Zelf fundering maken voor uitbouw: Stappenplan, tips en aandachtspunten

Published by Redactie on augustus 2, 2025 | Category fundering

Bij een uitbouwproject is het plaatsen van een stevige fundering een essentieel onderdeel. Deze basis zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig over de grond wordt verdeeld en voorkomt zo eventuele structurele schades. Het zelf maken van een fundering kan een kostenefficiënte en leerzame optie zijn, mits je de juiste kennis, gereedschap en voorbereiding hebt. In dit artikel geven we een overzicht van het proces van het zelf maken van een fundering voor een uitbouw, inclusief benodigdheden, stappenplan, aandachtspunten en tips voor DIY-enthousiastelingen.

We leggen uit waarom een fundering zo belangrijk is, welke soorten funderingen je kunt kiezen, hoe je de grond goed voorbereidt en wat de praktische tips zijn voor het uitvoeren van dit bouwproject. Bovendien bespreken we de rol van een constructeur en de invloed van klimaatverandering op funderingsproblemen in Nederland.

Waarom is een fundering zo belangrijk?

Een fundering is de onzichtbare basis van ieder bouwproject. Zonder een stabiele fundering kan een woning, een schuur of een uitbouw verzakken, scheuren of zelfs instorten. In Nederland varieert de bodemsterkte per regio, en in sommige gebieden zijn funderingsproblemen van oudsher bekend. Daarom is het essentieel om voor het starten van een bouwproject een funderingsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek helpt bijvoorbeeld bodemdaling te detecteren en maatregelen te nemen om die te voorkomen.

De fundering zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig over de grond wordt verdeeld. In zachte of moerassige grond kan het nodig zijn om extra maatregelen te nemen, zoals het gebruik van palen of een diepere fundering. In stedelijke gebieden met stevige bodem wordt vaak gebruikgemaakt van een strokenfundering, die beter past bij de compacte omgeving.

Voordelen van het zelf maken van een fundering

Het zelf maken van een fundering heeft verschillende voordelen. Eén van de belangrijkste is de kostenbesparing. Wanneer je kiest voor DIY, bespaar je op de kosten van een professionele aannemer, mits je vertrouwen hebt in je eigen bouwkundige vaardigheden of die van een betrouwbare helper. Daarnaast biedt het zelf maken van een fundering meer flexibiliteit in het ontwerp. Je kunt de afmetingen en vorm van de fundering aanpassen aan jouw wensen, zonder beperkt te worden door standaardformaten of voorschrachten die bij professionele aannemers voorkomen.

Soorten funderingen

Afhankelijk van de bodemstructuur, de gewenste belasting en de omgeving zijn er verschillende soorten funderingen beschikbaar. De drie meest voorkomende vormen zijn:

Fundering op staal (strokenfundering)

Een strokenfundering bestaat uit betonnen stroken die het gewicht van het gebouw over de grond verdelen. Deze vorm van fundering is vooral geschikt voor huizen en wordt vaak gebruikt in stedelijke gebieden. De betonnen stroken zorgen ervoor dat de grond niet te veel druk krijgt en voorkomen zo bodemverzakking. In het Oosten van Nederland wordt deze fundering vaak gekozen.

Fundering op palen

Als de bodem niet stevig genoeg is, zoals bijvoorbeeld in moerassige of zachte grond, is een fundering op palen een goede oplossing. De palen worden diep in de grond gedreven of gegoten om zo een stabiele basis te creëren. De diepte en het aantal palen hangt af van de bodem en de belasting die het gebouw uitoefent. In het Westen en Noorden van Nederland, waar de zandlaag dieper zit, wordt dit type fundering vaak gekozen.

Voorbereiding en bouwtekening

Voordat er iets wordt gegraven, is het essentieel om een gedetailleerde bouwtekening te hebben. Deze tekening dient als leidraad voor de afmetingen, vorm en diepte van de fundering. Naast het bepalen van de funderingsafmetingen, moet rekening worden gehouden met eventuele bouwvoorschriften in de regio. Deze kunnen variëren afhankelijk van de grondsoort, de lading die de fundering moet dragen en de toegestane hoogte van de aanbouw.

Het is ook belangrijk om de grondsoort goed in kaart te brengen. In sommige regio’s, zoals het Westen en Noorden van Nederland, zit de zandlaag dieper in de grond, waardoor een fundering op palen vaak de beste keuze is. In het Oosten daarentegen wordt er vaak gefundeerd op staal. Deze keuze heeft directe invloed op de constructie en uitvoering van de fundering.

Graven van de sleuf

Een van de eerste stappen bij het maken van een fundering is het graven van de sleuf. De diepte en breedte van de sleuf hangt af van de soort fundering en de belasting die de fundering moet dragen. In het geval van een strokenfundering is de sleuf meestal ongeveer 60 cm diep en 40 cm breed, afhankelijk van de bodemsoort en de gewenste stabiliteit.

Het is belangrijk om de sleuf zorgvuldig te graven, met rechte hoeken en een gelijke diepte. Dit zorgt ervoor dat de fundering later gelijkmatig kan worden uitgevoerd. Bij het graven is het verstandig om gebruik te maken van een niveautas of een waterpas om de horizontale en verticale lijnen nauwkeurig te bepalen.

