XPS-isolatie voor funderingen: technieken, voordelen en toepassingen

De isolatie van funderingen is een essentieel onderdeel van duurzame en energiezuinige bouwpraktijken. Het kiezen van het juiste isolatiemateriaal speelt een cruciale rol in de prestaties van de fundering, zowel qua thermische isolatie als qua vochtbestendigheid. XPS-isolatie, ook wel geëxtrudeerd polystyreen genoemd, is een veelgebruikte keuze in dit opzicht. Dit artikel bespreekt de technieken, voordelen en toepassingen van XPS-isolatie in de context van funderingen. Daarnaast worden aanbevelingen en praktische overwegingen gegeven, zoals het rekening houden met bouwregelgeving en subsidies.

Wat is XPS-isolatie?

XPS-isolatie, of geëxtrudeerd polystyreen, is een kunststof isolatiemateriaal dat ontstaat door middel van een extrusieproces. Hierbij wordt het materiaal verwerkt tot platen met een gesloten celstructuur. Deze structuur maakt XPS-isolatie uiterst vochtbestendig en drukvast. In tegenstelling tot EPS (geëxpandeerd polystyreen), dat een open celstructuur heeft en minder bestand is tegen vocht, is XPS geschikt voor toepassingen waar vocht en zware belasting aanwezig zijn.

De isolatiewaarde van XPS-isolatie wordt uitgedrukt in twee belangrijke meeteenheden: de lambda-waarde en de Rd-waarde. De lambda-waarde ligt gemiddeld tussen 0,027 en 0,036 W/mK en geeft aan hoe goed het materiaal warmte geleidt (hoe lager, hoe beter). De Rd-waarde, die het thermisch weerstand van het materiaal weergeeft, ligt gemiddeld tussen 1,25 m²K/W en 5,36 m²K/W (hoe hoger, hoe beter).

Omdat XPS-isolatie licht is, eenvoudig te snijden en goed te verwerken, is het een populaire keuze voor funderingsisolatie. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met funderingen ter hoogte van het maaiveld. In sommige gevallen wordt het ook gebruikt als bekisting bij het storten van funderingen.

Technieken voor funderingsisolatie met XPS

De manier waarop XPS-isolatie wordt toegepast op funderingen, hangt af van het type fundering en de specifieke omstandigheden van het bouwproject. De belangrijkste technieken worden hieronder besproken.

1. XPS-isolatieplaten als bekisting

Een veelgebruikte methode is het gebruik van XPS-isolatieplaten als bekisting voor de fundering. Dit betekent dat de platen op voorhand worden geïnstalleerd en tegelijk dienen als isolatie en vormgevende elementen van de fundering. Deze methode heeft het voordeel dat het tijd en middelen bespaart tijdens de bouwfase. De isolatieplaten zorgen bovendien voor een betere thermische prestatie en voorkomen vochtproblemen.

XPS-isolatieplaten zoals de RAVATHERM XPS kunnen bijvoorbeeld opgetrokken worden tot 30 cm boven het maaiveld. Hierdoor wordt capillair vocht en opspattend water, zoals regen, tegengehouden. Deze methode is vooral geschikt voor funderingen die direct contact maken met grond of water.

2. Mechanische bevestiging of verlijmden

Als de fundering eerst wordt opgetrokken, kunnen XPS-isolatieplaten mechanisch worden bevestigd of verlijmd met PU-lijm. Dit zorgt voor een stevige en duurzame verbinding. Deze methode is minder efficiënt dan het gebruik van XPS als bekisting, maar biedt toch goede resultaten in termen van thermische isolatie en vochtbestendigheid.

In sommige gevallen wordt ook een esthetische afwerking toegepast, zoals met STYROCK kantplank. Deze platen zijn zowel thermisch isolerend als visueel aantrekkelijk, wat het een goede keuze maakt voor projecten waarbij esthetiek even belangrijk is als functie.

3. Combinatie met andere isolatiematerialen

Hoewel XPS-isolatieplaten vaak als enig isolatiemateriaal worden gebruikt bij funderingen, kan het ook worden gecombineerd met andere materialen. Bijvoorbeeld, in droge delen van het bouwproject kan EPS-isolatie een geschikte en goedkope alternatief zijn. EPS is makkelijker te verwerken en heeft lagere kosten dan XPS, maar is minder bestand tegen vocht en zware belasting.

De keuze tussen XPS en EPS hangt dus af van de specifieke eisen van het project. Als de fundering direct contact maakt met grond of water, is XPS de betere keuze. EPS is daarentegen geschikt voor droge delen van het bouwproject.

Voordelen van XPS-isolatie voor funderingen

XPS-isolatie biedt een aantal belangrijke voordelen voor funderingsisolatie. Deze voordelen worden hieronder besproken.

1. Drukvast en maatvast

Een van de belangrijkste eigenschappen van XPS-isolatie is zijn hoge drukvastheid. Dit betekent dat het goed aankunt tegen de krachten die voorkomen in de grond. Dit is van groot belang voor funderingen, die zowel statische als dynamische belastingen moeten dragen. Daarnaast is XPS maatvast, wat betekent dat het niet gemakkelijk vervormt of verloopt in de loop van de tijd.

