van klimaatverandering op de ondergrond en de stabiliteit van funderingen.

De noodzaak van funderingsadvies in praktijk

Bij een nieuwbouwproject is het uitbrengen van een funderingsadvies verplicht voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning. Maar ook in gevallen waar een vergunning niet nodig is, adviseren experts om het advies toch in te huren. Dit heeft te maken met de risico’s die kunnen ontstaan bij een verkeerd gefundeerd gebouw.

1. Nieuwbouwprojecten

Bij een nieuwbouwproject, zoals een woning of een bedrijfspand, is funderingsadvies onmisbaar. Het advies helpt om zowel directe als indirecte schade te voorkomen. Het advies bepaalt bijvoorbeeld of een fundering op staal voldoende is of of het gebruik van palen of geïnjecteerde funderingen nodig is. Het advies wordt meestal uitgebracht in samenwerking met architecten en constructeurs, en het is een essentieel onderdeel van de bouwplannen.

2. Renovatieprojecten

Ook bij renovatieprojecten is funderingsadvies belangrijk. Vaak wordt de bestaande fundering hergebruikt of moet deze worden hersteld. In dergelijke gevallen is het belangrijk om de fundering te analyseren om schade en instabiliteit te voorkomen. Adviesbureaus adviseren dan over de noodzaak van funderingsherstel en welke maatregelen het meest efficiënt zijn.

3. Civiele constructies

Voor grotere civiele constructies, zoals bruggen of industrieterreinen, is funderingsadvies nog belangrijker. In deze gevallen is een grondige kennis van funderingstechnieken en de ondergrond essentieel. Adviesbureaus werken dan vaak met een netwerk van ervaren constructeurs en geotechnische ingenieurs samen om een gedegen advies te formuleren.

De samenwerking tussen partijen in funderingsadvies

Een goed funderingsadvies vereist niet alleen technische kennis, maar ook samenwerking tussen verschillende partijen. Deze samenwerking is essentieel om schade te voorkomen en om maatregelen op tijd uit te voeren. De samenwerking kan op verschillende niveaus plaatsvinden:

Tussen adviesbureau en opdrachtgever – Het adviesbureau moet rekening houden met de wensen en budget van de opdrachtgever om een optimale oplossing te formuleren.
Tussen adviesbureau en architect/constructeur – De architect en constructeur moeten het advies implementeren in de bouwplannen.
Tussen opdrachtgever en aannemer – De aannemer moet het advies correct uitvoeren.
Tussen overheid en bouwmarkt – De overheid moet ervoor zorgen dat er voldoende kwaliteit en kapaciteit in de bouwsector is om funderingswerkzaamheden uit te voeren.

De toekomst van funderingsadvies

De funderingsproblematiek is een nationaal probleem dat niet opgelost kan worden door één partij. Het vereist een gezamenlijke inzet van de overheid, particuliere partijen en de bouwsector. In het advies 'Goed gefundeerd' wordt voorgesteld om een krachtige uitvoering te realiseren, waarbij de overheid een centrale rol speelt. Dit betekent onder andere:

Het aanstellen van een coördinerend minister en een nationale coordinator funderingsproblematiek.
Het opzetten van een openbare funderingsdatabase en een funderingsloket, zodat informatie over funderingsproblematiek voor alle betrokkenen toegankelijk is.
Het stimuleren van innovatie en opschaling van funderingswerkzaamheden, met financiële steun van de overheid.
Het uitvoeren van een certificeringssysteem voor onderzoeksbureaus en constructeurs, om kwaliteit en betrouwbaarheid te waarborgen.

De overheid moet ook zorgen voor een duurzame en doeltreffende aanpak, waarbij de funderingsproblematiek niet alleen technisch, maar ook maatschappelijk wordt aangepakt. De investering die hierbij nodig is, wordt geraamd op ruim € 12 miljard over de periode 2024-2035.

Conclusie

Een goed uitgevoerd funderingsadvies is essentieel voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het voorkomt schade, zettingen en instabiliteit, en draagt bij aan de duurzaamheid en waarde van het vastgoed. In Nederland is er momenteel een grote funderingsproblematiek aanwezig, die op nationaal niveau aandacht vraagt. Het uitbrengen van funderingsadvies wordt dan ook niet alleen uitgevoerd door particuliere adviesbureaus, maar ook door de overheid, die een centrale rol speelt in het voorkomen en herstellen van funderingsproblemen.

De samenwerking tussen verschillende partijen is hierbij essentieel, van adviesbureaus en aannemers tot overheden en marktpartijen. Een doeltreffende aanpak vraagt niet alleen om technische kennis, maar ook om transparantie, financiële ondersteuning en samenwerking. In de toekomst zal de rol van de overheid nog belangrijker worden, gezien de omvang van het probleem en de noodzaak van een duurzame oplossing.

Bronnen

geeft
advies