Woning hoger maken: funderingsaspecten en herstelmethoden

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Woningeigenaren die overwegen hun huis hoger te maken of aan te bouwen, moeten zich bewust zijn van de rol die de fundering speelt in de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Een onstabiele of verzwakte fundering kan leiden tot serieuze problemen zoals verzakking, scheuren in muren, vochtproblemen en ongemak in het woninggebruik. In dit artikel wordt ingegaan op de belangrijkste aspecten van funderingsherstel en versterking, met aandacht voor de technische uitvoering, risicogebieden en beschikbare hulpverlening. Het doel is om een overzicht te geven van de mogelijkheden en beperkingen bij het verhogen van een woning, op basis van recente kennis en praktijkbeelden.

Inleiding: De fundering als basis van de woning

De fundering is de ondergrondse basisconstructie van een woning. Deze constructie zorgt ervoor dat het gewicht van het huis en alle erop werkende krachten gelijkmatig over het grondoppervlak worden verdeeld. In Nederland zijn er verschillende funderingsmethoden gebruikelijk, afhankelijk van de ondergrond, de bouwjaar en de bouwtechniek van de woning. De meest voorkomende funderingstypen zijn de fundering op staal, fundering op houten palen en ondiepe funderingen.

Funderingsproblemen kunnen zich op lange termijn voordoen, met name bij woningen op zachte bodems zoals veen en klei. Hierbij speelt ook klimaatverandering een rol, aangezien droogte en bodemdaling de stabiliteit van de fundering negatief kunnen beïnvloeden. Omdat een funderingsprobleem vaak pas opgemerkt wordt wanneer de schade al zichtbaar is, is het van belang om tijdig in te grijpen bij herstel of versterking.

Wanneer een woning hoger wordt gemaakt – bijvoorbeeld voor een uitbreiding, verhoging van de begane grond of een verdieping – is het van essentieel belang om de huidige fundering te beoordelen en eventueel aan te passen. Dit artikel biedt een overzicht van de technische aspecten, herstelmethoden en voorschriften die van belang zijn bij dergelijke projecten.

Funderingsproblemen: Oorzaken en gevolgen

Oorzaken van funderingsproblemen

Funderingsproblemen ontstaan vaak door veranderingen in de ondergrond of door verzwakking van de funderingsconstructie. De hoofdoorzaken zijn:

Verzakkingen: Wanneer de fundering zakt, kan dit leiden tot scheuren in de muren, klemmende deuren en ongelijke vloeren.
Paalrot: Voor houten paalfunderingen is paalrot een bekende oorzaak van verzwakking. Dit wordt veroorzaakt door een te lage grondwaterstand of biologische aantasting.
Bodemdaling: Langdurige droogte of natuurlijke inklinking van de ondergrond kan ervoor zorgen dat de fundering niet meer goed steunt op de bodem.
Vocht- en vochtaanval: Bij funderingen op staal of houten palen kan wateraanval de structuur verzwakken. Dit is vooral het geval bij een hoge grondwaterstand of onvoldoende ventilatie in de kruipruimte.

Gevolgen van funderingsproblemen

Funderingsproblemen hebben meerdere negatieve gevolgen, zowel op esthetische als op functionele niveau:

Structuurproblemen: Scheuren in muren, vloeren en gevels zijn duidelijke tekenen van verzwakte fundering. Deze schade kan leiden tot verder ontwikkelen van het probleem en dus hogere kosten.
Verminderde woningwaarde: Een woning met funderingsproblemen heeft meestal een lagere marktwaarde en is moeilijker te verhuren of te verkopen.
Comfortverlies: Onregelmatige vloeren, klemmende deuren en slechte isolatie zijn voorbeelden van comfortverlies dat door funderingsproblemen kan ontstaan.
Gezondheidsrisico’s: Vooral bij houten funderingen kan vochtproblemen leiden tot schimmelvorming, wat gezondheidsklachten kan veroorzaken.

Daarom is het belangrijk om tijdig in te grijpen bij het herstellen of versterken van de fundering, vooral als er sprake is van een uitbreiding of verhoging van de woning.