2. Voorkomt vocht- en schimmelproblemen

Omdat XPS-isolatieplaten een gesloten celstructuur hebben, zijn ze uiterst vochtbestendig. Dit maakt het een uitstekende keuze voor funderingen die direct contact maken met grond of water. Het voorkomt vocht- en schimmelproblemen, die anders kunnen leiden tot schade aan de fundering en het gebouw.

3. Langdurige thermische isolatie

XPS-isolatie biedt langdurige thermische isolatie. Het vermindert het energieverlies door warmtegeleiding en zorgt voor een comfortabel klimaat binnen het gebouw. Omdat het minder onderhoud vereist dan andere isolatiematerialen, is het een duurzame keuze voor funderingsisolatie.

4. Milieuvriendelijke opties

Hoewel XPS-isolatie wordt vervaardigd uit aardolie, zijn er nu ook varianten beschikbaar die CO2-technologie bevatten. Deze varianten zijn 100% recycleerbaar, wat het een meer duurzame optie maakt. Het is aan te raden om deze varianten te kiezen als er milieugerichte doelstellingen zijn voor het bouwproject.

Aanbevelingen voor funderingsisolatie met XPS

Bij het isoleren van funderingen zijn er verschillende aanbevelingen die moeten worden gevolgd. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op praktijkervaring en technische voorstellen uit de bronnen.

1. Kies het juiste materiaal

Als de fundering direct contact maakt met grond of water, is het aan te raden om XPS-isolatie te gebruiken. Dit materiaal is vochtbestendig en heeft een hoge druksterkte. EPS-isolatie is daarentegen geschikt voor droge delen van het bouwproject.

2. Blijf binnen de bouwregelgeving

Het is belangrijk om rekening te houden met de lokale bouwregelgeving bij funderingsisolatie. In sommige gevallen zijn er minimale eisen qua dikte of type isolatiemateriaal. Deze eisen variëren per regio en moeten daarom altijd worden geraadpleegd.

3. Zorg voor een luchtdichte afwerking

Zowel binnen- als buitengevelisolatie moet luchtdicht zijn. In het geval van houtvezelisolatie is het niet noodzakelijk om een dampdicht scherm toe te passen. Dit is te danken aan de diffusie-open structuur van houtvezelisolatie, die vocht van binnenuit kan afvoeren mits de bouwconstructie goed geventileerd is.

4. Plan vroegtijdig voor funderingsisolatie

Isolatieplaten kunnen op voorhand worden geïnstalleerd, bijvoorbeeld als bekisting voor de fundering. Dit bespaart tijd en middelen in de bouwfasen en zorgt voor een betere kwaliteit van de fundering.

Praktische overwegingen en kosten

De kosten van XPS-isolatie voor funderingen hangen af van de toepassing en de dikte van de isolatielaag. De gemiddelde kosten per vierkante meter zijn als volgt:

De totale kosten van het isoleren van een fundering kunnen aanzienlijk zijn, afhankelijk van de grootte van het project en de dikte van de isolatielaag. Het is daarom aan te raden om subsidies te overwegen om de totale kosten te verlagen.

Subsidies voor XPS-isolatie

In 2025 is het mogelijk om gebruik te maken van de ISDE-subsidie voor het isoleren van funderingen met XPS-isolatie. Voor dak- en vloerisolatie moet de isolatielaag een minimale Rd-waarde van 3,5 m²K/W hebben om subsidie te krijgen.

Het subsidiebedrag hangt af van de toepassing van het isolatiemateriaal. Zo kun je bijvoorbeeld een subsidiebedrag van €5,50 per m² krijgen voor XPS vloerisolatie. Voor XPS dakisolatie is dit bedrag zelfs €16,25 per m².

Een isolatie specialist kan je helpen bij het aanvragen van de subsidie, zodat je optimaal profiteert van de mogelijkheden. Het is belangrijk om tijdig te handelen, aangezien subsidies vaak beperkt zijn en niet beschikbaar zijn voor alle projecten.

Conclusie

XPS-isolatie is een uitstekende keuze voor funderingsisolatie, vooral in projecten waar vocht en zware belasting aanwezig zijn. Het biedt een hoge drukvastheid, uitstekende vochtbestendigheid en goede thermische isolatie. De technieken voor toepassing van XPS-isolatie variëren, afhankelijk van het type fundering en de specifieke omstandigheden van het bouwproject. Het is aan te raden om XPS-isolatieplaten te gebruiken in combinatie met funderingen ter hoogte van het maaiveld, waarbij ze dienen als bekisting of mechanisch worden bevestigd.

Bij het kiezen van XPS-isolatie is het belangrijk om rekening te houden met de bouwregelgeving en de luchtdichtheid van de afwerking. Het is ook aan te raden om vroegtijdig te plannen voor funderingsisolatie, zodat tijd en middelen worden bespaard. Bovendien kunnen subsidies worden aangewend om de totale kosten te verlagen.

XPS-isolatie biedt langdurige thermische isolatie en vermindert energieverlies, wat bijdraagt aan een duurzame en energiezuinige bouwpraktijk. Het is een betrouwbare keuze voor funderingsisolatie, met voordelen zoals hoge drukvastheid, vochtbestendigheid en milieuvriendelijke opties.

Bronnen

1. XPS isolatie
2. Fundering met isolatie - Technieken, materialen en belangrijke overwegingen
3. Drukvaste isolatie voor funderingen - Technieken, materialen en aanbevelingen