Versterking en gieten van de fundering

Nadat de sleuf is gegraven, wordt de bodem aan het eind van de sleuf versterkt met zand of grind om zinkgevoel te voorkomen. Vervolgens wordt er een laag versterkingsmateriaal (meestal staal) in de sleuf gelegd. Deze versterking zorgt ervoor dat de fundering extra sterk is en de belasting van het gebouw goed kan dragen.

Daarna wordt de fundering gegoten met beton. Het beton moet van goede kwaliteit zijn en voldoen aan de normen voor bouwmaterialen. Het is belangrijk om het beton snel te verwerken, zodat er geen ongelijkheid ontstaat. Na het gieten moet het beton gedurende minstens 28 dagen droog en hard worden, waarin het ook niet blootgesteld mag worden aan extreme weersomstandigheden zoals regen of extreme hitte.

Veiligheid en hulp

Het zelf maken van een fundering is een uitdaging, maar het kan ook een leerzame en kostenefficiënte keuze zijn. Echter, bij twijfel is het verstandig om hulp in te schakelen bij een ervaren klusser of professionele aannemer. Dit zorgt voor extra veiligheid en kwaliteit in het project.

Het is ook belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen tijdens het werk. Denk aan het gebruik van beschermende uitrusting, zoals een helm, veiligheidsbril en handschoenen. Bovendien is het verstandig om altijd met minstens twee personen aan het werk te gaan, zodat er onderling kan worden gecontroleerd op veiligheid en kwaliteit.

Praktische tips voor DIY-enthousiastelingen

Voor wie kiest voor het zelf maken van een fundering, zijn er een aantal praktische tips die je kunt gebruiken:

Bouwplan maken: Maak een duidelijk bouwplan waarin je alle stappen en benodigdheden opneemt. Dit helpt je om niet in de war te raken.
Hulp zoeken: Het maken van een fundering is een zware klus. Werk samen met betrouwbare helpers om het werk sneller en veiliger te doen.
Gereedschap voorbereiden: Zorg ervoor dat je alle benodigde gereedschappen en materialen vooraf hebt. Dit bespaart tijd en vermijdt frustratie.
Tijd inplannen: Het maken van een fundering vereist tijd. Plan voldoende uren in voor elk onderdeel van het proces.
Slechte weersomstandigheden vermijden: Werk niet in regen of extreme hitte. Dit kan de kwaliteit van de fundering negatief beïnvloeden.

Rol van een constructeur en bouwprofessional

Bij twijfel is het verstandig om een ervaren constructeur of bouwprofessional in te schakelen. Deze kan de afmetingen berekenen en begeleiden bij het maken van de fundering. Een constructeur helpt je om de juiste fundering te kiezen, afhankelijk van de bodemsoort en de belasting die het gebouw uitoefent. Dit bespaart bouwkosten en zorgt voor een efficiënte uitvoering van het project.

Een goede constructeur ontwerpt een fundering die voldoet aan de bouwnormen en die goed aansluit bij de rest van het bouwproject. Hierbij is er zo min mogelijk materiaal nodig, terwijl de fundering van de aanbouw toch veilig en sterk is. Hierdoor wordt het risico op schade of vertraging tijdens de bouwperiode verkleind.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatverandering heeft een directe invloed op de funderingsproblemen in Nederland. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft ongeveer half een miljoen huizen funderingsproblemen of kunnen die krijgen. Oorzaken van funderingsproblemen zijn onder andere bodemdaling en onstabiele bodemstructuren. Deze problemen worden verergd door klimaatverandering, zoals meer regenval en droogtes.

Het is daarom belangrijk om rekening te houden met klimaatverandering bij het ontwerpen en uitvoeren van een fundering. Door de fundering stevig en duurzaam te maken, kun je schade voorkomen en het gebouw beter laten meegaan met de veranderende omstandigheden. Het is verstandig om bij het maken van een fundering rekening te houden met toekomstige klimatologische veranderingen, zoals verhoogde regenval of droogteperiodes.

Conclusie

Het zelf maken van een fundering voor een uitbouw vereist zorgvuldige voorbereiding, het juiste materiaal en aandacht voor de technische aspecten. Door het proces goed te plannen en te uitvoeren, kan men een stevige en duurzame fundering realiseren die goed aansluit bij het rest van het bouwproject. Het is belangrijk om rekening te houden met bouwvoorschriften, de grondsoort en de belastingcapaciteit van de fundering. Bij twijfel is het verstandig om hulp in te schakelen bij een ervaren klusser of professionele aannemer. Dit zorgt voor extra veiligheid en kwaliteit in het project.

Het maken van een fundering is een uitdaging, maar met de juiste voorbereiding, hulp en kennis is het een leerzame en kostenefficiënte keuze. Het is verstandig om rekening te houden met klimaatverandering en de invloed die die heeft op funderingsproblemen in Nederland. Door een stevige en duurzame fundering te maken, kun je schade voorkomen en zorgen voor een lange levensduur van het gebouw.

Bronnen

uitbouw