Herkennen van funderingsproblemen

Voor het starten van een project waarbij de woning hoger wordt gemaakt, is het verstandig om eerst te bepalen of de huidige fundering nog in staat is om de extra belasting te dragen. Hier zijn enkele duidelijke signalen van funderingsproblemen:

Verzakking en scheefstand: Dit is vaak het meest opvallende teken van funderingsproblemen. Het ontstaat vooral bij woningen met houten palen of ondiepe funderingen in veengebieden.
Breedere scheuren in muren en vloeren: Funderingsproblemen kunnen leiden tot structurele spanningen die zich uiten in brede en groeiende scheuren.
Klemmende deuren en ramen: Wanneer de muren of vloeren schuiven of verzakken, kan dit leiden tot onregelmatigheden in de afmetingen van de openingen.
Vochtproblemen en rotte vloeren: Bij funderingen op staal of houten palen is vocht een bekend probleem. Dit kan voorkomen door een te hoge grondwaterstand of slechte ventilatie.

Als enkele van deze signalen aanwezig zijn, is het verstandig om een funderingsspecialist te raadplegen voor een grondige inspectie. Deze deskundige kan bepalen of er sprake is van funderingsproblemen en welke herstelmethoden toepasbaar zijn.

Funderingsherstelmethoden

Er zijn verschillende methoden voor funderingsherstel, afhankelijk van de oorzaak en ernst van de problemen. Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte technieken:

1. Schroeffunderingen

Schroeffunderingen zijn een moderne en minder intrusieve methode om de fundering te versterken. Deze methode is vooral geschikt voor woningen met verzwakte houten palen of voor het versterken van de fundering bij aanbouwprojecten. Schroeffunderingen worden met een speciale machine in de grond gedraaid en gepletst, waardoor ze extra sterk worden. Deze palen zorgen voor extra ondersteuning aan de huidige fundering en voorkomen verdere verzakkingen.

Voordelen van schroeffunderingen:

Minimale ingrijpendheid in de kruipruimte of tuin
Snelle uitvoering
Zeer geschikt voor zachte bodems zoals veen en klei
Goed om te combineren met aanbouwprojecten

2. Versterken van houten palen

Bij houten paalfunderingen is versterken of vervangen van verzwakte palen een veelvoorkomende herstelmaatregel. Dit kan gedaan worden door de verzwakte palen te versterken met nieuwe, sterkere palen of met een ander herstelmaterialen zoals staal of beton. In sommige gevallen wordt de oude paal volledig vervangen.

Het versterken van houten palen is meestal nodig wanneer paalrot optreedt of wanneer de paal niet meer in staat is om de benodigde druk te dragen. Deze methode is doorgaans ingrijpend en vereist toegang tot de kruipruimte of het tuinoppervlak.

3. Betonversterking

Een andere methode voor funderingsherstel is het aanbrengen van extra betonconstructies om de fundering te versterken. Deze methode wordt vaak toegepast bij woningen met ondiepe funderingen of bij woningen die extra stabiliteit nodig hebben vanwege een aanbouwproject.

Betonversterking kan bestaan uit het aanbrengen van extra funderingsbalken, het verhogen van de funderingsdiepte of het aanbrengen van extra ondersteunende elementen in de fundering. Deze methode vereist meestal meer ingrijpende werkzaamheden en is daarom vaak duurder dan andere herstelmethoden.

4. Grondversterking en stabilisatie

Bij funderingsproblemen veroorzaakt door een verzwakte ondergrond, kan grondversterking een effectieve oplossing zijn. Hierbij wordt de bodem onder de fundering versterkt met materialen zoals zand, ballast of speciale versterkingsmaterialen. Deze methode is vooral geschikt voor zachte bodems en kan helpen om verdere verzakkingen te voorkomen.

Grondversterking is meestal een langdurig proces en vereist vaak een grondige evaluatie van de ondergrond. Het is daarom verstandig om dit te laten uitvoeren door een ervaren grondversterker.

Aanpassingen bij het verhogen van een woning

Wanneer een woning hoger wordt gemaakt, zoals bij een verhoging van de begane grond of een verdieping, is het van belang om de fundering te beoordelen op haar draagkracht. Een extra laag betekent namelijk een extra belasting voor de fundering, en daarmee is er een groter risico op verdere schade.

