Funderingsproblemen in Zaandam: Uitdagingen, Technieken en Oplossingen voor Eigenaren

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

In de regio Zaandam en de Zaanstreek worden funderingsproblemen al jarenlang geconstateerd. Deze problemen zijn vaak het gevolg van verouderde houten palenfunderingen, die slijten door veranderende grondwaterstanden of door onvoldoende onderhoud. Het gevolg kan zijn dat woningen scheef staan, dakkapellen instorten of muren barsten. Voor de woningeigenaar is een slechte fundering niet alleen een risico op instorting, maar ook een aanzienlijke financiële belasting. In dit artikel bespreken we de huidige situatie van funderingsproblemen in Zaandam, de beschikbare technieken en aanpakken, de rol van de eigenaar en de maatregelen die de gemeente en partners zoals het Rijk en BKZ inzetten om deze problemen aan te pakken.

De huidige situatie: Veel woningen met funderingsproblemen

Funderingsproblemen zijn in Zaandam geen uitzondering, maar een structuurprobleem. In het verleden waren de kosten voor funderingsherstel al aanzienlijk — tussen 40.000 en 60.000 euro per woning. Inmiddels is deze prijs sterk gestegen, tot 60.000 tot 80.000 euro. Veel bewoners stellen de ingreep uit vanwege geldgebrek. Volgens de gemeente Zaanstad moeten er nog minstens 2.500 woningen worden opgeknapt. In de Rosmolenwijk, waar funderingsproblemen het grootst zijn, staan woningen al jaren scheef of zijn ze slecht onderhouden. Sommige huizen zijn zo slecht gefundeerd dat ze op instorten staan. Een voorbeeld is een woning aan de Valkstraat in Zaandam, die binnenkort gesloopt zal worden om plaats te maken voor een nieuw appartementencomplex.

De gemeente Zaanstad heeft inmiddels een Funderingsloket opgericht, waarmee de status van funderingen van woningen nauwkeurig wordt bijgehouden op een digitale kaart. Dit is bedoeld om eigenaren beter te informeren over de staat van hun fundering. Echter, zoals duidelijk uit de Kamerbrief, is er geen verplichting voor makelaars om kopers naar deze informatie te verwijzen. Het betekent dat ook bij koop- en verkooptransacties een duidelijke kennis van de funderingstoestand van het huis voor de eigenaar essentieel is.

Oorzaken van funderingsproblemen in Zaandam

De funderingsproblemen in Zaandam zijn voornamelijk het gevolg van oude bouwmethode en veranderende omstandigheden. Vele woningen zijn met houten palen gefundeerd, die verrotten of slijten als het grondwaterpeil stijgt of de omgeving verandert. Bovendien zijn oude funderingen vaak niet ontworpen om aan de huidige eisen van sterkte en duurzaamheid te voldoen. In combinatie met bodemdaling of veranderende grondwaterstanden kunnen deze funderingen onvoldoende steun bieden. Het resultaat is een woning die instabiel of gevaarlijk is.

Technieken voor funderingsherstel en nieuwbouw

Er zijn verschillende technieken beschikbaar voor het herstellen van een fundering. Deze variëren van het aanbrengen van steunmaatregelen tot het volledig vernieuwen van de fundering. In sommige gevallen is het verstandiger om de woning volledig te vervangen, met name wanneer de fundering zo slecht is dat een herstel niet economisch verantwoord is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij woningen die al jaren scheef staan of waarbij herstelmaatregelen slechts tijdelijk effect hebben. In dergelijke gevallen kan de gemeente Zaanstad hulp bieden via het Funderingsloket en partners zoals BKZ. Een energiezuinige nieuwbouwoplossing kan dan worden gecombineerd met subsidies en financiering.

Een voorbeeld van een dergelijke aanpak is het pilotproject "Versterken en Verduurzamen", waarbij woningen met funderingsproblemen worden vervangen door nieuwbouw. Deze aanpak maakt het mogelijk om zowel de fundering als de duurzaamheid van de woning te verbeteren. In Assendelft zijn bijvoorbeeld twee woningen vervangen door nieuwbouw. Deze aanpak is niet alleen effectief voor het herstellen van de fundering, maar biedt ook de mogelijkheid om de woning tegelijk te verduurzamen, wat een aantrekkelijke optie is voor eigenaren die op zoek zijn naar langdurige oplossingen.

Een alternatieve oplossing is de herstel van de fundering. Hierbij kunnen diverse technieken worden ingezet, afhankelijk van de staat van de fundering en de omgeving. Deze kunnen variëren van het aanbrengen van steunmaatregelen, zoals palen of betonkolommen, tot het volledig vernieuwen van de fundering. In sommige gevallen is het mogelijk om de fundering te herstellen met minimale ingrepen, terwijl in andere gevallen een uitgebreidere interventie nodig is.