1. Evaluatie van de huidige fundering

Voor het starten van een verhogingsproject is een grondige evaluatie van de huidige fundering essentieel. Dit betreft zowel de constructieve toestand van de fundering als de ondergrond waarop de fundering staat. Een bouwkundige of funderingsdeskundige kan deze evaluatie uitvoeren en eventuele versterkingsmaatregelen aanbevelen.

De evaluatie omvat onder andere:

Een inspectie van de huidige fundering op scheuren, verzakking en verzwakking
Een beoordeling van de ondergrond op droogte, bodemdaling en stabiliteit
Een berekening van de extra belasting die de fundering zal moeten dragen

2. Keuze van de herstel- of versterkingsmethode

Op basis van de evaluatie wordt bepaald welke herstel- of versterkingsmethode het meest geschikt is. Als de huidige fundering niet in staat is om de extra belasting te dragen, is er sprake van noodzaak tot versterking. De keuze voor de juiste methode hangt af van de oorzaak van de problemen, de toegankelijkheid van de fundering en het budget van de woningeigenaar.

3. Uitvoering en begeleiding

Na de evaluatie en keuze van de herstelmaatregel, kan het werk begonnen worden. Het is verstandig om dit werk uit te voeren door een ervaren funderingsbedrijf, die zowel de herstel- als de constructieve aspecten onder controle heeft. De uitvoering van funderingsherstel is doorgaans ingrijpend en vereist een professionele aanpak.

Na afloop van de herstelmaatregel is het verstandig om de woning nogmaals te laten beoordelen door een bouwkundige, om te controleren of de fundering nu in staat is om de extra belasting te dragen.

Hulp en financiële ondersteuning

Voor woningeigenaren die funderingsproblemen hebben of versterking nodig is bij een verhogingsproject, zijn er verschillende hulpverlenende instellingen beschikbaar. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) is een centrale organisatie die hulp en ondersteuning biedt bij funderingsproblemen. KCAF biedt onder andere een meldingskaart van funderingsproblemen, een stappenplan voor funderingsherstel en contactinformatie van betrouwbare funderingsbedrijven.

Daarnaast is er ook de mogelijkheid om financiële ondersteuning te zoeken via gemeentelijke programma’s of particuliere leeningen. Het is verstandig om hierbij altijd een professional te raadplegen, om te bepalen welke opties beschikbaar zijn en welke het meest geschikt zijn voor het individuele project.

Risicogebieden en klimaatverandering

In Nederland zijn er bepaalde risicogebieden waarin funderingsproblemen vaker voorkomen. Dit heeft te maken met de bodemtype, het waterpeil en de bouwjaar van de woning. KCAF heeft een kaart gemaakt waarop de risicogebieden voor funderingsproblemen zichtbaar zijn. Op deze kaart is te zien welke gemeenten het meest getroffen zijn door funderingsproblemen.

Daarnaast speelt klimaatverandering een rol in het ontstaan van funderingsproblemen. Door langdurige droogte en bodemdaling kan de ondergrond verzwakken, waardoor de fundering minder steun biedt. Dit is vooral het geval bij woningen met houten palen of ondiepe funderingen. Experts schatten dat het aantal woningen met funderingsproblemen door klimaatverandering kan toenemen tot ongeveer 687.000.

Voor woningeigenaren in risicogebieden is het daarom extra belangrijk om de fundering regelmatig te beoordelen en eventueel te versterken, vooral bij plannen voor een uitbreiding of verhoging van de woning.

Conclusie

Het verhogen van een woning vereist een grondige evaluatie van de huidige fundering. Funderingsproblemen kunnen leiden tot structurele schade, comfortverlies en gezondheidsklachten, en moeten daarom tijdig worden aangepakt. Er zijn verschillende herstelmethoden beschikbaar, zoals schroeffunderingen, versterken van houten palen, betonversterking en grondstabilisatie. De keuze van de juiste methode hangt af van de oorzaak van de problemen, de ondergrond en de toegankelijkheid van de fundering.

Voor woningeigenaren die overwegen hun huis hoger te maken, is het verstandig om een professional in te schakelen voor een grondige inspectie. Daarnaast zijn er hulpverlenende instellingen zoals KCAF beschikbaar, die ondersteuning en advies bieden bij funderingsproblemen. Met de juiste beoordeling en uitvoering is het mogelijk om de fundering van de woning te versterken en zo de stabiliteit en duurzaamheid van het huis te waarborgen.

Bronnen

woning
hoge