De rol van de eigenaar

De woningeigenaar speelt een centrale rol in het funderingsherstelproces. Het is belangrijk dat de eigenaar goed is geïnformeerd over de mogelijke opties, de kosten en de tijdsplanning. Bovendien is het essentieel om tijdig actie te ondernemen wanneer funderingsproblemen zich voordoen. Vertraging kan leiden tot verdere schade en hogere kosten. Het is daarom aan te raden om bij het eerste teken van funderingsproblemen een expert in te schakelen, zoals een bouwkundig adviseur of een funderingsdeskundige.

In het kader van de koop- en verkoop van woningen is het ook belangrijk dat zowel koper als verkoper goed geïnformeerd is over de staat van de fundering. De gemeente Zaanstad heeft een digitale funderingskaart opgezet, waarop de leeftijd en staat van de fundering van veel woningen zijn verwerkt. Dit is een waardevolle hulp voor eigenaren die willen weten hoe risicovol hun woning is. Toch is het belangrijk om op te merken dat makelaars niet verplicht zijn om kopers naar deze kaart te verwijzen. Daarom is het verstandig voor kopers om zelf actief te vragen naar de staat van de fundering bij een koop- of verkoop.

Financiering en subsidies

Het hoge bedrag dat nodig is voor funderingsherstel is voor veel eigenaren een belemmering. De gemeente Zaanstad en partners zoals BKZ bieden echter subsidies en financieringsmogelijkheden aan voor eigenaren die de kosten niet zelf kunnen opbrengen. In Zaandam-Oost zijn bijvoorbeeld woningen met een slecht energielabel (E, F en G) in aanmerking gekomen voor financiering via het Volkshuisvestingsfonds. Dit maakt het mogelijk voor eigenaren om funderingsherstel te laten uitvoeren zonder het volledige bedrag zelf te moeten betalen.

Daarnaast zijn er ook opties voor financiering in combinatie met nieuwbouw. In het kader van pilotprojecten zoals "Versterken en Verduurzamen" is het mogelijk om de kosten voor funderingsherstel en nieuwbouw te combineren met subsidies van het Rijk. Dit maakt het mogelijk om zowel de fundering als de duurzaamheid van de woning te verbeteren. In Assendelft zijn bijvoorbeeld twee woningen vervangen door nieuwbouw, waarbij subsidies van het Rijk werden ingezet.

Modelwoningen en pilotprojecten

Om bewoners beter te informeren over de mogelijkheden van funderingsherstel en nieuwbouw, heeft de gemeente Zaanstad modelwoningen opgeknapt. Deze woningen dienen als voorbeeld voor andere eigenaren en tonen hoe funderingsherstel en nieuwbouw in de praktijk werken. De gemeente wil hiermee bewoners motiveren om actie te ondernemen en hun woning opnieuw te funderen of te vervangen.

De pilotprojecten, zoals "Versterken en Verduurzamen", zijn een voorbeeld van hoe funderingsproblemen op een duurzame manier kunnen worden aangepakt. In deze projecten worden meerdere woningen tegelijk aangepakt, wat ervoor zorgt dat de kosten per woning lager zijn en de coördinatie eenvoudiger is. Bewoners krijgen hierbij hulp bij het vinden en rondkrijgen van financiering, bouwkundig en technisch advies en het regelen van de nodige vergunningen.

Begeleiding voor eigenaren

Funderingsherstel is een ingrijpende klus die zorgvuldig gepland moet worden. Daarom is het belangrijk dat eigenaren begeleiding krijgen bij de keuze van de juiste aanpak en de uitvoering van de ingreep. De gemeente Zaanstad biedt via het Funderingsloket ondersteuning aan eigenaren, waaronder informatie over de staat van de fundering, advies over de beschikbare technieken en hulp bij de financiering. Daarnaast kunnen eigenaren ook terecht bij bouwkundige adviseurs of funderingsdeskundigen, die ervaring hebben met de specifieke problemen in de regio Zaandam.

In het kader van de koop- en verkoop van woningen kunnen makelaars ook een rol spelen bij het informeren van kopers over de staat van de fundering. Hoewel dit niet verplicht is, is het verstandig voor kopers om zelf actief te vragen naar de fundering en eventuele risico’s. Daarbij kan een bouwkundig adviseur of funderingsdeskundige worden ingezet om een inspectie uit te voeren en een advies te geven over de noodzaak van herstel.

Conclusie

Funderingsproblemen in Zaandam vormen een urgente aandachtspunt, die zowel financiële als bouwkundige uitdagingen met zich meebrengt. De gemeente Zaanstad en partners zoals BKZ en het Rijk bieden subsidies en financieringsmogelijkheden aan voor eigenaren die de kosten voor funderingsherstel of nieuwbouw niet zelf kunnen opbrengen. In combinatie met pilotprojecten en modelwoningen wordt de eigenaar ondersteund bij het nemen van een verstandige keuze tussen herstel of nieuwbouw. Het is echter essentieel dat de eigenaar goed is geïnformeerd over de staat van de fundering en de beschikbare opties. Tijdig actie ondernemen kan het verschil maken tussen een tijdelijke oplossing en een langdurige, duurzame herstel.